Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Dyskalkulia

 

 

W polskiej szkole, w świadomości rodziców i nauczycieli na dobre zadomowił się problem dysleksji. Kiedy zapytamy co to jest dysleksja, większość z nas odpowie, że jest to zaburzenie objawiające się trudnościami w czytaniu i pisaniu, pomimo stosowania obowiązujących metod nauczania, przeciętnej inteligencji i sprzyjających warunków społeczno-kulturowych. Jest spowodowana zaburzeniami podstawowych funkcji percepcyjno-motorycznych.

Nauczyciele najczęściej potrafią już diagnozować dzieci z tymi zaburzeniami, wiedzą jak z nimi pracować i w jaki sposób pomóc im w pokonywaniu trudności.

Znanymi pojęciami są również: dysortografia czyli specyficzne zaburzenie dotyczące umiejętności poprawnej pisowni, oraz dysgrafia - specyficzne i rozwojowe zaburzenia funkcji motorycznych oraz specyficzne trudności w pisaniu.

Mało osób ma natomiast świadomość, że problemowi dysleksji towarzyszy często dyskalkulia. Dyskalkulia, to zaburzenie rozpoznawane rzadko, a jeszcze rzadziej podejmowane są kroki pomagające uczniom przezwyciężyć takie trudności (nawet po ich rozpoznaniu), tak by umożliwić uczniowi jego dalszy rozwój i zapobiec urazom.

Dyskalkulia, to specyficzne zaburzenia zdolności matematycznych, objawiające się kłopotami w wykonywaniu prostych działań, tworzeniu mniej lub bardziej złożonych układów przestrzennych, czy zrozumieniu poleceń w zadaniach napisanych jak i przeczytanych przez nauczyciela w trakcie sprawdzianu. Pełna utrata zdolności liczenia lub jej brak nosi nazwę akalkulii, natomiast niewielki brak zdolności matematycznych nosi nazwę oligokalkulii. Obniżenie lub zanik zdolności matematycznych w wyniku choroby psychicznej nazywa się parakalkulią.

Dyskalkulia jest zaburzeniem rozwojowym. Może być wrodzona lub nabyta w wyniku błędów dydaktycznych we wczesnym dzieciństwie.

Podstawowe formy dyskalkulii rozwojowej to:

  • dyskalkulia werbalna - przejawia się zaburzeniem umiejętności słownego wyrażania pojęć i uchwycenia zależności matematycznych, takich jak oznaczenie ilości i kolejności przedmiotów nazywanie cyfr i liczebników, symboli działań i dokonań matematycznych np. brak zdolności utożsamiania ilości z odpowiadającą jej liczbą
  • dyskalkulia praktognostyczna - przejawia się w trudnościach w manipulowaniu przedmiotami narysowanymi na papierze, na ekranie komputera, czy trzymanymi dłońmi, jak np. kostki do gry. Uczeń nie jest w stanie ułożyć patyczków czy kostek według ich wielkości, nie umie wskazać, który z dwóch patyczków jest grubszy, cieńszy czy tego samego rodzaju
  • dyskalkulia leksykalna - związana jest z brakiem lub znacznym ograniczeniem umiejętności czytania symboli matematycznych, cyfr, liczb, znaków działań
  • dyskalkulia graficzna - jest to niezdolność zapisywania symboli matematycznych, połączona często z dysgrafią i dysleksją liter. Uczeń nie jest w stanie napisać dyktowanych nazw, a nawet ich skopiować np.: 1284 pisze jako 1000, 200, 80 lub 4
  • dyskalkulia ideognostyczna - to przede wszystkim niezdolność zrozumienia pojęć i pewnych zależności matematycznych oraz wykonania obliczeń w pamięci. Często uczeń jest w stanie przepisać lub przeczytać liczby, ale nie rozumie co przeczytał lub napisał, np.: umie zapisać znak 9, ale nie wie, że 9 to to samo co 10-1, albo 3×3
  • dyskalkulia operacyjna - to bezpośrednie zaburzenie umiejętności wykonywania operacji matematycznych, a więc wyklucza rozwiązywanie przez osobę cierpiącą na dyskalkulię bardziej złożonych zadań. Typowym przykładem jest zamienianie operacji np.: odejmowania zamiast dzielenia.

    Dyskalkulia powoduje zaburzenia poszczególnych funkcji poznawczych.

    Zaburzenie to objawia się w kilku strefach:

    Objawy zaburzeń percepcji wzrokowej:

  • niepełne odczytywanie informacji przekazanych rysunkiem, grafem, schematem, tabelką, wykresem itp.
  • gubienie cyfr i znaków działań, gubienie fragmentów przy odczytywaniu i zapisywaniu wzorów
  • błędne odczytywanie zapisów i wzorów matematycznych
  • kłopoty z porównywaniem figur i ich cech: położenia, proporcji, wielkości, odległości
  • mylenie cyfr i liczb o podobnym kształcie np. 6-9

    Objawy zaburzeń w orientacji schematu ciała i przestrzeni:

  • zapisywanie cyfr w odbiciu lustrzanym
  • przestawianie cyfr w liczbach np.56-65
  • odczytywanie liczb od prawej do lewej strony np. 345 - pięćset czterdzieści trzy
  • mylenie znaków : "<",">"
  • trudności w orientacji na kartce papieru (uczeń ma kłopoty z poleceniami typu: narysuj kwadrat po prawej stronie, rozwiąż zadanie znajdujące się na dole kartki)
  • trudności ze znalezieniem strony
  • trudności z prawidłowym umieszczaniem liczb w kolumnach
  • problemy z przeprowadzaniem operacji w odmiennych kierunkach np. zaczynanie od prawej strony w dodawaniu, odejmowaniu, mnożeniu, a od lewej w dzieleniu
  • zakłócenia w wyobraźni przestrzennej, stąd trudności w nauce geometrii
  • kłopoty w rozumieniu pojęć związanych z czasem i przestrzenią, nieumiejętne przeliczanie i porównywanie jednostek czasu

    Objawy zaburzeń funkcji słuchowej oraz sprawności językowej

  • trudności w zapamiętywaniu wzorów i definicji, w uczeniu się nazw dni tygodnia, miesięcy, tabliczki mnożenia
  • wolne tempo lub częste błędy w wykonywaniu prostych operacji rachunkowych w pamięci
  • problemy z zapamiętaniem procedury "krok po kroku"
  • problemy ze zrozumieniem poleceń i objaśnień nauczyciela
  • kłopoty z rozwiązaniem nawet niezbyt złożonych zadań tekstowych wynikające z niskiej sprawności czytania oraz rozumienia samodzielnie czytanych tekstów
  • trudności w werbalizowaniu swoich myśli - uczeń rozwiąże zadanie, ale nie potrafi opisać sposobu w jaki to zrobił
  • trudności w skupieniu uwagi na bodźcach słuchowych, w różnicowaniu wyrazów o podobnym brzmieniu np.: przyprostokątna i przeciwprostokątna

    Objawy zaburzeń funkcji motorycznych

  • nieczytelny zapis, brzydkie pismo utrudniające precyzyjny zapis a co za tym idzie wykonywanie działań
  • nienadążanie z przepisywaniem z tablicy, wolne tempo wykonywania obliczeń, dłuższy czas pisania sprawdzianów

    Dzieci z dyskalkulią w wieku szkolnym charakteryzują się następującymi brakami i trudnościami:

  • brak zdolności do rozróżniania cyfr, co reprezentuje dany symbol w postaci cyfry (dziecko pisząc np. cyfrę 8 nie zdaje sobie sprawy, że jest to cyfra, która występuje przed 9),
  • brak zdolności do układania cyfr w odpowiednim porządku (trudności z nauką tabliczki mnożenia),
  • trudności z rozróżnianiem lub grupowaniem pewnych liczb czy przedmiotów (dziecko liczy przedmioty pojedynczo),
  • brak zdolności do rozumienia symboli graficznych, które reprezentują cyfry (dziecko ma trudności z oderwaniem się od konkretów i posługiwaniem się reprezentantami symbolicznymi w zakresie pojęć liczbowych, działań matematycznych oraz schematów graficznych),
  • trudności w wykonywaniu prostych operacji arytmetycznych (dziecko wykonuje obliczenia na palcach),
  • trudności z doborem odpowiedniej operacji matematycznej w celu rozwiązania zadania (dziecko wykonuje operację tylko wtedy, kiedy jest ona wyraźnie określona),
  • trudności z zapamiętaniem operacji potrzebnych do wykonania zadania,
  • brak umiejętności posługiwania się pojęciami matematycznymi,
  • obniżona zdolność identyfikowania liczb z pisemnymi symbolami (dzieci mogą dobrze liczyć, ale nie potrafią odczytać liczb),
  • trudności z zapamiętaniem i zapisaniem cyfr,
  • trudności z odczytaniem i zrozumieniem takich symboli arytmetycznych jak "plus", "minus" (dzieci nie potrafią odczytać tych symboli albo je mylą)
  • trudności z wyobrażeniem sobie treści zadań tekstowych.

    W nauce geometrii dzieci z dyskalkulią borykają się z następującymi trudnościami:

  • mylenie stron i kierunków,
  • pomijanie drobnych elementów graficznych figur,
  • błędy lokalizacyjne,
  • trudności z umiejscowieniem znaków i figur w przestrzeni,
  • trudności z zadaniami geometrycznymi,
  • trudności z wykonywaniem rysunków wspomagających wykonanie zadań.

    Uczeń z dyskalkulią może mieć bardzo ciekawe, oryginalne propozycje rozwiązań zadań, ale jednocześnie popełniać podstawowe błędy rachunkowe lub zapisu. Jest w stanie wykonywać szybko i bezbłędnie działania w pamięci, ale pisemnie popełniać błędy z powodu np. przestawienia cyfr.

    My nauczyciele musimy mieć świadomość, że uczeń taki nie będzie mógł dostosować się do metod pracy nauczyciela, i to nauczyciel powinien dostosować się do ucznia. Szczególnie nauczyciele szkół średnich powinni mieć świadomość, że uczniowie, którzy mają problemy z matematyką, mają najczęściej zakodowaną niechęć do przedmiotu. Nie powinni zatem "mobilizować ich" poprzez publiczne wytykanie błędów, powinni natomiast nagradzać za wysiłek i pracę, a nie tylko za jej efekty. Jak jeszcze możemy pomóc? Oto kilka propozycji:

  • Możemy odpytywać częściej, ale z mniejszej partii materiału,
  • Możemy wydłużyć czasu przewidzianego na wykonywanie zadań związanych z czytaniem, pisaniem i liczeniem - szczególnie na klasówkach, sprawdzianach i egzaminach
  • Możemy, w przypadku, kiedy nie jesteśmy w stanie przeczytać pracy ucznia, poprosić go o jej przeczytanie i wyjaśnienie wszystkich wątpliwości
  • Możemy zezwolić na wykonywanie obliczeń "wybranym" przez ucznia sposobem
  • Możemy pomóc w odczytywaniu dłuższych poleceń, i upewnić się czy uczeń dobrze je zrozumiał i ewentualne udzielić dodatkowych objaśnień
  • Możemy przedstawiać zadanie poprzez graficzne obrazowanie jego treści

    Wielu nauczycieli zada sobie pytanie: Jak pracując w klasie liczącej często ponad 30 uczniów, realizując obszerne treści programowe przygotowujące uczniów do matury znaleźć czas na pracę z uczniami mającymi trudności z matematyką?

    Wszystkim, którzy będą próbować życzymy powodzenia.

    Literatura:
    1. E. Gruszczyk- Kolczyńska - "Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki"
    2. W. Zawadowski, - "Dysleksja a dyskalkulia" art. z NiMa nr 28 zima 1998.
    3. M. Mędrzycka - "Dyskalkulia a polskie realia" art. z NiMa nr 42 lato 2002
    4. Z. Bartkowsk i - "Uczeń dysmatematyczny"
    5. www.dyskalkulia.pl

    mgr Barbara Waligórska
    mgr Anna Maćczak
    mgr Witold Oleszczyk

  • Jeżeli zauważyłeś jakieś nadużycia w prezentacji napisz o tym poniżej i wyślij je do nas:
    INFORMACJE O PREZENTACJI

    Ostatnią zmianę prezentacji wykonał: Szkolnictwo.pl.
    IP autora: 83.21.195.174
    Data utworzenia: 2008-09-01 23:46:46
    Edycja: Edytuj prezentację.

    HISTORIA PREZENTACJI

    Szkolnictwo.pl (83.21.195.174) - Prezentacja (2008-09-01 23:46:46) - Edytuj prezentację.





    Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie