Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Powodzenia i niepowodzenia szkolne oraz ich przyczyny

 

POWODZENIA I NIEPOWODZENIA SZKOLNE ORAZ ICH PRZYCZYNY

      Główną formą działalności oraz podstawowym obowiązkiem dzieci i młodzieży jest nauka. Uzyskiwanie przynajmniej zadowalających wyników w szkole stanowi więc dla każdego ucznia sprawę ogromnej wagi. Dostarcza mu zadowolenia i niezbędnego spokoju wewnętrznego, stanowi podstawę poczucia własnej wartości, zapewnia korzystną pozycję społeczną w środowisku dorosłych i rówieśników, ułatwia pożądaną projekcję własnej przyszłości, wpływa na dalszą karierę edukacyjną, zawodową i życiową. Wiadomo jednocześnie, że brak powodzenia szkolnego stwarza bardzo niekorzystną sytuację dla rozwoju indywidualnego dzieci, może prowadzić do zaburzeń osobowości, osłabienia poczucia własnej wartości, komplikacji życiowych, a ponadto rodzić trudne problemy pedagogiczne i społeczne. Uczeń, stale doznający niepowodzeń szkolnych, przeżywa wiele kumulujących się przykrości doraźnych, upokorzeń, obaw i lęków, traci stopniowo wiarę we własne możliwości sprostania stawianym wymaganiom, zniechęca się do podejmowania wysiłku, obniża poziom samooceny, aspiracji edukacyjnych, a nierzadko i życiowych.
      Pojęcie powodzenia i niepowodzenia w nauce szkolnej należy rozpatrywać łącznie, gdyż niepowodzenie zaczyna się wtedy, gdy kończy się powodzenie - i odwrotnie.
      Jako niepowodzenie szkolne określa się proces pojawiania się braków w wymaganych przez szkołę wiadomościach i umiejętnościach ucznia oraz negatywnego stosunku wobec tych wymagań. Tak rozumiane niepowodzenia w nauce mogą mieć charakter bądź ukryty, bądź jawny.
      Niepowodzenia ukryte występują wówczas, gdy nauczyciele nie dostrzegają braków w wiadomościach, umiejętnościach i nawykach uczniów, mimo że braki tego rodzaju - z punktu widzenia celów oraz programu nauczania - rzeczywiście istnieją.
      Niepowodzenia ukryte prowadzą zazwyczaj do powstawania niepowodzeń jawnych. Niepowodzenia takie występują wówczas, gdy nauczyciel stwierdza określone braki w opanowanej przez ucznia wiedzy i w rezultacie ocenia wyniki jego pracy jako niedostateczne.
      Niepowodzenie szkolne jest zjawiskiem stopniowalnym. Pedagodzy wyróżniają ich cztery fazy.
      W początkowej fazie niepowodzeń szkolnych pojawiają się pierwsze, niedostrzegalne jeszcze przez nikogo, braki w wiadomościach. Uczeń wtedy coraz częściej nie rozumie czegoś na lekcji, nie może nadążyć za jej tokiem i stwierdza, że są lepsi. Dziecko może być w opinii nauczyciela, a nawet swoich kolegów uczniem dobrym, choć sam czuje, że nie jest już tak, jak dawniej. Braki powoli narastają, aż do czasu, gdy wyraźnie daje się je zauważyć.
      Widocznym tego objawem staje się brak zainteresowania lekcjami i niechęć do nauki w domu.
      Druga faza niepowodzeń w nauce to już zaawansowane braki w wiadomościach, chociaż dziecko może mieć jeszcze opinię dobrego ucznia. Często tłumaczy się to jakąś chwilową niedyspozycją, a ponieważ nie sprawia nauczycielowi kłopotu w klasie, uchodzą uwadze otoczenia jego braki w wiadomościach szkolnych. Ponieważ na tym etapie braków jest już bardzo dużo, uczeń odpisuje zadania domowe od innych, często przed lekcją, o czym nie wiedzą rodzice.
      Trzecia faza charakteryzuje się sporadycznym występowaniem ocen niedostatecznych. Niepowodzenia szkolne wszyscy dostrzegają, stają się jawne. Tu najczęściej rozpoczynają się pierwsze oficjalne próby walki z zauważonymi niepowodzeniami. Jeśli próby takie nie są podejmowane lub ich forma jest niewłaściwa, niepowodzenia pogłębiają się, a dziecko zaczyna buntować się przeciw presji otoczenia. Jest agresywne, popada w konflikty z kolegami albo w wyniku ustawicznego braku powodzenia w nauce wycofuje się z aktywnego udziału w życiu klasy, "zamyka się w sobie", nienawidzi szkoły, zaczyna wagarować.
      Ostatnia, czwarta faza niepowodzenia szkolnego to drugoroczność - oficjalne potwierdzenie niepowodzenia ucznia w nauce.
      Podział niepowodzeń na fazy oparty jest o kategorie dydaktyczne, a więc odnosi się głównie do wyników nauczania. Wykorzystując wynikające z nich sugestie, dotyczące postępowania wychowawczego, trzeba uwzględnić również towarzyszące opisywanym stanom zachowania i przeżycia uczniów. One wszak także, zarówno w wymiarze obiektywnym, jak i w subiektywnych odczuciach dzieci, określają poziom ich szkolnego powodzenia.
      Pedagodzy różnie dzielą przyczyny niepowodzeń w nauce szkolnej. Bez względu jednak na dokonywane podziały sprowadzają się one do tych samych czynników.
      Jadwiga Raczkowska dzieli źródła powodzeń i niepowodzeń na dwie grupy: czynniki wewnętrzne i zewnętrzne. Do wewnętrznych zalicza te, które związane są z fizycznym i psychicznym rozwojem dziecka, jego indywidualnymi właściwościami, do zewnętrznych natomiast - warunki w jakich żyje, oddziaływania na nie bliższego i dalszego otoczenia, głównie zaś sposób sprawowania opieki i wychowania przez rodzinę i szkołę.
      Halina Filipczuk również dokonuje podziału przyczyn niepowodzeń na wewnętrzne i zewnętrzne, ale wymienia także sześć podstawowych ich źródeł. Są to:
  • zły stan zdrowia dziecka powodujący niesystematyczne uczęszczanie do szkoły,
  • brak zainteresowania nauką, a raczej niewłaściwe ukierunkowanie zainteresowań dziecka,
  • poświęcanie zbyt małej ilości czasu na odrabianie zadań domowych,
  • brak dostatecznej opieki i kontroli ze strony rodziców,
  • niespokojna atmosfera w rodzinie,
  • trudności specjalne, spowodowane dysharmonijnym rozwojem dziecka.
      Porządkując czynniki niepowodzeń szkolnych Józefa Anna Pielkowa na plan pierwszy wysuwa niesprzyjające warunki domowe, z kolei silnie z nimi powiązane przyczyny emocjonalne, następnie warunki szkolne, a dopiero na końcu przyczyny intelektualne.
      Wielu innych pedagogów rozważając problem przyczyn niepowodzeń w nauce szkolnej wymienia czynniki przedstawione wcześniej. Różnica sprowadza się jedynie do sposobu ich segregowania.

Beata Klich

Bibliografia:
    H. Filipczuk, Rodzice i dzieci w młodszym wieku szkolnym. Warszawa 1989.
    H. Filipczuk, Zapobiegamy trudnościom i niepowodzeniom szkolnym. Warszawa 1989.
    I. Jundziłł, Trudności wychowawcze w rodzinie. Warszawa 1988.
    W. Okoń, Słownik pedagogiczny. Warszawa 1992.
    J. A. Pielkowa, Rodzicielskie troski. Warszawa 1988.
    J. A. Raczkowska, Na tropach rodzicielskich niepowodzeń. Warszawa 1988.
    H. Rylke, W zgodzie z sobą i z uczniem. Warszawa 1993.

Jeżeli zauważyłeś jakieś nadużycia w prezentacji napisz o tym poniżej i wyślij je do nas:
INFORMACJE O PREZENTACJI

Ostatnią zmianę prezentacji wykonał: Szkolnictwo.pl.
IP autora: 83.21.195.174
Data utworzenia: 2008-09-01 21:22:38
Edycja: Edytuj prezentację.

HISTORIA PREZENTACJI

Szkolnictwo.pl (83.21.195.174) - Prezentacja (2008-09-01 21:22:38) - Edytuj prezentację.





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie