Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Etapy pracy w metodzie ośrodków pracy

 

 

Formą nauczania globalnego jest metoda ośrodków pracy. Opiera się ona na zainteresowaniach dziecka, które są bodźcem dla uwagi i zdolności spostrzegania. Dziecko upośledzone umysłowo odczuwa potrzebę zabawy oraz praktycznego działania. Zaspokojenie obu tych potrzeb umożliwia stosowanie metody ośrodków pracy. Maria Grzegorzewska, na podstawie założeń metody ośrodków zainteresowań O. Decroiyego opracowała teorię nauczania dla niższych klas szkół podstawowych specjalnych, która zawiera następujące etapy:

1) Zajęcia wstępne
Celem zajęć wstępnych jest przygotowanie dziecka do dnia pracy przez:
- wytworzenie atmosfery zachęcającej do pracy;
- zaspokojenie zainteresowania i izolowanie zainteresowań ubocznych;
- wykonywanie szeregu czynności bieżących, jak: obserwacja pogody, załatwienie spraw porządkowych, wypełnienie dyżuru;
- wykonanie ćwiczeń, które wpływają korygująco na postawę dziecka.
Zajęcia wstępne, zwłaszcza na początku roku szkolnego, kiedy dzieci nie są jeszcze wdrożone do szybkiego wykonywania poszczególnych czynności, trwają godzinę albo dłużej. W miarę nabywania przez dzieci sprawności w wykonywaniu zajęć codziennych, czas trwania ćwiczeń wstępnych staje się krótszy. Dzieci wprawione do wypowiadania swoich wrażeń chętnie dzielą się z nauczycielem swoimi troskami.

Podstawową zasadą realizacji ćwiczeń wstępnych w praktyce jest zapewnienie naturalnego przebiegu zajęć. Na początku należy nawiązać rozmowę o sprawach bieżących, jaka jest pogoda, itp. Dzieci na podstawie własnej obserwacji określają jaka jest pogoda na dworze. Po 5 minutach dzieci wchodzą do klasy i zaznaczają stan pogody na odpowiedniej tablicy. Za pomocą umówionych znaków zaznaczają także swoją obecność na arkuszu obecności. Takie samodzielne wypełnianie kalendarza i arkusza obecności kształtuje pojęcie czasu: dnia, doby, tygodnia, miesiąca, roku, kwartału, półrocza, pory roku oraz zrozumienie takich terminów jak: wczoraj, dzisiaj, jutro.

2) Obserwacja
Celem obserwacji jest wdrażanie dziecka do poznawania i rozumienia otaczających je zjawisk. Dzięki obserwacji dziecko poznaje otaczający je świat, a przez bezpośrednie zetknięcie się z pracą ludzką oraz przedmiotami i zjawiskami w ich naturalnym środowisku nawiązuje kontakt z ludźmi i całą rzeczywistością.

W nauczaniu metodą ośrodków pracy najczęściej stosuje się obserwację przypadkową i obserwację systematyczną. Do obserwacji przypadkowej, wzbogacającej doświadczenia ucznia możemy zaliczyć:
a) spostrzeżenia zmian w rozwoju roślin i zwierząt hodowanych przez dzieci;
b) spostrzeżenia dotyczące pogody;
c) obserwację przedmiotów (nie pozostających z związku z opracowanymi ośrodkami pracy - przynoszonych przez dzieci z domu lub z wycieczek);
d) obserwację przedmiotów lub zjawisk, z którymi dzieci stykają się okolicznościowo;
e) obserwację nieprzewidzianych zdarzeń zachodzących w ciągu roku szkolnego.

Obserwacje wymienione w punktach a, b, c - można prowadzić na zajęciach wstępnych, pozostałe zaś - zależnie od okoliczności, np. gdy nadarzy się sposobność do obserwacji ptaka lub zwierzęcia przyniesionego do klasy. Po zaspokojeniu ogólnej ciekawości dzieci, następuje obserwacja kierowana. Jej przebieg zaczyna się od wyodrębnienia poznanego zjawiska z otoczenia, w które jest ono uwikłane, po czym następuje ogólny jego opis, rozróżnianie i nazywanie poszczególnych jego części, badanie ich ilości, jakości, właściwości i funkcji, porównywanie z podobnymi elementami zmian zachodzących pomiędzy poszczególnymi fragmentami.

Dalszy ciąg obserwacji może przebiegać w klasie. Służy do tego materiał przyniesiony z wycieczki, filmy zgromadzone w szkole, obrazy i modele. W klasie doprowadza się do uogólnień, które później przedstawia się w formie plastycznej, słownej, graficznej, mimiczno - ruchowej.

3) Kojarzenie
Kojarzenie wiąże się z obserwacją, a lekcje tzw. kojarzenia specjalnie przeznaczone są po to, by dzieci nauczyć myśleć, tj. wdrożyć do umiejętności kojarzenia wiadomości nabytych dzięki obserwacji z innymi wiadomościami odtwarzanymi z pamięci bądź zdobytych od kogoś pośrednio. Po zajęciach wstępnych nauczyciel powtarza temat dnia, w celu utrwalenia wiadomości nabytych w czasie obserwacji. Po wstępie przystępuje do właściwej metody kojarzenia. Zaczyna od tego, co jest dziecku najbliższe. W związku z tym zależnie od tematu nauczyciel stawia takie pytania, jak np. "Kto z was w domu ma psa? Jak twój pies szczeka? Jak się wabi?". Pytania takie budzą zainteresowania dzieci, które z ożywieniem mówią, co wiedzą na dany temat.

W ten sposób odbywa się kojarzenie w czasie i w przestrzeni. Kojarzenie "w czasie" osiągamy przez porównywanie spostrzeżeń bieżących z przeszłymi, zaś kojarzenie "w przestrzeni" - przez porównywanie tego, co dziecko może dostrzec na miejscu, z tym, co współcześnie zachodzi gdzie indziej. Umiejętność kojarzenia wpływa na rozwój moralny i społeczny dziecka. Uświadamia ono sobie, co zawdzięcza innym ludziom, np. pracy rolnika, piekarza, lekarza, itp. Budzi to poczucie wdzięczności dziecka dla innych ludzi, poszanowanie cudzej pracy i przekonanie, że ono samo w miarę swoich możliwości jest zobowiązane do rzetelnej pracy.

4) Ekspresja
Ekspresja jest dalszym ciągiem procesu poznawczego. Dzieci upośledzone umysłowo poznają pewne zjawiska nie tylko wolniej i mniej dokładnie, ale również odmiennie. Ich sposób spostrzegania i kojarzenia jest często zakłócany silnymi stanami emocjonalnymi.

Zadaniem nauczyciela jest sprawdzenie, czy to, co dziecko badało, zostało właściwie odebrane i zinterpretowane, czy w percepcji wrażeń nie nastąpiły dysproporcje, wypaczenia, zaniki czy ześlizgi myślowe. Ponieważ większość dzieci upośledzonych umysłowo posiada znaczne trudności w wypowiedziach słownych i pisemnych należy zezwolić im na inne formy ekspresji, jak np. gesty, mimika, ruch, plastyka, majsterkowanie, śpiew, inscenizacja. Przy ich zastosowaniu łatwiej jest zrozumieć, co dziecko zapamiętało, co pominęło, przekręciło, wyolbrzymiło i jakie momenty wywarły na nim największe wrażenie.

Poza wartościami poznawczymi ekspresja ma również duże znaczenie diagnostyczne i terapeutyczne. W swobodnym wyrażaniu swoich przeżyć wewnętrznych dziecko odsłania różne braki, zahamowania i nieprawidłowości rozwojowe oraz stany frustracyjne. Poznanie tych właściwości psychofizycznych dziecka pozwala na zastosowanie skuteczniejszych środków zaradczych i większe zindywidualizowanie pracy w zespole.

Ekspresja pozwala także na pewne odejście od "rygorów" jakie obowiązują przy pracy poznawczej. Uczeń może sobie pozwolić na fantazję i na zabawę, która może być jedną z form ekspresji.

Bogactwo różnorodnych form ekspresji stosowanych w metodzie ośrodków pracy sprzyja rozwojowi samodzielnej twórczości dzieci. U uczniów upośledzonych umysłowo jest ona stosunkowo uboga i prymitywna, ale po odpowiednim przygotowaniu w czasie pracy poznawczej rodzi się u nich chęć do stworzenia czegoś, co będzie ładne i użyteczne.

Ekspresja przyczynia się także do utrwalania zdobytych wiadomości i umiejętności przez zastosowanie ich w praktycznym działaniu.

5) Zajęcia końcowe
Ostatnim etapem dziennego ośrodka pracy jest ocena wysiłku dzieci przy wykonywaniu zadania, którego podjęły się w danym dniu zajęć szkolnych. Wymaga to wnikliwego przeglądu wykonanych prac, ich jakości, zalet i usterek.

W tym momencie przypomina się również o tym, co dzieci mają zrobić w domu, jak zastosować zdobyte umiejętności, wiadomości poza szkołą, komu przyjść z pomocą lub sprawić przyjemność, jak zachować się w drodze do domu i co przygotować do następnego dnia pracy. Po uporządkowaniu miejsca pracy dzieci żegnają się z nauczycielem i wracają do domu.

Taki przebieg zajęć szkolnych prowadzonych metodą ośrodków pracy jest zrozumiały dla dzieci, gdyż układa się on w logiczny tok, gdzie najpierw (w zajęciach wstępnych) trzeba się przygotować do pracy, potem (w obserwacji) wiedzieć, co się będzie robić, (w kojarzeniu) zbadać wszechstronnie dane zjawisko, poznać jego piękno i przydatność dla człowieka, a w ekspresji robi się już użytek ze zdobytych wiadomości, odtwarzając pewne zjawiska lub tworząc nowe, które dziecku sprawiają przyjemność.

Wszystkie etapy zajęć prowadzone są przez jednego nauczyciela, z którym współpracuje logopeda (ćwiczenia ortofoniczne dla dzieci z wadami mowy), wychowawca fizyczny (ćwiczenia korekcyjne) i czasami specjalista od wychowania muzycznego.

Metoda ośrodków pracy jest najwszechstronniej opracowanym działem kształcenia specjalnego. W tym rozumieniu jest nie tylko metodą nauczania i wychowania, ale również metodą terapii pedagogicznej i środowiska rewalidacyjnego.

Literatura:
Sękowska Z. "Pedagogika specjalna"
Grzegorzewska M. "Wybór pism"

mgr Bożena Niezabitowska
pedagog specjalny

Jeżeli zauważyłeś jakieś nadużycia w prezentacji napisz o tym poniżej i wyślij je do nas:
INFORMACJE O PREZENTACJI

Ostatnią zmianę prezentacji wykonał: Szkolnictwo.pl.
IP autora: 83.21.195.174
Data utworzenia: 2008-09-01 23:43:17
Edycja: Edytuj prezentację.

HISTORIA PREZENTACJI

Szkolnictwo.pl (83.21.195.174) - Prezentacja (2008-09-01 23:43:17) - Edytuj prezentację.





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie