Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Proces pisania a rozwój dziecka

 

 

Poprzez pisanie rozumie się zwykle wykonywanie określonych ruchów (strona motoryczna), dzięki którym kreśli się litery połączone w wyrazy (zapamiętane kształty liter są ściśle powiązane z wyobrażeniami słuchowo - wzrokowymi, głoska - litera - wyraz).
Pisanie jednak to nie tylko ruchy kreślące odpowiednie kształty liter. Na czynność pisania składają się trzy podstawowe elementy:
1. PSYCHOLOGICZNY - dotyczy analizy i syntezy dźwiękowej, wzrokowej i ruchowej. Chodzi o to, aby dziecko osiadało słuchowe wyobrażenie litery (głoskę), aby ujmowało literę i wyraz jako pewną całość i wyobrażało sobie drogę kreślenia danej litery. Jest to zatem pewien proces psychiczny, powstający dzięki scalaniu różnych prostszych elementów.
2. FIZJOLOGICZNY - polega na skomplikowanych pobudzeniach nerwowych, ich integracji w korze mózgowej i w aparacie ruchowym ręki. Podstawową rolę odgrywa tu wzrokowa kontrola ruchu oraz wrażenia kinetyczne.
3. MOTORYCZNY - składa się z ruchów:
- większych - ramienia i przedramienia
- mniejszych - ruchu dłoni i palców

W wyniku analizy i syntezy słuchowej oraz wzrokowej tworzą się odpowiednie ruchy. Dziecko , pisząc , wywołuje w pamięci wyobrażenia przestrzenne dotyczące kształtów liter, które są odpowiednio powiązane i występują w określonym porządku. Czynności ruchowe jednak muszą być poprzedzone wyobrażeniami wzrokowymi należycie skojarzonymi z wyobrażeniami słuchowymi. Pisanie czynność syntetyczna następuje po analityczno - syntetycznym ujęciu całości, co ma miejsce w procesie czytania. Z tego powodu nauka pisania opiera się na procesach związanych z czytaniem.

Droga prowadząca do swobodnego, sprawnego, tj. w znacznej części zautomatyzowanego pisania pismem czytelnym, powiązanym i estetycznym jest długa i wymaga od ucznia wiele wysiłku.
Pisanie jako czynność techniczna dopiero później odbywa się bez większego wysiłku i schodzi na dalszy plan, podczas gdy cała uwaga ucznia kieruje się na treść, strukturę gramatyczną wypowiedzi oraz na poprawność zapisu pod względem ortograficznym.

Biorąc pod uwagę sprawność pisania można w klasach niższych wyróżnić trzy szczeble rozwojowe:
1. pisanie elementowe (klasa I)
2. pisanie swobodne (klasa II)
3. pisanie płynne (klasa III)

1. Stadium opanowania schematów liter i ich połączeń

Obejmuje ono na początku samorzutne zainteresowanie się dziecka pisaniem, w którym można wymienić charakterystyczne momenty:

  • zainteresowanie się samą czynnością pisania
  • zrozumienie, że przez pisanie można załatwić różne sprawy
    (wyczuwanie funkcji komunikatywnej)
  • początkowy brak odpowiednich środków do realizacji tych zamierzeń, co pojawi się później jako opanowanie liter.

    Proces jaki tu zachodzi polega na naśladownictwie i metodzie "prób i błędów", regulowanej powoli informacjami i pokazami. Momentem, który występuje najpóźniej jest możność technicznego opanowania umiejętności pisania, jako kreślenie znaków konwencjonalnych. Do tego trzeba dość wysokiego rozwoju procesów psychicznych, takich jak uwaga, pamięć, analityczne spostrzeganie, ujmowanie stosunków przestrzennych, właściwych proporcji, spostrzeganie przedmiotów, w średnim stopniu rozwinięty słuch fonematyczny.
    W proces opanowania umiejętności pisania zaangażowane są trzy analizatory:
    - słuchowy
    - wzrokowy
    - motoryczny.

    Tło i podłoże orientacyjne dla kształtowania umiejętności pisania stanowi wyraz jako całość, jako określona struktura wyobrażeniowa, słuchowa i wzrokowa oraz jako jednostka znaczeniowa.

    2. Stadium modyfikacyjne

    Ruchy podczas pisania (głównie na początku), dzięki świadomym ćwiczeniom wykonywane są coraz bardziej sprawnie dzięki lepszej koordynacji ruchowej. Bodźcami do wykonania danego ruchu stają się wyrazy lub zdania słyszane lub widziane, a także dyktowane samemu sobie. Są to sytuacje złożone, w których wykonanie ruchu schodzi na dalszy plan, stając się coraz bardziej sprawą techniczną. Pisanie automatyzuje się i wykonywane jest przy coraz to mniejszym udziale świadomości.
    W okresie doskonalenia pisania, na podstawie dobrze przyswojonych wzorów, uczniowie dokonują w swoim piśmie różnych modyfikacji. Dotyczą one:

  • niektórych szczegółów w pierwotnych wyrazach
  • łączenia elementów w obrębie litery i w wyrazach
  • zmiany kierunku wykonywania ruchu
  • zmniejszanie wysokości wiersza.

    3. Stadium pisma zindywidualizowanego

    Zindywidualizowane cechy pisma i upodobania uczniów można zauważyć dość wcześnie. Niektóre widać już w klasie I . Uczniowie coraz bardziej kierują się w piśmie własnym kryterium piękna , chcąc nadać pismu odrębny kształt. Zmieniają także niektóre ciągi wynikające z odczucia harmonii i proporcji w kształtach. Zmiany te idą zarówno w kierunku pozytywnym i negatywnym. Własny styl charakteru pisma kształtuje się w starszych klasach szkoły podstawowej, a pisanie osiąga stadium nawykowe.

    Rozwój psychiczny dziecka jest długotrwałym procesem uwarunkowanym biologicznie i społecznie, którego efektem są ilościowe i jakościowe zmiany zachodzące w całokształcie psychiki dziecka. Zmiany te o charakterze progresywnym następują według określonej kolejności i w określonym czasie w obrębie wszystkich funkcji psychicznych i ruchowych jednostki, przy czym warunkują się one wzajemnie - osiągnięcia rozwojowe w jednym zakresie umożliwiają i stymulują postęp w innych sferach. Ten globalny rozwój psychomotoryki, zsynchronizowany z wiekiem dziecka możemy nazwać rozwojem prawidłowym, harmonijnym, w którym zachowane zostały tempo i rytm właściwe dla danego wieku.
    O opóźnieniu rozwojowym zaś mówimy wtedy , gdy całokształt funkcji psychicznych i ruchowych odpowiada poziomowi dziecka młodszego. Opóźnienie jednak może dotyczyć tylko niektórych sfer rozwoju psychoruchowego na tle prawidłowego, a nawet przyspieszonego rozwoju w innych zakresach, co jest charakterystyczne dla rozwoju nieharmonijnego. Ten typ zakłóceń w rozwoju występuje pod postacią dysharmonii pomiędzy rozwojem fizycznym i umysłowym albo polega na opóźnieniu rozwoju sfery emocjonalno - uczuciowej przy prawidłowym poziomie funkcji poznawczych i ruchowych. Może to być także opóźnienie rozwoju ruchowego przy właściwym poziomie umysłowym. Innym rodzajem dysharmonii są wąsko zakresowe opóźnienia lub zakłócenia przy ogólnym prawidłowym rozwoju np. : zakłócenie w procesie spostrzegania wzrokowego, obniżony poziom sprawności ruchowej, zakłócenia w procesie analizy i syntezy słuchowej itp. Taki typ zaburzeń określany jest jako fragmentaryczny deficyt rozwojowy.
    Nierównomierności rozwoju mogą zaznaczać się u dziecka tylko w pewnych okresach jego życia. Mogą jednak utrzymywać się przez dłuższy czas i pozostawić trwały ślad w jego psychice. Dzieci o rozwoju nierównomiernym narażone są częściej niż rówieśnicy na różne trudności w szkole.

    Dojrzałość szkolna, a więc także gotowość do podjęcia nauki pisania, jest wykładnikiem działania wielu współzależnych czynników, wśród których na pierwszym miejscu trzeba wymienić psychofizyczny rozwój dziecka, środowisko rodzinne i wpływy wychowawcze, jakim podlegało ono od początku życia do momentu objęcia go obowiązkiem szkolnym. Dojrzałość jest określonym rezultatem długotrwałych procesów zachodzących w ustroju dziecka i jego świadomości.
    W procesie osiągania dojrzałości dziecko jest więc równocześnie podmiotem i przedmiotem kształtowania jego osobowości. Działa, uczy się, rozwija, nabywa umiejętności i zainteresowania dzięki swej psychicznej aktywności, potrzebie ruchu, kontaktu i współdziałania z innymi. Równolegle podlega wpływom wychowania i kształcenia, organizowanym przez rodziców i wychowawców.
    Dzieci pochodzące z tego samego rocznika nie rozwijają się w sposób raczej jednolity. Poziom dojrzałości każdego dziecka będącego absolwentem przedszkola będzie jego indywidualnym poziomem, różnym pod wieloma względami od stanu osiągniętego przez każdego z rówieśników.
    Wymagania dotyczące przygotowania do efektywnego podjęcia systematycznej nauki, jak również odpowiadające im przeciętne możliwości rozwojowe kandydatów do szkoły określają kryteria dojrzałości szkolnej. Jeśli chodzi o dojrzałość do nauki pisania możliwości te dotyczą rozwoju umysłowego, motorycznego oraz emocjonalno - społecznego.

    Pod względem rozwoju intelektualno - motorycznego trzeba wyróżnić:

  • spostrzeganie analityczno - reprodukcyjne (umożliwia ono umiejętność odpoznawania, porównywania i odtwarzania znaków graficznych, z uwzględnieniem ich cech specyficznych np.: elementów składowych, kierunku, połączenia linii)
  • umiejętność przetwarzania obrazu graficznego na obraz ruchu dynamicznego (pamięć ruchowa i koordynacja wzrokowo - ruchowa)
  • stopień orientacji przestrzennej umożliwiający dziecku odtworzenie znaków graficznych w określonym miejscu z uwzględnieniem kierunku postępującego od lewej do prawej.

    Pod względem dojrzałości motorycznej wyróżnia się:

  • koordynację ruchów ramienia, przedramienia, nadgarstka, dłoni i palców w procesie odtwarzania znaków graficznych
  • szybkość odtwarzania (tempo pracy).

    Pod względem gotowości emocjonalno - społecznej do podjęcia nauki szkolnej, a szczególnie nauki pisania, wyróżnia się:

  • wrażliwość na polecenie (gotowość do jak najlepszego wywiązania się z zadania)
  • wytrwałość w wykonywaniu zadania
  • zdolność do samokontroli i krytycznej oceny własnego wytworu.

    mgr Anna Kempisty
    Ostrów Mazowiecka

  • Jeżeli zauważyłeś jakieś nadużycia w prezentacji napisz o tym poniżej i wyślij je do nas:
    INFORMACJE O PREZENTACJI

    Ostatnią zmianę prezentacji wykonał: Szkolnictwo.pl.
    IP autora: 83.21.195.174
    Data utworzenia: 2008-09-01 23:41:14
    Edycja: Edytuj prezentację.

    HISTORIA PREZENTACJI

    Szkolnictwo.pl (83.21.195.174) - Prezentacja (2008-09-01 23:41:14) - Edytuj prezentację.





    Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie