Często w pracy z młodzieżą, nauczyciele i wychowawcy spotykają się z różnymi przejawami agresji i zachowań zagrażających życiu i zdrowiu. Jednym z nich są uzależnienia uczniów od środków odurzających. Wychodząc naprzeciw tym problemom szukamy różnych sposobów wskazania młodzieży takich zachowań, które pomogłyby im uchronić swoje życie i zdrowie przez zagrożeniami współczesnego świata. Opracowany przeze mnie konspekt lekcji wychowawczej pokazuje właśnie nauczycielom, wychowawcom, pedagogom jak można rozmawiać i pomóc młodzieży zrozumieć mechanizmy uzależnień, jak im się przeciwstawić.
KONSPEKT GODZINY WYCHOWAWCZEJ DO KLASY II GIMNAZJUM
Temat: Zrozumieć mechanizm uzależnień.
Treści ścieżki edukacyjnej: Zachowania sprzyjające i zagrażające zdrowiu- podejmowanie odpowiedzialnych wyborów. Przyczyny i skutki używania narkotyków; formy pomocy dla osób eksperymentujących i uzależnionych.
Po zakończeniu lekcji uczeń powinien
1. wiedzieć: Ścieżka edukacyjna: edukacja prozdrowotna.
a) zapamiętać (znać) - definicję uzależnienia ; - 3 fazy uzależnień;
b) zrozumieć mechanizm uzależnień; 2. umieć odróżnić prawdę od mitów dotyczących narkomanii.
Metody: burza mózgów, dyskusja, drama, miniwykład.
Formy: indywidualna, grupowa, zbiorowa.
Środki dydaktyczne: koperty zawierające stwierdzenia dotyczące narkomanii, 4 opaski potrzebne do dramy, tekst potrzebny do scenki, plansze: fazy uzależnienia, obiekty uzależnień. narkomania, kartki z adresami instytucji udzielającymi pomocy osobom eksperymentującym i uzależnionym.
Przebieg lekcji:
1. Wprowadzenie Nauczyciel podaje temat lekcji, informuje o powszechności problemu uzależnień w naszym społeczeństwie. Mówi, że narkotyki są środkami uzależniającymi. Funkcjonowanie rodzin z problemem narkotykowym jest takie samo jak w rodzinach z problemem alkoholowym. Te same są mechanizmy powstawania uzależnienia.
2. „Burza mózgów” Nauczyciel proponuje uczniom, by wymieniali skojarzenia ze słowem narkoman. zapisuje je na tablicy. 3. Weryfikacja opinii na temat narkomanii. Prowadzący dzieli uczniów na 5-6 osobowe grupy. Każdej z grup daje kopertę w której są twierdzenia dotyczące narkomanii. Uczniowie segregują je, oddzielają prawdę od mitów. Po około 10 minutach przedstawiciele grup kolejno czytają po jednym twierdzeniu orzekając czy jest ono prawdziwe czy nie.
Prawdy i mity o narkomanii
1. Narkoman jest obdarty i cuchnie. (mit)
2. Narkomania to choroba. (prawda)
3. Uzależniają się tylko słabi ludzie. (mit)
4. Narkomanem może zostać każdy bez względu na wiek, płeć i zawód. (prawda)
5. Nie uzależnię się, bo się kontroluję. (mit)
6. Pomagasz, gdy otwarcie mówisz narkomanowi o sytuacji swojej rodziny w związku z jego narkomanią. (prawda)
7. Marihuana jest zdrowa, bo naturalna. (mit)
8. Amfetamina pomaga w nauce. (mit)
9. Marihuana jest zdrowsza od papierosów. (mit)
10. Ludzie uzależnieni mogą przerwać branie narkotyków na kilka lub kilkanaście dni, ale to nie świadczy o tym, że człowiek nie jest uzależniony. (prawda)
11. Trzeźwy narkoman może być najlepszym rodzicem. (prawda)
12. Pomagasz narkomanowi, gdy starasz się być niewidzialny, niekłopotliwy. (mit)
13. NIe jest ze mną tak źle, bo nie daję sobie w żyłę. (mit)
14. Środki uzależniające pomagają ludziom w problemach. (mit)
W razie pojawienia się wątpliwości nauczyciel podejmuje dyskusję z klasą. Po podsumo- waniu podkreśla, że uzależnienie jest chorobą. Prowadzi do wyniszczenia fizycznego, emocjonalnego, duchowego i intelektualnego. Właściwe leczenie jednak może powstrzy- mać rozwój tej choroby. Wspólnie z klasą nauczyciel układa definicję uzależnienia.
Np. Uzależnienie to każde nawykowe zachowanie, ograniczające wolność ludzkich pragnień. Powoduje je przywiązanie lub przykucie do określonego obiektu. Obiektami uzależnienia mogą być: papierosy, alkohol, narkotyki, telewizja, jedzenie, praca, komputer, słodycze, picie kawy, leki, słodycze, hazard i inne.
4. Mechanizm uzależnień (metoda dramy)
Nauczyciel przedstawia uczniom 3 fazy wchodzenia na drogę uzależnienia. Przydziela 4 ochotnikom następujące role:
1. „NARKOMAN”
2. „WIELKIE ZADOWOLENIE” (odegranie wstępne fazy uzależnienia)
3. „ZAPOMNIENIE” (następna faza)
4. „DEPRESYJNOŚĆ” (odzwierciedla ostatnią fazę)
Osoby grające fazy uzależnienia zakładają na głowę odpowiednie opaski. Otrzymują kartki z rolami. Osoba z opaską „WIELKIE ZADOWOLENIE” spaceruje tuż za uczniem grającym narkomana jednocześnie odczytując swój tekst: „Chodź, zapoznaj się ze mną. Kiedy się ze mną zaprzyjaźnisz, będzie ci przyjemnie na świecie.
Przestaniesz być nieśmiały, spięty. Przestaniesz być znudzony. Będziesz dobrze się bawił. Po chwili druga osoba „ZAPOMNIENIE” kładąc rękę na ramieniu narkomana czyta swoją rolę: „Jestem twoim dobrym przyjacielem. Wiesz, gdzie mnie odnaleźć, gdy będę ci potrzebny. Beze mnie nie wiesz, co zrobić ze sobą. Pozwalam zapomnieć ci o wszystkich kłopotach.
Następnie „DEPRESYJNOŚĆ” obejmie „NARKOMANA” i powie: „Nie próbuj mnie zostawić. I tak ci się nie uda. Nie potrafisz żyć beze mnie. Wiem, że mnie nienawidzisz, ale jesteśmy na siebie skazani.”
Kiedy zakończy się drama, aktorzy podzielą się z klasą swoimi wrażeniami i spostrze- żeniami. Pozostałe dzieci też mogą zabrać głos i powiedzieć, co czuły w czasie oglądania scenki. Nauczyciel dziękuje grającym osobom.
5.Uporządkowanie informacji dotyczących uzależnień (miniwykład)
| Uzależnienia: alkoholizm, narkomania, nikotynizm, siecioholizm itp. |
| I faza: wielkie zadowolenie |
pragnienie przeżycia przygody, uleganie namowom, spróbowanie czegoś zakazanego, nieznane do tej pory doznania psychiczne, odczucie odwagi i dorosłości, inne samopoczucie |
| II faza: zapomnienie, możliwość uzależnienia się |
chęć powtórzenia zadowolenia: początek uzależnienia psychicznego, ogranicza świadomość lub odrzucenie ze świadomością zniszczenia swojego zdrowia |
| III faza potrzeba korzysta- nia z nałogu, depresyjność |
spełnianie przyjemności doznań jest silniejsze od świadomości zni-szczenia swojego zdrowia i życia, narkoman (alkoholik) nie ma władzy nad własną wolą, władzę nad jego mózgiem mają nałogi |
6.Nauczyciel zapoznaje uczniów z listą osób i instytucji, które mogą udzielić pomocy osobie eksperymentującej lub uzależnionej. 7. Rundka podsumowująca: Na dzisiejszej lekcji dowiedziałem się, że: ………………
Literatura uzupełniająca:
1. B. Bleja- Sosna, M. Składanowska: Poradnik dydaktyczny. Godziny wychowawcze, Wydawnictwo Bea- Bleja, Toruń 2001.
2. M. Wieczorek- Stachowicz: Profilaktyka w szkole. Poradnik dla nauczyciela, Toret, Warszawa 2000.
3. M. Pasek: Narkotyki przy tablicy, Toret, Warszawa 2000.
4. M. Pawlak: Narkotyki-mity, „Wychowanie na Co Dzień” 2002 nr 10/11 s. 43-44.
5. Encyklopedia popularna PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1991.
Opracowała: Ewa Jodko- pedagog Gimnazjum w Pieckach
|
