Od początku istnienia Publicznego Gimnazjum w Odrzywole toczyła się w gronie pedagogicznym dyskusja nad uatrakcyjnieniem procesu kształcenia z jednej strony, z drugiej zaś wypracowanie takiego modelu szkoły, który byłby przyjazny uczniom. Było to o tyle istotne, że ten poziom kształcenia dopiero wchodził do ogólnego systemu nauczania. Brak było w zasadzie większych doświadczeń, jak będzie funkcjonować szkoła, czy raczej społeczność uczniowska złożona z uczniów znajdujących się w okresie najintensywniejszego rozwoju fizycznego i psychicznego oraz kontestacji autorytetów i przystosowania się do funkcjonowania w społeczeństwie. W pewnym sensie owocem tego dyskursu było wypracowanie koncepcji obozów integracyjnych uczniów klas pierwszych, każdego nowo przybyłego rocznika. Wprawdzie pomysłodawcą tego projektu był wójt gminy mgr Marian Kmieciak, to jednak wykonawcą tej inicjatywy byli już sami nauczyciele gimnazjum. Wypracowali oni szczegółowy program obozu, regulamin oraz zajęli się stroną organizacyjną wyjazdów. Za stronę organizacyjną odpowiada mgr Zofia Wiktorowicz (z reguły pełni funkcję kierownika obozu), nadzór nad wyjazdami zarówno ze strony organizacyjnej jak i dydaktycznej sprawuje mgr Danuta Macierzyńska (Dyrektor Szkoły). Opiekę dydaktyczną na obozie sprawują wychowawcy klas pierwszych, którzy swoich podwładnych przygotowują do wyjazdu. Do tych czynności należą m.in. spotkania z rodzicami oraz (na godzinach wychowawczych) zapoznanie z regulaminem obozów, wprowadzenie w tematykę wyjazdów poprzez pogadanki i filmy.
Pierwszym zadaniem organizatorów jest pozyskanie źródeł finansowania, bowiem części uczniów nie stać na pełną odpłatność za tygodniowy pobyt na obozie integracyjnym. Głównym sponsorem obozów jest Urząd Gminy w Odrzywole oraz rodzice gimnazjalistów, których jest na taki wydatek stać. Pobyt dla każdego ucznia gmina finansuje w 68 %, brakującą kwotę płacą rodzice. Uczniom, którzy nie posiadają wystarczających środków na zapłacenie tej kwoty ( z reguły ok. 10-15 % ) dopłaca gmina z GOSP i tzw. funduszu alkoholowego. Taki schemat finansowania zapewnia w zasadzie udział wszystkich uczniów w obozie integracyjnym. W dotychczasowych wyjazdach frekwencja wahała się od 100 % na pierwszym wyjeździe (2000) do 94 % na ostatnim obozie (2005), najniższy odsetek zanotowano w 2003 r. - 91 %.
Obozy integracyjne odbywają się w czasie każdorazowych ferii zimowych. Do tej pory odbyło się 5 edycji (2000
[1], 2002, 2003, 2004, 2005). Podejmowane są już starania o wyjazd w 2006 roku. Świadomie wybrano ten termin, bowiem, chciano połączyć formułę zielonej szkoły z czynnym wypoczynkiem młodzieży gimnazjalnej. Taka formuła umożliwia znacznej części gimnazjalistom wyjazd na odpoczynek zimowy, bowiem w innym wypadku
(z przyczyn socjalnych) wielu z nich nie miało by żadnej sposobności uczestniczyć w koloniach czy innej formie wypoczynku.
Chęć pogodzenia dwu idei (wypoczynku i edukacji) skłoniło nauczycieli do nadania wyjazdowi formuły tzw. zielonej szkoły. W tej formule mieści się wypoczynek i edukacja szkolna, choć znacznie poszerzona o kwestie, które są przewodnim hasłem każdego obozu. Konsekwencją powyższej decyzji był też wybór miejsca, które odpowiadałoby obu kryteriom, zdecydowano się na Mielno (zachodnio-pomorskie) i Krynicę Morską (pomorskie). Na pięć wyjazdów trzy odbyły się w Krynicy Morskiej (2003, 2004, 2005) i po jednym w Mielnie (2000) i Jastrzębiej Górze (2002).
Program wyjazdów zawiera elementy edukacyjne, wychowawcze i rekreacyjne. Momenty te nawzajem uzupełniają się i przeplatają. Stosunkowo dużo w programie zagwarantowano miejsca na rekreację (spacery, gry i zabawy na świeżym powietrzu itd.) oraz na wycieczki po najbliższej okolicy. Na każdym obozie są wyznaczeni nauczyciele odpowiedzialni za przygotowanie i realizację poszczególnych części programu. Program obozów zawiera treści, które niejako są kontynuacją poprzednich wyjazdów oraz zupełnie nowe elementy. Tym sposobem jest tworzona i zachowywana tradycja szkoły (elementy edukacji wspólne dla wszystkich roczników), a w konsekwencji zaś pewna wspólnota uczniowska. Treści poznawcze na miarę możliwości podawane są w sposób atrakcyjny dla młodego człowieka. Do najpopularniejszych metod pracy z młodzieżą należą zajęcia terenowe, wycieczki do obiektów historycznych i kultury, zabawy dydaktyczne, inscenizacje, scenki rodzajowe, dramy oraz pokaz i pogadanka.
Do tradycyjnych haseł czy problemów obecnych w programie każdego obozu należą następujące zagadnienia: uzależnienia dzieci i młodzieży (aspekt poznawczy i przeciwdziałanie), edukacja geograficzna (poznanie regionu, w którym odbywa się obóz) i ekologiczna. Przy czym w tej ostatniej grupie następuje co rok pewna rotacja problemów. W ramach edukacji ekologicznej na pierwszym obozie dominowała tematyka związana z ochroną Bałtyku i terenów nadmorskich. W kolejnych latach poruszano następujące zagadnienia: ekologia a świadomość społeczna (2002 i 2003), środowisko przyrodnicze Bałtyku i jego przyszłość (2004) oraz poznawanie podstawowych pojęć ekologicznych i promowanie świadomości ekologicznej w najbliższym otoczeniu (2005). Zajęcia, warsztaty czy inne formy aktywności prowadzone są metodami, które również aktywizują uczniów. Jedną z najistotniejszych form aktywności kolektywnej (a więc w dużej mierze integrującej społeczność) jest przygotowanie inscenizacji, scenek rodzajowych. Każda klasa jest zobligowana do przygotowania inscenizacji związanej tematycznie z przewodnim hasłem obozu integracyjnego oraz różnego rodzaju pomoce potrzebne do zaprezentowania programu (np. kostiumy, plakaty itp.). Współpraca uczniów w zespole klasowym pozwala na nabycie umiejętności pracy w grupach i organizowania pracy zespołowej. Zapewne też uczy szacunku dla drugiego człowieka, bowiem praca w grupie prowadzi do rozwiązań kompromisowych, które są wynikiem różnych stanowisk.
Obok tych zagadnień młodzież ma szansę zapoznać się z kulturą i historią Polski, a szczególnie odwiedzanego regionu. Gimnazjaliści odwiedzają w czasie pobytu na obozie, względnie w czasie podróży ważne obiekty o dużym znaczeniu historycznym czy kulturalnym, np. Malbork, Obóz Zagłady w Sztutowie i Starówka w Gdańsku.
Priorytetowym celem, obok kwestii poznawczych, jest integracja społeczności uczniowskiej w nowej szkole. Jest to niezmiernie ważne ponieważ uczniowie pierwszych klas rekrutują się z trzech rożnych szkół, w których panuje swoista tradycja, określone nawyki czy odrębności. Obóz integracyjny jest świetną okazją do bliższego zapoznania się z nowymi kolegami oraz wytworzenia więzi środowiskowej. Chodzi tutaj nie tylko o integrację między gimnazjalistami poszczególnych klas, ale również o wytworzenie ściślejszej więzi między uczniami tej samej klasy. Wynika to stąd, że w grupach klasowych zostali umieszczeni uczniowie wywodzący się z różnych szkół. Jest to celowy zabieg, by stworzyć zintegrowany zespół. Tygodniowy pobyt na obozie sprzyja przyśpieszeniu procesów integracyjnych. Szczególne znaczenie ma fakt, że uczniowie przez kilka dni przebywając razem siłą rzeczy nawiązują częstsze i bliższe relacje. Wymaga to od nich również pewnej samodyscypliny w przestrzeganiu norm społecznych, które obowiązują w każdej społeczności ludzkiej. Gimnazjaliści przebywając na obcym terenie stają się również w pewnym sensie ambasadorami szkoły, co wydatnie stymuluje ich do szybszej identyfikacji się ze swoją szkołą. Na takim obozie szybciej zachodzi integracja wewnętrzna. Służy temu wiele inicjatyw podejmowanych na tzw. zielonej szkole. Młodzież pod nadzorem opiekunów przygotowuje konkursy piękności (miss i mister obozu), rozgrywki sportowe (np. tenis, siatkówka itp.) oraz konkursy szachowe i bilardowe. Wpływa to z jednej strony na integrację poszczególnych klas, a jednocześnie wyzwala zdrową rywalizację, zawsze pożądaną w szkole. Ponadto w trakcie takiego pobytu młody człowiek uczy się samodzielności oraz odpowiedzialności za podejmowane decyzje i czyny.
Reasumując trzeba stwierdzić, że obozy integracyjne cieszą się dużym poparciem ze strony rodziców i popularnością wśród dzieci. Rada Pedagogiczna oraz organ prowadzący szkoły (m.in. Wójt) pragną tę tradycję podtrzymać i zachować dla następnych roczników gimnazjalistów, choć istnieją pewne trudności, o których w następnym punkcie.
Organizowanie jakichkolwiek inicjatyw w warunkach polskich napotyka jedną zasadniczą trudność, a mianowicie brak wystarczających środków na przeprowadzenie projektu. Gmina Odrzywół, w której znajduje się gimnazjum należy do terenów o wysokim odsetku bezrobocia, co przekłada się na brak środków na finansowanie obozów. Braki finansowe występują ze strony znacznej części rodziców wyjeżdżających gimnazjalistów oraz ze strony gminy. Gmina posiada charakter rolniczy, w zasadzie brak jest przemysłu i większych przedsiębiorstw, stąd i dochody są niewysokie. Środki uzyskane na obozy są niewystarczające na uatrakcyjnienie pobytu uczniowskiego. Większe środki finansowe pozwoliłyby przede wszystkim na dłuższy pobyt oraz na więcej inicjatyw już tam na miejscu (np. większa ilość wycieczek, wyjść do muzeów, czy bogatsza oferta kulturalna w czasie wyjazdów). Brak funduszy uniemożliwia też udział wszystkich dzieci, ponieważ część rodziców (mimo, że urząd gminy opłaca niekiedy całość pobytu) nie jest w stanie wyposażyć dziecko w niezbędne rzeczy. W takich przypadkach szkoła przekazuje część środków finansowych z funduszu Rady Rodziców. By nie obciążać większymi kosztami uczniów nauczyciele pracują nieodpłatnie w czasie swojego urlopu.
Publiczne Gimnazjum w Odrzywole organizując obozy integracyjne współpracuje z władzami miejscowych Ośrodków Ekologicznych (np. w Piaskach k/ Krynicy Morskiej) oraz parków krajobrazowych (Park Krajobrazowy Mierzeja Wiślana, Nadmorski Park Krajobrazowy). Polega ona na udostępnianiu przez władze tras turystycznych oraz materiałów poglądowych, które są wykorzystywane podczas zajęć i pogadanek. Pracownicy Ośrodka Ekologicznego w Piaskach (oceanograf i ornitolog) i Parku Mierzeja Wiślana prowadzili zajęcia związane z ochroną środowiska. W ramach poznawania historii regionu nawiązana został współpraca z Obozem w Sztutowie, gdzie przeprowadzane są lekcje historii z zakresu II wojny światowej. Uczniowie odwiedzili również rezerwaty „Kormoranów w Kątach Rybackich”, „Buki w Mierzei Wiślanej” i „Mewia Łacha”.
Obozy integracyjne młodzieży gimnazjalnej klas pierwszych organizowane są wspólnymi siłami Gimnazjum i organów samorządowych (Urząd Gminy w Odrzywole), co jest wyjątkiem w skali kraju. Współpraca z gminą polega głównie na pozyskiwaniu funduszów oraz korzystanie ze środków komunikacji (dowóz dzieci). W planach jest poszukanie sponsoringu prywatnego. Przed każdym wyjazdem podejmowana jest współpraca z rodzicami uczniów.
Grazyna Gapys
