Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Zachowania patologiczne uczniów

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 13685 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Patologia to nauka, która zajmuje się różnego rodzaju odchyleniami od stanu prawidłowego, normy. „ Patologia społeczna bada zjawiska społecznego zachowania się jednostek i określonych grup społecznych sprzeczne z wartościami danej kultury.”
Wszyscy rodzice pragną mieć udane dzieci, a nauczyciele dobrych i grzecznych uczniów. Pragniemy, aby dobrze się uczyły i wyrosły na pełnowartościowych ludzi. Nie wszyscy rodzice jednak zdają sobie sprawę, że to oni wpływają w decydujący sposób na zachowanie i przyszłe losy swych dzieci, poczynając od najwcześniejszych lat a nawet miesięcy życia.

ZACHOWANIA PATOLOGICZNE UCZNIÓW

Opracowała: Dorota Augustyniak

Wstęp

Patologia to nauka, która zajmuje się różnego rodzaju odchyleniami od stanu prawidłowego, normy. „ Patologia społeczna bada zjawiska społecznego zachowania się jednostek i określonych grup społecznych sprzeczne z wartościami danej kultury.”
Wszyscy rodzice pragną mieć udane dzieci, a nauczyciele dobrych i grzecznych uczniów. Pragniemy, aby dobrze się uczyły i wyrosły na pełnowartościowych ludzi. Nie wszyscy rodzice jednak zdają sobie sprawę, że to oni wpływają w decydujący sposób na zachowanie i przyszłe losy swych dzieci, poczynając od najwcześniejszych lat a nawet miesięcy życia.
Wszelkie nasze działania, skupiają się głównie na trosce o zdrowie fizyczne dzieci, ale czy z równym zaangażowaniem dbamy o ich prawidłowy rozwój psychiczny? Chroniąc dzieci przed różnego rodzaju chorobami, czy zabezpieczamy je równie pieczołowicie przed zaburzeniami umysłu, uczuć, woli, charakteru, konfliktami uczuciowymi, szkodliwymi rozrywkami oraz nudą i bezmyślnością? Czy sprawdzając przyrost wagi i wzrostu, zwracamy uwagę na problemy dziecka w zakresie jego psychicznego rozwoju? Czy wiemy dokładnie, czego należy oczekiwać i wymagać od dziecka w poszczególnych latach jego życia?

I NIEDOSTOSOWANIE SPOŁECZNE

Poważne błędy popełniane przez rodziców w wychowaniu małego dziecka w domu rodzinnym nie są najczęściej skutkiem złej woli i braku troski o dziecko, lecz z reguły stanowią konsekwencję braku elementarnej wiedzy o prawach psychicznego rozwoju i potrzebach z tym rozwojem związanych. Stąd często spotykamy we wszystkich niemal środowiskach liczne uprzedzenia i przesądy w tym zakresie.
Wielu rodzicom wydaje się, że rozwój dziecka w pierwszych latach jego życia jest niezależny od wpływu otoczenia, że jest rozwojem spontanicznym, rozwojem swoistej „eksplozji” tkwiących w dziecku sił naturalnych. Często chaotyczna aktywność małego dziecka nie jest regulowana żadnymi wpływami wychowawczymi , gdyż rodzice przekonani są, że dziecko po prosty musi się wykrzyczeć, wybiegać, wyładować, ponieważ tego wymaga jego natura.
Inni rodzice wierzą w fatalistycznie pojętą potęgę dziedziczności i sądzą, że dziecko będzie takie, jak przodkowie, po których odziedziczyło cechy psychiczne.
Jeszcze inni rodzice myślą, że wystarczy posiadać kilkoro dzieci, aby każde z nich rozwijało się prawidłowo i nie wykazywało cech aspołecznych.
Są i tacy, którzy sądzą, że wystarczy odda małe dziecko do żłobka, a starsze do przedszkola, aby załatwić sprawę psychicznego rozwoju i zachowania.1
Opłakanym skutkiem takich przesądów i nieporozumień są liczne wypaczenia rozwojowe.

II RÓŻNE SPOSOBY KLASYFIKACJI NIEDOSTOSOWANIA
SPOŁECZNEGO.

Usystematyzowane przedstawienie stanu wiedzy o zaburzeniach zachowania u dzieci jest trudne ze względu na rozbieżności terminologiczne, spotykane w literaturze zagadnienia, jak i na podstawowe różnice zdań między badaczami , dotyczące klasyfikacji tych zaburzeń, ich etiologii oraz patogenezy.
Próbę określenia pojęcia niedostosowanie społeczne można znaleźć w pracach D. H. Stotta. Dzieckiem niedostosowanym społecznie nazywa się takie, które rozwija się w taki sposób, że odbija się to na nim samym albo na jego kolegach, a które bez specjalnej pomocy z zewnątrz nie może poprawić swoich stosunków z rodzicami, nauczycielami i innymi dorosłymi. Nie działa ono zgodnie z własnym interesem, a wskutek tego naraża się na frustracje oraz wynikające z nich przykre konsekwencje. Motywacja jego działania jest nierealistyczna, co uniemożliwia mu osiąganie sukcesów w działaniu. Stanowi to jeden z powodów złego samopoczucia, które sprawia, że czuje się niezadowolone ze swej sytuacji życiowej oraz uważa, że stało się nieszczęśliwe. Dziecko takie ma trudności w nawiązywaniu kontaktów społecznych z rówieśnikami, jak też z dorosłymi. Nie ma zaufanie do innych, bywa podejrzliwe i nieufne. Zaburzenia w kontaktach społecznych są związane z nieprawidłowym sposobem zaspakajania własnych potrzeb powodującym różne ujemne konsekwencje dla otoczenia.
W literaturze naukowej spotykamy się z różnymi sposobami klasyfikacji niedostosowania społecznego. Jedną z prób ich podziału podjęła Karen Hornej, która analizując typy zaburzeń postaw społecznych wyróżniła postawę: „ ku ludziom”, „ przeciw ludziom” ora z „ odsuwania się od ludzi”. Postawa „ ku ludziom” kształtuje się pod wpływem zbyt silnie rozwiniętej potrzeby afiliacji. Przejawia się ona w stałym poszukiwaniu kontaktów społecznych odczuwanych jako wewnętrzny przymus, w braku samodzielności oraz zdolności skutecznego działania bez uczestniczenia innych osób. Potrzeba doznania miłości przejawia się w formie myśli natrętnych, od których dana osoba nie może się uwolnić. Objawy życzliwości i sympatii ze strony innych ludzi stara się ona uzyskać przez skargi i narzekania na doznawane trudności, niepowodzenia i krzywdy, demonstrowanie swej słabości, wzbudzanie w otoczeniu współczucia i litości. Nieraz stara się to osiągnąć za pomocą gróźb mających wymusić pożądane objawy życzliwości. Pragnąc doznawania miłości, życzliwości i sympatii, dana jednostka sama nie wykazuje podobnych postaw w odniesieniu do osób z najbliższego otoczenia. Dziecko przejawiające taką postawę pragnie, by rodzice lub nauczyciele traktowali je życzliwie, mimo że odnosi się ono do nich niewłaściwie oraz nie wykonuje ich poleceń. Od kolegów domaga się objawów sympatii, choć samo jest niekoleżeńskie. Dziecko takie pragnie jedynie brać od innych, nić w zmian nie dając.
Osoba z postawą „przeciw ludziom” wykazuje postawę dominacji, uznania i podziwu ze strony otoczenia. Pragnie kontrolować innych, mieć ponad nimi przewagę. Do zdobycia dominacji dąży przez stosowanie przemocy, narzucanie swej woli innym. Nie znosi sytuacji, w których musi się komuś podporządkować lub uznać czyjąś wyższość. Odczuwa respekt w stosunku do osób silnych, mających władzę, natomiast słabych lekceważy i zmusza do uległości. Uczucia uległości i sympatii traktuje jako objaw słabości. Jednostka wykazująca taką postawę czuje się urażona wszelkimi dotyczącymi jej krytycznymi uwagami, co prowadzi do licznych konfliktów i towarzyszących im zachowań agresywnych.
Zaburzone kontakty społeczne cechują również osoby z postawą „odsuwania się od ludzi”. Osoby takie przejawiają skłonności do izolacji, nie nawiązują bliższych więzów uczuciowych z otoczeniem, unikają kontaktów społecznych powstających zarówno w trakcie współdziałania, jak też współzawodnictwa. Starają się być samowystarczalne, dążą do uniezależnienia się od innych ludzi, nie chcą korzystać z ich rady i pomocy. Źródeł takiego zachowania należy szukać w doznanych uprzednio niepowodzeniach. Lęk przed nimi powoduje unikanie działania oraz sytuacji mogących narazić na ponowne niepowodzenia.

III ZACHOWANIA PATOLOGICZNE U DZIECI I MŁODZIEŻY.

Proces kształtowania się wadliwych postaw społecznych oraz związanych z nimi zaburzeń w zachowaniu się przebiega przez szereg kolejnych etapów. W początkowej fazie występują u dziecka wagary, włóczęgostwo, niepowodzenia szkolne, agresywne zachowania się. Mogą one przekształcić się w przestępczość nieletnich, wykolejenie moralne i narkomanię.
Uwzględniając wymienione przez różnych autorów rodzaje zaburzeń w rozwoju społecznym i emocjonalnym Z. Skorny przedstawia następujące zachowania patologiczne dzieci i młodzieży:
1. zachowania agresywne;
2. bierność społeczna;
3. zachowania nerwicowe;
4. wagary i włóczęgostwo;
5. przestępczość nieletnich, wykolejenie moralne i narkomania;
6. zaburzenia seksualne.1
Ad. 1. Zachowanie się agresywnie
Zachowanie się agresywnie jest jednym z rodzajów zaburzeń w kontaktach społecznych dzieci i młodzieży. Może ono występować w grupie rówieśniczej, przyjmując formę kłótni, bójek, dokuczania, skarżenia, złośliwych plotek i pomówień. Przedmiotem agresji bywają również osoby dorosłe: rodzice, nauczyciele, sąsiedzi, osoby obce. Jedną z przyczyn agresywnego zachowania się dzieci są frustracje wywołujące wystąpienie poczucia krzywdy, emocji gniewu, wrogości, zdenerwowania. Pojawiają się one w skutek odebrania dziecku atrakcyjnej zabawki, niepowodzeń doznanych w działaniu, przeszkadzania mu w zabawie, przezwisk kolegów czy też stosowania surowych kar fizycznych. Frustracji jest następstwem blokady określonych potrzeb. Agresję najczęściej wywołuje blokada potrzeby afiliacji, potrzeby uznania społecznego oraz samodzielności. Potrzeba afiliacji może być blokowana oziębłością uczuciową rodziców, brakiem z ich strony objawów serdeczności i życzliwości, nadmierną surowością, stosowaniem licznych kar fizycznych. Dziecko staje się niekiedy agresywne wskutek blokowania potrzeby uznania społecznego spowodowanej zbyt częstym upominaniem go, wytykaniem mu różnych wad i braków. Blokada potrzeby samodzielności bywa spowodowana zbytnim ograniczeniem inicjatywy dziecka w trakcie wykonywania przez nie różnych czynności oraz stosowaniem rygorystycznych nakazów.
Frustracja wywołuje wystąpienie agresji bezpośredniej lub przemieszczonej. Agresja bezpośrednia jest skierowana przeciw osobom lub przedmiotom, które były powodem doznanej frustracji (np. chłopiec uderzony przez kolegę w czasie zabawy usiłuje go pobić). Agresja przemieszczona skierowuje się na osoby lub przedmioty nie będące powodem frustracji. Agresja spowodowana stosowaniem surowych kar przez ojca, przemieszcza się na słabszego kolegę, zwierzę, przedmiot, na których wyładowuje się stan napięcia emocjonalnego.
Agresywne zachowanie się dzieci i młodzieży bywa następstwem oddziaływania określonych modeli zachowania się. Zachodzi wówczas proces modelowania – wykonywanie przez przedmiot działania podobnego symbolicznie lub konkretnie do tego, które uprzednio wykonał model. Modelem agresywnego zachowania się dzieci i młodzieży bywa agresywne zachowanie się matki lub ojca, sąsiadów, przechodniów na ulicy lub kolegów. Z modelami agresywnego zachowania się dzieci i młodzież stykają się również za pośrednictwem filmu i telewizji, ukazujących sceny bójek, walk, napadów, gwałtów, morderstw, brutalnego zachowania się. Podobne modele mogą być zawarte w książkach. Jeśli modele przedstawiają walkę, która ma charakter bijatyki powstałej dla zaspokojenia osobistych ambicji, zademonstrowania swej siły, zdobycia przewagi nad innymi, zmuszenia ich do uległości, wtedy tego rodzaju modele sprzyjają jedynie rozwojowi agresywnego zachowania się. Takie zachowanie może przyjmować formę agresji instrumentalnej. Spełnia ona funkcję narzędzia umożliwiającego osiągnięcia zamierzonego celu. (np. Chłopiec wymusza pieniądze od innych, grożąc im pobiciem, a w razie oporu z ich strony realizuje swe groźby). Uleganie groźbom przyczynia się do utrwalania takich zachowań i postawie przeświadczenia o bezkarności.
Agresywne zachowanie się dzieci i młodzieży bywa związane z zaburzeniami w funkcjonowaniu systemu nerwowego. Patologiczne podłoże można stwierdzić u dzieci nadpobudliwych psychoruchowo, epileptyków, oligofreników, psychopatów.
Powstawaniu zachowań agresywnych u dzieci sprzyjają również niektóre schorzenia organiczne. Dzieci chore na reumatyzm przejawiają nadmierną aktywność oraz niepokój ruchowy, drażliwość i impulsywność, powodując konflikty z rówieśnikami, nieposłuszeństwo i upór wobec dorosłych.
Ad. 2. Bierność społeczna.
Bierność społeczna jest kolejną formą zaburzeń we współżyciu społecznym dzieci. Dzieci takie bywają również określane jako zahamowane, nieśmiałe i lękliwe. W mowie potocznej nazywa się je cichymi, bardzo spokojnymi i samotnikami. Nie stwarzaj a one problemów wychowawczych rodzicom i nauczycielom, jednak one również wymagają postępowania korekcyjnego.
Badania Z. Włodarskiego wykazały u dzieci zahamowanych przewagę procesów hamowania nad procesami pobudzania, łatwe przechodzenie ze stanu pobudzenia w stan hamowania, słabość procesu pobudzania. Dzieci te są mało ruchliwe, wszystkie ich reakcje wydają się zwolnione. Myślą także powoli, niełatwo opanowują nowe zdania, w grupie często nie nadążają za rówieśnikami. Często robią wrażenie jakby były w półśnie. Wywołane przez nauczyciela do odpowiedzi staja bezradne, natarczywe powtarzanie pytania, czyli wzmacnianie bodźca, który wywołał zahamowanie, daje rezultaty wręcz przeciwne – pogłębia zahamowanie. Bodźce stresowe wytwarzają w systemie nerwowym dzieci zahamowanych stan zahamowania. Towarzyszą mu: lęk przed niepowodzeniami szkolnymi oraz inne rodzaje lęków, brak aktywności i inicjatywy, małomówność, onieśmielenie, łatwe zniechęcanie się trudnościami. W zakresie funkcji poznawczych dzieci zahamowane wykazują na ogół normalny poziom rozwoju. Równocześnie przejawiają wolniejsze tempo myślenia oraz mniejszą gotowość pamięci. W połączeniu ze zwiększoną pobudliwością emocjonalną właściwości te sprawiają, że na lekcjach dzieci te nie są wstanie udzielić poprawnej odpowiedzi lub szybko rozwiązać otrzymanego zadania, choć posiadają niezbędne wiadomości i umiejętności. Wyróżnia się bierność sytuacyjną oraz postawę bierności społecznej. Bierność sytuacyjna jest uwarunkowana aktualnie zaistniałą sytuacją. Może ona przybierać formę ucieczki od sytuacji trudnej oraz unikania uczestnictwa w różnych formach działania. Jeśli czynnik wywołujący bierność sytuacyjną zanika, to wówczas powraca aktywność dziecka. Natomiast w postawie bierności społecznej zachodzą długotrwałe zmiany, które stanowią względnie stałą cechę osobowości.
Dzieci bierne bywają przedmiotem agresji ze strony osobników agresywnych. Wykazują trudności w przystosowaniu się do nowego otoczenia, co występuje np. w razie zmiany miejsca zamieszkania, wyjazdu na kolonie lub obóz wakacyjny. Dzieci bierne wykazują brak aktywności w działaniu, który kompensują skłonnością do marzycielstwa. Marzenia stanowią namiastkę uczestnictwa w różnych formach kontaktów społecznych.
Fizjologicznym podłożem bierności społecznej może być osłabienie organizmu spowodowane następstwem przebytej choroby zakaźnej, długotrwałego stanu chorobowego, schorzeniami górnych dróg oddechowych (alergie, wrodzona wada serca), jak również niedożywieniem organizmu wywołanym trudnymi warunkami mieszkaniowymi. Z drugiej strony zbyt intensywne karmienie, powoduje otyłość, której towarzyszy również zmniejszona aktywność ruchowa. Inną przyczyną bierności społecznej jest niska samoocena oraz związane z nią poczucie mniejszej wartości. Niska samoocena może powstać na tle poczucia mniejszej wartości, która przejawia się w niejasnym i niejednokrotnie nieuświadomionym przekonaniu, że w zakresie określonych właściwości jest się gorszym od innych osób. Źródłem poczucia mniejszej wartości mogą być:
· deficyty fizyczne ( narządów ruchu, uszkodzenie receptorów wzroku lub słuchu);
· deficyty urody (piegi, trądzik młodzieńczy, czerwone policzki, nieforemny nos, odstające uszy);
· cechy fizyczne ( otyłość, zbyt duży lub zbyt mały wzrost, nadmiernie długie lub nadmiernie krótkie kończyny, rudy włosów, bardzo blada lub bardzo ciemna cera);
· niemodny ubiór;
· słabo rozwinięte zdolności ( matematyczne, brak wyobraźni przestrzennej, mała gotowość pamięci, opóźniony czas reakcji, niewystarczająca koordynacja wzrokowo-ruchowa, niska wydolność wysiłkowa);
· niska pozycja społeczna i niekorzystne środowiskowe warunki życia mogą również wytwarzać poczucie mniejszej wartości.
Bierność społeczna bywa również następstwem zbytniego ograniczania przez rodziców aktywności dziecka, wskutek czego nie przejawia ono inicjatywy oraz nie ma należycie ukształtowanych nawyków samodzielnego działania. Po rozpoczęciu nauki szkolnej przez dziecko, rodzice wyręczają je w rozwiązywaniu zadań domowych, utrudniają lub wręcz zabraniają nawiązywania kontaktów z rówieśnikami, obawiając się, że wpłyną one niekorzystnie na jego zachowanie się. W odniesieniu do dorastającej młodzieży niektórzy rodzice sprzeciwiają się nawiązywaniu jakichkolwiek kontaktów między dziewczętami a chłopcami, co może mieć wpływ na uczestnictwo w innych formach działania.
Ad. 3. Zachowania nerwicowe.
Wiele trudności wychowawczych sprawiają dzieci nerwicowe. Wykazują one zaburzenia w zachowaniu się wpływające na osiągnięcia szkolne oraz kontakty nawiązywane z nauczycielami, rodzicami oraz rówieśnikami. Jedną z form zaburzeń nerwicowych dzieci są nerwice organiczne. Przejawiające się w nieprawidłowym funkcjonowaniu narządów wewnętrznych wywołanym stanem napięcia nerwowego oraz towarzyszącymi mu takimi przykrymi przeżyciami emocjonalnymi jak obawa i lęk. Przykładem nerwicowych zaburzeń organicznych są: bóle głowy, szybkie bicie serca, nudności, wymioty, których uczeń doznaje podczas odpytywania go na lekcji, przed egzaminem.
Przejawem zaburzeń nerwicowych dzieci są również tiki nerwowe. Przyjmują one formę takich mimowolnych czynności jak: grymasy twarzy, mruganie powiekami czy liczne ruchy głowy. Innym jeszcze objawem zaburzeń nerwicowych u dzieci jest nadpobudliwość psychoruchowa. Dzieci takie z reguły są bardzo ruchliwe, nie znoszą skrępowanych ruchów. Ruchy mają szybkie, nie zawsze celowe, mało precyzyjne, czasem wadliwie koordynowane.
Kolejnym objawem zaburzeń nerwicowych dzieci jest nadwrażliwość emocjonalna, polegająca na powstaniu emocji stymulowanych przez słabe, mało znaczące podniety. Dziecko takie łatwo doznaje gniewu, denerwuje się z błahych powodów, popada w konflikty z rówieśnikami, wszczyna kłótnie i bójki. Często wybucha nieuzasadnionym płaczem.
Zaburzenia nerwicowe są związane z zakłóceniami w dynamice procesów nerwowych, w szczególności brakiem równowagi procesów pobudzania i hamowania. Dzieci wykazujące dominację procesów pobudzania są określane jako hiperreaktywne. Mają one kłopoty w nauce związane z trudnością skupienia uwagi. Natomiast dzieci z przewagą procesów hamowania są określane jako hiporeaktywne, które mają kłopoty ze zwolnionym tempem myślenia, mniejszą gotowością pamięci oraz występowaniem stanów lękowych.
Zaburzenia nerwicowe u dzieci mogą mieć różne podłoże:
· następstwo mikrodefektów centralnego systemu nerwowego (uszkodzenia płodu przez zakażenia wirusowe lub alkoholizm matki, urazy głowy lub wylew śródczaszkowy w czasie porodu);
· defekty organiczne oraz przewlekłe schorzenia (narządów ruchu lub zmysłów);
· słaby typ systemu nerwowego;
· urazy psychiczne (wywołane przez silne przeżycia emocjonalne);
· środowisko rodzinne ( konflikty, rozbicie rodziny, alkoholizm jednego z rodziców, stosowanie surowych kar fizycznych);
· przeciążenie systemu nerwowego wskutek zbyt wysokich wymagań stawianych przez nauczyciela lub rodziców, konflikty z rówieśnikami.

Ad. 4. Wagary
Wagary są jednym z przejawów zaburzenia stosunków kształtujących się między uczniem a szkołą. Mogą być pierwszym etapem rozwoju włóczęgostwa, przestępczości, wykolejenia moralnego. Wagary polegają na samowolnym, nieusprawiedliwionym opuszczaniu zajęć szkolnych. Częstość wagarów jest różna. Sporadyczne wagary, występujące raz lub nawet kilka razy w ciągu roku szkolnego, nie pociągają za sobą poważniejszych ujemnych konsekwencji. Bywają one spowodowane piękną pogodą lub jakimś szczególnie atrakcyjnym dla dzieci wydarzeniem poza terenem szkoły. Formy aktywności przejawione w czasie wagarów w czasie wagarów nie pociągają za sobą ujemnych konsekwencji wychowawczych. Wagary mogą być jednak wykorzystywane również na wykonywanie czynności sprzyjających procesowi wykolejenia moralnego (picie alkoholu, kradzież, prowokowanie awantur, stosunki seksualne) oraz stwarzających zagrożenia dla życia ( pn. kąpiel w niebezpiecznych miejscach).
Przyczyny wagarów mogą być różnego rodzaju:
· lęk przed otrzymaniem złej oceny;
· brak chęci do nauki oraz niewłaściwy stosunek do obowiązków szkolnych;
· chęć zmiany szkoły (nieinteresujące zajęcia, niemiły nauczyciel);
· chęć przyjemnego spędzenia wolnego czasu (nieskrępowanej swobody).
Często powtarzające się wagary przyjmujące formę dłuższej nieobecności w szkole oraz ucieczek z domu nazywane są włóczęgostwem. Powoduje ono znaczne zaniedbanie w nauce. Często towarzyszy mu popełnianie czynów przestępczych, takich jak napady rabunkowe, gwałty i zniszczenia mienia społecznego. Włóczęgostwo sprzyja wytworzeniu się nałogu alkoholizmu lub narkomanii. Może ono również być okazją do podejmowania nierozważnych czynów powodujących zagrożenia dla zdrowia i życia nieletnich, nie zdających sobie sprawy z możliwych konsekwencji swego postępowania.

Ad. 5. Przestępczość nieletnich, wykolejenie moralne i narkomania.
Przestępczość nieletnich jest poprzedzona wcześniej trudnościami wychowawczymi oraz opóźnieniami szkolnymi. Czyny przestępcze nieletnich przyjmują różne formy m.in.: kradzieży, czynów chuligańskich, podpaleń czy rozbojów. Kradzieże są dokonywane na terenie szkoły, domu, na ulicach, w sklepach, piwnicach, kioskach ulicznych czy też tramwajach lub autobusach. Przedmiotem kradzieży są najczęściej pieniądze i żywność. Uwarunkowania czynów przestępczych są bardzo różne. Należą do nich:
· oddziaływania środowiska społecznego;
· trudna sytuacja materialna rodziny, brak środków na zaspokojenie podstawowych potrzeb;
· niski poziom moralny rodziny;
· jej pasożytniczy tryb życia;
· działalność przestępcza a nawet nakłanianie do niej;
· brak więzi emocjonalnej dziecka z rodzicami ( ich nadmierna surowość, częste stosowania kar fizycznych, impulsywność, zmiany stanów emocjonalnych, okazywanie braku zaufania, nieuzasadnione podejrzenia o kłamstwa i oszustwa).
Rozwój przestępczości uzależniony jest również od indywidualnych właściwości nieletniego:
· od obniżonej sprawności umysłowej;
· od zaburzeń neurotycznych (nadpobudliwość emocjonalna i ruchowa, agresja);
· od psychopatycznego charakteru osobnika;
· od niedorozwoju moralnego (niemożność przeżywania takich uczuć jak: życzliwość sympatia, współczucie).
Przestępczości nieletnich towarzyszy często picie alkoholu i zdobycie niezbędnych nań środków materialnych.
Jedną z form dewiacji występujących u dorastającej młodzieży jest wykolejenie moralne. Tworzące je czyny nie są na ogół karalne, pozostają jednak w sprzeczności z akceptowanymi w danej społeczeństwie normami moralnymi oraz zasadami życia społecznego. Wykolejenie moralne może przejawiać się w prostytucji, która łączy się zazwyczaj z alkoholizmem, a nieraz również z uczestnictwem w przestępstwach.
Dewiacją powstałą w ostatnich dziesięcioleciach i wykazującą tendencję wzrostową jest narkomania. Narkotyki powodują występowanie stanów euforii przejawiającej się we wzmożonym samopoczuciu błogostanu, zobojętnieniu na przykrości, poczucie świeżości, lekkości i siły, zwiększonej sprawności fizycznej i umysłowej. Narkotyk wywołuje wytworzenie się stanu ograniczonej świadomości, oderwanie od realiów rzeczywistości.
Uzależnienie od narkotyku przejawia się w wewnętrznym przymusie stałego używania go. Jest to związane zarówno z chęcią doznawania niezwykłych przeżyć wywołanych działaniem narkotyku, jak też uniknięcia dolegliwości bólów mięśni i stawów występujących w razie jego braku. Długotrwałe stosowanie narkotyku powoduje stopniowe wyniszczenie organizmu, a przedawkowanie może być przyczyną śmierci. Narkomania często związana jest z przestępczością – z kradzieżą pieniędzy niezbędnych na zakup narkotyków, kradzieżą leków, fałszowaniem recept, nielegalnym handlowaniem środkami odurzającymi oraz ich wytwarzaniem. Narkotyzowanie się nieletnich ma różne przyczyny:
· naśladownictwo;
· ucieczka od nudy, szarzyzny i monotonii życia codziennego;
· od nieprzyjemnej i pełnej napięć atmosfery panującej w domu rodzinnym.
Rozwojowi narkomanii młodzieży sprzyja zwiększona wrażliwość emocjonalna oraz zmniejszona odporność na doznawane stresy.
Ad. 6 Zaburzenia seksualne.
Do zaburzeń rozwojowych występujących u dzieci i młodzieży należą także zaburzenia seksualne. są one związane z dojrzewaniem seksualnym organizmu, uwarunkowanym zarówno przez zachodzące w nim procesy, jak też czynniki psychospołeczne, które zależą od oddziaływania środowiska rodzinnego oraz od grup rówieśniczych.
U dzieci i młodzieży mogą występować zaburzenia w rozwoju seksualnym, nazwane również dewiacjami lub nieprawidłowymi zachowaniami seksualnymi. W wieku szkolnym pojawiają się one stosunkowo rzadko, niemniej jednak można się z nimi spotkać szczególnie u starszej młodzieży. Niektórzy autorzy odróżniają dewiacje i perwersje seksualne. W tym ujęciu dewiacjami są nietypowe sposoby zaspokajania popędu seksualnego, nazywane też dziwactwami. Perwersje czyli zboczenia wyrządzają natomiast szkody fizyczne i moralne innym osobom i dlatego są przedmiotem represji karnej. Granica między dewiacjami i perwersjami seksualnymi jest jednak trudna do wyraźnego wytyczenia. Ogólnie traktowane są one jako odchylenia od prawidłowego rozwoju o różnym stopniu szkodliwości społecznej i nazywane są nieprawidłowymi zachowaniami seksualnymi. Należą do nich:
· ekshibicjonizm;
· fetyszyzm;
· masochizm;
· pedofilia;
· homoseksualizm.
Niektóre dewiacje, a tym bardziej perwersje seksualne, wymagają leczenia przez seksuologa, ginekologa lub psychiatrę. Rola rodziców i nauczycieli sprowadza się wtedy do wstępnego rozpoznania tych zaburzeń oraz zapewnienia przeprowadzenia niezbędnych badań specjalistycznych.

LITERATURA:
1. Kubecka- Gawa K. Gaca A. , Profilaktyka niedostosowania społecznego w szkole, WSiP,
Warszawa 1992r.
2. Pospiszyl K. Żabczyńska E. , Psychologia dziecka niedostosowanego społecznie, WSiP,
Warszawa1985r.
3. Spionek H. , Problemy rozwojowe i wychowawcze wczesnego dzieciństwa, Książka i Wiedza,
Warszawa 1972r.
4. Spionek H. Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne, WSiP, Warszawa 1981r.
5. Skorny Z. , Psychologia wychowawcza dla nauczycieli, WSiP, Warszawa 1992r.
6. Skorny Z. Proces socjalizacji dzieci i młodzieży, WSiP, Warszawa 1987r.
7. Strelau J. , Psychologia – podręcznik akademicki, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne,
Gdańsk 2000r.
8. Szymczak M. , Słownik języka polskiego, tom II, PWN, Warszawa 1979r.

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie