Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Koncepcje psychologiczne człowieka, a system wartości

 

TERESA RUTHA

KONCEPCJE PSYCHOLOGICZNE CZŁOWIEKA, A SYSTEM WARTOŚCI


 Współczesny człowiek żyjący w społeczeństwie, w którym zachodzą szybkie zmiany często przytłoczony jest nowościami, różnorodnością produktów, tempem życia. Życiem ludzkim rządzi zasada przyjemności ściśle związana z konsumpcją. Konsumenci gonią za przyjemnościami, wybierając między mniejszym lub większym zadowolenim. Uważa on, że atrybutem ponowoczesnego stylu życia jest niespójność, niekonsekwencja postępowania, fragmentaryzacja i epizodyczność różnych sfer aktywności jednostek. Rozchwiany system wartości staje się "normalnym" środowiskiem człowieka,  w którym nikt nikomu nie może,
z nawet nie powinien, narzucać kryteriów oceny. Jednostki w własnym zakresie określają swoje powinności. Obowiązuje zasada dobrowolnego wyboru. Nie wszyscy są jednak przygotowani do podejmowania wolnych i świadomych wyborów.
 Józef Kozielecki w swojej książce "Koncepcje psychologiczne człowieka" przedstawił trzy główne koncepcje człowieka. Pierwsza z nich, koncepcja behawiorystyczna mówi, że zachowanie człowieka jest całkowicie sterowane przez środowisko zewnętrzne. Decydujący wpływ ma system nagród i kar przy pomocy którego można dowolnie zmieniać ludzkie zachowanie. Procesy psychologiczne nie odgrywają żadnej roli w sterowaniu ludzkim zachowaniem.
 Drugie spojrzenie na człowieka przedstawione zostało w koncepcji psychodynamicznej. Zgodnie z tą koncepcją zachowanie ludzi jest zależne od wewnętrznych sił dynamicznych, popędów potrzeb, dążeń. Ludzie są niedoskonałymi tworami i z tego powodu dochodzi często do konfliktów, które człowiek nie może czasem samodzielnie rozwiązać. W przypadku konfliktów   z pomocą przychodzi psychoterapia, dzięki której może przystosować się do otaczającego świata.
 Zgodnie z trzecią koncepcją -  poznawczą - człowiek jest układem przetwarzającym informacje. Zachowanie jego zależy nie tylko od informacji płynących ze świata zewnętrznego, ale również od zakodowanej w pamięci trwałej wiedzy zdobytej w toku uczenia się i myślenia. Podstawową metodą powodowania zmian zachowania i doświadczeń jednostki jest wychowanie, czyli systematyczne i celowa kształcenie człowieka.
 Podobnie jak J. Kozielecki uważam, że koncepcja poznawcza w sposób najbardziej trafny charakteryzuje rozwój psychologiczny człowieka. Koncepcja ta zakłada, że jednostka jest samodzielnym podmiotem przyjmującym postawę badawczą wobec rzeczywistości. Przystosowuje się do świata i kształtuje go. Zgodnie z tą koncepcją proces psychologiczny i zachowanie człowieka zależne jest od informacji. Jest on sterowany przez informacje płynące ze środowiska, oraz te zakodowane w pamięci.
Dzisiejszy świat opanowany jest przez  informacje, stają się one towarem bardziej poszukiwanym niż towary przemysłowe. One zapewniają władzę, powodzenie prestiż, bogactwo. Ale człowiek nie jest istotą całkowicie manipulowaną przez informacje, jak pisze Kozielecki człowiek w procesie myślenia samodzielnie przetwarza posiadaną wiedzę o świecie zewnętrznym i o własnym działaniu.
 Zdaniem zwolenników tej metody podstawą zmian w ludzkim zachowaniu jest systematyczne i celowe wychowanie, które umożliwia człowiekowi lepsze poznanie środowiska oraz własnej osobowości we współcześnie szybko zmieniającym się świecie.
Żaden człowiek nie żyje w próżni, jego czynności sterowane są przez różne informacje. To one decydują o tym do czego ludzie dążą i czego unikają. Informacje pochodzą z dwóch źródeł. Pierwszy z nich to środowisko fizyczne i społeczne, drugi to system informacji, które jednostka zdobyła w przeszłości. W zależności od tego, skąd pochodzą informacje, autor wyróżnia dwa rodzaje sterowania - zewnętrzne i wewnętrzne. Podstawą regulacji wewnętrznej są struktury poznawcze, stanowiące względnie trwałe cechy człowieka, będące jego głównym składnikiem osobowości.
 Skuteczne postępowanie w coraz bardziej skomplikowanym świecie wymaga wiedzy o tym, co może się zdarzyć i jakie jest to wartościowe. Pojęcie wartości ma duże znaczenie
w zrozumieniu mechanizmu ludzkiego działania. Ocena wartości uznawanych przez jednostkę zależy od jego osobowości, czyli od systemu struktur poznawczych.   
Wartości stanowią podstawę kształcenia i wychowania, ale warunkiem efektywności działań kształcących musi być rozpoznawanie świata wartości, przeświadczeń dotyczących obszaru dobra i zła, piękna i brzydoty, prawdy i fałszu, pełni życia i jego zubożenia, przyjemności
i cierpienia, użyteczności i nieprzydatności. Pewne zdarzenia stają się wartościowe
w toku uczenia się, dzięki oddziaływaniom rodziny, szkoły, środków masowego przekazu.
 Współczesny człowiek narażony jest na różnego rodzaju zagrożenia wynikające z rozwoju cywilizacji, a w szczególności nauki techniki. Żyjemy w czasach, w których człowiek zdolny jest do kierowania procesami coraz bardziej skomplikowanej produkcji dóbr materialnych, stosowania przerażających środków zniszczenia, ingerencji w prawa natury (inżynieria genetyczna, zmiany w kodu genetycznego). Zbyt zachłanne korzystanie ze zdobyczy nauki i techniki może przynieść skutki przeciwne do oczekiwanych.
Wychowanie do wartości uniwersalnych, ponadczasowych, staje się wyjątkowo ważnym zadaniem. Przemiany społeczno-polityczne i państwowe jakie zaszły w Polsce po 1989 roku nie zapewniły odnowy moralnej naszego społeczeństwa. Afery, o których donoszą nasze media, oznaki przekupstwa i demoralizacji, niedowład etyki pracy, alkoholizm, sięganie po narkotyki, zakłamanie w życiu społecznym, patologia rodziny, bezczeszczenie życia nienarodzonego, to przejawy zachowań charakterystycznych tylko dla pewnej części społeczeństwa, ale stanowiące ważny sygnał na rzecz wzmożonego wychowania moralnego. Niedocenianie wartości w wychowaniu, a w szczególności w wychowaniu moralnym prowadzi do wzrostu zjawiska brutalizacji życia, zaniku sacrum na rzecz profanum, a także różnych innych przejawów patologii społecznej w postaci arogancji, pijaństwa, narkomanii, ksenofobii, agresji itp. Najniższe poczucie sensu życia jest wśród narkomanów i alkoholików, u których najprawdopodobniej nastąpiło zachwianie własnego systemu wartości. Poczucie bezsensu życia bywa wprost proporcjonalne do zaniku wiary w wartości wyższe. Każdy człowiek dla normalnego funkcjonowania w świecie potrzebuje wartości, które nadałyby sens jego życiu.
Co tak naprawdę liczy się dla człowieka w dzisiejszych czasach? Większość z nas odpowiedziałaby: miłość, rodzina, dom, uczciwość, itp.. Jednak czym innym jest wiara w jakąś wartość, czym innym zaś życie tą wartością. 
Bez wartości trudno byłoby określić osobę. Każda osoba odznacza się niepowtarzalnym charakterem aksjologicznym. Dzięki nim stajemy się osobami, to one kształtują nasze człowieczeństwo.

  LITERATURA
Bauman Z., Dwa szkice o moralności ponowoczesnej, Instytut Kultury, Warszawa 1994
Kozielecki J., Koncepcje psychologiczne człowieka, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1977
Łabocki M., Wychowanie moralne w zarysie, Oficyna Wydawnicza "Impuls", Kraków 2002
Morszczyńska U., Morszczyński W., Aksjologiczne barwy dziecięcego świata, (w) Dziecko w świecie wartości, Denek K., Morszczyńska U., Morszczyński W., Michałowski S. Cz., Oficyna Wydawnicza "IMPULS", Kraków 2003

Jeżeli zauważyłeś jakieś nadużycia w prezentacji napisz o tym poniżej i wyślij je do nas:
INFORMACJE O PREZENTACJI

Ostatnią zmianę prezentacji wykonał: Szkolnictwo.pl.
IP autora: 83.21.195.174
Data utworzenia: 2008-09-01 21:44:43
Edycja: Edytuj prezentację.

HISTORIA PREZENTACJI

Szkolnictwo.pl (83.21.195.174) - Prezentacja (2008-09-01 21:44:43) - Edytuj prezentację.





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie