Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Trudności w uczeniu się

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 1589 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Wśród dzieci uczęszczających do szkół publicznych spotykamy uczniów z różnymi dysfunkcjami. Są również dzieci, które pomimo normalnego poziomu inteligencji i wszelkich wysiłków nie potrafią sobie poradzić w szkole. Należy podkreślić, że dzieci te nie są chore ani upośledzone, tylko rozwijają się nieco wolniej niż rówieśnicy


     Wśród dzieci uczęszczających do szkół publicznych spotykamy uczniów z różnymi dysfunkcjami – dysleksją, dysgrafią, zaburzeniami koncentracji uwagi, chorujących na ADHD(zespół nadpobudliwości psychoruchowej i zaburzeń koncentracji uwagi) , z nadpobudliwością psychoruchową i wielu innymi nieprawidłowościami. Są również dzieci, które pomimo normalnego poziomu inteligencji i wszelkich wysiłków nie potrafią sobie poradzić w szkole. Należy podkreślić, że dzieci te nie są chore ani upośledzone, tylko rozwijają się nieco wolniej niż rówieśnicy.
     Profesor Richard Michaelis wyjaśnił z medycznego punktu widzenia, czym spowodowane są trudności w uczeniu się, w jaki sposób można je rozpoznać i jak się objawiają. Trudności w uczeniu się zostały przez niego zdefiniowane jako choroba – są one wynikiem niepełnego rozwoju zakresu zdolności dziecka.
     Wcześnie występujące trudności w uczeniu się to nieprawidłowości rozwoju, które pojawiają się już u dzieci w wieku przedszkolnym, a które mogą być zapowiedzią późniejszych problemów z nauką w szkole, tj. trudności z czytaniem, pisaniem, liczeniem, przepisywaniem i pisaniem dyktand.
     U dziecka z wcześnie występującymi trudnościami w uczeniu się można zaobserwować m.in. takie nieprawidłowości, gdy porównuje się ich rozwój z rozwojem rówieśników:
  • Nie potrafi się skupić na jednej rzeczy
  • Mogłoby, gdyby tylko chciało
  • Jest wygodnickie i leniwe
  • Jest nieposłuszne
  • Nie jest ciekawe świata
  • Jest nieporadne, porusza się niepewnie, wszystko leci mu z rąk
  • Niechętnie chodzi do przedszkola (szkoły)
  • Nie ma żadnych kolegów ani koleżanek
      Nie wszystkie wymienione nieprawidłowości udaje się zaobserwować w jednakowym stopniu u każdego dziecka. U niektórych dzieci występuje tylko jedna nieprawidłowość, a u innych – kilka. Poziom inteligencji tych dzieci nie wskazuje na upośledzenie umysłowe. Natomiast ich zdolności rozwijają się nieproporcjonalnie, co w mniejszym lub większym stopniu rzutuje na wszystkie obszary życia.
     Dzieci z trudnościami w nauce mają problemy z prawidłowym wyrażaniem i rozumieniem bodźców odbieranych ze środowiska zewnętrznego i przekazywanych do ośrodkowego układu nerwowego. Sprawia to, że dziecko nie może "odnaleźć się" zarówno w domu, jak i wśród obcych. Nie jest pewne, czego się od niego oczekuje. Częste niepowodzenia przyczyniają się do wygasania radości, motywacji i wiary we własne siły oraz do utraty chęci poradzenia sobie z codziennymi obowiązkami. Sfrustrowane, zrezygnowane dzieci poddają się. Odwracają od innych, rezygnują z oferowanej pomocy, nie interesują ich nowe wyzwania i zachęty. Często występują u nich napady niepohamowanej złości.
     Kolejną łatwą do zaobserwowania nieprawidłowością są trudności z koncentracją – nagle pojawiające się zmęczenie, prowadzące do szybkiej dekoncentracji, a w konsekwencji- do przerwania niedawno rozpoczętej czynności.
     Trudności z koncentracją nie są wadą wrodzoną. Powstają one, kiedy dziecko z trudnościami w uczeniu się bardzo się skupia, starając się zrozumieć niepełne informacje dostarczane przez narządy zmysłów do jego ośrodkowego układu nerwowego oraz "wyłowić" kolejne informacje docierające ze środowiska zewnętrznego. Aby łatwiej zrozumieć, w jaki sposób narasta zmęczenie u dziecka z trudnościami w uczeniu się, wyobraźmy sobie sytuację, która może się przydarzyć również osobie nie mającej takich trudności.
     Wyobraźmy sobie, że po długim locie samolotem przybyliśmy do obcego kraju i nie znamy miejscowego języka. Czeka nas jeszcze męcząca podróż samochodem w roli kierowcy. W kraju, do którego przyjechaliśmy obowiązuje ruch lewostronny i wynajęliśmy przystosowany do tego samochód. Zajmujemy więc miejsce za kierownicą, znajdujące się po prawej stronie i zamierzamy ruszyć. Prawa ręka próbuje włożyć kluczyk do stacyjki, niestety tam gdzie powinna być stacyjka , nie ma nic, bo stacyjka jest po lewej stronie. Sytuacja powtarza się , gdy chcemy spojrzeć w przednie lusterko – patrzymy odruchowo w prawo, a lusterka tam nie ma, bo jest z lewej strony. Aby wyprzedzić inny samochód, musimy poruszać się prawym pasem, chociaż odruchowo chcielibyśmy wyprzedzać lewym. Wszystko jest na odwrót. Pojawia się stres. Wszystkie wyuczone, automatycznie wykonywane manewry muszą zostać na nowo opanowane. Wymaga to ogromnego nakładu energii i koncentracji. Wkrótce sytuacja staje się niewyobrażalnie trudna. Hałas, stres, przemęczenie, niezrozumiałe napisy na tablicach drogowych, duże prawdopodobieństwo spowodowania wypadku drogowego w obcym kraju – wszystko to sprawia, że dorosła osoba, przywykła do stresu, staje na skraju wyczerpania psychicznego i fizycznego.
     Powyższy przykład ilustruje sytuację, z jaką na co dzień spotyka się dziecko z trudnościami w nauce. Natłok nowych informacji i nowe wydarzenia muszą zostać w odpowiedni sposób przeanalizowane tak, aby mogły być przez dziecko zrozumiane i uporządkowane. Wiąże się to z ogromnym wysiłkiem i koncentracją. A przecież takie dziecko spotyka się z tym problemem codziennie. Dziecko musi być stale skoncentrowane na tym, co robi, dlatego traci więcej energii niż inne dzieci i to jest przyczyną jego znużenia i zmęczenia.
     Dzieci z wcześnie występującymi trudnościami w uczeniu się i kłopotami szkolnymi od samego początku pragną sprostać stawianym im wymaganiom , wkładają duży wysiłek w naukę i starają się wciąż poprawić. Kiedy coś im się nie uda, mogą zachowywać się agresywnie, ale częściej obserwuje się u nich stany depresyjne.
     Dzieci te dokładnie znają swoje słabe strony, nawet jeśli nie są tego do końca świadome. Z tego powodu często nie udaje im się "stanąć na wysokości zadania". Bardzo krytyczne podejście do samego siebie u tych dzieci powoduje zaniżenie oceny własnej wartości.
     Za wcześnie występujące trudności w uczeniu się i niepowodzenia szkolne odpowiedzialne są przede wszystkim zakłócenia analizy informacji w mózgu, tj.:
  • Zakłócenia analizy wrażeń słuchowych.
  • Zakłócenia analizy wrażeń wzrokowych.
  • Zakłócenia analizy wrażeń przestrzennych.
  • Zakłócenia analizy wrażeń dotykowych i ruchowych.
     Jeśli w zakresie przetwarzania informacji w mózgu występują zakłócenia, to z reguły proces szybkiego precyzyjnego "rozumienia" wrażeń zmysłowych jest niepełny, skrócony, niepewny, zagmatwany, nieprawidłowy lub całkowicie niemożliwy. Konsekwencją tego będą: błędne interpretacje, nieporozumienia, nieprawidłowe wnioski, odmowy, frustracje, trudności komunikacyjne, społeczna izolacja i zaburzenia zachowania.
     Zakłócenia analizy informacji w mózgu przede wszystkim dotyczących wrażeń słuchowych i wzrokowych, prowadzą do występowania u dziecka opóźnionych reakcji i wiążą się z gorszym rozumieniem przez nie pewnych problemów. W związku z tym takie dziecko często oceniane jest jako "ciężko myślące", co jest bardzo niesprawiedliwe i krzywdzące, gdyż ocena ta obejmuje tylko niektóre zakresy jego umiejętności. W wielu innych pozaszkolnych obszarach działalności takie dziecko zaskakuje swoim sprytem i błyskotliwością – często przewyższając w tym względzie dzieci, które nie mają takich problemów. Dzieci z trudnościami w uczeniu się często są obdarzone szczególnymi uzdolnieniami i darem nawiązywania kontaktów z ludźmi. Są też praktyczne, kreatywne, pomysłowe, uzdolnione artystycznie, mają predyspozycje do uprawiania sportu i do prac ręcznych, cechuje je również skrupulatność. Te wszystkie cechy ujawniają się oczywiście dopiero w miarę upływu czasu i zwykle pomagają w zrekompensowaniu szkolnych niepowodzeń. Przy odpowiednim podejściu pedagogicznym nauczycieli, współpracy rodziców oraz ogromnym nakładzie pracy ze strony dzieci prawie zawsze udaje się nauczyć je wszystkich podstawowych umiejętności.
     Problem, o którym mowa dotyczy ok. 10% dzieci, które ze względu na swoje słabości mają znaczne problemy z ważnymi przedmiotami szkolnymi, jeśli nie mają odpowiedniego wsparcia ze strony rodziców i nauczycieli.
     Zadaniem współczesnej szkoły jest przede wszystkim przygotowanie młodych ludzi do życia. Osoba, która chce osiągnąć w życiu sukces musi wykazać się osiągnięciami. Wymagania stawiane w szkole są dla wszystkich uczniów takie same, bez względu na ich pochodzenie i konstrukcję emocjonalną. Szkoła wymaga od wszystkich zdolności poznawczych, dobrej koncentracji uwagi i wytrzymałości. Około 90% dzieci rozpoczynających naukę cechuje się dobrymi zdolnościami poznawczymi, pozostałe 10% niestety nie. W polskim systemie edukacyjnym na mocy rozporządzenia MENiS dotyczącego promowania i egzaminowania uczniów ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi szkoła po uzyskaniu opinii psychologiczno-pedagogicznej, ma obowiązek dostosowania wymagań do możliwości rozwojowych ucznia.
     Każdy nauczyciel musi liczyć się z tym, że w jego klasie znajduje się co najmniej jedno takie dziecko, nawet jeśli ono o tym nie wie. Jeżeli nauczyciel nie wie, dlaczego uczniowie, którzy przecież sprawiają wrażenie bystrych, otrzymują słabe oceny, będzie myślał, że ma do czynienia z uczniem, który zbyt mało się stara lub jest po prostu leniwy. Może też sądzić, że jest to uczeń słaby i nie wierzy, że ma on jakieś zdolności. W konsekwencji uczeń przestaje wierzyć we własne siły i osiąga mniej, niż mógłby naprawdę. W psychologii i pedagogice mechanizm taki określa się mianem samospełniających się przepowiedni.
      Jeżeli nauczyciele i rodzice wiedzą o specyficznych trudnościach dziecka, wtedy łatwiej im odpowiednio zareagować, natomiast jeśli brak takiej wiedzy zadaniem nauczycieli jest wnikliwa obserwacja uczniów mających trudności w nauce i odpowiednie do nich podejście.
Sytuacje typowe dla dzieci z trudnościami w uczeniu się to:
  • Dzieci te łatwo się rozpraszają, nie rejestrują informacji podawanych przez nauczyciela i w konsekwencji po przyjściu do domu nie mają pojęcia, co zostało zadane oraz jak rozwiązać zadania, i to nie dlatego, że nie potrafią, tylko dlatego, że nie zapamiętały tego, co mówił nauczyciel;
  • Dość często zdarza się, że na lekcji są zamyślone - "myślą o niebieskich migdałach"- gdyż nie mogą przez dłuższy czas skupić się na jednej rzeczy, myślą o czymś innym i w rezultacie nic nie wynoszą z lekcji. W wykonywanych samodzielnie zadaniach początkowo prawie nie popełniają błędów, ale w miarę narastania trudności z koncentracją ilość błędów wzrasta.
  • Zdarza się, że dzieci takie są nadpobudliwe, trudno jest im usiedzieć spokojnie na jednym miejscu i słuchać nauczyciela przez dłuższy czas. Lepiej znoszą zajęcia grupowe i wspólne realizowanie projektów, gdyż tutaj mają możliwość wykazać się swoją radością życia, spontanicznością i pomysłowością.
  • Często dzieci powierzone zadania wykonują wolno, a z powodu swojej powolności nie radzą sobie z presją czasu, przede wszystkim w trakcie pisania prac klasowych, co fatalnie odbija się na ich wyniku. Robią dużo więcej błędów niż inne dzieci i wkrótce nie dają sobie rady z najprostszymi zadaniami. Lepiej byłoby dla nich, gdyby otrzymały więcej czasu na rozwiązanie zadań lub mogły rozwiązać tylko ich część. W podobny sposób należałoby potraktować zadania domowe. Ważna jest jakość, a nie ilość!
  • Trudności dziecka mogą się przejawiać w różny sposób na wybranych zajęciach lekcyjnych: Sport – Motoryka jest nieskoordynowana, a wykonywane ruchy niezręczne. Dziecko niechętnie bierze udział w zajęciach wychowania fizycznego i nie odnosi w tej dziedzinie prawie żadnych sukcesów. Staje się obiektem drwin i żartów, niechętnie jest wybierane do drużyny w grach zespołowych.
     Nauczyciele wychowania fizycznego powinni wykazać zrozumienie dla sytuacji dziecka, aby oszczędzić mu wstydu, a przy ocenianiu bardziej uwzględniać jego nastawienie do zajęć i zaangażowanie, niż rzeczywiste osiągnięcia sportowe czy raczej ich brak. Ważniejsze bowiem jest, by te dzieci chętnie brały udział w zajęciach wychowania fizycznego, by aktywność fizyczna sprawiała im radość i przez to rozwijała ich zręczność, a nie była źródłem kolejnych przykrości i niepowodzeń i odbierała całą przyjemność płynącą z uprawiania sportu.
     Pisanie i język ojczysty – Czytanie, pisanie i liczenie to pierwsze umiejętności, jakie dziecko nabywa w szkole. Trudności w zakresie jednej z nich lub wszystkich trzech mogą mieć katastrofalne następstwa. Dlatego już od pierwszych dni nauki w szkole bardzo ważne jest wsparcie nauczyciela, który powinien przede wszystkim zauważać nawet najdrobniejsze sukcesy dziecka i nie porównywać ich z osiągnięciami pozostałych uczniów. Dzieci z trudnościami w nauce mają problemy z przelewaniem na papier swoich myśli. Ich interesujące pomysły i dobra znajomość tematu przestają się liczyć, kiedy okazuje się , że napisany tekst jest pełen błędów ortograficznych , a pismo jest nieczytelne. Poza tym dzieci te są powolne i muszą mieć więcej czasu, aby móc sformułować swoje myśli a ponadto uważać na ortografię i czytelność pisma. Może należałoby umożliwić tym dzieciom pisanie swoich prac za pomocą komputera?
     Liczenie i matematyka – Do częściowych nieprawidłowości rozwojowych zalicza się również trudności z liczeniem, czyli dyskalkulię. Dzieci nie potrafią zrozumieć liczb i pojęcia ilości. Nie potrafią wyobrazić sobie pewnych rzeczy i brakuje im wyobraźni przestrzennej. Istnieją jednak odpowiednie ćwiczenia umożliwiające im lepsze zrozumienie świata liczb.
     U każdego dziecka inny jest podział na wady i zalety, istnieją jednak zasady, które – jeśli będzie się ich przestrzegać – pomogą wszystkim dzieciom, szczególnie tym, którym nauka sprawia największe trudności.
  1. Wymagać, ale bez zbytniego obciążania. Należy egzekwować wiedzę – nie wolno tych dzieci traktować pobłażliwie. Jeżeli będzie się od nich wymagać, jednocześnie nie obciążając ich zbytnio nauką, możliwości intelektualne dzieci wzrosną. Nauczyciele (i rodzice) muszą poświęcić sporo czasu, mieć wiele cierpliwości i być konsekwentni w działaniu. Na początku wymagania stawiane dziecku powinny być umiarkowane (należy mu również wtedy pomagać), później stopniowo powinno się zwiększać zakres wymagań , aż osiągną normalny poziom. Dlatego ważne jest, aby na wniosek opinii psychologiczno-pedagogicznej obniżyć wymagania w stosunku do ucznia z trudnościami w uczeniu się zgodnie z zaleceniami psychodiagnostycznymi.
  2. Umożliwić dziecku przeżywanie sukcesów – poznać jego mocne strony. Dzieci z trudnościami w uczeniu się tracą wiarę w siebie, zwłaszcza gdy wytyka im się niedoskonałości . Należy robić wszystko, aby wyrosły na ludzi pełnych wiary we własne siły. Nauczyciele nie powinni tak surowo podchodzić do ich braków i trudności z nauką – czasem muszą "przymknąć oko" na pewne sprawy, a w szczególnych wypadkach nawet łamać zasady obowiązujące w szkole, dając takim uczniom mniej zadań do rozwiązania w trakcie pisania pracy klasowej i mniej ich zadając do domu.
      Nauczyciele (i rodzice) muszą odkryć mocne strony dziecka i pomóc mu rozwijać jego szczególne zdolności, na ile to jest możliwe. Dziecko chce mieć pewność, że coś potrafi, potrzebuje zatem pochwały i uznania. Dzięki temu zyskuje wiarę we własne siły i zaczyna ufać, że poradzi sobie również w innych dziedzinach. Jeśli jednak jego wysiłki nie przynoszą oczekiwanego efektu, szybko ulega frustracji, poddaje się i nie chce już z nikim współpracować. Brak ćwiczeń z kolei jest przyczyną braku postępów, co nie pozwoli osiągnąć sukcesów i tak zacznie się błędne koło rozczarowań i frustracji. Nauczyciel musi spróbować to przerwać.
     Więcej czasu, mniejszy nacisk – oto "klucz" do sukcesu dzieci z trudnościami w uczeniu się.
     Wymagania stawiane wszystkim uczniom są takie same i wszyscy uczniowie traktowani są jednakowo. Jak bardzo to jest absurdalne i nielogiczne, pokazuje poniższa bajka.
     Dawno temu zwierzęta postanowiły, że muszą coś zrobić, aby sprostać wymaganiom stawianym im w nowym świecie. Założyły więc szkołę. Plan zajęć obejmował przedmioty, dzięki którym można rozwijać zdolności motoryczne: bieganie, wspinanie się, pływanie i latanie. Plan był jednakowy dla wszystkich zwierząt.
     Kaczka od samego początku potrafiła wspaniale pływać, nawet lepiej od nauczycieli pływania. Z lataniem już nie radziła sobie tak dobrze – jej osiągnięcia w tej dziedzinie były znacznie mniejsze. Z bieganiem nie radziła sobie zupełnie. Dlatego też musiała ograniczyć czas poświęcony pływaniu, aby trenować bieganie. W konsekwencji bardzo pogorszyła się jej umiejętność pływania, a osiągnięcia w tej dziedzinie były już tylko przeciętne.
     Królik, który potrafił biegać najlepiej z wszystkich, miał załamanie nerwowe, ponieważ musiał brać dodatkowe lekcje pływania.
     Wiewiórka była najlepsza, jeśli chodzi o wspinanie się. Latanie działało na nią frustrująco, ponieważ nauczyciel wymagał od niej, aby latała z ziemi aż na czubek drzewa, a nie, jak zwykła to robić, z czubka drzewa na dół. W związku z tym, że zbyt intensywnie trenowała latanie, jej mięśnie uległy osłabieniu. Przez to otrzymywała same złe oceny z takich przedmiotów, jak wspinanie i pływanie.
     Orzeł okazał się bardzo trudnym uczniem i trzeba go było stale pilnować. Był najsilniejszy ze wszystkich zwierząt i jeśli kazano mu dotrzeć do czubka drzewa, nie zastanawiając się ani chwili, wzbijał się w powietrze i leciał do góry. Nie chciał się natomiast wspinać, choć powinien, ponieważ przewidywał to plan zajęć.
     Na koniec roku szkolnego najlepsze świadectwo otrzymał węgorz. Potrafił on świetnie pływać, ale jego osiągnięcia z pozostałych przedmiotów: biegania, latania i wspinania były przeciętne. Jako najlepszy uczeń mógł wygłosić mowę na zakończenie roku.
     Piesek preriowy nie chciał pójść do szkoły, ponieważ w planie zajęć nie uwzględniono takiego przedmiotu jak "kopanie nor". Dlatego też wspólnie z wiewiórką i świstakiem stworzył grupę wzajemnej pomocy, której celem stało się stworzenie wolnej od zasad szkoły.
Na podstawie:
G.Binder, R.Michaelis "Trudności w nauce. Skuteczne sposoby pracy z dzieckiem"

Jolanta Rubinowska

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie