Dyskusja uczniów
3.Wyjaśnienie mechanizmu tworzenia jonów
* Prezentacja tworzenia jonów poprzez schematyczne przedstawienie transferu elektronów pomiędzy atomami metalu i niemetalu o dużej różnicy elektroujemności.
* Pokaz doświadczenia:
Otrzymywanie związku o budowie jonowej – reakcja sodu z bromem.
* Uczniowie opisują przebieg doświadczenia
* Zapis spostrzeżeń: Sód ,,chętnie’’ reaguje z bromem i produktem jest biała krystaliczna substancja, bromek sodu.
*Sformułowanie problemu:
Dlaczego te dwa pierwiastki tak łatwo reagują ze sobą?
Nauczyciel wyjaśnia to zagadnienie poprzez przypomnienie budowy atomów: bromu i sodu a następnie omawia mechanizm powstawania jonów. Zapisuje reakcje powstanie kationu Na
oraz anionu Br :
Na –
e Na oraz Br +
e Br
2.Omówienie istoty wiązania jonowego
Pogadanka nauczyciela oraz ukierunkowane wypowiedzi uczniów.
Istota wiązania jonowego sprowadza się do wytworzenia jonów i elektrostatycznego oddziaływania między nimi.
3.Podanie innych przykładów związków o budowie jonowej
Wiązanie jonowe powstaje:
- pomiędzy atomami metalu i niemetalu, gdy różnica elektroujemności wynosi przynajmniej 1,7
(uczniowie podają przykłady na podstawie ukł. okresowego oraz tabeli elektroujemności, nauczyciel może pokazać na szkiełku zegarkowym przykłady związków chemicznych o budowie jonowej: MgCl , CaO, MgO)
- w solach pomiędzy metalem a resztą kwasową (przykłady podają uczniowie)
4.Przypomnienie budowy i właściwości związków jonowych
Dyskusja, przypomnienie wiadomości z gimnazjum.
Związki jonowe charakteryzują się:
- jonową siecią krystaliczną w stanie stałym (dodatnie i ujemne jony rozmieszczone są na przemian w krysztale)- nauczyciel może wykorzystać model NaCl,
- mają wysokie temperatury topnienia i wrzenia, ponieważ siły kolumbowskiego oddziaływania jonów są znaczne,
- rozpuszczają się w rozpuszczalnikach polarnych np. w wodzie (należy omówić mechanizm rozpuszczania związków jonowych w wodzie)
- po stopieniu lub rozpuszczeniu przewodzą prąd elektryczny
5.Ćwiczenia w zapisywaniu konfiguracji elektronowej jonów
Nauczyciel prosi uczniów, aby w grupach czteroosobowych rozpisali konfiguracje elektronowe jonów, np.
K , Ca , Cl , Al
Następnie przykłady te uczniowie zapisują na tablicy.
4. Faza podsumowująca
- wyjaśnienie przez uczniów, jaki nowy rodzaj wiązania chemicznego poznali oraz na czym polega jego istota,
- podanie przykładów związków o budowie jonowej,
- przypomnienie właściwości fizycznych związków o budowie jonowej.
5. Zadanie domowe
Zadanie 1.
Napisz wzory sumaryczne związków chemicznych zbudowanych z jonów:
a) Al i Cl
b) Ca i Cl
c) Br i K
d) NH i SO
Zadanie 2
W podanym zbiorze podkreśl wzory substancji, które posiadają wiązanie jonowe. Wykorzystaj tabelę elektroujemności.
Cl , HCl, LiCl, H O, CaCl , H , MgO.
