Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Dziecko zdolne w szkole podstawowej

 

 

DZIECKO ZDOLNE

Już od najmłodszych lat możemy zaobserwować między dziećmi duże, wyraźne różnice indywidualne. Dotyczą one szybkości i poprawności myślenia, bogactwa i oryginalności pomysłów, tempa i łatwości wykonywania różnych działań. Różnice określa się mianem zdolności (w psychologii mówi się o zdolnościach ogólnych – inteligencja, kierunkowych – np. matematyczne i twórczych – np. znajdywanie oryginalnych rozwiązań).
Wiek szkolny to rozkwit zdolności intelektualnych. Można zauważyć u dzieci zdolnych wysoką umiejętność językową, umiejętność wnioskowania, szybkie tempo procesów myślowych, bardzo dobrą pamięć, zainteresowanie prowadzeniem obserwacji, wysoką zdolność koncentracji uwagi, oryginalność zadawanych pytań i wysuwanych sugestii, a także zainteresowania czytelnicze, chęć rozwiązywania problemów oraz wzorowe zachowanie.
Nie zawsze dziecko o ponadprzeciętnych zdolnościach ma ponadprzeciętne osiągnięcia. Wynika to m.in. ze sposobów wychowywania dziecka, jego funkcjonowaniem w domu i w szkole. Często rodzice nieświadomie, poprzez niezamierzone oddziaływania wychowawcze tłumią i niszczą zdolności zdolnych dzieci. Większość rodziców chce mieć „normalne”, przeciętne dziecko, takie które nie sprawia żadnych problemów. W konsekwencji swoich zachowań blokują ciekawość i naturalną potrzebę rozwiązywania problemów u swoich dzieci, dziecko nie umie zademonstrować swojej wiedzy. Ale zdarza się też, że rodzice przyśpieszają rozwój dziecka, przetrenowywują go, uzależniają od pochwał i aplauzu. Dziecko może mieć w przyszłości problemy w funkcjonowaniu w grupie rówieśniczej, ponieważ ma potrzebę dominacji i rywalizacji. Badania wskazują, że duża część uczniów źle uczących się (ok.64%) charakteryzuje się wysoką inteligencją, wybitną ciekawością i dociekliwością intelektualną oraz szerokimi zainteresowaniami. U uczniów klas starszych może w konsekwencji błędnych form nauczania i wychowania nastąpić ucieczka w nieformalne grupy młodzieżowe oraz w używki.

Często mówimy o tym, co robić, żeby pomóc uczniowi słabemu, a do rzadkości należą dyskusje, jak troszczyć się o rozwój ucznia zdolnego. Podczas tradycyjnych form nauczania opartych na systemie klasowo-lekcyjnym całą uwagę nauczyciel kieruje na dziecko słabe, ponieważ wie, że ten zdolny sobie poradzi. Podobnie po lekcjach. Dzieci słabe mają zajęcia wyrównawcze, rewalidacyjne oraz terapię pedagogiczną, zaś uczniowie zdolni giną z pola naszej pedagogicznej uwagi. Pozostają wciąż grupą mało docenianą. Mimo powszechnej opinii, że dziecko zdolne poradzi sobie samo, wymaga ono opieki, którą uzasadnia chociażby jego indywidualność oraz niezwykłość problemów szkolnych, społecznych i emocjonalnych.

Wychowując i kształcąc dzieci zdolne należy mieć świadomość ich cech inności, charakterystycznych dla tej grupy dzieci. Po pierwsze chodzi o nadpobudliwość intelektualną, która przejawia się w licznych pytaniach dzieci skierowanych do dorosłych. Ośmioletnie dziecko może zadawać pytania na poziomie piętnastolatka. Pytania te mogą wprawiać w zakłopotanie, a nawet w irytację (pytania o ból, śmierć). Po drugie nadpobudliwość wyobrażeniowa. Dzieci tworząc swój wewnętrzny świat posługują się niezrozumiałym dla otoczenia językiem, minami czy gestami, postrzeganymi przez otoczenie jako patologiczne. W przypadku dzieci zdolnych jest to prawidłowość rozwojowa. Po trzecie nadpobudliwość emocjonalna, która jest najbardziej widoczna i najbardziej niepokoi. Dzieci te często traktowane są przez otoczenie zbyt serio, przez co niedosyt u nich przytulania i miłości. Po czwarte nadpobudliwość zmysłowo-sensoryczna – inaczej nadpobudliwość ruchowa oraz niezdyscyplinowanie, częściej dzieci zdolne niż ich rówieśnicy mają różnego typu alergie. Po piąte nadpobudliwość psychomotoryczna - brak skupienia i uwagi oraz częstsze dekoncentrowanie się. Wszystkie te cechy są u dzieci zdolnych prawidłowościami i należy je zaakceptować wspierając jednocześnie rozwój dziecka i w domu i w szkole.

Wspomaganie uczniów zdolnych

Nie ma jednomyślności co do tego, które formy i sposoby pracy z osobami zdolnymi są najlepsze. Jednak wiadomo, że ogromny wpływ na dziecko ma jego rodzina oraz szkoła, do której dziecko uczęszcza.

a). Rodzina
Olbrzymią rolę w rozwoju zdolności u dziecka odgrywają rodzice, którzy powinni stymulować jego rozwój, zachęcać do obserwowania, zadawania pytań, prowadzenia badań. Rodzice powinni również dbać o prawidłowe kontakty z rówieśnikami. Należy pokazać, że grupa może więcej, warto swoje pomysły konsultować i konfrontować z innymi. Ogromne znaczenie ma wspólne spędzanie czasu, spacery i zabawy. Rodzice powinni wiedzieć, że pomoc dziecku zdolnemu polega na jego stymulowaniu a nie na przyśpieszaniu rozwoju. Rodzice muszą wzmacniać dziecko i chwalić, równocześnie ucząc go samokrytycyzmu. Podczas procesu uczenia się zdarzają się chwile zwątpienia, dlatego rodzice muszą zachęcać dziecko do tego, aby próbowało, poszukiwało i zmagało się z trudnościami. Niewątpliwie cenne jest nawiązanie współpracy rodziców z nauczycielami, którzy uczą dziecko.

b). Szkoła
Dużą rolę ma również do spełnienia szkoła. Dotychczasowy system edukacyjny nie stwarza w pełni warunków do wszechstronnego rozwoju dzieci zdolnych.
Tradycyjne metody nauczania, trudności kadrowe i lokalowe, zbyt liczne klasy, braki w wyposażeniu pracowni często blokują rozwój uczniów zdolnych. Dziecko zdolne, ale silne emocjonalnie, jakoś sobie poradzi. Jeżeli zaś jest zdolne i wrażliwe – szybko się zniechęca do pracy, ponieważ to, co się dzieje na lekcji jest dla niego łatwe i nudne. Dlatego tak trudno jest kierować losem tych dzieci. Istotne jest również aby celem wspomagania osób zdolnych nie było tylko maksymalizowanie ich osiągnięć szkolnych. Należy zatem z jednej strony wspierać rozwój dziecka, a z drugiej mieć na uwadze jego zadowolenie i dobre samopoczucie.
Cele kształcenia i wychowania dziecka zdolnego muszą być długofalowe, obejmujące nie tylko tu i teraz, ale również całe przyszłe życie dziecka, w tym i zawodowe. Umiejętności komunikowania się, negocjacji, rozwiązywania konfliktów, umiejętności empatyczne i inne związane z inteligencją społeczną są bardzo istotne. Realizacja tych celi wymaga przygotowania pedagogów gotowych do rozwijania swoich kompetencji i umiejętności zawodowych oraz dostrzegania w każdym uczniu indywidualności gotowej do samodzielnego myślenia i twórczego podejścia do zadań szkolnych. Szczególną uwagę powinien nauczyciel przywiązywać się do tworzenia prawidłowych relacji wychowawca – uczeń, dzięki którym może przekazać dziecku pożądane wzorce wychowawcze, uczyć jak radzić sobie z emocjami, być wsparciem dla dziecka.

Nasz system oświaty przewiduje różne możliwości kształcenia uczniów zdolnych. Są to m.in. szkoły dla uczniów zdolnych, klasy uczniów wyselekcjonowanych ze względu na zdolności i osiągnięcia, realizowanie indywidualnych programów nauczania np. w ramach wybranych przedmiotów, ukończenie szkoły każdego typu w skróconym czasie, indywidualizacja procesu nauczania. Pozaszkolne formy wspomagania uczniów zdolnych obejmują zaś np. olimpiady przedmiotowe, obozy specjalistyczne i ogólnorozwojowe, zajęcia organizowane przez Poradnie Psychologiczno – Pedagogiczne dla uczniów wybitnie zdolnych. Istnieją również formy materialnego wsparcia uczniów zdolnych. Może to być: stypendium szkolne, stypendium MEN, stypendium Prezesa Rady Ministrów, Fundusz Pomocy Młodym Talentom Jolanty i Aleksandra Kwaśniewskich.

Wszystkie formy kształcenia uczniów zdolnych uwzględniają konieczność stworzenia warunków optymalnego i harmonijnego rozwoju osobowości. Dziecko błyskotliwe, szczególnie czymś zainteresowane, może stać się sprzymierzeńcem nauczyciela.

Postawa pedagoga stymulującego uzdolnienia powinna charakteryzować się m.in.:

- łatwością nawiązywania osobistych kontaktów ze swoimi uczniami,
- pobudzaniem uczniów do wytężonej pracy intelektualnej,
- mobilizowaniem do swobodnego stawiania pytań i problemów,
- rozwijaniem u uczniów umiejętności współdziałania z nauczycielem i rówieśnikami,
- akceptowaniem również nieudanych prób,
- umiejętnością czekania na efekt wychowawczy,
- należy pamiętać, że uczeń powinien być odkrywcą, a uczenie się procesem badawczym,
- należy skupić się na rzetelnej informacji o postępach ucznia zdolnego,
- osiągnięcia nagradzać powściągliwie, poważnie,
- należy uczyć ucznia przyjmowania uwag i radzenia sobie z niepowodzeniem, służy to budowaniu właściwej samooceny,

Nauczyciel, aby zaktywizować zdolnego ucznia może:

- stopniowo zwiększać wymagania,
- utrzymywać wysoki poziom trudności zadań stawianych uczniowi,
- poprosić go o samodzielne znalezienie materiałów do lekcji czy zajęć popołudniowych,
- przygotować omówienie tematu z podkreśleniem ciekawszych momentów,
- poprosić o wymyślenie podchwytliwych pytań z omawianego materiału dydaktycznego.
- ciekawie prowadzić lekcje z uwzględnieniem pomocy koleżeńskiej,
- uczyć twórczego rozwiązywania problemów, motywowania do samodzielności i podejmowania inicjatyw,
- zachęcać do konfrontacji wiedzy w konkursach i olimpiadach,
- zachęcać do uczestniczenia w zajęciach pozalekcyjnych,
- stosować programy wspierające rozwój dzieci zdolnych,
- konstruować indywidualne programy nauczania,
- przygotować rodziny do pracy z dzieckiem zdolnym,
- wprowadzić nowe formy pracy z uczniem zdolnym,
- zaproponować ukończenie szkoły (każdego typu) w skróconym czasie,
-zachęcać do uczęszczania na zajęcia do lokalnych ośrodków naukowych, pracowni artystycznych, itp.

Podsumywując: nie ma dwojga tak samo zdolnych dzieci. Wszystko co jako rodzice i nauczyciele możemy zrobić, to wytrwałe poszukiwanie sposobów wspierania dziecka.
Jako rodzice i pedagodzy zawsze miejmy na uwadze fakt, że szczęśliwe jest małe dziecko dopóty, dopóki nie jest oceniane i porównywane, szczęśliwe jest dziecko akceptowane takim, jakie jest, że szczęśliwa jest każda osoba spostrzegająca, że się z nią rozmawia (komunikuje!) i próbuje się ją zrozumieć, szczęśliwa jest osoba spostrzegająca, że obdarza się ją zaufaniem i pokłada się w niej nadzieję, szczęśliwa i zdolna do współpracy i największych wyrzeczeń jest osoba, która czuje i wie, że jest kochana i akceptowana.
Do jakże wielu rzeczy zdolny jest człowiek kochany!!


Literatura.
1. Partyka M.(red.), Modele opieki nad dzieckiem zdolnym, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno – Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej, Warszawa 2000.
2. Partyka M., Dziecko zdolne seria „One są wśród nas, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno – Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej, Warszawa 2000.
3. Sękowski A., Osiągnięcia uczniów zdolnych, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2001.
4. Ministerstwo Edukacji Narodowej o uczniu zdolnym, Warszawa, lipiec 1999.
5. Lewowicki T., Kształcenie uczniów zdolnych, wyd. 2, Warszawa 1986, WSiP.


autor: Ewa Mazur

Jeżeli zauważyłeś jakieś nadużycia w prezentacji napisz o tym poniżej i wyślij je do nas:
INFORMACJE O PREZENTACJI

Ostatnią zmianę prezentacji wykonał: Szkolnictwo.pl.
IP autora: 83.21.195.174
Data utworzenia: 2008-09-01 23:16:24
Edycja: Edytuj prezentację.

HISTORIA PREZENTACJI

Szkolnictwo.pl (83.21.195.174) - Prezentacja (2008-09-01 23:16:24) - Edytuj prezentację.





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie