Telewizja jest obecnie najpopularniejszym środkiem masowego przekazu, który oddziałuje na emocje, wyobraźnię, myślenie. Czy rodzice zawsze mają świadomość szkód, jakie pociąga za sobą owo "dobre serce" i przyzwolenie oglądanie czegoś, co dla rozwoju emocji, myślenia i wyobraźni dziecka może być nie właściwe, a nawet może wystawione na szwank? Łatwość w korzystaniu z telewizora w domu sprawia bardzo często, że rodzice chcąc mieć czas dla siebie, wyręczają się telewizorem, zamiast ten czas poświęcić dziecku. Trudno jednak wymagać od dziecka ograniczenia oglądania telewizji skoro my, dorośli sami mamy z tym problemy. Nie można nauczyć dziecka czegoś, czego sami nie przestrzegamy. Należy pamiętać, że to właśnie my dorośli dostarczamy dzieciom wzorców zachowań. Wiele prowadzonych badań dowodzi jak zły wpływ ma telewizja na rozwój emocjonalny dziecka i to nie zależnie od środowiska, z jakiego pochodzi dziecko. Dowodzą tego nowojorskie badania, według których, telewizja działa jak bomba z opóźnionym zapłonem, np. wśród 14-latków oglądających do jednej godziny telewizji dziennie 6 procent będzie uczestniczyć w aktach przemocy w wieku 20 lat. Oczywiście ważne jest też to, co dzieci oglądają. Szczególnie szkodliwe jest oglądanie scen agresywnych. Dzieci głęboko przeżywają obrazy niosące ze sobą duży ładunek emocjonalny. Drastyczna treść programów może stworzyć napięcia nerwowe zaburzając poczucie bezpieczeństwa. Analizy programów telewizyjnych wykazują, że zanim dziecko ukończy 14 lat zobaczy w telewizji około 8 tysięcy morderstw i 20 tysięcy przemocy. Prawdopodobnie, dlatego jesteśmy świadkami coraz większej agresji wśród dzieci i młodzieży. Przyjmowaniu przez dzieci wzorów agresywnego zachowania sprzyja sytuacja, gdy przekazywana na ekranie agresja:
- przynosi satysfakcję, nagrodę
- jest demonstrowana przez atrakcyjną osobę,
- jest usprawiedliwiana wyższymi racjami moralnymi lub społecznymi,
- nie widać negatywnych skutków agresji (np.: urazów, bólu)
- agresor wykazuje symptomy emocjonalnego napięcia, które ustępuje po zachowaniu agresywnym.
Dzieci w trakcie oglądania telewizji często starają się identyfikować z występującymi bohaterami i niestety często idolem zostaje osoba, która siłą i agresją zdobywa władzę nad innymi. Dlatego należy dzieci uczyć dostrzegania i analizowania sytuacji i wyborze pozytywnych bohaterów. Dobrze, więc kontrolować, co dziecko ogląda, a jeśli to możliwe obejrzeć razem z nim by potem móc porozmawiać o tym, co dziecko widziało, dlatego że, może w dziecku powstać przekonanie, że przemoc jest w życiu czymś normalnym.
Telewizja to złodziej czasu, który sprawia, że czas, który dziecko mogłoby przeznaczyć na inne czynności obowiązkowe lub aktywne spędzenie czasu wolnego, spędza biernie przed ekranem telewizora. Doprowadza to do zaniedbywania przez dzieci nauki szkolnej w domu, zniekształcania sylwetki, ograniczania czasu na kontakty bezpośrednie z rodzicami, co prowadzi do rozluźnienia więzi między członkami rodziny, wady wzroku, obniżenie sprawności ruchowej. To wszystko prowadzi do pewnych nieprawidłowości w rozwoju społecznym dziecka.
Telewizja ogranicza również kontakty międzyludzkie, co powoduje, że coraz mniej się znamy, a tematy rozmów dotyczą losów bohaterów telenowel lub uczestników "Baru". W wielu domach powstał już nawet rytuał oglądania kolejnych odcinków przez wszystkich członków rodziny.
Z powyższych rozważań ktoś może wyciągnąć wniosek, że telewizja niesie dla wychowania zbyt wiele niebezpieczeństw. A tym czasem może być sojusznikiem, pod jednym warunkiem, że rodzic będzie w dużym stopniu sterował tym, co dziecko ma oglądać i będzie życzliwym obserwatorem. Dzięki bowiem telewizji poznajemy kulturę i zwyczaje innych ludzi na świecie. Telewizja pokazuje życie roślin i zwierząt, a także inne zjawiska przyrodnicze. Programy edukacyjne rozwijają zainteresowania, ułatwiają naukę języków obcych, a prezentowane programy sportowe mobilizują i zachęcają do ruchu.
Telewizja jest niewątpliwie dobrodziejstwem, ale nieodpowiednio używane może przynieść więcej szkody niż pożytku dzieciom.
Literatura:
1. E. Jaszczyszyn, A. Kozłowski, B. Pietrewicz: "Wpływ telewizji na rozwój dziecka".
2. Praca zbiorowa pod redakcją doc. dr hab. W. Pomykało: "Vademecum dla rodziców".
Jarosław Drożdżyński
Szkoła Podstawowa w Lubiniu |
