Edukacja ekologiczna cieszy się dużym zainteresowaniem wśród młodzieży gimnazjalnej. Zainspirowało mnie to, jako nauczycielkę chemii i osobę wrażliwą na problemy środowiska, do organizacji oraz prowadzenia szkolnego klubu ekologicznego.
Celem powyższej publikacji jest przedstawienie opracowanego przeze mnie programu klubu, który realizuję trzeci rok z młodzieżą w ramach zajęć pozalekcyjnych. Podejmowane przez członków klubu działania i akcje proekologiczne cieszą się dużą popularnością wśród społeczności szkolnej oraz lokalnej. Należą do nich m. in.: obchody Dnia Ziemi, akcje Sprzątania Świata, zbiórki surowców wtórnych, sesje naukowe o tematyce ekologicznej, konkursy, wycieczki edukacyjne.
Program zakłada również współprace z lokalnymi organizacjami o podobnym charakterze i wspiera realizację treści ścieżek edukacyjnych takich jak: edukacja ekologiczna, edukacja prozdrowotna, edukacja regionalna.
Bogusława Salach
Zespół Szkół - Gimnazjum nr 1
w Wyszkowie
PROGRAM GIMNAZJALNEGO KLUBU EKOLOGICZNEGO „ZORZA”
„Mamy tylko jedną Ziemię
a jej przyszłość zależy od każdego
na pozór niewielkiego ludzkiego działania,
zależy od każdego z nas”.
/ Florian Plit /
WSTĘP
W dobie gwałtownych zmian i szybkiego rozwoju cywilizacyjnego coraz większego znaczenia nabierają pojęcia: ekologia, edukacja ekologiczna, ochrona środowiska. Okazało się bowiem, że człowiek korzystając z naturalnych bogactw ziemi, poczynił takie szkody, że stanowią one poważne zagrożenie równowagi biologicznej niezbędnej dla jego własnego życia. Każdy powinien zdawać sobie sprawę z tego, że jest częścią przyrody i nie ma prawa jej niszczyć. Należy zatem kształtować postawy ekologiczne dzieci i młodzieży, a za ich pośrednictwem wprowadzać zmiany w preferencjach dotyczących stylu życia dorosłych. Wzbudzanie świadomości ekologicznej jest jednym z głównych zadań współczesnej szkoły. Na nauczycielu spoczywa odpowiedzialność za to, aby młode pokolenie nauczyło się szacunku do przyrody i czuło potrzebę jej ratowania.
To poczucie odpowiedzialności zainspirowało mnie, jako nauczyciela chemii i osoby interesującej się od kilku lat ekologią oraz problemami ochrony środowiska, do założenia i prowadzenia szklonego klubu ekologicznego. Nabór do klubu odbywa się na zasadzie dobrowolności przy uwzględnieniu zainteresowań uczniów.
CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU
Program przeznaczony jest dla klas I- III gimnazjum. Zawarte w nim treści mogą być realizowane w dowolnej kolejności i modyfikowane w cyklu trzyletnim, w zależności od potrzeb środowiska, w którym mieszkamy. Forma i tematyka zajęć została dostosowana do zainteresowań, oczekiwań oraz możliwości młodzieży. Główny nacisk położony jest na konkretne działania uczniów w danej okolicy. Pozwala to na wyzwolenie postawy aktywnej wobec problemów ochrony otaczającej nas przyrody. Obcując z naturą, widząc jej piękno i ślady postępującej degradacji, uczniowie wykształcają w sobie poczucie odpowiedzialności za obecny i przyszły stan środowiska.
Program obejmuje pięć bloków tematycznych:
Przyroda w naszym otoczeniu.
Formy ochrony przyrody i ich znaczenie.
Przyczyny i skutki niepożądanych zmian w środowisku naturalnym.
Oszczędność gospodarowania zasobami Ziemi, wykorzystanie odpadów.
Na pomoc Ziemi.
Zdrowy styl życia i aktywny wypoczynek w kontakcie z przyrodą.
Program wspiera także realizację treści ścieżek edukacyjnych takich jak: edukacja ekologiczna, edukacja prozdrowotna, edukacja regionalna.
Działalność klubu zakłada współpracę z innymi organizacjami o podobnym charakterze, np. Klubem Ekologicznym Wyszków, Klubem Ekologiczno – Turystycznym „Leśna Szkoła”. Planowana jest również współpraca z Miejsko – Gminną Biblioteką Publiczną w Wyszkowie oraz jednostkami administracji samorządowej.
CELE PROGRAMU
Uwrażliwienie na piękno przyrody i kształtowanie prawidłowych zasad obcowania z nią.
Rozwijanie poczucia odpowiedzialności i troski za obecną oraz przyszłą jakość życia na Ziemi.
Poznanie piękna przyrody najbliższej okolicy i kraju.
Zdobywanie podstawowej wiedzy o formach ochrony przyrody i ich znaczeniu.
Poznanie przyczyn i skutków niepożądanych zmian w środowisku naturalnym.
Kształcenie nawyków dbania o racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych.
Dostrzeganie problemu składowania i segregacji śmieci.
Uczestnictwo w działaniach mających na celu ochronę i zapobieganiu dewastacji środowiska.
Propagowanie zdrowego stylu życia i aktywnego wypoczynku w kontakcie z przyrodą.
Poznanie organizacji proekologicznych w rejonie (gmina, powiat).
FORMY I METODY PRACY:
spotkania, pogadanki, prelekcje,
zajęcia terenowe, wycieczki;
obserwacje spontaniczne i kierowane;
drama, inscenizacja;
wystawy, gazetki tematyczne;
metody audiowizualne;
metody poszukiwawcze (gromadzenie informacji);
konkursy ekologiczne;
akcje ekologiczne.
TREŚCI PROGRAMOWE I PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW
Blok tematyczny
Treści programowe
Procedury osiągania celów
Przewidywane osiągnięcia ucznia – uczeń:
Przyroda w naszym otoczeniu.
§1 Dbamy o zieleń wokół nas.
§2 Znaczenie parków miejskich.
§3 Lasy państwowe – fabryka drewna czy żywy ekosystem?
§4 Naturalne walory rzeki Bug.
§5 Pielęgnacja roślin doniczkowych, sadzenie krzewów ozdobnych przed szkołą.
§6 Wycieczki do parku miejskiego.
§7 Spotkanie z leśnikiem.
§8 Wycieczki leśnymi szlakami Puszczy Białej i Puszczy Kamienieckiej oraz doliną rzeki Bug.
§9 Przygotowanie prezentacji multimedialnej na temat „Naturalne walory rzeki Bug” i jej przedstawienie na III sesji naukowej.
§10 Podczas wycieczek przestrzeganie kultury obcowania z przyrodą.
§11 dba o zieleń w najbliższym otoczeniu,
§12 zna rolę parków miejskich i lasów,
§13 przestrzega kultury obcowania z przyrodą,.
§14 poznaje piękno swojego regionu.
Formy ochrony przyrody i ich znaczenie.
§1 Formy ochrony przyrody w Polsce.
§2 Parki i rezerwaty przyrody na świecie.
§3 Opracowanie referatów na temat stosowanych form ochrony przyrody w Polsce i ich prezentacja na I sesji naukowej.
§4 Inwentaryzacja pomników przyrody wspólnie z członkami Klubu Ekologicznego Wyszków.
§5 Wycieczki do Parków Narodowych.
§6 Uczestnictwo w spotkaniach z podróżnikami, przyrodnikami w Miejsko – Gminnej Bibliotece Publicznej w Wyszkowie.
§7 rozumie potrzebę troski o środowisko,
§8 zna podstawowe formy ochrony przyrody w Polsce i na świecie.
Przyczyny
i skutki niepożądanych zmian
w środowisku naturalnym.
§1 Wpływ przemysłu na środowisko naturalne.
§2 Styl życia i jego związek z degradacją przyrody.
§3 Wody naturalne i źródła ich zanieczyszczenia.
§4 Przyczyny i skutki zanieczyszczenia powietrza.
§5 Prelekcja na temat „Wpływ przemysłu na środowisko naturalne” wygłoszona przez opiekuna klubu podczas I sesji naukowej.
§6 Zajęcia pt. „Ekologia w naszych domach”.
§7 Prezentacje multimedialne na temat stanu czystości wód w Polsce, głównych zanieczyszczeń i działań prowadzących do ich zmniejszenia przedstawione podczas III sesji naukowej.
§8 Wycieczka do Oczyszczalni Ścieków.
§9 Opracowanie referatów o groźnych zjawiskach globalnych będących skutkami zanieczyszczenia powietrza..
§10 dostrzega zmiany zachodzące w otaczającym go środowisku i je wartościuje,
§11 zna zależność§12 stanu środowiska od działalności i zachowań człowieka,
§13 podejmuje w swoim domu działania służące ochronie środowiska naturalnego,
Oszczędność gospodarowania zasobami Ziemi, wykorzystanie odpadów.
§1 Alternatywne źródła energii.
§2 Zasady oszczędzania energii.
§3 Śmieci – co z nimi robić§4 ?
§5 Przygotowanie II sesji naukowej omawiającej te zagadnienia ( referaty z prezentacjami multimedialnymi).
§6 Wykonanie gazetki propagującej zasady oszczędzania energii.
§7 Zbiórka surowców wtórnych.
§8 Zorganizowanie konkursu na najciekawszy przedmiot użytkowy wykonany z odpadów.
§9 Wystawa prac konkursowych.
§10 dba o racjonalne wykorzystanie surowców naturalnych,
§11 segreguje odpady i organizuje zbiórki surowców wtórnych,
Na pomoc Ziemi.
§1 Działalność§2 lokalnych organizacji o charakterze ekologicznym.
§3 Propagowanie idei ochrony środowiska wśród społeczności szkolnej i lokalnej
§4 Tradycja obchodów Międzynarodowego Dnia Ziemi.
§5 Akcja Sprzątania Świata.
§6 22 IX Europejski Dzień bez Samochodu.
§7 4 – 11 X Światowy Tydzień Ochrony Zwierząt.
§8 Prawidłowe zasady dokarmiania ptaków zimą.
§9 Spotkania z członkami lokalnych organizacji ekologicznych oraz udział w organizowanych przez nich imprezach.
§10 Przeprowadzenie zajęć§11 „Chronić§12 przyrodę” i „Ekologia w naszych domach” dla uczniów SP nr 5 w Wyszkowie.
§13 Organizacja obchodów Dnia Ziemi ( konkursy, wystawa prac konkursowych, inscenizacja o tematyce ekologicznej, sesja naukowa, apel szkolny).
§14 Udział w akcji Sprzątanie Świata.
§15 Zorganizowanie akcji 22 IX – Europejski Dzień bez Samochodu (rozdawanie ulotek na parkingach, wykonanie gazetki na temat „Wpływ rozwoju motoryzacji na stan czystości powietrza i zdrowie ludzi”).
§16 Zorganizowanie pomocy dla zwierząt przebywających w schronisku – zakup żywności, wizyta w schronisku.
§17 Spotkanie z lekarzem weterynarii na temat właściwej opieki nad zwierzętami domowymi.
§18 Indywidualne dokarmianie ptaków przez członków klubu.
§19 Wykonanie gazetki pt. „Nadchodzi zima” propagującej zasady prawidłowego dokarmiania ptaków.
§20 zna lokalne organizacje o charakterze ekologicznym,
§21 propaguje ideę ochrony środowiska wśród społeczności szkolnej i lokalnej,
§22 organizuje i uczestniczy w akcjach proekologicznych,
Zdrowy styl życia i aktywny wypoczynek
w kontakcie
z przyrodą.
§1 Nie ulegamy nałogom.
§2 Propagujemy aktywny wypoczynek w kontakcie z przyrodą.
§3 Wykonanie gazetki pt. „Nikotyna - cichy zabójca” w ramach akcji 17 IX – Dzień bez Papierosa”.
§4 Udział w zajęciach „NIE! – nałogom”.
§5 Referat pt. „Energia drzew” wygłoszony podczas I sesji naukowej.
§6 Wycieczki piesze i rowerowe połączone z poznawaniem uroków przyrodniczych najbliższej okolicy.
§7 Organizowanie kilkudniowych wycieczek turystyczno – krajoznawczych, np.: na Mazury, w Góry Stołowe.
§8 zna negatywne skutki nałogów i nie zażywa środków uzależniających,
§9 rozumie dobroczynny wpływ przyrody na zdrowie człowieka,
§10 aktywnie wypoczywa na łonie natury.
EWALUACJA
1. Ankiety.
2. Wyniki konkursów.
3. Podziękowania.
4. Udział i zaangażowanie w prowadzonych akcjach proekologicznych.
5. Udział w wycieczkach.
