Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Globalne zagrożenia Ziemi - dziura ozonowa

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 6421 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Praca ta napisana jest do celów dydaktycznych. Jest to krótki opis ważnego problemu ekologicznego, jakim jest dziura ozonowa.
Opracowanie przedstawia chronologicznie etapy powstawania tego groźnego zjawiska: mechanizm powstania, znaczenie ozonu w atmosferze, historia wynalezienia i wykorzystania freonów, badania naukowe i działania społeczności międzynarodowej dotyczące zmniejszenia dziury ozonowej.

D z i u r a o z o n o w a – to zjawisko ubytku ozonu w ozonosferze, związane z zanieczyszczeniem atmosfery związkami reagującymi z ozonem.

     Najniższą warstwą atmosfery jest troposfera – część atmosfery znajdująca się na wysokości do około 18 km nad równikiem i 8 km nad biegunami. Wyżej jest stratosfera, która sięga do wysokości około 50 km.
     Jednym z gazów stratosfery jest ozon – postać tlenu o trójatomowych cząsteczkach. Obecność warstwy ozonu w stratosferze utrzymuje istnienie życia na naszej planecie, ponieważ pochłania szkodliwe promieniowanie UV.
     Ilość ozonu w stratosferze ulega wahaniom zależnie od miejsca i pory roku.
     W 1928 roku po raz pierwszy wytworzono freony czyli chloro-fluoro- pochodne węglowodorów (metanu i etanu), określane jako CFC. Użyto ich do produkcji aerozoli. Podczas II wojny światowej zaczęto powszechnie używać tych związków w urządzeniach rozpylających substancje służące do zwalczania roznoszących malarię komarów.
     Obecnie na świecie używane są do trzech głównych celów:
  • jako środek przenoszący ciepło w lodówkach, zamrażarkach, chłodniach,
  • do wydmuchiwania pianek z poliuretanu, polistyrenu,
  • do rozpylaczy-aerozoli,
     Na początku uważano, że freony to idealna substancja chemiczna, absolutnie nieszkodliwa, ponieważ nieaktywna chemicznie, czyli nie reagująca z substancjami, z którymi się styka, a więc nie powodująca korozji, nie drażniąca skóry, nie rozpuszczająca się w wodzie, nie gromadząca się przy powierzchni Ziemi, a zatem tam gdzie występują żywe organizmy.
     Nieco później przekonano się, że uznane za ideał substancji-freony i ich szczególne cechy, tj. trwałość, nietoksyczność i obojętność, są fałszywe. Stwierdzono, że cząsteczki tych gazów mogą żyć w atmosferze ponad 100 lat.
     Jako pierwsi zwrócili na to uwagę: Amerykanin Sherwood Rowland i Meksykanin Mario Moline. W 1976 roku Komisja do spraw Ochrony Środowiska ONZ oraz rządy USA i Kanady zwróciły uwagę na to niebezpieczne zjawisko, umieszczając freony na liście związków groźnych dla środowiska.
     W 1982 roku dr Joe Farman podczas badań w brytyjskiej Stacji Naukowej "Hallej Bay" na Antarktydzie Zachodniej odkrył "dziurę" ozonową nad biegunem. Dalsze lata przynosiły powiększanie się dziury. W październiku 1987 roku ilość ozonu nad biegunem była o połowę mniejsza niż w roku jej odkrycia – 1979. W 1990 roku nad Antarktydą wystąpił kilkudniowy zanik ozonu.
     Do określenia koncentracji ozonu używa się jednostek zwanych dobsonami. Tak więc średni poziom ozonu nad Ziemią wynosi 300 D. Najmniej ozonu jest nad równikiem-250 D, ponieważ wiejące tam wiatry stratosferyczne spychają powietrze wzbogacone w ozon znad równika w stronę biegunów. Z początkiem antarktycznej nocy polarnej nad Antarktydą tworzy się wir powietrza, który krąży przez pół roku wokół bieguna. Wówczas procesy rozpadu ozonu są wyższe nad procesami jego wytwarzania i ilość ozonu nad Antarktydą maleje. Na przełomie antarktycznej zimy i wiosny (październik) jest najmniejsza ilość ozonu.
     Jak już wcześniej wspomniano, ozon to forma tlenu z trzema atomami. Jest toksyczny. Już jedna cząstka gazu na milion części powietrza dla ludzi jest trująca. Tuż przy powierzchni Ziemi ozon jest trucizną. Bierze udział w procesie tworzenia się groźnych zjawisk, takich jak smog fotochemiczny i kwaśny deszcz. Na wysokości od 15-50 km w górę nad Ziemią ozon staje się pożyteczny, tworząc warstwę ozonową, która chroni życie na Ziemi. Jest jedynym gazem w atmosferze, który zatrzymuje nadmiar promieniowania UV.
     Naukowcy uważają, że związanie przez freon kilu procent ozonu z ozonosfery może doprowadzić do częściowego zniszczenia życia na naszej planecie. Niszczenie warstwy ozonu przebiega znacznie szybciej, niż sądzono na początku, i nie jest ono ograniczone tylko do Antarktydy.
     Uważa się, iż konsekwencją zmniejszenia powłoki ozonowej jest:
  • zwiększenie promieniowania UV, które jest zabójcze dla organizmów,
  • wzrost zachorowań na raka,
  • choroby skóry,
  • choroby oczu – zaćma i ślepota,
  • uszkodzenia struktury kwasów nukleinowych, powodujące liczne mutacje genetyczne,
  • zachwianie równowagi ekologicznej,
  • obniżenie odporności immunologicznej organizmów,
  • zabijanie komórek życia,
  • zniszczenie ekosystemów wodnych.
W atmosferze znajduje się ponad 20mln ton freonu.
      W 1925 roku w Oksfordzie rozpoczęto systematyczne pomiary zawartości ozonu w atmosferze.
     W Polsce już od ponad 30 lat Centralne Obserwatorium Geofizyczne PAN w Bielsku koło Grójca prowadzi systematyczne pomiary zawartości ozonu. Ilość ozonu nad Polską również się waha, ale niestety ozonu nad nami jest coraz mniej. Spadek ten zaznacza się szczególnie wyraźnie w okresie zimowym.
     W obliczu tak dużego zagrożenia, wynikającego z ubytku ozonu w atmosferze, wiele państw przystąpiło do międzynarodowych akcji. Oto niektóre z nich:
  • 1987 rok – podpisanie Protokołu Montrealskiego, który obligował państwa do ograniczenia produkcji freonów,
  • 1989 rok – ustalenie zaprzestania produkcji "zabójców" ozonu do 2000 roku,
  • 1990 rok – w Londynie 13 krajów zobowiązało się do zaprzestania produkcji już do 1997 roku,
  • 1990 rok – USA ,Wielka Brytania i Niemcy zobowiązały się do zaprzestania produkcji freonów i halonów do 1995 roku,
  • ustanowienie funduszu pomocy dla krajów rozwijających się, których nie stać na szybką zmianę technologii,
  • Polska podpisała Protokół Montrealski, a od 11 X 1990 roku jest członkiem Konwencji Genewskiej.
W Polsce nie produkuje się ani freonów, ani halonów!!!
     Pomimo podjętych działań i podpisanych zobowiązań upłynie dużo czasu, zanim warstwa ozonowa zostanie odbudowana. Naukowcy obliczają, że powrót do stanu sprzed 1982 roku potrwa nawet 100 lat.

Opracowała:
mgr Agnieszka Majdosz

BIBLIOGRAFIA:
  1. A. Kalinowska: Wybór przyszłości.
  2. E. Pyłka-Gutowska: Ekologia z ochroną środowiska.
  3. T. Umiński: Ekologia Środowisko Przyroda.

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie