Przedstawiona została ścieżka dydaktyczna, której celem jest zbadanie i opis przez uczniów procesów związanych z działalnością wód płynących.
Temat: Powtórzenie i utrwalenie wiadomości dotyczących działalności wód płynących.
Cele ogólny: poznanie procesów związanych z działalnością wód płynących
Cele operacyjne:
Uczeń powinien:
- umieć zorientować mapę,
- określić położenie badanego terenu,
- wskazać i oznaczyć poznaną rzekę na mapie topograficznej,
- rozpoznać elementy doliny rzecznej, a także glebę i roślinność występującą w pobliżu rzeki,
- wskazać sposób wykorzystania rzeki przez człowieka,
- wie jak powinien zachować się w terenie
Cel wychowawczy:
- umiejętność współpracy w grupie
Metody: opis, obserwacja, elementy dyskusji
Formy pracy:
- pogadanka wstępna informacyjna,
- dyskusja,
- zajęcia terenowe,
- praca w grupach.
Środki dydaktyczne:
- mapa turystyczna Park Krajobrazowy Dolina Słupi 1:100 000, PPG-K, Warszawa 1994;
- plan rzeki,
- kompas, taśma miernicza, tyczkomiernica, termometr, pływak, stoper, notatnik,
- Jan Flis Szkolny słownik Geograficzny, wyd. III, Warszawa 1985, WSiP.
Przebieg zajęć:
1. Część organizacyjna przygotowująca do lekcji właściwej.
Pierwsza część zajęć, prowadzona z udziałem całej grupy w pracowni geograficznej, obejmuje sprawdzenie obecności, podanie celu i ogólnej charakterystyki rzeki Jutrzenka.
Celem wycieczki jest powtórzenie i utrwalenie wiadomości zdobytych na lekcjach, związanych z działalnością rzeki i otaczającym ją krajobrazem tzn. roślinnością, formami terenu (krajobraz naturalny, przekształcony).
2. Część właściwa lekcji.
Następnie następuje podział klasy na 3 grupy 7 osobowe i przydzielenie poszczególnym grupom zadania, które rozwiązują jednocześnie (każdy uczeń z danej grupy otrzymuje zestaw zadań). Przed przystąpieniem do pracy wyjaśniony zostaje sposób wykonywania ćwiczeń. Wyposażone w odpowiednie pomoce dydaktyczne i po uzyskaniu ewentualnych wskazówek i wyjaśnień zespoły są gotowe do pracy.
Zakończenie i podsumowanie wyników ścieżki w szkole.
Ostatnia jednostka lekcyjna przeznaczona jest na analizę i ocenę efektywności pracy uczniów na ścieżce dydaktycznej. Bierzemy pod uwagę:
1. Dokumentację zebraną w toku zajęć (notatki, rysunki, szkice, wypełnione tabele, zestawienia liczbowe)
2. Pisemne sprawozdanie z przebiegu zajęć, które będą obejmować:
a) krótką charakterystykę przebiegu trasy,
b) opis stanowisk obserwacji,
c) przekrój krajobrazowy wzdłuż trasy ścieżki,
d) zestawienie wyników pomiarowych, ich porównanie,
e) rejestr dostrzegalnych problemów,
f) ogólne spostrzeżenia i wnioski.
3. Udział uczniów w dyskusji dotyczącej:
a) zaobserwowanych problemów,
b) przebiegu zajęć,
c) efektywność pracy
d) postawy uczniów prezentowanej w toku zajęć.
Ważną rolę w ocenie końcowej spełniają zadania wykonane przez każdego ucznia oddzielnie.
Czas trwania: 6 jednostek lekcyjnych.
ZESTAW ZADAŃ DLA GRUPY I
Z a d a n i a
1. Dokonaj pomiaru szerokości rzeki w wyznaczonych punktach badawczych przy pomocy taśmy mierniczej. Wyniki wpisz do tabelki.
Miejsce pomiaru Szerokość rzeki w cm
PUNKT BADAWCZY 1 .....…………….
PUNKT BADAWCZY 2 ………………..
2. Wykonaj pomiar głębokości rzeki: przy prawym brzegu, lewym brzegu i środku rzeki. Pomiaru dokonaj tyczką mierniczą. Wyniki pomiaru wpisz do tabelki.
3. Głębokość rzeki w cm
Miejsce pomiaru PUNKT BADAWCZY 1 PUNKT BADAWCZY 2
1m od lewego brzegu ………………… …………………
1m od prawego brzegu ………………… …………....……
w środku rzeki ………………… …………………
4. Na trasie ścieżki dydaktycznej zaobserwuj składniki naturalne i przekształcone przez człowieka w krajobrazie rzeki.
Składniki naturalne Składniki przekształcone
………………………………. ……………………………….
………………………………. ……………………………….
………………………………. ……………………………….
………………………………. ……………………………….
……………………………… ……………………………….
5. Na dołączonej mapce zaznacz kolorem czerwonym trasę przemarszu, kolorem niebieskim zamaluj rzeki i jeziora.
ZESTAW ZADAŃ DLA GRUPY II
Z a d a n i a
1. Wykonaj pomiar prędkości wody w rzece za pomocą pływaka, stopera i taśmy mierniczej (Odmierzamy wzdłuż brzegu 100-metrowy odcinek i na jego końcach ustawiamy tyczki. Na środek rzeki wrzucamy pływak i odmierzamy czas przepłynięcia pływaka pomiędzy tyczkami. Dzieląc długość odcinka przez liczbę sekund otrzymujemy prędkość rzeki).
Miejsce pomiaru Prędkość rzeki w m/s
PUNKT BADAWCZY 1 .........…….
PUNKT BADAWCZY 2 …………..
2. Dokonaj pomiaru temperatury powietrza oraz wody w rzece.
Data pomiaru .....................
Miejsce pomiaru Temperatura w oC
PUNKT BADAWCZY 1 …………………….
PUNKT BADAWCZY 2 ……………………..
3. Określ charakter ruchu wody w rzece (spokojny, szybki, burzliwy).
PUNKT BADAWCZY 1 PUNKT BADAWCZY 2
………………………………. ……………………………….
………………………………. ………………....…………….
………………………………. ……………………………….
………………………………. ……………………………….
………………………………. ……………………………….
………………………………. ……………………………….
………………………………. ……………………………….
4. Na dołączonej mapce zaznacz kolorem czerwonym trasę przemarszu, kolorem niebieskim zamaluj rzeki i jeziora.
ZESTAW ZADAŃ DLA GRUPY III
Z a d a n i a
1. Scharakteryzuj roślinność występującą w pobliżu rzeki w punkcie tych badań (1 i 2).
PUNKT BADAWCZY 1 PUNKT BADAWCZY 2
………………………………. ……....……………………….
………………………………. ……………………………….
………………………………. ……………………………….
………………………………. ……………………………….
………………………………. ……………………………….
………………………………. ……………………………….
………………………………. ……………………………….
2. Jakie są brzegi rzeki w punktach badawczych (1 i 2).
PUNKT BADAWCZY 1 PUNKT BADAWCZY 2
………………………………. ……....……………………….
………………………………. ……………………………….
………………………………. ……………………………….
………………………………. ……………………………….
………………………………. ……………………………….
………………………………. ……………………………….
………………………………. ……………………………….
3. Oceń stan czystości rzeki (jaki kolor ma woda, czy widać dno rzeki, czy żyją w niej ryby)
PUNKT BADAWCZY 1 PUNKT BADAWCZY 2
………………………………. ……………………………….
………………………………. ………....…………………….
………………………………. ……………………………….
………………………………. ……………………………….
………………………………. ……………………………….
………………………………. ……………………………….
………………………………. ……………………………….
4. Na dołączonej mapce zaznacz kolorem czerwonym trasę przemarszu, kolorem niebieskim zamaluj rzeki i jeziora.
Opracował:
mgr Jarosław Wasyluk
|
