Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Agresja wśród dzieci i jej przyczyny

 

 
"Okrucieństwo ludzi jest źródłem nieustannego płaczu"
Robert Burns

     Zdefiniowanie agresji nie jest tak proste, jak się może wydawać. W języku potocznym określenie to jest używane bardzo swobodnie. Psychologowie posługują się terminem działania agresywnego, przez które rozumieją zachowanie ukierunkowane na spowodowanie fizycznej lub psychicznej szkody.
     Nie należy mylić agresji z agresywnością. Zdarza się bowiem, że ludzie używają określenia agresywny w odniesieniu do ludzi walczących o swoje prawa, pisząc do redakcji listy z protestami przeciwko rzeczywistej lub urojonej niesprawiedliwości, bardzo ciężko pracujących, wykazujących ogromną ambicję i dążących do osiągnięcia tego, co zamierzają.
     Moc i miłość to najważniejsze ze spraw w życiu ludzi. Obie mają swoją jaśniejszą i ciemniejszą stronę. Jeżeli drugą stroną miłości jest nienawiść, to ciemna stroną mocy jest przemoc.
     Po – pierwsze przemoc wynika z działania człowieka, które nie jest przypadkowe. Przemoc jest zawsze intencjonalna, co nie musi oznaczać, że jest podejmowana z premedytacją.
     Po drugie – istotą przemocy jest naruszenie praw i dóbr osobistych jednostki.
     Po trzecie – jest to takie naruszenie praw i dóbr człowieka, które uniemożliwia mu samoobronę.
     Po czwarte – choć aspekt jest dyskusyjny i mniej ostry, niemniej trzeba go podkreślić – przemoc jest takim instytucjonalnym naruszeniem praw i dóbr osobistych uniemożliwiających obronę jednostki, które powodują jakieś szkody. Świat jest przepełniony przemocą, która oczywiście ma różne oblicza, ponieważ dotyczy różnych sfer działalności człowieka. Znamy przemoc ekonomiczną, społeczną i polityczną. Najczęściej mamy kontakt z dwoma odmianami przemocy, z których jedną można nazwać gorącą, a drugą chłodną przemocą.
     U podstaw gorącej przemocy leży furia – nieco tajemnicze, dynamiczne, naładowane emocjami zjawisko pękania tamy emocjonalnej, która do pewnego momentu powstrzymuje uczucia rodzące się najczęściej z frustracji i niemocy.
     Furia jest erupcją skumulowanych i niemożliwych już do powstrzymania uczuć gniewu i wściekłości.
     Chłodna przemoc jest to drugi rodzaj przemocy, która aczkolwiek wzburzenie uczuć często jej towarzyszy – polega raczej na realizowaniu pewnego scenariusza przemocy, zapisanego czasem w obyczaju i kulturze, czasem w pewnym wydrukowanym wzorze psychologicznym, który jest częścią wyposażenia psychologicznego jednostki. Człowiek realizuje wtedy pewien mentalny rodzaj przemocy, tzn. umysłowy – zapisany i utrwalony wzór postępowania, którego się wcześniej nauczył, najczęściej " na własnej skórze".
     I wtedy nie musi być furii i gniewu, nie musi być także inwencji zniszczenia lub zaszkodzenia komuś po prostu realizuje się rolę, w którą wpisane jest dokonanie inwazji na cudze terytorium, pogwałcenie dóbr i praw. Najczęściej nie tylko jest to wpisane, ale także uważa to za usprawiedliwione, uzasadnione.
     Dziecko od najmłodszych lat jest świadkiem przemocy. Przemoc ta jest obecna na każdym kroku: w rodzinie, na ulicy, w mediach. Dziecko widząc takie zachowanie, naśladuje je, wypróbowuje na rówieśnikach, zwierzętach, zabawkach, przedmiotach, a nawet na osobach dorosłych. Nierzadko także dzieci są ofiarami przemocy i stąd rodzi się bunt i chęć odwetu. Do tego dochodzi problem niezaspokojonych potrzeb zarówno fizycznych, jak i psychicznych ( brak poczucia bezpieczeństwa, niedowartościowanie, odrzucenie przez rodzinę , szkołę, grupę ). Niezaspokojenie podstawowych potrzeb nęka także wiele rodzin, w których wychowują się dzieci. Rodzice na to reagują agresją słowną lub fizyczną .
     Zachowania agresywne dzieci skutecznie wzmacniają media, pokazując "bohaterów" stosujących przemoc, zwyciężających innych i zyskujących za to uznanie. Filmy, gry komputerowe przepełnione są przemocą, zabijaniem i umieraniem. Dorosły człowiek ma świadomość, że jest to fikcja stworzona dla rozrywki, ale małe dziecko nie rozróżni fikcji od rzeczywistość, a starsze może mieć z tym trudnościami. Tym bardziej, że w telewizji przeplata się przemoc rzeczywista z przemocą fikcyjną.
     Wiele wskazuje na to, że powtarzający się kontakt z budzącymi grozę zdarzeniami obniża naszą wrażliwość na tego typu sytuacje.
     Odpowiedzialne są cztery przyczyny za nasilenie tendencji agresywnych w wyniku kontaktu z przemocą poprzez środki masowego przekazu:

  1. Jeśli oni mogą to robić, to ja też mogę.
         Oglądanie bohaterów telewizyjnych zachowujących się agresywnie może osłabić przyjętą przez nas w dzieciństwie normę, nakazującą kontrolowanie impulsów agresywnych.
  2. Ach, więc tak to się robi.
         Oglądanie agresywnych działań może dostarczać pomysłów, jak ujawnić własne agresywne odczucia.
  3. Myślę, że to, co czuję, to właśnie agresja.
         Oglądanie przemocy sprawia, że lepiej uświadamiamy sobie własną złość i szybciej uruchamiamy działania agresywne. Łatwo możemy posunąć się do przesady, błędnie interpretując zaledwie lekkie poirytowanie jako złość i wyładowując ją w aktach agresji.
  4. Ale lipa, znowu się tłuką, a co jest na innym kanale?
    Oglądanie wielu krwawych scen likwiduje nasze przerażenie i wstręt na widok przemocy i zmniejsza współczucie wobec ofiary. Sprawia, że łatwiej nam zaakceptować istnienie przemocy.
     Przemoc jest niezwykle spektakularna. Nowoczesne multimedia specjalizują się wręcz we wprowadzaniu do domów ludzi wizualnych obrazów przemocy. Jest to dominujący temat mediów. To się liczy, tego się szuka i przedstawia w chwytliwej formie. Równocześnie dzieci w coraz większym stopniu obcują ze światem, który ich otacza za pośrednictwem tychże mediów.
     U rozwijających się w takiej sytuacji dzieci rodzi się błędny sąd rzeczywistości: " Świat dzieli się na tych, co biją i tych, co są bici". Lepiej należeć do tych, co biją, niż do tych, co są bici". Zaczynają rozwiązywać problemy, stosując przemoc. Jeżeli na drodze przemocy uda im się zrealizować cele, będą starali się robić to zawsze. Droga przemocy wydaje im się o wiele prostsza i skuteczniejsza.
     Życie rodzinne jest drugim terytorium, na którym ludzie są świadkami przemocy. I to nie tylko w takich rodzinach, w których przemoc przybiera formy gwałtowne i brutalne. Wiele wybieranych i stosowanych przez rodziców metod wychowawczych zawiera bardzo istotny element przemocy, tzn. ingerencji lub naruszania praw osobistych jednostki – dzieci, a także innych członków rodziny.
     W dominującym modelu wychowania bądź obcowania rodziców z dziećmi jest zawarty element mentalnego scenariusz przemocy, tzn. że z faktu pełnienia określonej roli bądź zajmowania określonej pozycji, wynika upoważnienie do inwazji na terytorium drugiej osoby, do dyktowania bądź ograniczenia jej praw.
     Z tego wynikają bardzo poważne konsekwencje – większość z nas, zanim nabierze siły, już jest wyedukowana na temat, że przemoc istnieje i jak się to robi.
     Od kilku lat narasta w polskich szkołach problem agresji dzieci starszych wobec młodszych i słabszych. Głównymi ofiarami są uczniowie najmłodszych klas. Muszą oni zapłacić wpisowe – często w dosłownym sensie, gdyż zabierane są im pieniądze, siłą, szantażem lub " w zamian za ochronę przed biciem".
     Oprócz tego padają ofiarami bicia, znęcania się psychicznego, odbierania osobistych przedmiotów, niszczenia rzeczy.
     Ten nowy typ przemocy jest zorganizowany. W szkołach tworzą się grupy ustalające własne, niejawne normy i sposoby działania, które przekazywane są uczniom i klasom wytypowanym do roli ofiar. Dowiadują się oni, że muszą płacić, bo inaczej będą obrywać lub, że w zamian za dobre sprawowanie nie będą już wykorzystywani. Czasem w nagrodę obiecuje się im ochronę przed starszymi. Osoby i grupy wytypowane do roli ofiar z reguły dowiadują się, że muszą milczeć na temat agresji, bo inaczej czekają ich poważniejsze represje.
     Organizacja przemocy wzorowana jest na tradycyjnych formach działania grup przestępczych.
     Z sytuacją przemocy mamy do czynienia wtedy, gdy osoba słabsza (ofiara) wystawiana jest przez dłuższy czas na negatywne działanie osoby lub grupy osób silniejszych( agresorzy). Te negatywne oddziaływania to dokuczanie, bicie, przezywanie, wyszydzanie, zabieranie pieniędzy i przedmiotów, niszczenie rzeczy – są to akty przemocy bezpośrednie. Istnieją też bardziej zakamuflowane formy przemocy, częściej używane przez dziewczęta niż przez chłopców. Należą do nich oszczerstwa, intrygi, wykluczanie z grupy, naznaczanie i izolowanie. Są one nazywane przemocą pośrednią.
     Konsekwencje obu tych form przemocy są podobne. Ofiary przeżywają głębokie uczucie poniżenia i upokorzenia, strachu, wstydu oraz dezorientacji. Długofalowe skutki dla ofiar to obniżenie poczucia własnej wartości oraz samooceny, izolacja społeczna, tendencje autodestrukcyjne i utrwalony "syndrom ofiary".

Jakie wskazówki pomagają nam rozpoznać ofiarę przemocy?
     Dan Olwens w książce "Bullying at school" wymienia następujące:
  • Ofiara często jest obiektem dokuczania, przezywania: nosi brzydkie przezwisko, jest wyśmiewana. Inni dają jej rozkazy, wysługują się nią. Zachowuje się jak osoba podporządkowana, zdominowana.
  • Inni urządzają zabawy jej kosztem, robią to w ubliżający sposób.
  • Jest potrącana, popychana, kopana i nie umie się obronić.
  • Gdy wejdzie w kłótnię lub w walkę, wychodzi z niej przegrana – często płacząc.
  • Często jest izolowana.
  • Niechętnie włącza się ją do wspólnych działań.
  • Wygląda na osobę cierpiącą, nieszczęśliwa, depresyjną, "na granicy płaczu".
  • Trzyma się blisko dorosłych( nauczyciela).
  • Pogarsza się w nauce ( nagle lub stopniowo).
  • Boi się chodzić do szkoły.
Uważa się, że potencjalne ofiary mogą być fizycznie słabsze od rówieśników, mieć lęki dotyczące uszkodzenia ciała, być mniej sprawne w grach fizycznych i walkach, mieć niższą samoocenę, trudności we wchodzeniu do grupy i byciu w niej.
Ten sam autor podaje następujące wskazówki: opresor wykonuje te aktywności, którym poddana jest ofiara.
  • Sprawcy mogą być fizycznie silniejsi od rówieśników oraz sprawniejsi w aktywnościach sportowych i w walkach.
  • Mają silną potrzebę dominacji i podporządkowywania sobie innych.
  • Przyjemność sprawia im moc, władza i zagrażanie innym, mogą przechwalać się swoją rzeczywistością lub wyimaginowaną przewagą nad kolegami.
  • Mają gorący temperament, łatwo wpadają w złość, są impulsywni i mają niską tolerancję na frustrację oraz na sprzeciw. Z trudem poddają się obowiązującym normom.
  • Są spostrzegani jako " twardzi" i wykazują niską empatię wobec słabszych.
  • Często w młodym wieku angażują się w inne działania aspołeczne.
  • Zawsze uzyskują pewną popularność choćby wśród niewielkiej liczby rówieśników.
     Prawdopodobnie nie ma prostych i zagwarantowanych rozwiązań problemu agresji. Praca nad wychowaniem dzieci i młodzieży to wieli trud i myślę, że potrzeba wielu lat wytężonej pracy ze strony nauczycieli, rodziców i całego społeczeństwa, żeby istniejącą obecnie sytuację poprawić. Na tę poprawę nie ma prostej recepty, bo nie ma żadnych łatwych dróg w wychowaniu młodego człowieka. Działania należy rozpocząć natychmiast.

Bibliografia:
  1. Aronson E.: Człowiek istotą społeczną. PWN, Warszawa 1997.
  2. Knez R.: Zachowania agresywne w kontekście praktyki szkolnej. "Wychowawca", 2003, nr 3.
  3. Maksymowska E., Sobolewska Z., Werwicka M.: Wychowywać ucząc. Warszawa 1998.
  4. Mellibruda J.: Oblicza przemocy. " Remedium" 1993.
  5. Słonina W.: Trudne zachowania. " Wychowawca", 2003, nr 5.
mgr Elżbieta Bąk, Zespół Szkół im. M. Danilewicz Zielińskiej w Stawkach

Jeżeli zauważyłeś jakieś nadużycia w prezentacji napisz o tym poniżej i wyślij je do nas:
INFORMACJE O PREZENTACJI

Ostatnią zmianę prezentacji wykonał: Szkolnictwo.pl.
IP autora: 83.21.195.174
Data utworzenia: 2008-09-01 23:30:42
Edycja: Edytuj prezentację.

HISTORIA PREZENTACJI

Szkolnictwo.pl (83.21.195.174) - Prezentacja (2008-09-01 23:30:42) - Edytuj prezentację.





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie