Konieczność upowszechniania i popularyzowania przez szkołę wiedzy o własnym regionie nie ulega wątpliwości. Lekcje dotyczące najbliższej okolicy są dla młodzieży możliwością poznania historii zabytków, obyczajów, krajobrazu i gospodarki. Każdy z nas mieszkając w określonym miejscu (regionie), często nie zdaje sobie sprawy z tego, co nas otacza, czym możemy pochwalić się przed innymi. Często sam, jako nauczyciel historii spotykam się z tym, że rozmawiając i przedstawiając młodzieży region sieradzki, przekonuję ją w walorach ziemi sieradzkiej. Ja sam spotykając wielu ciekawych ludzi związanych z regionem, poszerzam swoją wiedzę dotyczącą regionalizmu (m.in. dr A. Tomaszewicz). W pracy na lekcjach i na zajęciach pozalekcyjnych często wykorzystuję tematykę regionalną. Młodzież zainteresowana tym tematem bardzo chętnie gromadzi informacje, przedmioty dotyczące regionu, wyrazem czego jest izba regionalna w naszej szkole. W izbie regionalnej prezentujemy region sieradzki, a zwłaszcza przedmioty związane z pracą na roli, obyczajami i obrzędami, stroje ludowe. Wiedza historyczna o podręcznikach przedstawiana jest w szerokim aspekcie, a więc dla wielu uczniów jest anonimowa. Dlatego warto sięgnąć do problematyki regionalnej. Znajomość historii naszego regionu i zaszczepienie tej wiedzy młodemu pokoleniu pozwoli na pokazanie ludziom z zewnątrz regionu w sposób interesujący. Nie należy się wstydzić, że jesteśmy inni, że mamy inne obyczaje, tradycje, historię, zabytki. Nie oznacza to jednak, że nie powinniśmy przyjmować i być otwarci na kulturę innych regionów Polski, Europy. Uważam, że problematyką regionalną nie może zajmować się tylko historyk, polonista, ale i nauczyciele innych przedmiotów, takich jak np.: geografii, ochrona środowiska, ekonomia, wos. Lekcja w muzeum, archiwum czy spotkanie z twórcą ludowym, a nawet niewielka izba regionalna skłania młodzież do refleksji i zastanowienia się nad tym, że żyje w ciekawym regionie.
Ze swoich obserwacji i doświadczeń wiem, że w Sieradzkiem mamy co pokazać tym, którzy przyjeżdżają do nas z zewnątrz. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 2 w Sieradzu współpracuje ze szkołą w Heidelbergu w Niemczech. Miałem okazję prowadzić wycieczki dla nauczycieli niemieckich po naszym regionie. Obejmowały one okolice Kliczkowa Małego i Wielkiego. Delegacje niemieckie zafascynowane były niewielkimi, ale jakże pięknymi zabytkami znajdującymi się w tych okolicach, np.: drewnianym kościółkiem parafialnym w Kliczkowie Małym, dworkiem drewnianym w Kliczkowie Małym, murowanym w Kliczkowie Wielkim oraz nie skażoną, naturalną przyrodą. Mobilizuje mnie to do pracy nad pogłębianiem wiedzy i gromadzeniem eksponatów do izby regionalnej w naszej szkole. Wspólnie z koleżanką polonistką, kolegą zajmującym się turystyką i innymi nauczycielami naszej szkoły przystępujemy do tworzenia ścieżki edukacyjnej dotyczącej regionalizmu. W programie chcemy uwzględnić tematykę związaną z historią, kulturą ludową, turystyką, ekonomią, aby zmobilizować do pracy nad regionalizmem wszystkich nauczycieli naszej szkoły.
Przed edukacją regionalną w naszej szkole otwiera się szeroka perspektywa. Poprzez tematykę regionalną możemy w pracy z młodzieżą osiągnąć bardzo dużo celów. Wymienię te, moim zdaniem, najważniejsze:
- posiadanie określonego zasobu wiedzy o własnym regionie w powiązaniu z faktami z historii Polski, a nawet Europy,
- budzenie wśród uczniów poczucia wspólnoty ze środowiskiem, ludźmi, którzy żyją w regionie,
- otwarcie na kulturę, historię innych regionów,
- poszanowanie odrębności regionalnej, a tym samym narodowej,
- kultywowanie tradycji, obyczajów, obrzędów, które zanikają wśród młodego pokolenia itp.
Regionalizm jest w moim przekonaniu tym elementem edukacji, który należy wprowadzać na każdym szczeblu edukacji szkolnej. Jeśli nie szkoła, nauczyciel, to kto ma uczyć młode pokolenie szacunku dla regionu, tej "małej ojczyzny", w której żyjemy, z którą czujemy się związani?
Wielu młodych ludzi, kiedyś wyjedzie z naszego regionu, ale jeśli zaszczepimy im pewne wartości, będą je pielęgnować tam, gdzie ich los pokieruje. Może kiedyś oni lub ich dzieci wrócą tutaj. Regionalizm to nie tylko przekazywanie pewnych informacji, wartości, ale i promowanie naszego regionu na zewnątrz.
Waldemar Grzesiak
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 2 w Sieradzu |
