Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Dysleksja rozwojowa, czyli specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu

 

 

Rys historyczny

Pierwszymi, którzy zajęli się tym zagadnieniem, byli lekarze okuliści i lekarze szkolni. J. Hinshelwood - autor pierwszych monografii opisujących trudności w czytaniu i pisaniu oraz D. Berlina, który jako pierwszy użył terminu "dysleksja" na określenie trudności w nauce czytania i pisania. Autorem pierwszego opisu dysleksji u dzieci jest angielski okulista W.Pringle Morgan w roku 1886. Określił ją wówczas terminem "wrodzona ślepota słowna".

W Polsce pierwsze prace na ten temat pojawiły się w okresie międzywojennym, a zajęli się tym problemem psychologowie, pedagodzy i lekarze. W krótkim jednak okresie trwania państwowości polskiej badania nad dysleksją nie mogły się należycie rozwinąć. Dopiero po II wojnie światowej w latach 60-tych rozpoczęły prace nad dysleksją dwa ośrodki naukowe: Zakład Higieny i Psychiatrii Dziecięcej PAN (K.Dąbrowski) oraz Katedra Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego (H.Spionek). Wielu psychologów i pedagogów, pracując wspólnie tworzyło podwaliny dla teorii i praktyki dysleksji (I.Czajkowska, K.Herda). Ogromne zasługi w tej dziedzinie ma zwłaszcza prof. Marta Bogdanowicz, (Uniwersytet Gdański), która jest autorytetem w sprawach dysleksji, założycielką Polskiego Towarzystwa Dysleksji oraz wiceprzewodniczącą Europejskiego Towarzystwa Dysleksji (B.Zakrzewska).

Wyjaśnienie pojęć

Dysleksja to trudności w opanowaniu umiejętności czytania. Rozpoznaje się ją u dziecka wówczas, gdy mimo prawidłowego rozwoju (poziomu intelektualnego), ma trudności z opanowaniem techniki czytania i w tym zakresie znacznie odbiega od średniego poziomu klasy oraz od przeciętnych umiejętności czytania osiąganych w jego wieku.

Dysortografię rozpoznajemy wówczas, gdy zaburzenia w pisaniu występują od początku nauki szkolnej u dziecka o prawidłowym rozwoju umysłowym, którego pismo wykazuje różnego rodzaju odstępstwa od prawidłowego zapisu wyrazów, w tym błędy ortograficzne, pomimo znajomości podstawowych zasad pisowni.

Dysgrafia to zaburzenia w opanowaniu umiejętności poprawnego pisania. Potocznie nazywane brzydkim pismem. To np. deformacja liter, złe połączenia, nieodpowiednie proporcje liter w wyrazie, brak odpowiedniego odstępu pomiędzy literami i wyrazami. Znaczne nasilenie tych cech sprawia, że pismo jest mało, lub zupełnie nieczytelne.

Bardzo często zdarza się, że wszystkie trzy typy zaburzeń występują jednocześnie.

Etiologia zaburzeń dyslektycznych
1. Do najstarszych zalicza się koncepcję genetyczną według której zaburzenia są uwarunkowane genetycznie. W tym roku szwedzcy naukowcy zidentyfikowali gen DYXC1 w chromosomie 15 (K.Szroeder-Dowjat). Jego uszkodzenie zwiększa prawdopodobieństwo dysleksji. Na pewno nie jest to jedyny gen odpowiedzialny za tę dysfunkcję, prace naukowe trwają.
2. Nieco później narodziła się koncepcja organiczna, według niej pierwotnymi przyczynami zaburzeń w nauce pisania i czytania są uszkodzenia centralnego układu nerwowego powstałe w okresie płodowym, podczas porodu lub we wczesnym dzieciństwie. Jest to jedna z najbardziej rozpowszechnionych koncepcji, którą tłumaczy się całokształt zaburzeń psychoruchowego rozwoju dziecka. W Polsce ugruntowana została przez zespół badaczy pod kierunkiem H. Spionek.
3. Kolejną jest koncepcja opóźnionego dojrzewania centralnego układu nerwowego. Zwolennicy tej koncepcji rozumieją dysleksję jako szczególnego typu niedojrzałość mózgową. Jej istotą są opóźnienia rozwoju poszczególnych funkcji percepcyjno-motorycznych uwikłanych w proces pisania i czytania oraz zakłócenia w zakresie współpracy tych funkcji.
4. Do nowych koncepcji należy koncepcja hormonalna, która upatruje przyczyn dysleksji w nadprodukcji hormonów, np. testosteronu. Może mieć on wpływ na niedokształcenie struktury niektórych okolic kory mózgowej i nieprawidłowy rozwój lewej półkuli mózgu.
5. Funkcjonuje również koncepcja lingwistyczna, która wiąże dysleksję ze słabym rozwojem zdolności i sprawności językowych.

Symptomy świadczące o możliwości wystąpienia u dziecka problemów typu dyslektycznego dla fachowca są do wychwycenia już w okresie niemowlęcym i przedszkolnym. Największe ich nasilenie jednakże ma miejsce w pierwszych klasach szkoły podstawowej, kiedy dziecko musi opanować trudną sztukę czytania i pisania.

Proces czytania wymaga od dziecka wielu skomplikowanych czynności. Dziecko musi rozpoznać prawidłowo litery (analiza w obrębie części korowej analizatora wzrokowego), należycie je różnicować, zapamiętać wzajemne położenie tych liter obok siebie w wyrazie (synteza wzrokowa) - wszystko to warunkuje konieczność dobrej orientacji przestrzennej oraz percepcji wzrokowej. Oprócz tego ważna jest też prawidłowa percepcja słuchowa. Ucząc się czytać dziecko musi usłyszeć i zapamiętać poszczególne słowa, uświadomić sobie, że można je rozłożyć na poszczególne dźwięki (analizator słuchu fonematycznego), którym odpowiadają litery. Litery te i odpowiadające im dźwięki w pewnych układach tworzą słowa (synteza słuchowa).

Proces pisania składa się z równie skomplikowanych czynności. Dziecko musi prawidłowo spostrzegać oraz zapamiętać graficzny obraz poszczególnych liter (analiza wzrokowa), następnie w określonej sekwencji zapisać je w postaci wyrazu (synteza wzrokowa). Kolejnym etapem nauki pisania, jest pisanie ze słuchu. Możliwe jest ono dopiero wówczas, gdy dostatecznie został utrwalony związek między brzmieniem słowa, a jego odpowiednikiem graficznym. Dziecko musi tu przyporządkować dźwiękom wchodzącym w skład słowa odpowiednie litery oznaczające te dźwięki. Podczas całego procesu pisania niezbędna jest również duża sprawność manualna ręki.

Pisanie i czytanie zalicza się do wyższych czynności psychicznych angażujących funkcje słuchowe, wzrokowe i kinestetyczno-ruchowe. Wrażeniowo-spostrzeżeniowe odzwierciedlenie słuchowo-wzrokowo-ruchowych bodźców dokonuje się w mózgu człowieka za pośrednictwem analizatorów oraz ich harmonijnej współpracy (B.Sawa).

Nic dziwnego zatem, że jakiekolwiek mikrouszkodzenie mózgu dziecka, bądź niesprawność (niedojrzałość) układu nerwowego, powoduje lawinę kłopotów, niemożności i niepowodzeń szkolnych dziecka.

Bibliografia:
1. Bogdanowicz Marta: Ryzyko dysleksji. Problem i diagnozowanie. Gdańsk 2002
2. Czajkowska Irena, Herda Kazimierz: Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w szkole. Warszawa 1989
3. Sawa Barbara: Jeżeli dziecko źle czyta i pisze. Warszawa 1980
4. Spionek Halina: Psychologiczna analiza trudności i niepowodzeń szkolnych. Warszawa 1970
5. Spionek Halina: Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne. Warszawa 1985
6. Szroeder-Dowjat Katarzyna: Czytać i pisać iak to uatfo powjedzieci. Zdrowie 2003 nr 12 s.20-22 i 24
7. Zakrzewska Barbara: Trudności w czytaniu i pisaniu. Modele ćwiczeń. Warszawa 1996

Barbara Hoffman-Rękoś
Gimnazjum nr 19 we Wrocławiu

Jeżeli zauważyłeś jakieś nadużycia w prezentacji napisz o tym poniżej i wyślij je do nas:
INFORMACJE O PREZENTACJI

Ostatnią zmianę prezentacji wykonał: Szkolnictwo.pl.
IP autora: 83.21.195.174
Data utworzenia: 2008-09-01 23:42:33
Edycja: Edytuj prezentację.

HISTORIA PREZENTACJI

Szkolnictwo.pl (83.21.195.174) - Prezentacja (2008-09-01 23:42:33) - Edytuj prezentację.





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie