www.szkolnictwo.pl

ZAUFAJCIE DZIECIOM , BO ONE SĄ TWÓRCAMI SWEJ PRZYSZŁOŚCI – C. Freinet

      C. Freinet w miejsce tradycyjnych metod nauczania wprowadził różnorodne zajęcia pozwalające maksymalnie zaangażować każdego ucznia . W miejsce nauczania podręcznikowego wprowadził tzw. techniki szkolne czyli dość oryginalne formy pracy szkolnej .
Podstawowymi i najbardziej rozpowszechnionymi technikami C . Freineta są :

1. Swobodne teksty dzieci. . Technika ta ma ogromny udział w procesie kształcenia języka mówionego i pisanego Treść swobodnych tekstów jest odzwierciedleniem przeżyć , fascynacji i marzeń dziecka . Jest to szczególna forma ekspresji słownej rozwijająca poczucie odpowiedzialności za własne wypowiedzi i wyzwalająca inwencję twórczą Wykorzystując w pracy dydaktycznej tę technikę wyrabiamy wrażliwość na słowo , muzykę , umiejętność komunikowania otoczeniu swoich poglądów .
       Cytując słowa H . Sementowicza - Swobodny tekst nie jest zwykłym wypracowaniem na dowolny temat , przeznaczonym jedynie do przeczytania przez nauczyciela , który poprawi go i postawi ocenę . Każdy utwór pisany na tych szczególnych lekcjach spotyka się z szacunkiem i z oceną całej klasy .
        Nauczyciel wprowadzając w swojej klasie technikę swobodnego tekstu , musi pamiętać o kilku podstawowych zasadach warunkujących jego skuteczność zarówno dydaktyczną jak i wychowawczą .
   
   Zasada I
        Jest to zasada swobody . Dziecko powinno być przekonane , że podczas tych zajęć nikt nie będzie narzucał mu tematu jak również formy wypowiedzi .
   
   Zasada II
        Pamiętać należy o stworzeniu uczniom odpowiednich warunków , bez zbędnych przedmiotów , które mogą rozpraszać i dekoncentrować . Tylko motywacja i łączące się z nią zainteresowania oraz odpowiednie napięcie emocjonalne sprawią , iż dziecko włoży w swoją pracę cały wysiłek na jaki go tylko stać . Naturalną motywacją dla swobodnego tekstu jest klasowa gazetka .
   
   Zasada III
        Trzecią zasadą warunkującą skuteczność naszej pracy z technikami C. Freineta jest wykorzystanie swobodnego tekstu do nauczenia dzieci poprawnego posługiwania się czynnym językiem w mowie , piśmie i lekturze .
        Aby wykorzystać w pełni te korzyści nauczyciel musi znać wymagania programowe , doskonale znać swoich uczniów – ich braki , niedociągnięcia ale także zainteresowania i zdolności . To pozwoli mu z każdej pracy wyciągnąć maksymalnie dużo wniosków co do dalszej pracy z uczniami – kierunków tejże pracy we wpajaniu nowych zasad pisowni , gramatyki czy ortografii ale też i wzbogacania słownictwa .
        Sposób i czas przeprowadzenia zajęć zależy od inwencji nauczyciela , warunków środowiskowych , planu lekcji i od wieku uczniów . Zawsze w tej pracy można wyróżnić 4 zasadnicze etapy :
   
   I etap
        Pisanie swobodnego tekstu . Dzieci piszą na kartkach na temat który je interesuje w dowolnej formie literackiej . Można pomyśleć o tym aby uczniowie wspólnie wybrali temat ale indywidualnie wybrali formę i samodzielnie napisali . Praktykowane jest też indywidualny wybór tematu za to wspólny wybór formy . jeszcze ciekawszą wersją jest wspólne decydowanie o temacie i formie zaś samodzielne pisanie po 1 zdaniu i na koniec wybranie najlepszych do zredagowania wspólnego dzieła .
   
   II etap
        Czytanie tekstów i wybór najciekawszej pracy .Może się to odbyć poprzez głosowanie ale z uzasadnieniem dlaczego akurat ten tekst , czy ta praca .Jeżeli mamy możliwości dajmy szansę wszystkim uczniom do zaprezentowania swojej pracy .
   
   III etap
        Zbiorowe opracowanie wybranego tekstu . Zapisujemy go na tablicy lub kserujemy dla każdego dziecka w wersji oryginalnej po czym następuje poprawa . Po sprawdzeniu , omówieniu i poprawie błędów następuje dyskusja nad kompozycją , tematyką . W tym miejscy dzieci wnoszą wiele ciekawych i trafniejszych rozwiązań . Te wszystkie poprawki winny być zaakceptowane przez autora pracy . Wg Freineta odbywa tu się polowanie na słowa czyli nic innego jak ćwiczenia językowe . Wyrazy bliskoznaczne , porównania przenośnie – to wszystko przyczynia się do rozwoju mowy i języka literackiego .
   
   IV etap
         Ćwiczenia szczegółowe – czyli tzw. pedagogiczne wykorzystanie swobodnego tekstu . Należą do nich :
   • zajęcia związane z " obróbką tekstu –" ilustrowanie , drukowanie ,
   • zajęcia w czasie których uczniowie poszerzają swoje wiadomości , poszukują wiedzy w różnych materiałach i źródłach na interesujący temat .
        Reasumując systematycznie prowadzone zajęcia ze swobodnym tekstem wpływają na :
   • rozwijanie czynnego słownika uczniów ,
   • wzbogacają go
   • przyczyniają się do utrwalenia w praktyce zasad ortograficznych i gramatycznych ,
   • doskonalą technikę głośnego czytania i także wpływają na podniesienie jakości cichego czytania ze zrozumieniem
   • dodają odwagi , pewności co do wygłaszania własnych opinii , sądów i uwag .
2. Obok swobodnego tekstu najczęściej stosowaną techniką w klasach młodszych jest swobodna ekspresja muzyczna , plastyczna i techniczna , wykorzystująca naturalną radość tworzenia . Dziecko w atmosferze szczerości i zaufania z łatwością i prostotą pozwala wejść w swój świat i łatwiej nawiązuje kontakty . Dziecko podejmując się pracy uczy się ją sobie zorganizować , dobiera odpowiednie materiały i narzędzia .
3. Doświadczenia poszukujące – to podstawa samodzielnej pracy uczniów w zakresie matematyki , przyrody czy też historii i geografii .
4. Wymiana gazetek , korespondencji i informacji a także doświadczeń między szkołami jako szeroko rozumiane rozwijanie kontaktów społecznych .
5. Referaty i sprawności jako skuteczny środek wyzwalania zainteresowań , pielęgnowania zamiłowań , uzdolnień i zdobywania umiejętności samokształcenia .

• klasowa biblioteczka
• kąciki zainteresowań
• kartoteka – obejmująca ortografię , gramatykę i matematykę
• płytoteka
• szafka z narzędziami
• wystawka prac uczniowskich – galeria
• kronika klasy
• gazetka wychowawcza