|
Opracowanie: Sławomira Mazurczak
W skład procesów orientacyjno – poznawczych wchodzą: wrażenia, spostrzeganie, obserwacja, uwaga, pamięć, uczenie się i mowa. Procesy te charakteryzuje dynamiczny rozwój, dokonujący się w kierunku wyodrębniania i usamodzielniania czynności umysłowych. Wg. Szumana uwaga „ jest takim stanem i poziomem aktywności nerwowej w korze mózgowej, który przygotowuje, a następnie podtrzymuje sprawną pracę organizmu w zakresie jego poznawczej orientacji i celowej działalności w świecie otaczającym”.
Pamięć nierozerwalnie wiąże się z uczeniem się. Są to dwie strony tego samego procesu przyswajania przez organizm nowych doświadczeń. Pamięć jest zdolnością organizmu do przechowywania tych doświadczeń, a uczenie się jest przejawem tego przechowywania w zachowaniu organizmu.
Spostrzeganie jest to złożony układ procesów, dzięki któremu powstaje u człowieka subiektywny obraz rzeczywistości zwany spostrzeżeniem. W wyniku złożonej czynności spostrzegania (percepcji), powstają w świadomości człowieka wyobrażenia. Percepcja jest procesem twórczym, polegającym na aktywnym odbiorze, analizie i interpretacji zjawisk zmysłowych. W procesie tym aktualnie zachodzące informacje zmysłowe przetwarzane są w taki sposób, aby zgadzały się z zarejestrowaną w pamięci jednostką wiedzy o otaczającym świecie.
Percepcja dziecka odznacza się swoistymi cechami, które odróżniają ją od percepcji dorosłego. Wyróżnia się:
• synkretyzm spostrzeżeń – niedokładne różnicowanie bodźców, brak umiejętności wyróżniania przedmiotów z tła,
• słabą wybiórczość percepcji przy chaotyczności spostrzegania (dziecko najczęściej kieruje się silnymi cechami bodźców),
• mocny związek percepcji z działaniem (powstawanie spostrzeżeń jest ukierunkowane działaniem dziecka, jego aktywnością).
Rozwój procesów spostrzegania prowadzi ku coraz dokładniejszemu odbieraniu bodźców. Ćwiczenie wrażliwości i czułości zmysłów, umiejętności rozpoznawania coraz większej ilości informacji, porządkowania ich, łączenia w większe całości jest możliwe dzięki współuczestniczeniu w tych procesach myślenia, uwagi, pamięci i mowy. Aktywność dziecka jest w tym przypadku nieodzownym czynnikiem warunkującym rozwój.
Podstawą dla rozwoju wyobraźni są nagromadzone w pamięci dziecka spostrzeżenia. W trakcie rozwoju dziecka zmienia się treść i zasób wyobrażeń, które uzależniają się od czynności percepcyjnych dotyczących najbliższego otoczenia, stopniowo przechodząc do świata baśni i sztuki. Rozwój wyobraźni zależy od predyspozycji jednostki, jak również od doświadczeń, jakie są jej udziałem.
U osób o obniżonej sprawności umysłowej występują duże różnice indywidualne. Mogą one dotyczyć rozwoju funkcji percepcyjnych i zdolności tworzenia wyobrażeń, co ma swoje źródło w zróżnicowanym występowaniu wad narządów zmysłów, w zróżnicowanym poziomie rozwoju percepcji wzrokowej, słuchowej, pamięci, trwałości uwagi. Tempo rozwoju percepcji i wyobraźni u osób o obniżonej sprawności umysłowej jest wolniejsze niż u osób w normie intelektualnej. Nie zawsze mogą one osiągać wszystkie etapy rozwoju wymienionych funkcji. Spostrzeżenia i wyobrażenia osób upośledzonych umysłowo są nieadekwatne i niepełne, a proces spostrzegania ma mniejszy zakres i wolniejszy przebieg w porównaniu z percepcją ludzi o prawidłowym rozwoju.
Wyobrażenia osób o obniżonej sprawności umysłowej są odtwórcze, ściśle powiązane z percepcją. Ich tworzenie cechuje się sztywnością, nieumiejętnością przewidywania reakcji, wydarzeń i skutków działań. Na rozwój funkcji percepcji i wyobraźni wpływa własna aktywność dziecka oraz zapewnienie mu ze strony otoczenia odpowiedniej stymulacji, gdyż dzieci upośledzone umysłowo są zwykle bierne. Przyczyną bierności są zaburzenia sfery emocjonalno – motywacyjnej, spowodowane specyficznymi doświadczeniami dzieci - jakimi są doznawane porażki i towarzyszący temu lęk oraz przeświadczenie o mniejszej wartości. Wszystko to może spowodować zahamowanie własnej aktywności, w czym udział może mieć również otoczenie dziecka, np. rodzice, nauczyciele, wychowawcy, którzy stawiają przed dzieckiem wymagania niedostosowane do ich możliwości. Dzieci te potrzebują bardzo przemyślanej stymulacji ze strony otoczenia, rozbudzenia i odpowiedniego pokierowania.
Percepcja jak i wyobraźnia nie stanowią autonomicznych, działających w oderwaniu od uwagi, pamięci - procesów myślowych. Tworzą one wraz z tymi procesami system służący poznawaniu, przetwarzaniu, a także kreowaniu świata. Nie można, więc tylko kształcić percepcji czy wyobraźni nie rozwijając równocześnie uwagi, pamięci, myślenia czy mowy.
ZABAWY I GRY ROZWIJAJĄCE PERCEPCJĘ WZROKOWĄ
U podstaw spostrzegania wzrokowego leży umiejętność rozpoznawania barw i kształtów, nazywania ich, dokonywania analizy i syntezy wzrokowej. Dzięki tym umiejętnościom możliwa jest nauka czytania i pisania.
Możemy wyróżnić zabawy, które kształcą:
• percepcję barw – ich dobieranie, rozpoznawanie, nazywanie, wyszukiwanie, umiejętność określonego reagowania na dany kolor;
„Powiedz, kto ma taką samą szarfę?”
Pomoce: szarfy w równej ilości uczestników, w dwóch kolorach, np. tyle samo szarf czerwonych, co zielonych.
Przebieg: Po wyjaśnieniu na czym zabawa będzie polegała, rozdanie szarf. Na hasło „znajdź dziecko, które ma twój kolor szarfy”, dzieci dobierają się parami, podając sobie ręce.
Utrudnieniem może być wprowadzenie większej ilości kolorów.
• percepcję kształtów – ich dobieranie, proste sortowanie, rozpoznawanie, nazywanie, składanie całości z części, określanie widocznych cech przedmiotów: duży – mały, długi – krótki, szeroki – wąski,
„Pomóż Kopciuszkowi”
Pomoce: woreczki dla każdego uczestnika zabawy wypełnione jednakową ilością ziaren różniących się kształtem np. fasola, groch czy kawa i pszenica, dwa pojemniki,
Przebieg: Osoba prowadząca opowiada dzieciom początek baśni o Kopciuszku. Mówiąc o zadaniu, jakie poleciła wykonać Kopciuszkowi zła macocha, wyjaśnia dzieciom, że nawet z pomocą gołębi Kopciuszek nie zdąży na czas poukładać osobno ziaren fasoli i grochu. Następnie zadaje dzieciom pytanie, czy chcą pomóc Kopciuszkowi i jego przyjaciołom? Gdy odpowiedzą, że tak – rozdaje każdemu woreczek z ziarnami i pokazuje w jaki sposób powinny je sortować. Po skończonej pracy należy pochwalić dzieci w imieniu Kopciuszka, który w ten sposób może iść na bal.
Uwaga: ilość ziaren i gatunki dobierane zgodnie z możliwościami dzieci.
„Taniec z kotylionami.”
Pomoce: kotyliony – krążki tekturowe oznaczone symbolami. Mogą być kolory, rysunki zwierząt, zabawki, figury geometryczne, ...... tworzące pary.
Przebieg: dzieci losują kotyliony/chłopcy osobno i dziewczynki osobno/. Następnie chłopcy kolejno zapraszają do tańca swoje partnerki, np. „Zapraszam do tańca dziewczynkę z czerwonym kotylionem.”
Uwaga: Jeśli dzieci nie potrafią jeszcze nazywać widocznych na kotylionie kształtów mogą podnosić do góry swój kotylion i zapraszać do zabawy dziecko, które ma taki sam kotylion.
„Przynieś i pokaż.”
Pomoce: po 4 figury różnych kształtów, np. trójkąt, koło, kwadrat...., 4 karty z konturami tych figur.
Przebieg: Na czterech stołach rozłożone są karty z konturami i figury. Osoba prowadząca wyjaśnia uczestnikom zabawy, na czym ona będzie polegać. Wybiera kontur jednej z figur, pokazuje go dzieciom i prosi czworo z nich o podejście do stolików. Ich zadaniem jest wyszukanie pasującej do tego konturu figury. Nim to zrobią, poleca im dokładnie przyjrzeć się temu konturowi i obwieść go palcem. Następnie zawodnicy wyszukują figury. Aby sprawdzić czy znaleźli właściwe przykładają je kolejno do konturów. Kolejne kontury odnajdują następne czwórki.
Uwaga: Można wprowadzić rozróżnianie figur ze względu na ich rozmiar.
„Polowanie na litery i wyrazy.”
Pomoce: etykiety z literami alfabetu /ewentualnie z wyrazami/.
Przebieg: Wszystkie dzieci razem, następnie pojedynczo odczytują pokazaną przez osobę prowadzącą zabawę literę oraz wyraz. Następnie zostają podzielone na kilka grup. Każda z nich otrzymuje określony teren działania np. korytarz szkolny, gazetkę klasową. Zadaniem grup jest odnalezienie jak największej ilości wyznaczonych liter czy wyrazów.
Omawiając gry i zabawy rozwijające percepcję wzrokową należy uwzględnić ćwiczenia koordynujące percepcję wzrokowo-ruchową. Wśród nich wyróżnić można m.in. zabawy manipulacyjne, konstrukcyjne, ćwiczenia grafomotoryczne np.:
- zapinanie i rozpinanie zamków błyskawicznych, guzików, sznurowanie butów, nawlekanie igły, posługiwanie się prostymi narzędziami,
- manipulowanie tworzywami przekształcalnymi – woda, piasek, kasza, masa solna, plastelina, śnieg, budowanie z klocków, układanki,
- stemplowanie, rysowanie, malowanie, wycinanki, wydzierani, wyginanie kształtów z drutu, łamanki papierowe, wyszywanie, majsterkowanie,
- naśladowanie ruchów.
Gry i zabawy rozwijające percepcję słuchową.
Dzięki wrażeniom słuchowym człowiek lepiej potrafi orientować się w otoczeniu. Prawidłowo funkcjonujący słuch pozwala na odbiór i rozumienie dźwięków mowy, ułatwia kształtowanie pojęć i rozwój myślenia słowno – pojęciowego. By słuch mógł prawidłowo rozwijać się, konieczna jest nie tylko ogólna sprawność receptora, ale również pozostała część układu słuchowego, która zajmuje się porządkowaniem i odczytywaniem bodźców. Sprawność tę możemy kształtować od najmłodszych lat życia dziecka poprzez stymulowanie jego doświadczeń. Zabawy i gry mogą być pomocne w rozwijaniu słyszenia i rozumienia dźwięków. W rozwoju słuchu fizjologicznego i fonematycznego pomocne będą:
• zabawy i gry kształtujące umiejętność rozpoznawania dźwięków
/ wyodrębniania spośród innych, określania cech tych dźwięków ze względu na ich liczbę, natężenie, wysokość, długość reagowania w określony sposób na dźwięki, lokalizacji ich źródła, różnicowania i naśladowania głosów/;
„Gdzie jest ukryty zegarek”
Pomoce: głośno chodzący budzik,
Przebieg: podczas nieobecności dzieci na sali osoba prowadząca ukrywa budzik. Kto pierwszy znajdzie miejsce ukrycia, ten chowa go następnym razem.
Uwaga: można chować np. grające radio, dzieci mogą też odgadywać, do których drzwi puka gość.
„Wielkoludy i krasnoludki”
Pomoce: bębenek,
Przebieg: Dzieci stoją w kole. Prowadzący mówiąc: „maszerują wielkoludy” mocno, powoli uderza w bębenek. Uczestnicy zabawy maszerują na palcach z uniesionymi rękami. Na dźwięk szybkich i delikatnych uderzeń i hasło „Krasnoludki biegają szybciutko” zaczynają biegać w takt wystukiwanego rytmu.
Uwagi: Po pewnym czasie można dawać sygnał do zmiany tempa marszu przy pomocy bębenka.
,„Jakie zwierzątko przyszło do nas.”
Pomoce: rysunki zwierząt domowych,
Przebieg: prowadzący demonstruje dzieciom obrazki przedstawiające zwierzęta. Sprawdza, czy potrafią rozpoznawać je i naśladować ich głosy. Po schowaniu obrazków sam naśladuje głosy poszczególnych zwierząt. Zadaniem dzieci jest odgadnąć, jakie. Następnie jedno dziecko wychodzi z klasy, a po powrocie naśladuje zwierzę podpowiedziane przez prowadzącego za drzwiami – reszta odgaduje, a potem wspólnie naśladują to zwierzątko.
• Zabawy i gry, których zadaniem jest ćwiczenie słuchu fonematycznego:
- różnicowanie głosek,
- analiza słuchowa: rozpoznawanie i wyodrębnianie głosek i sylab w
wyrazie, wyrazów w zdaniu, określanie miejsca położenia głosek
lub sylab w wyrazie, liczenie tych głosek, sylab, wyrazów,
synteza słuchowa – łączenie głosek, sylab w wyrazy, wyrazów w
zdania.
„Ciuciubabka”
Pomoce: opaska do przewiązania oczu
Przebieg: osoba prowadząca dzieli uczestników zabawy na kilka grup. Każda z nich otrzymuje głoskę, którą będzie powtarzać. Po kilkakrotnym przećwiczeniu rozpoczyna się zabawa. Jedno dziecko jest „ciuciubabką”. Jego zadaniem jest złapanie kogoś z grupy, który powtarza poszukiwaną przez ciuciubabkę głoskę / głoskę ustala prowadzący /. Złapane dziecko zostaje ciuciubabką i po wybraniu nowej głoski zabawa rozpoczyna się od nowa.
„Sklep”
Pomoce: pomoce, które wchodzą w skład wyposażenia sali lekcyjnej,
Przebieg: po zapoznaniu dzieci z tematem zabawy, rozpoznaniu przez nie przedmiotów, które będą użyte w zabawie i rozdzieleniu ról kupujących i sprzedających – osoba prowadząca oznajmia, że dziś kupujemy tylko przedmioty o nazwie zaczynającej się na głoskę ... . Zadaniem dzieci jest wyszukanie i kupienie tego przedmiotu.
Zabawy i gry rozwijające percepcję dotykową.
Zmysł dotyku ma duże znaczenie dla rozwoju człowieka. Kontakt fizyczny z matką wpływa korzystnie na rozwój emocjonalny dziecka. Doznania dotykowe pozwalają poznać własne ciało, stwarzając możliwości kształtowania się poczucia własnej odrębności. Sprawność, precyzja ludzkich dłoni umożliwia przeprowadzenie manipulacji na przedmiotach, co stymuluje rozwój procesów myślowych i umożliwia podejmowanie aktywności. Celem wybranych zabaw jest uwrażliwienie i usprawnienie dotyku.
- rozpoznawanie dotykiem przedmiotów, określanie właściwości materiałów; lekki – ciężki, twardy – miękki, gładki – szorstki, ciepły – zimny.
„Czy potrafisz rozpoznawać?”
Pomoce: zabawki lub przedmioty różniące się od siebie kształtem w ilości równej liczbie uczestników, opaski do przewiązania oczu.
Przebieg: po obejrzeniu zabawek dzieci ustawiają się w kole. Każde z nich, oprócz jednego, otrzymuje zabawkę. Dziecko bez zabawki staje w środku koła z zawiązanymi oczami. Podchodzi do innego dziecka, dotyka przedmiotu i odgaduje za pomocą dotyku, jaką zabawkę trzyma w ręce. Jeśli odgadnie następuje zamiana ról.
„Kto rozpozna niespodziankę?”
Pomoce: 5 równych zabawek oraz 1 odmienna, 6 woreczków
Przebieg: dzieci oglądają 5 jednakowych zabawek. Ta odmienna jest schowana. W pewnym momencie pozostałe również zostają schowane do woreczków. Zadaniem dzieci jest rozpoznanie /bez zaglądania do woreczków/, w którym woreczku schowana jest niespodzianka.
-ćwiczenia percepcji dotyku.
„Co to za kształt?”
Pomoce: materiały o różnej fakturze /papier ścierny, sztruks, folia aluminiowa/, tekturowe prostokąty z nakłutymi konturami różnych figur, liter, cyfr.
Przebieg: udowodnienie, że nasze ręce też umieją czytać – odczytywanie, rozpoznawanie z zawiązanymi oczami.
„Tętno”
Pomoce: stoper
Przebieg: wyczuwanie tętna i liczenie uderzeń w określonym czasie. Najpierw u siebie, a potem u kolegi.
„Zabawy i gry rozwijające wrażliwość węchową i smakową.
Węch i smak to zmysły, które nie pełnią najistotniejszej roli wśród funkcji percepcyjnych, jednakże bodźce przez nie odbierane posiadają znaczny udział w tworzeniu polisensorycznego obrazu świata. Doskonaleniu tych zmysłów sprzyjają zabawy w rozpoznawaniu smaków, zapachów i określaniu ich cech.
„Znawca smaków i zapachów.
Pomoce: zestaw do rozpoznawania smaków: chleb, owoce, cukierki, soki,
zestaw do rozpoznawania zapachów: frezja, cebula, perfumy,
opaska do zawiązania oczu.
Przebieg: zapoznanie z zestawami smaków i zapachów. Podział dzieci na dwie grupy – jedna grupa będzie próbować i rozpoznawać, druga grupa będzie podawać.
„Zakupy”
Pomoce: krople miętowe, kwiaty o silnym zapachu, chleb, perfumy, proszek do prania, cebula,.... opaski na oczy.
Przebieg: dzieci oglądają i wąchają pomoce. Będą „na niby” odwiedzać różne miejsca. Rozpoznają za pomocą węchu gdzie są: chleb – piekarnia.
Zabawy i gry rozwijające wyobraźnię.
Celem tych zabaw jest rozwijanie umiejętności przewidywania oraz wzbudzanie twórczej aktywności dziecka.
„Kwiatki”
Pomoce: przyniesione ze spaceru kwiaty,
Przebieg: po obejrzeniu kwiatków prowadząca podaje temat zabawy np. Dziś zmieniamy się w kwiatki rosnące na łące. Dzieci siedzą w kole. Prowadząca rozpoczyna swą opowieść, którą wraz z dziećmi ilustruje ruchem i gestem. „Padał deszcz, a teraz świeci słońce – kwiatki zaczynają powoli rosnąć / dzieci wstają/ .Rozchylają płatki i unoszą główki do góry, w stronę słońca /otwarte dłonie unoszą do góry/. Słońce powoli zachodzi – kwiatki szykują się do snu, chowają płatki itd.
Uwagi: dzieci mogą być pieskami, kotkami, samochodami,
„Wycieczka do lasu”
Pomoce: niepotrzebne
Przebieg: zadaniem dzieci jest aktywne uczestniczenie w sytuacji zaaranżowanej przez osobę prowadzącą. Taką sytuacją jest tu wycieczka. Prowadzący komentuje, opowiada o przeszkodach mijanych przez dzieci /strumyk, gęsta i wysoka trawa, śpiący niedźwiedź, krzak z malinami, których nie sposób ominąć, wąskie kładki, itd./ Aktywizuje również dzieci do wzajemnej pomocy, a nawet zastąpienia go w roli prowadzącego np. „co widzicie z przodu?”
Gry i zabawy usprawniające uwagę i pamięć.
Dzieci mają trudności z koncentracją uwagi, zapamiętywaniem, reprodukowaniem materiału. Dzieje się tak, dlatego, że uwaga i pamięć są procesami, które warunkują przebieg i efekty uczenia się. Uwaga jest nierozerwalnie związana ze wszystkimi czynnościami psychicznymi. Polega na nastawieniu analizatora na dany rodzaj bodźców, co pozwala na szybsze i dokładniejsze ich odzwierciedlenie. Trudności z koncentracją uwagi są główną przyczyną opóźnienia rozwoju. Problemy związane z uwagą mogą polegać na małym zainteresowaniu dziecka bodźcami zewnętrznymi. Dzieci często koncentrują uwagę na detalach i nie dostrzegają całego obrazu. Nadmiernie ogniskują lub selekcjonują swoją uwagę na sygnale wizualnym, ignorując jednocześnie drugi sygnał np. dźwiękowy. W przypadku znaków wizualnych mających kształt, rozmiar i kolor, dziecko może zwrócić uwagę tylko na jeden lub dwa elementy, a nie na wszystkie trzy. Osoby z lekkimi deficytami rozwojowymi dobrze koncentrują uwagę na materiale konkretnym, natomiast krótko i słabo na treściach abstrakcyjnych i trudnych do zrozumienia. Uwaga u nich ma charakter dowolny, słaba jest jej podzielność. Wraz z wiekiem wzrasta trwałość uwagi dowolnej i jej podzielność.
Pamięć jest procesem przetwarzania informacji, który prowadzi do powstania nowych treści. Proces zapamiętywania polega nie tylko na odbieraniu i dokładnym kodowaniu informacji, lecz także na jej selekcji, reorganizacji i transformacji. Przebieg zapamiętywania i jego skuteczność zależy między innymi od właściwej organizacji materiału pamięciowego. Organizacja ta polega na odpowiednim rozłożeniu powtórzeń w czasie, określeniu sposobu zapamiętywania zgodnego z długością i stopniem złożoności materiału oraz na dokonywaniu przerw na odpoczynek.
Głównym zadaniem gier i zabaw jest kształcenie i rozwój uwagi dowolnej oraz zamierzonego zapamiętywania i przypominania, a także pamięci, ponieważ rozwój obu tych funkcji przebiega podobnie.
„Nos – podłoga – lampa”
Przebieg: prowadząca poleca uczestnikom zabawy patrzeć na nią, słuchać uważnie, co mówi i wykonywać jej polecenia. Prowadząca mówi – nos, a jednocześnie pokazuje palcem wskazującym podłogę lub lampę.
„Statek”
Przebieg: grupa ustawia się w szeregu na środku sali. Prowadząca woła: „Na prawą burtę” wszyscy biegną na prawą stronę Sali. Kiedy woła: „Na środek” wszyscy wracają na środek sali. Prowadząca wydaje komendy coraz szybciej, a ostatnia osoba dobiegająca do szeregu odpada z gry. Prowadząca może wprowadzać swoimi poleceniami w błąd mówiąc np. – „na środek”, kiedy dzieci znajdują się na środku, wtedy nie zmieniają miejsca.
„Czy dobrze znasz swoje części ciała”.
Przebieg: prowadzący grę łapie się za nos i mówi /nos/ - wszystkie dzieci powinny chwycić się za nos. Nagle prowadzący dotyka uszu, mówiąc błędnie: oczy. Dzieci powinny szybko zorientować się i wskazać na swoje oczy. Dzieci muszą pokazywać zawsze to, co zapowiada prowadzący, a nie to, co pokazuje.
„Kto znajdzie więcej szczegółów w ciągu dwóch minut”
Pomoce: budzik lub stoper,
Przebieg: Prowadzący wspólnie z dziećmi ustala teren poszukiwań, którym może być widok za oknem, wnętrze pokoju, ilustracja. Następnie nastawia stoper - zadaniem każdego dziecka jest wymienienie jak największej liczby dostrzeżonych szczegółów w określonym czasie. Wygrywa ten, który wyliczy najwięcej.
Gry i zabawy usprawniające pamięć.
- „Teksty do powtarzania”
Pomoce: rymowane teksty,
Przebieg: tekst np. Jedzie pociąg fru, fru, fru,
Trąbka trąbi tru, tru ,tru,
A bębenek – bum, bum, bum,
Na to żabki kum, kum, kum,
Konik człapie człap, człap, człap,
Woda z kranu kap, kap, kap,
Mucha bzyczy bzy, bzy, bzy,
A wąż syczy sy, sy, sy,
Baran beczy be, be, be,
A owieczki me, me, me.
Przy pierwszym wypowiadaniu takiego tekstu dziecko może powtarzać jedynie zakończenia poszczególnych wierszy, a więc owe: kum, kum, kum ...
Potem może nastąpić zmiana ról i dziecko będzie rozpoczynać każdą kolejną linijkę tekstu, zasłaniając jej zakończenie nauczycielowi lub innemu dziecku.
„Telefon”
Przebieg: wszyscy siedzą w szeregu. Pierwsze dziecko po prawej stronie jest naczelnikiem centrali telefonicznej i nadaje telefonogram, tzn. mówi coś do ucha swojego sąsiada. Ten powtarza dalej itd, aż do ostatniego. Ostatni mówi głośno, co usłyszał. Teraz wszyscy do końca mówią, co usłyszeli i znajdujemy tego, który przekręcił zdanie. Za brak uwagi dziecko przechodzi na koniec szeregu.
„Kim”
Pomoce: małe przedmioty – gumka, ołówek, kreda, spinacz, chusteczka,
Przebieg: na stoliku układamy kilka przedmiotów, zakrywamy chusteczką. Dzieci zbliżają się do stolika na taką odległość, by dobrze widziały przedmioty. Prowadzący odsłania przedmioty, dzieci przyglądają się przez chwilę. Po chwili n-l zasłania przedmioty, a uczniowie wymieniają, jak największą liczbę zapamiętanych przedmiotów. Wygrywa ten, który zapamiętał najwięcej.
„Obserwatorzy”
Pomoce: wskaźnik,
Przebieg: prowadzący wskazuje różne przedmioty znajdujące się w różnych miejscach klasy. Dzieci w ciszy obserwują gesty, a po chwili wskazane dziecko stara się wymienić nazwy przedmiotów w tej samej kolejności.
Liczbę przedmiotów zmieniamy w zależności od możliwości dzieci.
Opracowanie: Sławomira. Mazurczak
|
