opracowanie: Alicja Gulanowska-Kowalczyk
nauczyciel Gimnazjum Nr 15 w Lublinie
W przedstawieniu bierze udział 13 osób, w tym wykonawcy indywidualni i członkowie chórku. Niektóre teksty mówione są w języku polskim, gdyż odbiorcy przedstawienia, młodzież naszego gimnazjum uczy się języka niemieckiego na poziomie niezaawansowanym. Na scenie znajduje się ubrana świątecznie choinka oraz uroczyście zakryty stół, za którym siedzą wykonawcy, którzy w trakcie przedstawienia ubierają stojącą na stole małą choineczkę oraz wykonują łańcuch choinkowy. Na ścianie przypięta imitacja okna, zza którym widać gwiazdę betlejemską. Do górnej zasłony przypięty napis z życzeniami: Frohe Weihnachten. Z przodu sceny stoi mały stolik, a na nim leży wieniec adwentowy.
Z boku sceny znajduje się parawan z plakatami nawiązującymi do treści podawanych w tekstach informacyjnych. Słychać dobiegającą zza sceny instrumentalną współczesną wersję kolędy „O Tannenbaum”
Wykonawca 1:
Zapalając świece adwentowego wieńca
Advent, Advent, ein Lichtlein brennt
Erst eins, dann zwei, dann drei, dann vier,
dann steht das Christkind vor der Tür.
Kolęda w wykonaniu chórku: Macht euch bereit!
Macht euch bereit!
Macht euch bereit!
jetzt kommt die Zeit,
auf die ihr euch freut,
weil s schon ist Weihnacht,
frohliche Weihnacht
Macht euch bereit!
Macht euch bereit!
Ob jung oder alt,
gross oder klein
Stimmt doch mit ein!
Stimmt doch mit ein!
Bald schon ist Weihnacht,
fröhliche Weihnacht
Stimmt doch mit ein!
Stimmt doch mit ein!
Tannen aus dem Winterwald
schmücken unser Zimmer bald,
bringen wir Herzenschein
zu unserem Rheim.
Macht euch bereit!
Macht euch bereit!
jetzt kommt die Zeit
auf die ihr euch freut,
weil s schon ist Weihnacht,
fröhliche Weihnacht
Macht euch bereit!
Macht euch bereit!
T: Rolf Zuckowski
Scenka: Die Vier Kerzen am Adventskranz
4 wykonawców podchodzi do stolika, na którym leży wieniec adwentowy z czterema palącymi się świecami. Każdy bierze jedną świecę do rąk i rozpoczyna się rozmowa 4 świec:
PIERWSZA ŚWIECA (ze skargą w głosie):
Ich heiße Frieden. Mein Licht leuchtet, aber die Menschen halten keinen Frieden, sie wollen mich nicht. Mein Licht wurde immer kleiner und verlosch schließlich ganz. /Uczeń zdmuchuje ogień świecy/
DRUGA ŚWIECA:
Ich heiße Glauben, aber ich bin überflüssig. Die Menschen wollen von Gott nichts wissen. Es hat keinen Sinn mehr, dass ich brenne. /Uczeń zdmuchuje ogień świecy/
TRZECIA ŚWIECA (ze smutkiem w głosie):
Ich heiße Liebe. Ich habe keine Kraft mehr zu brennen. Die Menschen stellen mich an die Seite. Sie sehen nur sich selbst und nicht die anderen, die sie lieb haben sollen. /Uczeń zdmuchuje ogień świecy/
DZIECKO (Wchodzi . Przygląda się zgaszonym świecom i mówi z rozpaczą w głosie):
Aber, aber ihr sollt doch brennen und nicht aus sein!
CZWARTA ŚWIECA: Hab nur keine Angst! So lange ich brenne, können wir auch die anderen Kerzen wieder anzünden. Ich heiße Hoffnung.
( Dziecko przenosi zapałką ogień z palącej się czwartej świecy i zapala pozostałe. Następnie przenosi wieniec adwentowy na główny stół)
Wykonawca 2: Materiał informacyjny o wieńcu adwentowym.
Adwentowy wieniec (Adventskranz) zdobiły pierwotnie 24 świeczki. Zwyczaj ten powstał w północnych protestanckich Niemczech. W dzisiejszej wersji mamy 4 świece i w każdą niedzielę adwentu zapalana jest jedna z nich. Wieniec jest symbolem zwycięstwa Chrystusa nad ciemnościami życia. Kolory wieńca mają symboliczne znaczenie. Zielony oznacza nadzieję: Chrystus ponownie się narodzi. Czerwony jest kolorem miłości. Fioletowy symbolizuje chęć przemiany: Zastanawiamy się co powinniśmy zmienić w naszym życiu.
Zwyczaj ten był jeszcze na początku XX. wieku w wielu rodzinach nieznany. Po raz pierwszy w kościele katolickim pojawił się w Kolonii w 1925 r..Stamtąd rozpowszechnił się na cały świat.
Wykonawca 3: Kolęda Kling Glöckchen
Kling, Glöckchen, klinge-linge-ling,
kling, Glöckchen kling!
(1) Laßt mich ein, ihr Kinder,
ist so kalt der Winter;
öffnet mir die Türen!
Laßt mich nicht erfrieren!
(2) Mädchen, hört, und Bübchen,
macht mir auf das Stübchen,
bring euch viele Gaben,
sollt euch dran erlaben!
(3) Hell erglühn die Kerzen,
öffnet mir die Herzen,
will drin wohnen fröhlich,
frommes Kind, wie selig
T: Karl Enslin (1814-1875) nach einer Volksweise
Wykonawca 4: Evangelium aus Lukas 2
Gottes Sohn kommt in die Welt
In dieser Zeit befahl der Kaiser Augustus, daß alle Bewohner des römischen Reiches namentlich in Listen erfaßt werden sollten. Eine solche Volkszählung hatte es noch nie gegeben. Sie wurde durchgeführt, als Quirinius Gouverneur in Syrien war.
Jeder mußte in die Stadt gehen, aus der er stammte, um sich dort eintragen zu lassen. Weil Joseph ein Nachkomme Davids war, der in Bethlehem geboren wurde, reiste er von Nazareth in Galiläa nach Bethlehem in Judäa. Joseph mußte sich dort einschreiben lassen, zusammen mit seiner jungen Frau Maria, die ein Kind erwartete.
Als sie in Bethlehem waren, brachte Maria ihr erstes Kind - einen Sohn - zur Welt. Sie wickelte ihn in Windeln und legte ihn in eine Futterkrippe im Stall, weil sie in dem Gasthaus keinen Platz bekommen hatten.
In dieser Nacht bewachten draußen auf dem Feld einige Hirten ihre Herden. Plötzlich trat ein Engel Gottes zu ihnen, und Gottes Licht umstrahlte sie. Die Hirten erschraken sehr, aber der Engel sagte:
Wykonawca 5 (w przebraniu Anioła): Fürchtet euch nicht! Ich bringe euch die größte Freude für alle Menschen: Heute ist für euch in der Stadt, in der schon David geboren wurde, der lang ersehnte Retter zur Welt gekommen. Es ist Christus, der Herr. Und daran werdet ihr ihn erkennen: Das Kind liegt, in Windeln gewickelt, in einer Futterkrippe!
Wykonawca 4: Auf einmal waren sie von unzähligen Engeln umgeben, die Gott lobten:
Wykonawca 5 (w przebraniu Anioła): Gott im Himmel gehört alle Ehre; denn er hat den Frieden auf die Erde gebracht für alle, die bereit sind, seinen Frieden anzunehmen.
Nachdem die Engel sie verlassen hatten, beschlossen die Hirten:
Wykonawca 6( w przebraniu pasterza): Kommt, wir gehen nach Bethlehem. Wir wollen sehen, was dort geschehen ist und wovon Gottes Engel gesprochen hat.
Wykonawca 4: Sie machten sich sofort auf den Weg und fanden Maria und Joseph und das Kind, das in der Futterkrippe lag. Als sie das Kind sahen, erzählten die Hirten, was ihnen der Engel gesagt hatte. Und alle, die ihren Bericht hörten, waren darüber sehr erstaunt. Maria aber merkte sich jedes Wort und dachte immer wieder darüber nach.
Kolęda w wykonaniu chórku: Alle Jahre wieder
Alle Jahre wieder,
kommt das Christuskind
auf die Erde nieder,
wo wir Menschen sind.
(2) Kehrt mit seinem Segen
ein in jedes Haus.
geht auf allen Wegen
mit uns ein und aus.
(3) Ist auch mir zur Seite
still und unerkannt,
daß es treu mich leite
an der lieben Hand.
Wilhelm Hey (1789-1854) Weise: Friedrich Silcher (1789-1860)
Wykonawca 6: Opowiadanie bawarskie Bänder im Baum ( w tle opowiadania instrumentalna wersja kolędy „Stille Nacht” ).
Opowiem wam starą niemiecką historię, która zdarzyła się w okresie świat Bożego Narodzenia.
W przedziale pociągu siedział samotny mężczyzna. Wzrok miał spuszczony, tak jakby nie miał odwagi spojrzeć na migający za szybą przedalpejski krajobraz. Przed laty zerwał kontakty ze swoją rodziną, gdyż jak to się łatwo mówi: popadł w konflikt z prawem. Od tamtej pory minęły lata. Wprawdzie odpokutował swoją karę, ale jeżeli ktoś raz zawiódł, to czyż można zagwarantować, że znów nie okaże się słabym?
Podróżny sam miał wątpliwości. Wewnętrzny głos mu podpowiadał i oskarżał: Jesteś i pozostaniesz ciężarem i wstydem dla swojej rodziny i społeczeństwa.
Wyobraził sobie znajome twarze. Każdą z osobna. Jego ojciec.... jego matka... jego mały brat... pewnie musi być teraz duży.
Jego siostra.... pewnie już wyszła za mąż... Tęsknił za nimi...
Teraz kiedy jechał w ich kierunku zrozumiał jak bardzo ich kocha.
Napisał do swojej rodziny, że będzie przejeżdżał koło ich domostwa, także koło drzewa, na którym kiedyś wyrył swoje imię. Jeżeli oni nie chcą mieć z nim nic do czynienia, to on nie będzie ich trwożył... Przejedzie tylko koło tego drzewa i rzuci na nie okiem. Gdyby jednak zechcieli mu dać jakąś szansę prosi o zawieszenie na drzewie kolorowej wstążki.
Pociąg wszedł w zakręt i zmniejszył tempo. Jeszcze chwila i stara jodła znajdzie się w polu widzenia podróżnego. Zacisnął kurczowo ręce, a w jego oczach stanęły łzy.
Prosił o jedną kolorową wstążkę, dowód ofiarowanej mu szansy powrotu.
Ale tam nie było pojedynczej wstążki ... Nie, całe drzewo stało obwieszone od góry do dołu wstążkami i kolorowymi ozdobami. Powiewały na wietrze jak kolorowe ptaki.(wykonawca wskazuje na choinkę). Ich przesłanie było jasne: Dajemy ci nie jedną a tysiące szans. Wierzymy w dobro, które jest w tobie....
Wykonawca 3: Kolęda: Leise rieselt der Schnee
(1) Leise rieselt der Schnee;
still und starr ruht der See,
weihnachtlich glänzet der Wald,
freue dich, Christkind kommt bald!
(2) In dem Herzen ists warm,
still schweigt Kummer und Harm,
Sorge des Lebens verhallt:
Freue dich, Christkind kommt bald!
(3) Bald ist heilige Nacht,
Chor der Engel erwacht,
hört nur, wie lieblich es schallt:
Freue dich, Christkind kommt bald!
T: Eduard Ebel (1839-1905)
Wykonawca 2: Materiał informacyjny o jarmarkach bożonarodzeniowych
Do niemieckich zwyczajów bożonarodzeniowych należy organizowanie w każdej miejscowości Christkindlesmarkt czyli jarmarku świątecznego. Jeden z najsłynniejszych i najstarszych jarmarków znanych już w połowie XVI. wieku odbywa się w Norymberdze.
Christkindlesmarkt to całe „miasteczko” (około 160) straganów z tradycyjnymi towarami, ozdobami, prezentami, zabawkami i potrawami. Ustawione są one w centralnym punkcie miasta, przed katedrą. wiątecznej atmosfery dopełniają występujące chóry i zespoły muzyczne. Jarmark otwierany jest uroczyście przez wybierane na 2 lata „Dzieciątko”, które zaprasza wszystkich słowami: „Das Christkind lädt zu seinem Markte ein, und wer da kommt, der soll willkommen sein!"
Pantomima: Wir backen Plätzchen
Udział biorą 2 osoby. Wykładają potrzebne rekwizyty ( produkty żywnościowe i sprzęty kuchenne) na stolik z przodu sceny. Jedna osoba czyta przepis kulinarny instruując drugą osobę, jak wykonać tradycyjne niemieckie ciasteczka . Na początek demonstrowane są potrzebne produkty i sprzęty. Następnie osoba w przebraniu kucharki wykonuje czynności podawane przez narratora . Tempo podawania przepisu dostosowane do tempa pracy „kucharki”. Autentyczne czynności kulinarne przeplatane są pantomimą.
Du brauchst Zutaten:
- 3 Glas Mehl
- 1 Glas Honig
- 1 Ei
- 2 Löffel Kakao
- 1 Päckchen Rosinen
- 1 Päckchen Bäckpulver
- 1 Päckchen Vanillezucker
- 1 Zitrone
- Aroma zum Beispiel Rumaroma und Zimt
Du brauchst auch: Schüssel, Sieb, Rollholz, Backblech und Wecker.
So geht es:
- Das Mehl in eine Schüssel sieben
- Honig zugeben
- Kakao und Rosinen hinzufügen
- Backpulver in die Schüssel zugeben
- Zitronenschale abreiben
- 1 Ei zugeben
- Die Masse mischen und rühren
- Alles gut aromatisieren
- Alle Zutaten zu einem glatten Teig verkneten
- Den Teig ausrollen
- Mit den Förmchen Plätzchen ausschneiden
- Die Plätzchen auf ein eingefettetes Backblech legen
- 15 bis 20 Minuten im Backofen bei 170 Grad Celsius backen.
Wykonawca 7: Kolęda O Tannenbaum!
(1) O Tannenbaum, o Tannenbaum,
wie treu sind deine Blätter!
Du grünst nicht nur zur Sommerzeit,
nein, auch im Winter, wenn es schneit.
O Tannenbaum, o Tannenbaum,
wie treu sind deine Blätter!
(2) O Tannenbaum, o Tannenbaum,
du kannst mir sehr gefallen.
Wie oft hat nicht zur Weihnachtszeit
ein Baum von Dir mich hoch erfreut!
O Tannenbaum, o Tannenbaum,
du kannst mir sehr gefallen!
(3) O Tannenbaum, o Tannenbaum!
Dein Kleid will mich was lehren:
Die Hoffnung und Beständigkeit
Gibt Trost und Kraft zu jeder Zeit.
O Tannenbaum, o Tannenbaum!
Das soll dein Kleid mich lehren.
Wykonawca 2: Materiał informacyjny n.t. kolędy „Stille Nacht”
( W międzyczasie rozdawany jest wśród publiczności tekst kolędy)
Prawykonanie kolędy „Stille Nacht, heilige Nacht” odbyło się podczas pasterki 1818 roku w miejscowości Oberndorf, 25km od Salzburga. Ówczesny wikariusz kościółka św. Mikołaja, Joseph Mohr przekazał napisany przez siebie tekst miejscowemu nauczycielowi i organiście Franzowi Gruberowi, który skomponował do tekstu muzykę.
Ludność Oberndorfu składała się w większości z prostych flisaków, którzy zajmowali się rzecznym transportem soli, a w okresie zimy pozostawali bezrobotnymi. Aby uczynić swoją kolędę zrozumiałą Joseph Mohr napisał jej tekst w języku niemieckim, a nie tak jak było przyjęte po łacinie. Legenda mówi też, że z uwagi na zły stan organów melodię napisano na dwa głosy chór z towarzyszeniem gitary.
Ta najsłynniejsza kolęda została przetłumaczona na ok. 300 języków
Na miejscu kościółka św. Mikołaja, który uległ zniszczeniu podczas powodzi, zbudowano kaplicę kolędy „Stille Nacht”. Co roku przybywają tu tysiące pielgrzymów i turystów, którzy zwiedzają kaplicę (Stille Nacht Kapelle) i miejscowe muzeum kolędy „Stille Nacht”
Kolęda: Stille Nacht – chórek i publiczność
Stille Nacht, heilige Nacht
Stille Nacht, heilige Nacht,
alles schläft, einsam wacht
nur das traute hochheilige Paar,
holder Knabe im lockigen Haar.
Schlaf in himmlischer Ruh‘!
(2) Stille Nacht, heilige Nacht,
Hirten erst kundgemacht
durch der Engel Helleluja
tönt es laut von fern und nah:
Christ, der Retter, ist da!
(3) Stille Nacht, heilige Nacht!
Gottes Sohn, o wie lacht
Lieb aus deinem göttlichen Mund,
da uns schlägt die rettende Stund,
Christ, in deiner Geburt!
T: Joseph Franz Mohr 1818; M: Franz Xaver Gruber 1818
Wykonawca 4 składa życzenia świąteczne w języku niemieckim i zaprasza do degustacji świątecznych pierniczków.
Wykonawcy podnoszą się ze swoich miejsc, kłaniają się publiczności wraz z życzeniami - „Frohe Weihnachten”
Ciasteczka rozdają wśród publiczności osoby, które wcześniej wykonywały pantomimę z pieczeniem ciasta. Ciasteczka upieczone wcześniej przez organizatorów zawierają karteczki , na których wydrukowane zostały bożonarodzeniowe wersy w języku niemieckim.
Źródła:
Teksty kolęd
Piosenka: „Macht euch bereit!”- Rolf Zuckowski
„Die vier Kerzen” – autor nieznany, adaptacja autorki
„Bänder im Baum” – autor nieznany, adaptacja autorki |
