Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Biblioterapia w pracy z dzieckiem przewlekle chorym

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 3308 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Reforma polskiej oświaty zmierza do wyedukowania ucznia, który nie tylko będzie posiadał wiedzę ogólną, ale równiez będzie lepiej przygotowany do radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych. Taką edukację może wspomagać biblioterapia.

  Reforma polskiej oświaty zmierza między innymi do zmiany w sposobie postrzegania ucznia w systemie edukacji szkolnej, takiego, który nie tylko będzie posiadał wiedzę ogólną, ale także będzie lepiej przygotowany do radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych. Sprzyja temu nie tylko "odchudzenie" programów nauczania, ale przede wszystkim poprawa psychicznej kondycji uczniów, indywidualne spojrzenie na ucznia, docenianie i szanowanie jego uczuć. Taką edukację może wspomóc biblioterapia. Warto wprowadzić ją do pracy zarówno wśród dzieci przewlekle chorych, jak i w szkołach masowych.
     Biblioterapia jako dyscyplina naukowa zajmuje się " badaniem funkcjonowania człowieka chorego, niepełnosprawnego jako czytelnika oraz badaniem jego związków z różnego rodzaju tekstami(…). A także zajmuje się ich wpływem na psychiczny stan chorego, na jego postawy."(cyt. za I.Borecką: Zych A. "Książka leczy…"). Terapię prowadzi chory sam, a rolą biblioterapeuty jest pomoc w doborze odpowiedniej lektury. Po raz pierwszy tego terminu użył w 1916 roku Samuel McChord Crothers, a w Europie rozpowszechniła się w latach 60. ubiegłego stulecia.
     W literaturze przedmiotu wyróżnia się podział biblioterapii na:
  • instytucjonalną - przeznaczoną dla indywidualnych pacjentów w szpitalach psychiatrycznych,
  • kliniczną – prowadzona w grupach pacjentów z problemami emocjonalnymi, jej zadaniem jest pobudzenie u pacjenta spojrzenia na siebie,
  • wychowawczą - rozwojową, w której stosuje się książki wyobrażeniowe i dydaktyczne dostosowane do osób zdrowych, ale borykających się z istotnymi problemami wychowawczymi.
     Biblioterapia jako metoda terapeutyczna to działanie za pomocą książki lub innych materiałów niedrukowanych, które prowadzi do realizacji celów rewalidacyjnych, profilaktycznych i ogólnorozwojowych(cyt. za E.Tomasik "Czytelnictwo i biblioterapia…"). Biblioterapia opiera się głównie na wykorzystaniu terapeutycznych wartości literatury, która dostarcza bodźców do rozwoju emocjonalnego dziecka, rozwija jego wyobraźnię, rozszerza zakres słownictwa czynnego i biernego, zakres spostrzeżeń i pojęć, oraz przyczynia się do kształtowania postaw i może być inspiracją do twórczości.
Istotnymi etapami w biblioterapii są:
  1. samodzielne czytanie, słuchanie lub oglądanie odpowiednio dobranych środków terapeutycznych,
  2. identyfikacja z bohaterami literackimi i doznawane podczas kontaktu z zaleconą lekturą przeżycia pozytywne lub negatywne, mające na celu uaktywnienie lub wyciszenie uczestnika biblioterapii,
  3. katharsis – oczyszczenie, czyli uwolnienie od napięcia, poczucie ulgi, odreagowanie psychicznych napięć i blokad,
  4. wgląd w siebie – omówienie ważnych problemów osobistych,
  5. zmiana postaw lub zachowań uczestnika terapii.
     Metoda ta pokazuje, że czytelnik nie jest jedynym borykającym się z tym problemem, pomaga zrozumieć motywy postępowania innych ludzi. Pomaga również zrozumieć wartość zawartą w ludzkim doświadczeniu, pokazuje drogę postępowania oraz zachęca do realistycznego spojrzenia na swoją sytuację.
     Biblioterapeutą może być osoba obdarzona syntonią i empatią, charakteryzująca się łatwością nawiązywania kontaktów i umiejętnością wczuwania się w sytuację pacjenta, jednocześnie umiejąca zdiagnozować problemy i potrzeby uczestnika biblioterapii i bardzo dobrze znająca literaturę. Biblioterapeuta powinien dostosowywać formy pracy do możliwości psychofizycznych dzieci, oraz uwzględniać ich możliwości percepcyjne.
     Środki biblioterapeutyczne to:
  • książki w sztywnych oprawach, z jasnym, zrozumiałym językiem, o treści opartej na realiach życia dziecka, z kolorowymi ilustracjami zamieszczonymi obok tekstu,
  • książki – zabawki,
  • książki tradycyjne dla starszych dzieci,
  • książki "mówione", nagrane na kasetach,
  • zabawki edukacyjne i gry dydaktyczne,
  • filmy na kasetach wideo,
  • edukacyjne i terapeutyczne programy komputerowe.
     Planowanie procesu biblioterapeutycznego polega na diagnozie, czyli ustaleniu przyczyn zaburzeń, ustaleniu kierunków oddziaływania terapeutycznego, doborze lektur i pracy terapeutycznej wg omówionych wcześniej etapów.
Z punktu widzenia ucznia wyróżnia się dwa etapy:
  1. zajęcia integrujące grupę (zabawa),
  2. zajęcia oparte na metodyce czytania i odbioru dzieła literackiego – identyfikacja z bohaterem, refleksja, katharsis, wgląd w siebie oraz zmiana zachowań i postaw.
     Obcowanie z książką rozpoczynamy od najmłodszych dzieci. Już dwulatek ogląda książeczki, pokazuje obrazki, nazywa je. Szczególnie tym dzieciom powinno dawać się książki do ręki, ponieważ "głębokie" oglądanie ilustracji jest ogromnym przeżyciem. Starszym przedszkolakom czytamy krótkie bajeczki, wiersze, wspólnie opowiadamy. Dziecko wstępujące do szkoły uważnie potrafi słuchać 10 – 30 min., odpowiada na pytania, samodzielnie opowiada treść bajek. Ośmiolatek samodzielnie czyta ze zrozumieniem, ale z początku dłuższe zdania powinien odczytywać dorosły. Uczeń klasy trzeciej czyta lekturę samodzielnie. Na każdym etapie należy pamiętać o właściwym doborze tekstów.
  • dzieciom dotkniętym pesymizmem powinniśmy podsuwać książki, w których bohaterowie znaleźli się w trudnej sytuacji, ale potrafili się z niej wydostać, a także tematyce wesołej, zwariowanej, np."Kacperiada" Grzegorza Kasdepke, A. Lindgren "Dzieci z Bullerbyn",
  • dzieci agresywne, bijące innych – należy rozszerzać im empatię poprzez podsuwanie książek wyciszających, o zwierzętach, np. : Kubuś Puchatek", Muminki T. Jansson, wiersze Brzechwy,
  • nieakceptującym swojego wyglądu, takie w których liczy się spryt, poczucie humoru, np. A.Bahdaj "Wakacje z duchami", A.Lindgren "Fizia Pończoszarka",
  • profilaktycznie małym dzieciom możemy podsunąć Kownackiej "Kukuryku na ręczniku", Zdzitowieckiej "Czy śnieg jest czysty?", Duszyńskiej ""O ciekawym wróbelku".
     Ostatnio wielką popularnością cieszą się bajki terapeutyczne tworzone przez psychologów. Kreują one świat niezwykły, z którego dzieci uczą się reguł, jakie rządzą światem i wzorów zachowań. Umożliwiają utożsamianie się z bohaterami, przeżywanie różnorodnych przygód i emocji. W bajkowym świecie zawsze wygrywa dobro, więc są one optymistyczne, szczęśliwie zakończone. Podobnie jak jest w bajkach myśli dziecko: przypisując przedmiotom i zwierzętom cechy ludzkie oraz wiedząc, że jest to świat umowny. Bajka terapeutyczna służy jako wzorzec i model pewnych zachowań, obniżając poziom lęku u dziecka, bądź jemu zapobiega. Pomaga radzić sobie w trudnej sytuacji, poszerza wiedzę dziecka o nowe wzory postępowania. Bajka "odwrażliwia" poprzez oswojenie z osobami, przedmiotami lub sytuacjami wzbudzającymi lęk, lub inna technika, polegająca na kojarzeniu bodźców lękotwórczych z przyjemnymi emocjami co prowadzi do wyobrażania sobie tych bodźców już bez lęku. Cechą charakterystyczną wszystkich bajek terapeutycznych jest to, że bohater znajduje się w trudnej sytuacji i przeżywa lęk, a wprowadzone postacie i rozwój wydarzeń ten lęk redukują, bo bohater uczy się różnych sposobów jego przezwyciężania.
W schemacie każdej bajki są cztery elementy:
  1. temat – bohaterprzeżywa sytuacje związane z określonymi lękami,
  2. główny bohater – radzący sobie z tymi problemami
  3. inne wprowadzone postacie – pomagają zwerbalizować lęk, uczą skutecznych sposobów zachowań, umożliwiają głównemu bohaterowi osiągnięcie sukcesu
  4. tło opowiadania - miejsce dobrze znane dzieciom, wywołujące pogodny nastrój.
Elżbieta Patok
Przyszpitalny Zespół
Kształcenia Specjalnego
w Wejherowie

BIBLIOGRAFIA
  1. Borecka I. Biblioterapia. Skrypt, Wałbrzych
  2. Borecka I. Biblioterapia – warto spróbować., Biblioteka w szkole,98/9
  3. Borowska M. Terapeutyczna rola utworu literackiego…, Biblioteka w szkole,94/2
  4. Molicka M. Bajki terapeutyczne.
  5. Tomasik E. Czytelnictwo i biblioterapia w pedagogice specjalnej.
  6. Woźniczko – Paruzel B. red. Biblioterapia i czytelnictwo w środowiskach osób niepełnosprawnych.
  7. Zybert E.B. red. Książka w działalności terapeutycznej.
  8. Zybert E. B. Książki, które pomagają żyć. Rewalidacyjna i terapeutyczna funkcja książki

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie