Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Nauka czytania w przedszkolu według koncepcjo Marii Montessori

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 34896 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 Czytanie to swoista forma komunikowania się ludzi. Wynalezienie pisma było jednym z największych wynalazków, którego twórcą okazał się człowiek. Stało się to jednym z najistotniejszych elementów jego rozwoju. Dziś czytanie należy do podstawowych i niezbędnych umiejętności każdego człowieka.
     W literaturze pedagogicznej istnieje wiele definicji czytania. Twórcy jednych uważają, iż istotą czytania jest utworzenie prawidłowej formy dźwiękowej na podstawie zapisu danego symbolu graficznego, natomiast inni za podstawę czytania uważają rozumienie tekstu odczytywanego. Jednakże większość twierdzi, iż czytanie jest aktywnością wieloczynnościową i w nauce czytania ważna jest zarówno technika czytania jak i rozumienie czytanego tekstu.
     Nauka czytania jest podstawowym elementem dziecięcej edukacji a ogromne znaczenie mają metody, za pomocą, których się to czyni. Najbardziej powszechnymi grupami metod nauki czytania, wyodrębnionymi historycznie, są metody: syntetyczne, analityczne, analityczno-syntetyczne oraz globalne.
     Do najstarszych znanych metod nauki czytania należą metody syntetyczne, które służą przede wszystkim opanowaniu i doskonaleniu techniki czytania. Metody analityczne opierają się na rozumieniu czytanego tekstu. Metody analityczno-syntetyczne zapewniają zarówno poznanie znaków graficznych języka pisanego jak również rozumienie czytanego tekstu i dlatego uznawane są za najbardziej skuteczne. Natomiast metody globalne to nauka czytania, w której wyraz, część zdania lub zdanie są poznawane jako całościowy obraz graficzny.
     Podstawowym kryterium stosowania odpowiedniej metody nauki czytania powinny być specyficzne cechy danego języka. W Polsce dominuje metoda analityczno-syntetyczna w odmianie wzrokowej. Nie oznacza to jednak konieczności rezygnacji ze stosowania innych metod np. metody globalnej.
     Zdaniem J. Zborowskiego wybór metody należy uzależnić przede wszystkim od jej skuteczności, biorąc pod uwagę indywidualne potrzeby oraz możliwości dzieci i dlatego też naukę czytania w wieku przedszkolnym należy zindywidualizować.
     W ostatnich latach pojawiło się wiele nowych koncepcji nauki czytania, umownie zwanych " metodami". Nowe to nie znaczy, inne niż te, które istnieją od dawna. Większość rozwiązań to próby modyfikacji metod analityczno-syntetycznych lub globalnych oraz propozycje dotyczące wydłużenia w czasie nauki czytania poprzez zachęcanie do jej rozpoczęcia z dziećmi poniżej szóstego roku życia.
     W Polsce coraz częściej podejmuje się próby upowszechnienia ciekawych rozwiązań zagranicznych dotyczących nauki czytania. Ostatnio zaczyna się odkrywać na nowo pedagogikę Marii Montessori.
     Według koncepcji Montessori nauka pisania poprzedza naukę czytania. Punktem wyjścia w przygotowaniu dzieci do nauki czytania są lekcje językowe oparte o materiał zmysłowy oraz inne zajęcia, w trakcie, których dziecko uczy się mówić i poszerza zasób słownictwa poprzez skojarzenia z konkretnymi działaniami. M. Montessori wrażliwość na pisanie i czytanie umiejscawia pomiędzy 3 a 6 rokiem życia. Dziecko w tym okresie ma zdolności do myślenia symbolicznego, tzn. interesuje się znakami i ich znaczeniem, tak samo jak słowami i ich sensem.
      Montessori uważa, że uczenie się języka pisanego i samego pisania jest prostsze niż przyswajanie języka mówionego. W wieku, o którym mowa dziecko przechodzi okres percepcji, w którym szczególnie silnie rozwijają się odczucia zmysłowe i pamięć, a do postrzegania znaków pisemnych przygotowują dziecko ćwiczenia sensoryczne, metodyczne kształcenie myślenia i powstające skojarzenia w psychice. Na wprowadzenie pisma najkorzystniejszy jest moment, gdy dziecko ma około 4 lat.
     Ćwiczenia przygotowujące dziecko do pisania mają na celu przede wszystkim doskonalić sprawność manualną, doskonalić precyzję ruchu dłoni. Ćwiczenia te polegają na właściwym chwytaniu przedmiotów ( np. chwytanie trzema palcami tzw. palcami do pisania główek drewnianych cylindrów), na obwodzeniu palcem kształtów przedmiotów, na odrysowywaniu kształtów ( np. metalowe matryce - umożliwiają właściwe trzymanie i prowadzenie kredki), zakreskowywanie powierzchni - dziecko trzyma się pewnych granic, wyczuwa siłę i kierunek pracy ręki.
      Decydującym krokiem jest zapoznanie dzieci z literami pisanymi. Do tego celu służą litery wycięte z szorstkiego papieru naklejone na drewniane tabliczki. Robi się to w trzech etapach:

  1. Skojarzenie postrzegania zmysłowego i znaków pisma.
         Nauczycielka pokazuje następnie pisze po szorstkiej literze i ją nazywa. Dziecko jest wówczas pilnym obserwatorem i słuchaczem. Wykonuje te same czynności co wcześniej nauczycielka.
  2. Rozpoznawanie litery.
         Nauczycielka sprawdza czy dziecko zapamiętało kształt litery kierując do niego następujące pytania i polecenia:, "Która to A? Daj mi A! Pokaż A! Dotknij A!"
    Rezultatem powtarzania jest wzmocnienie i utrwalenie.
  3. Dziecko ma wywołać literę z pamięci. Nauczycielka pyta:, "Co to jest?", a dziecko daje odpowiedź. Dokonuje się w ten sposób skojarzenie centrum wizualnego z motorycznym.
    Przy pomocy różnych odmian ruchomego alfabetu dziecko może analizować i układać wyrazy i przyporządkowywać je przedmiotom. Nie musi tych wyrazów odczytać. Na tym etapie ważne jest rozpoznawanie liter poznanych wcześniej na literach szorstkich, analiza poszczególnych głosek i dobieranie właściwych liter.
     Między etapem pisania, które nie jest jednoznaczne z pisaniem w tradycyjnym znaczeniu np. w liniaturze zeszytu a nauką czytania może minąć wiele miesięcy w zależności od indywidualnych predyspozycji dziecka. Czytanie wystąpi z chwilą umiejętności syntezy liter w wyrazy. Podstawowym ćwiczeniem dla tego momentu jest zabawa z tzw. koszyczkiem językowym. " Koszyczkiem językowym" może być pudełko lub koszyczek wiklinowy, w którym znajduje się kilka przedmiotów zawierających prostą pisownię. Dobór przedmiotów jednak nie jest przypadkowy, ponieważ zależy od liter, z jakimi dziecko wcześniej już się zapoznało pracując z szorstkimi literami i ruchomym alfabetem. Takich koszyczków powinno być kilka, aby uwzględnić wszystkie litery alfabetu pomijając dwuznaki i zmiękczenia, gdyż do tego służą inne pomoce. Ćwiczenie z koszyczkiem przebiega w następujący sposób: nauczycielka prosi dziecko, aby wyjęło z koszyczka przedmioty i nazwało je. Następnie prosi dziecko, aby podało jej to, co napisze. Nauczycielka w obecności dziecka na pasku papieru pisze nazwę przedmiotu. Dziecko w myśli analizuje wyraz, jeśli położy kartonik przy właściwym przedmiocie lub poda ów przedmiot wychowawczyni oznacza to, że przeczytało a co ważniejsze przeczytało ze zrozumieniem Zabawa ta wciąga również pozostałe dzieci, fascynuje tak, że się do niej chętnie przyłączają, dzięki czemu mogą się wspólnie przekonać, że pisanie i czytanie umożliwiają komunikację. Dalsze ćwiczenia pisania odbywają się na tablicy z liniami lub bez, kredą lub w zeszycie
      W metodzie Montessori do nauki pisania i czytania stosuje się wiele innych ćwiczeń,a oto niektóre z nich:
  • " Kelnerzy"
        Nauczyciel w obecności dziecka pisze na pasku papieru nazwę rzeczy, która znajduje się w sali. Zadaniem dziecka jest odczytanie wyrazu i zaniesienie karteczki tam gdzie znajduje się wymieniony przedmiot.
  • " Ciągnięcie losów "
    • W pierwszym pudełku znajdują się zwinięte karteczki z nazwami przedmiotów. Dzieci podchodzą, losują karteczki, wracają na swoje miejsce i cicho odczytują napisany wyraz, nie pokazując kolegom. Następnie zwijają karteczkę i przynoszą przedmiot wymawiając głośno jego nazwę, kartkę pokazują do kontroli.
    • W drugim pudełku znajdują się zwinięte kartki z imionami dzieci. Dziecko odczytuje głośno napisane imię i ofiaruje koledze, którego imię odczytał wcześniej wylosowaną zabawkę.
    • W trzecim pudełku znajdują się zwinięte kartki ze zdaniami napisanymi w formie pytań. Dziecko losuje pytanie, głośno je odczytuje i próbuje udzielić na nie odpowiedzi.
    • W czwartym pudełku znajdują się karteczki ze zdaniami napisanymi w formie poleceń. Dzieci kolejno losują, głośno odczytują treść polecenia a następnie wykonują je.
    • W piątym pudełku znajdują się karteczki z poleceniami, które dzieci cicho odczytują. Każde dziecko wykonuje zadaną czynność a pozostałe dzieci odgaduj.
  • " Koci alfabet"
         Na kartce napisane jest krótkie opowiadanie o kocie. Z jednej strony opowiadanie napisane jest literami pisanymi a z drugiej drukowanymi. W każdym z opowiadań wyszczególniona jest jedna litera. Zadaniem dziecka jest nazwanie wyodrębnionej litery, odczytanie opowiadania, opowiedzenie jego treści oraz przepisanie opowiadania patrząc na tekst drukowany. Dziecko samo kontroluje swoją pracę porównując to, co napisało z tekstem pisanym umieszczonym na drugiej stronie kartki.
  • " Książeczki z obrazkami"
         Na kartonikach naklejone są obrazki, których nazwa rozpoczyna się na tę samą literę. Pod ilustracjami znajdują się podopisy pisane literami drukowanymi a na odwrotnej stronie karteczki podpisy literami pisanymi. Kartoniki połączone są w formie książeczki. Dziecko ogląda ilustrację, czyta podpis. Dzięki temu nie tylko doskonali umiejętność czytania, ale przede wszystkim kojarzy obraz ze znakiem graficznym ( podpisem). Dodatkowym ćwiczeniem jest czytanie tekstu drukowanego, napisanie go a następnie sprawdzenie poprawności pisowni z wzorem pisanym umieszczonym na odwrotnej stronie kartonika.
      Nieodłączną częścią składową kształcenia mowy jest w koncepcji Montessori wychowanie literackie. Ważnym elementem wyposażenia przedszkola jest zbiór książek z ilustracjami przeznaczonymi do oglądania, książek do samodzielnej lektury, do głośnego czytania przez wychowawczynię, taśmoteka itd. Elementarnymi formami wychowania językowego są też wspólne opisywanie obrazków i rozmowy na ich temat, a także opowiadanie baśni i historyjek. Duże znaczenie ma też poranna rozmowa z dzieckiem, które chciałoby opowiedzieć, co mu się przydarzyło, podzielać się z innymi swymi wrażeniami. Rozmowy te z jednej strony uczą wyrażania przez dziecko swoich myśli a z drugiej pozwalają nauczycielowi lepiej poznać swych wychowanków.
     Do nauki pisania i czytania. M. Montessori opracowała cały system materiałów i ćwiczeń, z którymi wato się zapoznać, ponieważ każdy nauczyciel możne wykorzystywać je w swej pracy nie tylko ten, który pracuje metodą Marii Montessori.

Autor:
Bogusława Ciszewska

Literatura:
  1. Miksza M. Zrozumieć Montessori. IMPULS, Kraków 1997
  2. Doman G. Jak nauczyć małe dziecko czytać- cicha rewolucja. Excalibur, Bydgoszcz 1992
  3. Kamieńska K. Nauka czytania dzieci w wieku przedszkolnym. WSiP, Warszawa 1995

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie