Jestem nauczycielką języka polskiego w szkole podstawowej. Uczę w klasach 4-6. Bardzo często stykam się z problemem trudności w opanowaniu ortografii. Dzieci mające ten problem wstydzą się tego, że popełniają dużo błędów, często nie są jeszcze zdiagnozowane w poradni, wydaje im się, że nie będą w stanie nigdy opanować poprawnej pisowni, dlatego też opisałam jeden z przypadków takiego problemu.
Radom, 9.05.2005
Mgr Anna Jeżak
nauczyciel języka polskiego
PSP nr 33 w Radomiu
Problem Marleny J.-trudności w opanowaniu ortografii.
1. Poznanie problemu
Marlena jest uczennicą klasy 4b, w której uczę języka polskiego od września 2004r. Dziewczynka należąca do grona dość niesfornych uczniów tej klasy. Bardzo niespokojna na lekcjach, wymieniająca stale uwagi z koleżankami i kolegami podczas lekcji, co wymagało ode mnie nieustannego upominania jej. Co ciekawe jednak, zawsze wiedziała o czym na lekcji mówimy, lub bardzo szybko umiała znaleźć sensowną odpowiedź na zadane jej pytanie. Zawsze na lekcjach była bardzo aktywna, zaskakiwały mnie jej dojrzałe wypowiedzi. Gdy zrobiłam pierwszy sprawdzian z ortografii, Marleny nie było w szkole. Nie sprawiło to na mnie większego wrażenia, gdyż nieobecności uczniów zdarzają się z różnych powodów. Kolejny sprawdzian z ortografii zrobiłam po miesiącu i w niedługim okresie była praca klasowa. Na obydwu tych sprawdzianach Marleny znowu nie było, a gdy prosiłam ją o zeszyt, żeby go sprawdzić, zawsze miała jakąś wymówkę, by go nie pokazać.
2.Geneza i dynamika zjawiska
W końcu jednak musiała dać zeszyt do sprawdzenia, a klasówki, na których była nieobecna napisać. W zeszycie prace domowe napisane były bardzo starannie, czysto i bezbłędnie, tak samo napisane były lekcje, ale brakowało w zeszycie ostatniej lekcji. Gdy wzięłam do ręki jej prace klasowe, wszystko stało się jasne. Pismo było dość wyraźne, ale błędów co niemiara i to w podstawowych słowach takich jak: chata napisane było przez h, wróżka napisane było przez u, lektura napisane było przez ó itp. Jak sobie przypomniałam Marlena również słabo czytała. Postanowiłam wówczas porozmawiać z dziewczynką oraz z jej mamą. W wyniku przeprowadzonych rozmów dowiedziałam się, że Marlena bardzo wstydzi się swej przypadłości, stąd to przepisywanie zeszytów i nieobecności na sprawdzianach. Mimo długo trwającego zjawiska ani mama, ani dziewczynka nie chciały, by Marlena została zdiagnozowana w poradni. Problem postanowiły rozwiązać same, na miarę własnych możliwości, ćwicząc poprawną pisownię w domu i unikając sprawdzianów.
3. Znaczenie problemu
Problem ten miał dla dziewczynki ogromne znaczenie. Bardzo bała się, że może zostać uznana za „nienormalną”,jeśli będzie diagnozowana przez poradnię. Poza tym bała się odrzucenia przez grupę rówieśniczą, stąd ta ciągła dążność do uzyskania akceptacji wśród rówieśników i to niesforne zachowanie podczas lekcji.
4.Prognoza
POZYTYWNA- uczennica podda się zdiagnozowaniu w poradni, będzie chodzić na wszystkie sprawdziany, przygotowywane wg zaleceń i wskazówek poradni z dostosowaniem do możliwości dziecka.
Prace klasowe zaś będą sprawdzane pod kątem merytorycznym, a nie ortograficznym.
NEGATYWNA-uczennica nadal będzie przepisywać zeszyty, co w końcu stanie się niemożliwe ze względu na dużą ilość przedmiotów i ogromu wiadomości pisanych na lekcji. Zacznie opuszczać nie tylko sprawdziany, ale także lekcje, na które nie zdążyła przepisać zeszytu, łatwo usprawiedliwiając swoje nieobecności specyficznymi trudnościami, co w rezultacie może doprowadzić do tego, że zdolna uczennica będzie osiągać bardzo słabe wyniki, a nawet może powtarzać klasę, lub w ogóle nie ukończyć szkoły średniej.
5. Propozycje rozwiązań
CELE:
-Uświadomienie uczennicy jak ważne jest zdiagnozowanie jej przypadku w poradni,
-zachęcenie uczennicy do systematycznego ćwiczenia zapisu słówek poprzez aktywność na lekcjach ortografii,
-nadrobienie zaległości,
-stała współpraca z mamą uczennicy,
-współpraca z psychologiem szkolnym.
ZADANIA:
-należy stworzyć motywację do zdiagnozowania dziecka w poradni,
-stosować na lekcjach ortografii gry dydaktyczne,
-zaangażować dziewczynkę do pracy nad stworzeniem planszy z wybraną zasadą pisowni,
-należy stworzyć możliwości uzupełnienia materiału.
6. Wdrażanie oddziaływań
-nawiązanie współpracy z psychologiem szkolnym w celu wyjaśnienia procedury badania w poradni.
-umocnienie uczennicy w wierze we własne siły i możliwości poprzez angażowanie jej do szeregu zabaw ortograficznych.
-zaangażowanie dziewczynki do stworzenia plastycznej wizji pisowni np.”ó”, poprzez np. wypisanie kilku przedmiotów i plastyczne ich odzwierciedlenie.
-wzmacnianie motywacji poprzez zauważenie każdego przejawu jej zaangażowania np.częste ocenianie ustnych wypowiedzi.
-przekazywanie na bieżąco matce informacji o postępach dziewczynki.
7. Efekty oddziaływań
W efekcie podjętych działań Marlena została zdiagnozowana w poradni. Okazało się, że ma dysortografię. Diagnoza ta jej nie przeraziła, ale zmotywowała do systematycznego ćwiczenia w zaleconych zeszytach ćwiczeń.
Marlena przychodzi teraz na każdą pracę klasową i wie, że będzie oceniana za merytoryczną wartość pracy, a nie za ortografię. Chętnie też uczestniczy w różnych grach dydaktycznych uczących ortografii. Wreszcie też nie przepisuje zeszytów, tylko przynosi co miesiąc zeszyt, w którym ćwiczy pisownię różnych słówek. Na pewno problem nie został do końca rozwiązany, bo przed Marleną jeszcze wyczerpująca praca nad przezwyciężeniem trudności w opanowaniu ortografii.
mgr Anna Jeżak
nauczycielka języka polskiego
w PSP nr 33 w Radomiu
|
