Scenariusz przedstawia zwyczaje wielkanocne wsi Bestwina.
Scenariusz z okazji
Świąt Wielkanocnych„JAK TO KIEDYŚ OKOŁO WIELKANOCY
W BESTWINCE BYWAŁO”
( W PROGRAMIE WYKORZYSTANO MATERIAŁY Z ARTYKUŁU
P.WALERII OWCZARZ, GAZETA „NASZ GŁOS” 1996 )
Opracowanie: Łucja Firganek
(W programie bierze udział grupa dziewczynek i chłopców ubrana w stroje regionalne.
Scenografię stanowi odpowiednich rozmiarów konstrukcja(lub makieta) starej chaty, płot, na którym wietrzą się pościel i stroje.
Przed domem siedzi trzech chłopców i robi palmy.)
Wszyscy aktorzy zapowiadają przedstawienie, wypowiadając na głos tytuł inscenizacji : Jak to kiedyś…(j.w.)
Dziecko I : Wspominając tamte, minione lata patrzymy na starodawny już dla nas, wyblakły jak dziewiętnastowieczna fotografia, obraz wsi Bestwinki około Wielkanocy.
Dz. II : Tętniąca życiem przedświątecznej krzątaniny, obrzędami i zwyczajami chłopskiego życia wpisanego w czas Wielkiego Tygodnia.
Dz. III : Przed chałupami suszyła się bielizna, wietrzyły się po zimie sukienne kaftany, aksamitne jakle, a na długiej podpartej żerdzi oddychały świeżym powietrzem po zimowym zaduchu rozdęte na wietrze pierzyny.
( trzy dziewczynki wędrują po scenie przebrane za kury, zatrzymują się przed 3 chłopcami robiącymi palmy – wszystko na tle piosenki: )
Wszyscy: Dnia jednego kurki trzy,
Po Bestwince sobie szły,
Jedna patrzy ile pierza,
Druga
za palmą spoziera….
I tak sobie kurki trzy,
Po Bestwince wolno szły…
Dz. IV: Szczególnie święcenie palm było obrzędem żywo praktykowanym. Przygotowanie palmy wymagało jednak znajomości rzeczy, bez względu czy była to tylko skromna wiązanka gałązek, czy też bogato zdobiona palma; w jej skład wchodziły bowiem wybrane rośliny i pominięcie którejś z nich umniejszało wartość palmy posiadającej szerokie zastosowanie.
Poszczególne drzewa, zioła posiadały specjalne właściwości zabezpieczenia od zła i choroby.
Dz. V: A w Bestwince palmy
Splata się wysoko..
Wiatr im wstążki porywa,
Chce je zanieść obłokom.
A która Bestwinianka
Najwyższa na kiju palmę uwije
- to aż pod powałę
wyrośnie jej synek.
Te bestwińskie palmy
Z pachnącego ziela,
Oj, ziela…
Długo w chacie przetrwają,
Aż do wesela!
Dz. VI: O zwyczaju mycia się w rzece w wielkopiątkowy ranek należy tu wspomnieć. Woda wtedy miała cudowną moc uzdrawiania. I kto się w niej umył przed wschodem słońca, był zabezpieczony od chorób przez cały rok.
Piosenka : „Pisanki, pisanki…”
( Na scenę wchodzi elegancko ubrany chłopczyk- „inteligencik” oraz przebrana za kurę dziewczynka)
Chłopiec:
Zniosła mi kura
jajek sześć.
Pytam więc kury :
„Czy mogę zjeść?”
Kura:
Ko…ko…ko…
Ani sadzonych ,
Ani na twardo
I jajecznicy – nie.
I na miękko
- nie!
Nie dam!
Choćbym miała pęknąć!
Chłopiec:
Więc pytam grzecznie
kury : Czy mogę
utrzeć te jajka na kogel mogel?
Spojrzała na mnie …
jak na osła…
i zagdakała , wielce wyniosła,
że…
Kura:
Jajka, na pisanki zniosłam!!!
(Szayerowa H.Pisanki)
Dziewczynka VII: Poniedziałek Wielkanocny obchodzono huczniej. Był to przecież „Śmiergust”.
W świąteczny ranek pełen słońca, rozbrzmiewało wesołym gwarem
„śmiergustników” – przebierańców wędrujących od domu do domu z powinszowaniem :
wszyscy „śmiergustnicy:
Przyszliśmy tu po śmierguście, ale nas też nie opuście, kopę jajek podarujcie i kołacza nie żałujcie”.
Dz. VII:j.w. – dziewczynka, pakuje „śmiergustnikom” podarunki do koszyka a oni odpowiadają:
Dziękujemy gospodyni szczodro, bydzie wom się w gospodarstwie wiodło.
Dziewczynka VIII: O oblewaniu wodą nie zapominano w tym dniu. To należało do tradycyjnych zwyczajów – skąpanie dziewczyny pod studnią, względnie wrzucenie do potoka nie było dawniej rzadkością.
( W tym czasie grupa chłopców skrada się i po wypowiedzianej przez dziewczynkę kwestii „porywa” ją by skąpać).
Piosenka: „ Ela z VI „b”, wody bała się…” – scenka w oparciu o treść piosenki.
Dz. IX: Święta to również czas odwiedzin i biesiadnych spotkań przy tzw. „święconym” w Domu Ludowym. Wiejski grajek na harmonii wycinał skoczne melodie i zachęcał do tańca.
Dz. X: Okres świąt i poświątecznych dni obfitował także w wesela w Kubowej karczmie.
(Na scenie pojawiają się dwie młodsze dziewczynki ubrane nie ludowo:)
Pierwsza: Dawnych zwyczajów jest coraz mniej. Pojawiają się europejskie, nowe…
Druga: Dzieci anglojęzyczne szukają w ogrodzie czekoladowych jajeczek, które zostawia tam wielkanocny zajączek – Easter Bunny.
(Piosenka i układ taneczny połączony z inscenizacją ilustrującą słowa piosenki w języku angielskim – zajączek, rozkładanie jajeczek, zbieranie ich przez tańczące małe dziewczynki z kółka anglojęzycznego działającego na terenie szkoły.)
Chłopczyk – „inteligencik”: Nieodwracalnie ginie to, co przez wieki nagromadziło się, gaśnie barwny, cudowny obraz polskiej wsi a w jego miejsce otwierają się światy nowe.
Ale czy piękniejsze i lepsze?
Łucja Firganek
