Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Organizacja procesu adaptacji dziecka w przedszkolu

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 14367 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 

Proces adaptacji jest to proces przystosowania się do nowego środowiska społecznego. Tym nowym środowiskiem społecznym dla dziecka 3-letniego jest przedszkole. Każda zmiana w życiu człowieka przynosi ze sobą przeżycia ciekawe, radosne, ale czasami też są one bolesne i trudne. Takim ważnym momentem w życiu dziecka jest przekroczenie progu przedszkola po raz pierwszy. Jest to trudny moment również dla rodziców i nauczycieli.

Co roku przychodzą dzieci do przedszkola bez wcześniejszego przygotowania i zostają w nim przez 8 godzin bez najbliższych im osób.
Doświadczenia pierwszych dni są początkiem trudnego i złożonego procesu adaptacji do nowego środowiska przedszkolnego.

Ogólny rozwój fizyczny i psychiczny przebiega u wszystkich dzieci podobnie. Jednak tempo rozwoju jest u poszczególnych dzieci róże.
Dzieci w tym samym wieku mogą się różnić pod względem poziomu rozwoju umysłowego, ruchowego i społecznego. Dzieci różnią się między sobą poziomem zdolności przystosowawczych. Są dzieci, które adaptują się do przedszkola łatwo i szybko i są też dzieci, które mają w tym zakresie duże trudności. Proces adaptacji przebiega dla każdego dziecka zupełnie inaczej.

Do przedszkola przyjmuje się dzieci według kryterium wieku kalendarzowego, czyli po ukończeniu 3-go roku życia, co nie zawsze odpowiada wiekowi rozwojowemu. Dlatego, każdy nauczyciel a szczególnie wychowawca grupy 3-latków powinien indywidualizować oddziaływania wychowawcze wobec swoich wychowanków. Powinien uwzględniać różnice indywidualne w rozwoju dzieci.

Wiek przedszkolny jest okresem najbardziej intensywnych przemian rozwojowych.
W wieku od 3 do 7 lat następuje bardzo duży rozrost organizmu dziecka, polegający na zwiększeniu się wymiarów i masy ciała.
W porównaniu z poprzednimi okresami rozwojowymi dziecko w wieku przedszkolnym wolniej przybiera na wadze, natomiast dość szybko rośnie.

Dziecko w wieku przedszkolnym jest niewytrzymałe na wysiłek fizyczny, szybko się męczy. Szczególnie męczy je jednostajna pozycja oraz monotonny, dłużej trwający ruch np. daleki spacer.

Wiedza, jaką nauczyciel posiada na temat rozwoju motorycznego powinna ułatwić mu dobór zabaw i zajęć dostosowanych do możliwości dzieci. Układ nerwowy jest bardzo słaby i delikatny.

Reakcje emocjonalne małych dzieci powstają szybko i są niewspółmierne do bodźców, np. błyszczący papierek może wywołać wielką radość, a zgubienie go - ogromną rozpacz. Uczucia dzieci są nietrwałe i zmienne.

"Żywa, nieopanowana gra uczuć połączona jest u małego dziecka z dużą chwiejnością równowagi i ma źródło w pobudliwości emocjonalnej, wywołanej przewagą pobudzenia nad hamowaniem w czynnościach niedojrzałego jeszcze systemu nerwowego".

Dzieci w wieku przedszkolnym nie są jeszcze zdolne do opanowywania swoich uczuć. Wyrażają je słowami, gestami, ruchami. Są impulsywne i szczere. Kiedy się cieszą to podskakują, klaszczą w ręce, wydają głośne okrzyki. Równie otwarcie wyrażają swoje niezadowolenie.

"Uczucia pozytywne przyczyniają się do rozwoju osobowości i konstruktywnego współdziałania społecznego, negatywne utrudniają rozwój i obniżają poziom kontaktów międzyludzkich".

Rozłączenie z mamą, zupełnie nowe otoczenie, nowe zabawki, nowi ludzie, dużo dzieci - są to niekorzystne czynniki oddziałujące na dziecko w pierwszych dniach pobytu w przedszkolu. Przykre stany emocjonalne dziecka osłabiają jego aktywność umysłową i chęci do działania. Mogą hamować potrzebę nawiązywania kontaktów, wywoływać nieżyczliwy stosunek do innych dzieci. Silne przeżycia i wstrząsy uczuciowe odbijają się szczególnie ujemnie na systemie nerwowym dziecka. Natomiast przeżycia przyjemne pobudzają aktywność ruchową i psychiczną dziecka.
Dlatego ważne jest, aby dziecko wcześniej poznało przedszkole razem z mamą, aby 1 września nie było to zupełnie nowe otoczenie.

"W sferze biologiczno-fizjologicznej 3-letniego dziecka dokonuje się szybki rozrost organizmu, doskonali wiele jego funkcji i układów wewnętrznych, poprawia sprawność fizyczna i motoryczna. Mimo to dziecko nadal nieodporne jest na zmęczenie, wysiłek fizyczny, hałas. Ma trudności w czynnościach samoobsługowych, pokonywaniu przeszkód terenowych, jest niezaradne życiowo".

Dziecko, które wychowuje się w prawidłowych warunkach rodzinnych potrafi samodzielnie zaspokajać swoje potrzeby fizjologiczne i czynności higieniczne. Natomiast w przedszkolu mogą pojawić się trudności w wykonywaniu tych czynności, gdyż dziecko znajduje się nagle w toalecie z gromadką innych dzieci. Jest to dla dziecka sytuacja bardzo sterująca, wywołująca nieprzyjemne napięcia i w rezultacie płacz.

"Procesy poznawcze 3-letniego dziecka są w fazie intensywnego rozwoju. Żadna z podstawowych funkcji psychicznych nie jest jeszcze w pełni rozwinięta i ukształtowana. Myślenie, mowa, spostrzeżenia związane są silnie z działaniem. Dziecko ma trudności w rozpoznawaniu związków logicznych w otoczeniu, antycypacji bodźców i własnego działania, rozumienia stosunków społecznych".

Małe dziecko poznaje świat przez zmysłowe spostrzeganie i praktyczne działanie, ale jednocześnie bardzo dużą rolę odgrywa mowa. Poziom rozwoju mowy u dzieci 3-letnich jest bardzo zróżnicowany. Mówią niewyraźnie i niepoprawnie. Bardzo często używają wymyślone przez siebie neologizmy, których nauczycielka nie rozumie - nie zna ich znaczenia.

W taki sposób powstają trudności: dla dziecka, które mówi i widzi, że jest nie rozumiane oraz dla nauczycielki, która słuch i nie rozumie, co do niej mówi dziecko. Obie strony zaczynają się denerwować. Takie sytuacje sprzyjają powstawaniu napięć emocjonalnych, które z reguły utrudniają lub całkowicie uniemożliwiają aktywność poznawczą.
Kolejną przeszkodą w przystosowaniu jest nie rozumienie pojęcia czasu przez dzieci 3-letnie. Abstrakcją są dla nich określenia "mama przyjdzie za 3 godziny, trochę później".

Dzieci mogą czuć się źle w tak dużych pomieszczeniach jak łazienka, korytarze, ogromna sala pełna nieznanych zabawek. Czują się zagubione i tracą poczucie bezpieczeństwa.

"Psychologowie i liczni badacze rozwoju dziecka zwracają uwagę na dwie dominujące wiązki potrzeb: biologiczne i te wynikające z kontaktu emocjonalnego z matką. Zaspokajanie tych dwóch grup potrzeb umożliwia dziecku prawidłowy rozwój fizyczny, emocjonalny i umysłowy. Na tej bazie dopiero rozwijają się potrzeby poznawcze, sensu życia, samorealizacji i dokonuje się socjalizacja jednostki".

Aby dziecko prawidłowo się rozwijało, należy zaspokoić mu potrzebę bezpieczeństwa i miłości.

"U dziecka z poczuciem bezpieczeństwa nowy bodziec, nowa sytuacja wywołuje odruch badawczy, który pozwala mu na sprawne działanie, co daje mu uczucie zadowolenia i satysfakcji z odkrywania nieznanego, a na tej bazie rozwijają się inne potrzeby psychiczne".

Bardzo ważne jest aby 3-latek przychodzący do przedszkola czuł się w nim bezpiecznie, gdyż poczucie to ma wpływ na lepsze przystosowanie się jego do nowego środowiska. Aby czuł się bezpiecznie powinien wcześniej poznać przedszkole, sale, zabawki, panie. Wtedy 1 września przychodząc do przedszkola nie będzie to całkowicie obce miejsce. W tym dniu dziecko będzie przeżywało rozstanie z mamą, lęk obawę, że zniknie ona na zawsze. Będzie czuło się zagrożone, opuszczone i zagubione.

Fakt, że będzie w miejscu, które już trochę zna i wśród osób, które już widziało i dobrze przy nich się bawiło zmniejszy poczucie lęku i strachu.
Samodzielność w zaspokajaniu podstawowych potrzeb ułatwia dziecku adaptację do przedszkola. Umiejętności samoobsługowe zależą od predyspozycji samego dziecka i od stylu wychowawczego rodziny.
Jeżeli dziecko jest sprawne i samodzielne to jego zależność od osób dorosłych maleje, nie oczekuje pomocy od innych, a to wszystko sprzyja lepszemu przystosowaniu.

"Przyglądanie się właściwościom rozwojowym dziecka 3-letniego uświadamia, jak wiele trudności i ograniczeń wynika tylko z samego procesu rozwojowi, które musi ono pokonać w procesie adaptacji. Jej przebieg zależy zawsze od ogólnego poziomu rozwoju psychoruchowego dziecka".

Jednym z elementów procesu adaptacyjnego powinna być współpraca środowiska rodzinnego z przedszkolem. W tym celu w czerwcu przedszkole powinno zorganizować zebranie na którym rodzice otrzymaliby informacje co robić aby dziecku ułatwić adaptację, jak je przygotować.

Nauczycielka powinna powiedzieć o oczekiwaniach związanych z czynnościami samoobsługowymi. Ważne aby dziecko potrafiło samodzielnie jeść łyżką, myć ręce, korzystać z toalety, zdejmować i zakładać ubranie, poznawać swoje rzeczy, wycierać nos oraz znać swoje imię i nazwisko.

Należy uzmysłowić rodzicom, że im dziecko będzie sprawniejsze i bardziej samodzielne tym mnij będzie potrzebowało pomocy, będzie bardziej niezależne, będzie mu łatwiej. Powinno zachęcić się rodziców do przychodzenia z dziećmi do przedszkola w czerwcu aby je oglądać, poznawać panie, sale, zabawki, ogródek.

Aby przedszkole stało się miejscem, które dziecko polubi i dobrze pozna. W tym celu można szczególnie odpowiednio przygotować salę maluchów, aby była bardziej atrakcyjna. Można położyć kilka materacy żeby dzieci w ciągu dnia mogły się położyć. Dobrze byłoby, gdyby w sali znajdowały się przytulanki takie same dla wszystkich dzieci.
Można uatrakcyjnić salę poprzez wstawienie małej zjeżdżalni - przynajmniej na miesiąc. Mając najmłodszą wiekowo grupę wstawiałam rowerek trójkołowy. Dzieci bardzo chętnie przychodziły aby powozić w bagażniku-koszyku swoje zabawki.
We wrześniu dzieci miały możliwość wyboru znaczka w szatni.

W lepszej adaptacji może pomóc pozwalanie rodzicom na wchodzenie do sali. Dziecko nie zostawia mamy na korytarzu, a ma możliwość pobawienia się z nią w sali, pokazania ulubionych zabawek. Rodzice chętnie korzystają z takiej możliwości, gdyż zostawiają wtedy dziecko bawiące się, a nie płaczące na korytarzu.

Rodzice i dzieci są bardzo emocjonalnie związani ze sobą, dlatego należy uświadomić rodzicom, że to od nich w dużej mierze zależy proces adaptacji dziecka do nowego środowiska.

Aby ułatwić proces adaptacji dzieciom na zebraniu w czerwcu zapraszałam rodziców z dziećmi do przychodzenia do przedszkola. Chciałam, aby dzieci poznały salę, zabawki, siebie nawzajem a przy okazji i mnie.

Pierwsze dni pobytu dzieci w przedszkolu są pełne wrażeń, dlatego nie należy oprowadzać ich po całym przedszkolu. Najlepiej czują się w swojej sali, gdzie zostawiła je mama.
W sali maluchów powinny być zachowane stałe miejsca kącików. Dzieci powinny mieć możliwość wyboru miejsca przy stole, przy wybranych dzieciach.
W procesie adaptacji na pewno nie pomaga leżakowanie, przynajmniej w tych pierwszych dniach. Dobrze byłoby gdyby dzieci miały możliwość poleżenia po obiedzie, ale w ubraniach i to tylko dla chętnych. Również posiłki są problemem dla dzieci, które nie zawsze potrafią samodzielnie jeść i nie wszystko im smakuje.
Nie należy zmuszać dzieci do jedzenia posiłków, natomiast należy je zachęcać.
W każdym przedszkolu powinien być realizowany "program wstępnej adaptacji".

"Zarówno u rodziców jak i personelu przedszkola, wiedza, doświadczenia zdobywane w trakcie realizacji "programu wstępnej adaptacji" sprzyjają modyfikacji ich zachowań, rozwijaniu postaw empatycznych, głębszemu rozumieniu problemów adaptacyjnych dzieci. Tworzy się wokół dziecka klimat życzliwości, zrozumienia i akceptacji dla jego zachowań. Współdziałanie nauczycieli i rodziców przebiega w atmosferze zaufania, częściej występuje koordynowanie oddziaływań wychowawczych. To wszystko razem sprzyja wyzwalaniu u dzieci postaw skierowanych na eksplorowanie nowego otoczenia, zaspokajaniu potrzeb poznawczych i społecznych, a nie na koncentrowaniu się na obronie przed nieznanym i niezrozumiałym".

Ważne jest, aby dla trzylatków przedszkole szybko stało się miejscem, gdzie będą się czuły bezpieczniej i do którego będą chciały przychodzić. W którym każdego dnia będzie się działo zawsze coś ciekawego: pani przygotuje atrakcyjne formy zajęć i ciekawe zabawy, w którym każdego dnia dzieci spotykać się będą z życzliwością, zrozumieniem i szacunkiem.
Takie podejście do dzieci leży u podstaw właściwej organizacji procesu adaptacji do przedszkola.

Literatura:

  • A. Landy, M. Kwiatowska, Z. Topińska: Rozwój i wychowanie dziecka w wieku przedszkolnym.
  • J. Lubowiecka: Wybrane problemy wczesnej edukacji.

    Anna Zbańska

  • Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

    X


    Zarejestruj się lub zaloguj,
    aby mieć pełny dostęp
    do serwisu edukacyjnego.




    www.szkolnictwo.pl

    e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
    - największy w Polsce katalog szkół
    - ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




    Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

    Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




    Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie