Od 1998r. w Szkole Podstawowej w Michalowie, jako w jedynej szkole na terenie gm.Rachanie i nielicznej ze szkół województwa lubelskiego odbywają się zajęcia edukacji regionalnej. Początkowo jako koło regionalne, następnie w l. 2000-2003 jako odrębna jednostka lekcyjna, na której realizowany był projekt autorski”Promowanie historii, kultury i sztuki na terenie gminy Rachanie”. Duże zainteresowanie zajęciami oraz sukcesy odnoszone przez uczniów w konkursach o tematyce regionalnej przyczyniły się do tego, że od września 2003r. zajęcia są kontynuowane według programu autorskiego o tym samym tytule co projekt. Od początku zajęcia prowadzi historyk sztuki- nauczyciel historii, plastyki – Barbara Typek. Celem zajęć jest nie tylko poznanie najbliższego otoczenia, jego kultury, historii, zwyczajów, zabytków, ale również kontynuowanie tradycji. Tematyka zajęć jest obszerna- od poznania pradziejów gminy, historii miejscowości, legend i podań, postaci i wydarzeń po poznanie zabytków, zwyczajów, sztuki ludowej itp. Metody stosowane na zajęciach są różnorodne- najczęściej są to wywiady z pokoleniem starszych, opisy, pogadanki, wykłady, ale też i prace plastyczne, manualne oraz zajęcia muzyczne.Bardzo dużą rolę odgrywają wycieczki po gminie oraz regionie.W ciągu tych 6 lat odbyło się ponad 30 wycieczek, w tym m.in. udział w warsztatach w Muzeum Wsi Lubelskiej w Lublinie, gdzie uczniowie parokrotnie poznawali ginące zawody, sposoby przygotowywania posiłów dawniej itp. Uczniowie bardzo chętnie uczestniczą w zajęciach, a jeszcze chętniej w konkursach. Od 1998r. wzięli udział w 20 konkursach na różnych szczeblach, osiągając znaczne sukcesy. Wiele z nich ma już charakter cykliczny. I tak od 1998r. uczniowie brali udział w następujących konkursach:
-Gminny Konkurs „Ozdoby wielkanocne”- organizowany corocznie przez GOK w Rachaniach- 2 wyróżnienia 2003, 4 wyróżnienia 2004
-Gminny Konkurs „Ozdoby Bożonarodzeniowe”- organizowany corocznie przez GOK w Rachaniach -4 wyróżnienia 2004
-Powiatowy Konkurs „Tradycyjna ozdoba Papierowa”- org. Muzeum Regionalne w Tomaszowie Lub.-wyróżnienie
-Powiatowy konkurs „LegendyTomaszowskie”- organizowany corocznie przez Muzeum Regionalne w Tomaszowie Lub.-nagroda zespołowa 2002, 2 wyróżnienia 2002,
2 wyróżnienia 2003, wyróżnienie 2004
-Powiatowy Konkurs”Nasze zabytki”-organizator GOK Rachanie -2 wyróżnienia 1999
-Powiatowy Konkurs Historii Regionalnej-organizator Szkoła Podstawowa w Grodysławicach
-Laureat 2000
-Powiatowy Konkurs ”Promujemy swoje miejscowości”-organizator Biblioteka Miejska w Tomaszowie Lub.-2 wyróżnienia 2002
-Powiatowy Konkurs”W ogrodzie rodzinnej pamięci”-organizator Biblioteka Miejska w Tomaszowie Lub. – wyróżnienie 2004
-Powiatowy Konkurs ”Święta ,tradycje i uroczystości obchodzone w Tomaszowie Lubelskim i okolicznych miejscowościach”-organizator Gimnazjum Nr 1 w Tomaszowie Lub.-dwie II nagrody, wyróżnienie
-Ogólnopolski Konkurs „Na wspólnej ziemi- historia i kultura Żydów polskich”- organizator Fundacja „Shalom” z Warszawy- wyróżnienie 2002, I miejsce 2004 !
Corocznie też uczniowie biorą udział w wewnatrzszkolnych konkursach dotyczących historii, kultury gminy. Ogółem od 1998r. 68 uczniów zostało nagrodzonych.
Udział w konkursach pozwolił na zebranie wielu cennych informacji i sporządzenie bezcennych opracowań. I tak udało nam się zebrać i sporządzić opracowania:
- Legendy i podania z naszej gminy,
- Słownik gwary gminy Rachanie,
- Album słynnych postaci związanych z gminą,
- Historię i kulturę Żydów na terenie gminy Rachanie- praca bezcenna, nagrodzona I miejscem w kwietniu 2004r. w Ogólnopolskim Konkursie” Na wspolnej ziemi”
- Wspomnienia naszych dziadków,
- Historię poszczególnych miejscowości gminy,
- Wiersze o miejscowościach gminy Rachanie i wiele innych.
- Święta i tradycje.
Ponadto uczniowie na zajęciach poznali i sami wykonywali tradycyjne ozdoby typu: pająk, pisanki, wycinanki, stroiki itp.Zebrane wśród dziadków zwyczaje posłużyły też do przygotowania widowisk obrzędowych, np.„ Jaka Wigilia, taki cały rok”, czy ”Kolędowanie”, prezentowanych szerszej rzeszy publiczności. Poznały też najważniejsze instytucje zajmujące się gromadzeniem i ochroną dóbr kultury typu muzea, archiwa oraz uczestniczyły wspotkaniach z regionalistami, np. p. Adamem Kulikiem- dziennikarzem i poetą rodem z naszej gminy.
Zajęcia edukacji regionalnej pomagają uczniom nie tylko poznać swoją Małą Ojczyznę, ale uświadamiają im swą odrębność kulturową i przynależność do miejsca z którego pochodzą.Ułatwiają im też zrozumienie i naukę historii kraju. Dzięki wywiadom przeprowadzanym przez uczniów zdobywamy bezcenne informacje od starszego pokolenia, ale też - a może przede wszystkim dzieci nawiązują bliski kontakt ze środowiskiem w którym żyją.
Naszymi działaniami zaraziliśmy przedszkolaków i inne szkoły. Już od dwóch lat prowadzę społecznie zajęcia z edukacji regionalnej w przedszkolu.Oprowadzam nie tylko swoich uczniów, przedszkolaków po okolicy, ale również uczniów innych szkół z terenu gminy i powiatu. Są już pewne przymiarki do wprowadzenia edukacji regionalnej w przedszkolu na stałe. Trwają też prace nad ścieżką dydaktyczną po najciekawszej miejscowości gminy-Wożuczynie.
Realizacja programu autorskiego w naszej szkole trwała będzie jeszcze 2 lata. Będą to lata dalszej poszukiwawczej pracy uczniów. Wiele jeszcze zostało do zrobienia.
Barbara Typek
|
