Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Pedagogika zabawy - poszukiwanie nowych metod

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 24128 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Zadaniem pedagogiki zabawy jest dostarczenie osobom pracującym z różnymi grupami repertuaru metod oddziałujących na sferę emocjonalną człowieka, sprzyjających ujawnianiu pozytywnych uczuć, wspomagających samodzielną aktywność, wzmacniających poczucie bezpieczeństwa, poprawiających komunikację i rozwijających współpracę w grupie, a także wywołujących refleksje nad własnymi doświadczeniami i przeżyciami.

Pedagogika zabawy - poszukiwanie nowych metod

Pedagogika zabawy rozwinęła się  w latach siedemdziesiątych XX wieku w Stanach Zjednoczonych, Niemczech i Austrii jako metodyka pracy z grupą, będąca wynikiem poszukiwań dróg wspierania rozwoju człowieka, polepszenia komunikacji interpersonalnej oraz integracji grupy. Zadaniem pedagogiki zabawy jest dostarczenie osobom pracującym z różnymi grupami repertuaru metod oddziałujących na sferę emocjonalną człowieka, sprzyjających ujawnianiu pozytywnych uczuć, wspomagających samodzielną aktywność, wzmacniających poczucie bezpieczeństwa, poprawiających komunikację i rozwijających współpracę w grupie, a także wywołujących refleksje nad własnymi doświadczeniami i przeżyciami. W praktyce oznacza to:
·        wspólne odkrywanie i przeżywanie zabawy;
·        gry i zabawy, które pobudzają do wspólnego, wartościowego przeżywania, zamiast zwalczania się i tworzenia zależności: zwycięscy – zwyciężeni;
·        angażowanie w gry wielorakości naszego umysłu, możliwości wyrażania i kontaktowania się uczestników poprzez odczucia cielesne, ruch, taniec, odgrywanie ról, maski,  śpiew, rozmowy;
·        bezpośrednie kontakty według własnego uznania, zyskiwanie członków innych grup zamiast wzajemnej obserwacji;
·        kształtowanie postawy nauczyciela świadomego, twórczego, pobudzającego pracę, obecnego w klasie;
·        sprzyjanie bogatym wzajemnym kontaktom, zamiast sztywnym wzorcom porozumiewania się i obyczajów;
Zasady pedagogiki zabawy
Pedagogika zabawy wybiera z repertuaru zabaw tradycyjnych te, które spełniają określone zasady:
- zapewniają dobrowolność uczestnictwa,
- uwzględniają wszystkie poziomy komunikowania,
- uznają pozytywne przeżycie jako wartość i unikają rywalizacji,
- posługują się różnorodnymi środkami wyrazu.

Dobrowolność uczestnictwa polega na  tym, że uczestnik decyduje, czy chce wziąć udział w zajęciach. Nie jest do niczego zmuszany, a wychowawca tylko zachęca, zaprasza do uczestnictwa, stara się zainteresować.
W zasadzie wszystkie poziomy komunikowania chodzi  o poziom komunikacji rzeczowy i emocjonalny. Pierwszy dotyczy możliwie obiektywnych, logicznych, prawdziwych informacji, które wymieniane są między ludźmi. Drugi wskazuje, że treści kształcenia przyjmowane są zawsze w zależności od emocji towarzyszących procesowi uczenia się. Każdy bowiem uczestnik grupy ma inne doświadczenia, inne skojarzenia, inne nastawienie do tego, co grupa podejmuje, inaczej też odczuwa swoje miejsce w grupie, ma mniejsze lub większe poczucie pewności siebie, inne towarzyszą mu lęki i obawy.
Pozytywne przeżycie jako wartość
Pedagogika zabawy uznaje przeżycie jako wartość i preferuje zdobycie pozytywnego doświadczenia lub doznania w trakcie pracy w grupie i z grupą. Zabawa jest także pełną emocji sytuacją, która pobudza do refleksji i angażuje w ocenę argumentów, czyli pomaga w uczeniu się określonych treści i rozwiązywaniu problemów. Zdecydowanie unika bezsensownej rywalizacji, przypadkowych zwycięstw, konkurencji, w której jeden zwycięża a reszta przegrywa. Zabawy uczą współdziałania, współpracy, dostrzegania różnych mocnych stron wśród uczestników grupy. Dzięki temu łagodzą niepokój przed oceną, lęk przed przegrana i wzmacniają motywację do wysiłku.
Różnorodność środków wyrazu
Zasada ta oznacza przekazywanie treści oraz wywoływanie emocji poprzez oddziaływanie na różne zmysły. Włącza ona do pracy całą gamę środków wyrazu: ruch, gest, dotyk, taniec, dźwięk, malowanie, gra ról, pantomima. Wzbogacają one tradycyjne słowo mówione i pisane.

Realizacja powyższych zasad w pedagogice zabawy ma służyć wzmocnieniu motywacji uczenia się, motywacji do pracy w grupie składających się z różnie ukształtowanych osobowości, ludzi mających różny zakres doświadczenia.

Rodzaje zabaw
Można wyodrębnić następujące rodzaje zabaw, stosowanych w pedagogice zabawy:
- zabawy ułatwiające wejście w grupę, poznanie nowego otoczenia, poznanie imion, powierzchownych cech osób, z którymi rozpoczynamy naukę;
- zabawy rozluźniające, odprężające, wykorzystujące ruch, taniec, gest, likwidujące napięcie mięśni i napięcie psychiczne;
- zabawy ułatwiające wprowadzenie tematu, pozwalające poznać odczucia, doświadczenia, potrzeby i oczekiwania poszczególnych członków grupy;
- metody określane czasami jako gry dydaktyczne, a polegające na sposobie przedstawienia danych treści w formie zagadkowego problemu i poszukiwania rozwiązań według proponowanych reguł;
- metody wymiany myśli, gry dyskusyjne, analizowanie danego problemu z różnych stron, z włączeniem doświadczenia i dotychczasowej wiedzy uczestników;
- metody ułatwiające przekaz informacji zwrotnej, sygnalizujące indywidualną reakcję i odczucia poszczególnych osób;
- drama -  wykorzystująca gry z podziałem na role jako wstęp do omówienia konkretnego problemu;
- zabawy umożliwiające samoocenę, poznanie własnej hierarchii wartości, własnych spontanicznych zachowań;
- zabawy integrujące dużą grupę, umożliwiające wszystkim wspólną, aktywną zabawę, bez podziału na bawiących się i obserwatorów, bez ośmieszającej rywalizacji, przypadkowych wygranych i kilku zwycięstw.

Przykłady zabaw do wykorzystania

Dłoń i imię
Na arkuszu każdy odrysowuje swoją dłoń i wpisuje w nią swoje imię, młodszym dzieciom pomagają dorośli. Potem ten arkusz zawieszamy w widocznym miejscu.
Papierowe kule
Przygotowujemy kule z gazet. Można nimi rzucać jak piłką, podawać między sobą rzucać do celu.
Widokówka
Na kartonie malujemy widokówkę ze swoim ulubionym zwierzęciem lub ze zwierzęciem, które chcielibyśmy mieć. Piszemy na niej swoje imię i imię swojego ulubieńca. Widokówkę można zawiesić lub podarować komuś.
Kwiaty
Na ścianie przyklejamy przy pomocy obustronnie klejącej taśmy symbol przedstawiający nierozwinięty pąk kwiatu. Każdemu dajemy kolorowe płatki, na których piszą oni swoje imiona i przyklejają do ściany, aż powstanie wielki kwiat. Prowadzący może następnie rozpocząć zabawy, wychodząc od symboliki tego kwiatu, który tak szybko rozkwitł. Tak może rozwinąć się atmosfera w naszej grupie.
Pszczele koszyczki
Uczestnicy zostają na krótki okres czasu podzieleni na małe grupy. Każda z nich otrzymuje ściśle określone, ograniczone w czasie zadanie do wykonania.
Kąty (stanowiska tematyczne)
W sali, w różnych miejscach rozmieszcza się rysunki, plakaty, przedmioty wyrażające zróżnicowane poglądy na określony temat. Każdy uczestnik wybiera to, co mu odpowiada.
Karuzela
W pomieszczeniu lub na terenie otwartym przygotowanych jest wiele stacji. Znajdują się na nich różne rekwizyty. Uczestnicy, podzieleni są na grupy, wędrują w uporządkowanym ciągu od stacji do stacji. W każdym takim punkcie grupa ma do zrealizowania określone działanie. Wędrówkę można zakończyć jakąś prezentacją efektów pracy każdej z grup.
Cebula
Uczestnicy tworzą dwa równoliczne kręgi. Partnerzy z kręgu zewnętrznego i wewnętrznego zwracają się do siebie twarzami. Następnie uczestnicy przechodzą od jednego partnera do drugiego według ściśle określonej reguły. Przy każdej zmianie partnera następuje powitanie (można witać się po polsku, po eskimosku, japońsku,  urzędowo), wykonanie polecenia prowadzącego (porozmawiać na określony temat, o tym, co się lubi, znaleźć trzy cechy wspólne lub trzy różniące, utworzyć pomnik, zrobić masaż) oraz pożegnanie.
Pojedynczo i jednocześnie
Każdy uczestnik wykonuje jednocześnie (indywidualnie) to samo zadanie, co inni na przykład: malowanie, praca indywidualna, krótkie działania w ruchu. Model ten nie może trwać zbyt długo, bowiem grozi izolacją.
Powitanie
Wykorzystujemy metody:
·        Witamy tych, którzy
·        Każdy swoje imię. Prosimy, by każdy wykrzyknął swe imię, gdyż chcemy je poznać. Wszyscy krzyczą jednocześnie i jak najgłośniej.
Kostka
Prowadzący ma kostkę do gry i pokazuje na niej pewną liczbę oczek. Poruszający się swobodnie po sali uczestnicy zabawy na ten sygnał uczestnicy łączą się w grupy po tyle osób, ile oczek zostało pokazanych. Wtedy prowadzący wydaje polecenie, np.:
1 – Boimy się deszczu.
2 – Jedna osoba chodzi, pokazując coś, a druga jest jej cieniem i naśladuje jej ruchy.
3 – Jedna osoba jest zepsutym samochodem, pozostałe więc ją pchają.
4 – Chodzimy pod jednym parasolem.
5 – Jedna osoba ma imieniny, więc składamy jej życzenia.
6 – Robimy pociąg.
Ludzie do ludzi
Dobieramy się parami. Prowadzący daje polecenia, które wszyscy wykonują, np.: „ucho do ucha”, „stopa do kolana”, „prawa dłoń do pleców”, „policzek do policzka”… Na hasło: „ludzie do ludzi”, trzeba szybko zmienić parę. Kto zostanie bez pary, prowadzi zabawę dalej.
Taneczna loteryjka
Prowadzący ma „zaczarowane” pudełko, w którym znajdują się losy z poleceniami, np.:
·        tańczymy jak baletnice
·        tańczymy, trzymając się za kolana,
·        tańczymy w kółkach w kółeczko,
·        robimy węża.
Wszyscy tańczą. W momencie, gdy prowadzący przerwie muzykę, ktoś z uczestników losuje jedno polecenie, które następnie wszyscy wykonują aż do następnej przerwy w muzyce i nowego polecenia.
Szpieg
Wszyscy chodzą i śledzą upatrzoną osobę. Na hasło: „jest”, łapiemy ją. Potem to samo, ale dwójkami.
Taniec z balonami
Dzieci i dorośli bawią się razem balonami. Odbijają je, tańczą z nimi, na przykład trzymając je między kolanami, brzuchami, odbijając je jednym palcem.
Odlot na balonach
Na znak prowadzącego wszyscy jednocześnie siadają na swoich balonach. To wcale nie jest takie proste i balon, szczególnie dzieciom, nie zawsze pęka.
Powitanie
Wszyscy krzyczą głośno swoje imię.
Owocowe imiona
Każdy uczestnik przedstawia się, używając jako „pseudonimu” nazw owoców zaczynających się na tę samą literę, co nasze imię, np. Joanna – jabłka, Beata – brzoskwinia. Każda kolejna przedstawiająca się osoba musi powtórzyć imiona i „pseudonimy” wszystkich osób przed nią. 
Odgadywanie imion
Każdy pisze na kartce pierwszą literę swojego imienia i przypina ją do ubrania. Następnie podchodzi do innej osoby i próbuje odgadnąć pełne brzmienie jej imienia. Przy trudnych, rzadko spotykanych imionach można zgadywać,  łącząc się w większe grupy.
To jest krokodyl
Pierwsza osoba trzyma jakiś przedmiot (kulę z papieru, piłkę, długopis itp.) i  mówi: „Nazywam się np. Monika, a to tutaj to krokodyl” i podaje go następnej osobie. Osoba,  do której się zwróci, bierze od prowadzącego ten przedmiot podając następnej, mówi: „Nazywam się Bartek. Ja i Małgosia uważamy, że to tutaj to krokodyl”. Następne osoby, biorąc przedmiot, muszą powtórzyć imiona wszystkich poprzednich uczestników zabawy. Jeżeli graczy jest wielu, to możemy wymienić imiona tylko pięciu lub czterech przed nami.
Rzucanie imionami
Rzucamy w kręgu jakimś przedmiotem (piłka, kostka) i mówimy swoje imię oraz imię odbiorcy, na przykład: „Kasia do Moniki”, „Monika do Ani”.
Kłębek (pajęcza sieć)
Osoba prowadząca przedstawia się i rzuca do jakiejś osoby siedzącej w kręgu kłębek wełny, trzymając jednak jego koniec. Osoba ta przedstawia się i odrzuca kłębek do kogoś innego, trzymając jednocześnie nitkę przy sobie. Między osobami powstaje „pajęcza sieć”. Ostatni z uczestników zabawy zaczyna zwijanie kłębka i kiedy dojdzie do osoby trzymającej nitkę, oddaje jej kłębek, mówiąc np. „Zwijaj dalej, Kasiu! ”

Przywiązani
Wszyscy gracze są przywiązani do niewidzialnej gumy, która jest przybita do podłogi na środku pomieszczenia. Chociaż wszyscy chcą wybiec na zewnątrz, jest to niemożliwe, bo kiedy tylko trochę się oddalą, guma przyciąga ich do środka(i muszą na dodatek skakać).
Rodzina
Przygotowujemy tyle małych karteczek z obrazkami różnych zwierząt, ilu jest uczestników w grupie. Na karteczkach mamy tyle rodzajów zwierząt, ile chcemy grup dzieci. Na dany znak wszyscy wyruszają na poszukiwanie swojej rodziny przywołując się głosami  tych zwierząt.
Smok
Kilku uczestników tworzy rządek przez podanie sobie rąk. Należy ustalić, gdzie smok ma głowę, a gdzie ogon. Na dany znak głowa ma za zadanie złapać ogon. W tej grze sygnałem do rozpoczęcia i zakończenia zabawy może być rytmiczna muzyka, włączana i wyłączana w odpowiednim momencie.
Węzeł gordyjski (supeł)
Wszyscy uczestnicy stoją w kole. Na dany znak zamykają oczy, wyciągają przed siebie ręce i idą powoli do przodu, aż poczują, że mogą dosięgnąć osoby z naprzeciwka. Kiedy wszyscy są już na środku, starają się poszukać wolnej dłoni.  Jeżeli dwie dłonie się spotkają, zaciskają się. Kiedy uczestnik ma już dwie dłonie zajęte, może otworzyć oczy. Teraz trzeba się wyplątać z kłębowiska ciasno połączonych rąk i ciał, nie rozłączając rąk. Za każdym razem udaje się znowu utworzyć koło. Efektem zabawy jest pełna integracja, gdyż trzeba się z innymi komunikować i pomagać im w „trudnych sytuacjach”.
Szybka zmiana miejsc
Jest to gra, która wnosi wiele ruchu i radości. Ważne jest dla każdego z nich tylko to, na jaką literę zaczyna się jego imię. Jeżeli ta litera znajduje się w słowie , które wypowiada prowadzący, to gracz muszą zmienić swoje miejsce. Prowadzący mówi np. mak, a gracze których imiona zaczynają się na:
M – Monika, Marta, Magda, Michał,
A – Ania, Agnieszka, Adrian,
K – Kasia, Karolina, Kacper,
zmieniają miejsca. Osoba, która jako ostatnia znajduje miejsce dla siebie, prowadzi grę dalej.

Bibliografia:
„Wprowadzenie do pedagogiki zabawy” pod redakcją E. Kędzior – Niczyporuk
KLANZA Lublin 1998
Opracowała: nauczycielka PS nr 2 w Żurominie Krystyna Topolewska

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie