Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Biopsychiczne uwarunkowania osiągnięć uczniów w nauce

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 2948 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 Wady wzroku, słuchu, wymowy jako jedne z biopsychicznych uwarunkowań osiągnąć uczniów w nauce.

Zły stan zdrowia od dawna uważany jest przez wielu badaczy za przyczynę trudności i niepowodzeń w nauce.
Bardzo istotne znaczenie, które ma wpływ na osiągnięcia ucznia w nauce i może powodować powstawanie niepowodzeń szkolnych jest opóźnienie percepcji wzrokowej, słuchowej oraz różnego rodzaju wad wymowy.
Powszechnie wiadomo, że w toku nauki szkolnej opieramy się w dużej mierze na spostrzeżeniach wzrokowych. „Wszelkie negatywne czynniki, które utrudniają lub uniemożliwiają dzieciom prawidłową percepcję wzrokową, muszą więc ważyć w sposób niekorzystny na ich pracy szkolnej. Wszyscy badacze są zgodni, że nie zauważone w porę i nie skorygowane odpowiednio dobrymi soczewkami wady wzroku, jeśli nawet nie zawsze wyrażają się bezpośrednio w obniżonych ocenach szkolnych (w tej kwestii, różni badacze uzyskują wyniki rozbieżne) – to jednak wpływają ogólnie niekorzystnie na tok nauki szkolnej.”
Wadliwa budowa gałki ocznej i spowodowane tym różne wady refrakcji nie stanowią jedynej przyczyny trudności w zakresie wzrokowego spostrzegania. Niezbędnym warunkiem prawidłowego przebiegu tego procesu jest pełnowartościowy pod względem anatomicznym i funkcjonalnie sprawny analizator wzrokowy. Zjawisko zaburzonej analizy i syntezy wzrokowej nie sprowadza się tylko do prostego opóźnienia rozwojowego tej funkcji. Istnieją zaburzenia bardziej złożone, kiedy percepcja wzrokowa dziecka nie wykazuje obniżenia całościowego, lecz jest nieprawidłowa tylko pod pewnym względem. Taką właściwością percepcji wzrokowej, która staje się bardzo ważna dla nauki szkolnej, głównie dla nauki pisania i czytania jest kierunkowość. Istnieją różne odmiany kierunkowych zaburzeń percepcji wzrokowe. „Jednym dzieciom trudniej jest odtwarzać kształty, których asymetria dotyczy położenia w stosunku do osi pionowej, innym zaś trudno odtwarzać kształty asymetryczne w stosunku do osi poziomej.”
Badania prowadzone przez zespół badaczy pod kierunkiem H. Spionek wykazały, że dzieci z poważnymi zaburzeniami kierunkowymi uporczywie mylą litry:
p – g, d – b, m – w, n – u, g – b, p – b
Dzieci z całościowo obniżonym poziomem wzrokowego spostrzegania mają poważne trudności z rozróżnieniem wszelkich kształtów. Im bardziej kształty są do siebie zbliżone, tym różnicowanie ich jest trudniejsze. Przykładem są litery:
e – ę, l – t, a –d, u – w, n – m
Poziom rozwoju funkcji wzrokowych na ogromne znaczenie nie tylko dla różnicowania kształtów graficznych liter, lecz również dla ich zapamiętania i odwzorowania na podstawnie modelu lub z pamięci. Dzieci wykazujące zaburzenia tych funkcji nie tylko, nie mogą w przewidzianym w programie czasie nauczyć się czytać, ale również pisać. Oprócz mylenia i zamiany liter o podobnym kształcie, w piśmie uczniów z zaburzoną percepcją wzrokową występują i inne charakterystyczne błędy, np.: opuszczanie drobnych elementów graficznych, znaków interpunkcyjnych, niewłaściwe zaplanowanie graficzne wyrazów w stosunku do stronicy zeszytu. Zeszyty tych dzieci robią wrażenie prowadzonych niestarannie, choć nieraz uczniowie, o których mowa, wkładają w prowadzenie zeszytu wiele wysiłku.
Uczniowie z wadą wzroku popełniają również wiele błędów ortograficznych. Z powodu gorszej zazwyczaj pamięci wzrokowej w słabszym stopniu utrwalają sobie struktury graficzne wyrazów i nie zapamiętują ich poprawnej pisowni.
Wady wzroku nie stanowią jedynie przyczyn początkowych trudności dziecka w nauce szkolnej i nie ograniczają się tylko go nauki czytania i pisania, ale mogą mieć daleko szersze konsekwencje dla osiągnięć w nauce szkolnej ucznia.
Drugą grupą przyczyn trudności w nauce mogą być wady słuchu. „Różnicowanie dźwięków, ich analizowanie i syntetyzowanie dokonuje się na poziomie ośrodkowego układu nerwowego, głównie zaś w korze mózgowej. Za niedosłyszące uważa się w praktyce najczęściej dziecko, u którego część receptora analizatora słuchowego (czyli ucho) bądź drogą doprowadzającą (czyli nerw słuchowy) są uszkodzone. Dzieci niedosłyszące źle odbierają dźwięki płynące ze zbyt dużej odległości, ale jeśli już usłyszą, potrafią je na ogół prawidłowo analizować i syntetyzować.”
Jednym z najbardziej uchwytnych przejawów opóźnienia rozwoju percepcji słuchowej u uczniów z klas początkowych są specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu ze słuchu. Są one odmienne od tych, które występują przy opóźnieniu funkcji wzrokowych. Jak wynika z badań proces słuchowego scalania dźwięków przy czytaniu jest mimo wszystko dla tych dzieci łatwiejsze od czynności odwrotnej – różnicowania dźwiękowego części składowych zdań i wyrazów przy pisaniu ze słuchu. Często zaobserwować można w dyktandach tych uczniów zamianę głosek dźwięcznych na bezdźwięczne. Duże trudności sprawia też dzieciom za zaburzeniami percepcji słuchowej prawidłowe zmiękczanie, zwłaszcza, przez znak zmiękczający, różnicowanie pisowni „j” oraz „i”, odróżnienie samogłosek nosowych od zespołów dźwiękowych, np. „ą” od „on”, „om”.
Dzieci z zaburzoną percepcją słuchową pomagają sobie podczas pisania ze słuchu pamięcią wzrokową, o czym świadczą liczne przekreślania poprawki w ich zeszytach. Z obniżeniem poziomu analizy i syntezy słuchowej łączy się zazwyczaj gorsza pamięć słuchowa. Uczniowie ci, wolniej uczą się np. tabliczki mnożenia, gorzej zapamiętują wiersze.
Dzieci, które przed pójściem do szkoły wykazały wady wymowy, spowodowane zaburzeniami analizatora słuchowego, mogą popełniać te same błędy w pisowni, które dawniej popełniały w mówieniu. Szczególnie dotyczy to dzieci sepleniących, szepleniących oraz nieprawidłowo wymawiających głoskę „r”.
Prawidłowy rozwój mowy to obok właściwego poziomu percepcji wzrokowej i słuchowej istotny element osiągnięć dziecka w nauce. Normalnie rozwinięte dziecko rozpoczynające naukę powinno mówić pełnymi zdaniami, poprawnie zbudowanymi pod względem gramatycznym, oraz prawidłowo wymawiać wszystkie dźwięki ojczystego języka.
Większość badaczy zajmujących się zaburzeniami mowy u dzieci zgodnie stwierdza, że „uczniowie przejawiający tego typu zaburzenia natrafiają na różnorakie trudności w opanowaniu umiejętności szkolnych i częściej od swych rówieśników doznają niepowodzeń w nauce”.
W literaturze można spotkać bardzo różnorodne sposoby charakteryzowania i różne kryteria zaburzeń mowy. Do najczęstszych zaburzeń rozwoju mowy stwierdzonych u uczniów należą: bełkotanie, jąkanie oraz opóźnianie rozwoju mowy. Wielu autorów zwraca uwagę na możliwość współwystępowania różnych zaburzeń mowy u tego samego dziecka.
Zaburzenia mowy polegające na niemożności prawidłowego wymawiania dźwięków mowy to bełkotanie. Ze względu na zniekształcone dźwięki mowy, wyodrębniamy rodzaje bełkotania:
· „reranie (nieprawidłowe wymawianie dźwięku „r”)
· seplenienie i szeplenienie (nieprawidłowe wymawianie dźwięków „s” i „sz”)
· kappacyzm (nieprawidłowe wymawianie dźwięku „k”).”
Druga grupa zaburzeń wymowy obserwowanych u dzieci to jąkanie. Na jąkanie składają się dwie podstawowe grupy objawów: „wielokrotne powtarzanie tej samej sylaby lub tej samej spółgłoski czy samogłoski oraz zatrzymanie wypowiedzi przy jednoczesnym dużym wysiłku i emocjonalnym, a nierzadko mięśniowym napięciu.”
O opóźnionym rozwoju mowy można mówić wtedy, gdy słownictwo dziecka jest poniżej wieku chronologicznego, poniżej normy przewidzianej dla danego wieku.
Do czynników mogący spowodować opóźnienie mowy należy zaliczyć:
· „brak możliwości nawiązywania kontaktów werbalnych
· ubytki słuchu
· upośledzenie umysłowe
· opóźnione dojrzewanie ośrodkowego układu nerwowego
· dysfunkcje ruchowe
· uszkodzenie obwodowego narządu mowy
· zaburzenie emocjonalne.”
Może się zdarzyć także, że poważne opóźnienie rozwoju mowy dziecka stanowi skutek zaniedbania pedagogicznego.
Deficyty rozwoju funkcji wzrokowej i słuchowej utrudniają dziecku zdobycie w określonym czasie tych umiejętności i wiadomości szkolnych, które są wyznaczone programem nauczania.
Szczególna rola przypada tutaj nauczycielowi, który jest pierwszym specjalistą, który wykorzystując swoją wiedze i doświadczenie, powinien dostrzec dziecko wymagające konsultacji diagnostycznej i pomocy psychologicznej. Nauczyciel powinien zwrócić uwagę na zaburzenia rozwojowe i zaburzenia w zachowaniu oraz na braki w wiedzy i umiejętnościach dziecka.


Opracowała: Joanna Kosmala
Nauczyciel wspomagający w kl. integracyjnej

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie