Lektury szkolne są zazwyczaj niechętnie czytane przez gimnazjalistów. Niestety, powieść historyczna „Krzyżacy” H. Sienkiewicza wybija się w tej niechlubnej statystyce na czołowe miejsce. Zajęcia dotyczące „Krzyżaków”, ale oparte na metodzie aktywizującej (konferencja prasowa) pozwolą im dostrzec w omawianym utworze coś więcej niż „szkolną zmorę i nudziarstwo”. Odrobina zabawy, oryginalny sposób podejścia do nielubianego utworu, być może sprawią, że lekcja nie będzie monotonna i przyniesie satysfakcję zarówno nauczycielowi jak i uczniom.
Konspekt lekcji dla klasy I gimnazjum
TEMAT: Sto pytań do bohaterów powieści historycznej Henryka Sienkiewicza "Krzyżacy".
Cele: uczeń zna historie wybranych postaci z powieści "Krzyżacy", potrafi o nich opowiadać, wnioskuje na podstawie posiadanych wiadomości, analizuje różne postawy i przeżycia ludzkie, formułuje pytania problemowe, uzasadnia własne sądy, wypowiada się zgodnie z obowiązującą normą językową.
Metody i formy pracy: konferencja prasowa.
Pomoce dydaktyczne: opis zadań dla każdego ucznia.
Literatura:
- Brudnik E., Moszyńska A., Owczarska B.: Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących. Kielce 2000.
- Knapik G., Sznicer-Gałkowska I.: Lekturowe (wy)bryki. Poznań 2002.
- "Krzyżacy" Henryka Sienkiewicza. Oprac. D. Polańczyk. Lublin 2001.
Przebieg lekcji:
I. Etap przygotowania zajęć przez nauczyciela:
Klasę należy podzielić na 2 równe grupy A i B.
Każdemu uczniowi z grupy A przydzielamy inną postać z powieści – ich zadaniem domowym będzie dokładna analiza historii przydzielonej postaci oraz przygotowanie rekwizytów dla niej charakterystycznych (w ostateczności może to być duża wizytówka).
Każdemu uczniowi z grupy B przydzielamy po 3 – 4 postacie z utworu – ich zadaniem będzie przygotowanie pytań (np. po trzy), które można by zadać postaciom z "Krzyżaków". Mogą one dotyczyć ich losów, mogą uwzględniać problemy, z którymi borykali się bohaterowie.
Aby następne etapy przebiegały sprawnie, należy dla każdego ucznia przygotować opis zadania. Oto przykład:
Grupa A
- Opracuj postać: Juranda ze Spychowa
- Przygotuj pytania do: Maćka z Bogdańca, Jagienki, Rotgiera
Uwaga: wskazane jest, by postacie z pkt. II zostały uwzględnione w kilku opisach zadań, wtedy różni uczniowie będą zadawać pytania temu samemu bohaterowi.
II. Etap przygotowania klasy:
Około miesiąca przed zaplanowaną lekcją informujemy uczniów o ich zadaniach, wyjaśniamy zasady i cele pracy domowej.
Uwaga: Nie odkrywamy do końca, jaka będzie lekcja. Zaciekawienie i nieschematyczne improwizacje podniosą atrakcyjność zajęć.
III. Lekcja:
Przygotowanie sali lekcyjnej
Nauczyciel informuje klasę o przebiegu i zasadach lekcji. Sam przyjmuje rolę prowadzącego konferencję. uczniowie A są gośćmi konferencji prasowej wcielającymi się w role bohaterów powieści "Krzyżacy"; uczniowie B wchodzą w role ciekawskich dziennikarzy. Gdy zostanie im udzielony głos, mają się przedstawić i podać, jaki tytuł prasowy prezentują (np. "Głos Historii", "Mówią Wieki", "Trybuna Stańczyka" itp.) oraz zadać pytanie wybranej postaci historycznej; pytania może zadawać również prowadzący.
Oto przykłady pytań do wybranych bohaterów powieści "Krzyżacy":
- Zbyszko – Co czułeś, kiedy książę Janusz wręczał ci pas i ostrogi rycerskie?
- Maćko – Dlaczego pojedynek z Lichtensteinem miał dla ciebie takie duże znaczenie?
- Danusia – Skąd wziął się pomysł nakrycia Zbyszka nałęczką w czasie egzekucji?
- Jagienka – W jaki sposób rozpoznałaś w okaleczonym wędrowcu Juranda ze Spychowa?
- Jurand – Co czułeś, kiedy pod zamkiem w Szczytnie usłyszałeś śpiew swojej córki?
- Książę Janusz – Jakie wrażenie uczynił na księciu pojedynek Zbyszka i Rotgiera?
- Księżna Anna – Jak wyglądały zaślubiny Danusi i Zbyszka z Bogdańca?
- Zych ze Zgorzelic – Co sądzisz o zalotnikach córki: Cztanie i Wilku?
- Zygfryd de Löwe – Czy spodziewałeś takiej litości i łaski ze strony Juranda?
- Sanderus – Którą ze swoich relikwi uważasz za najcenniejszą?
Po 20 minutach następuje zamiana ról, tzn. uczniowie B zasiadają na miejscach dla bohaterów, uczniowie A teraz będą dziennikarzami.
Ocena przygotowania uczniów do lekcji, ich udziału w zajęciach i rekwizytów.
Praca domowa:
Napisz sprawozdanie z konferencji prasowej pt. Sto pytań do bohaterów powieści historycznej Henryka Sienkiewicza "Krzyżacy".
Renata Krogulec |
