Większość dzieci ma podstawowe predyspozycje do uczenia się języków obcych uzyskane w procesie uczenia się swojego ojczystego języka. Zdolności te pozwalają im w sposób mniej lub bardziej efektywny osiągnąć odpowiednie wyniki w procesie nauczania nowego języka obcego. Podczas jego nauki dzieci kontynuują rozwój tej umiejętności, np. poprzez zolność "wyłapywania" znaczenia słów, zdań, czy poprzez umiejętność uczenia się poprzez rozwiniętą fantazję czy wyobraźnię. Język to sposób komunikacji. Używając go, jesteśmy w stanie rozumieć innych i możemy być rozumiani przez innych. Dla wielu dorosłych uczenie się języka obcego jest bardzo ważne. Chcą zrozumieć zasady stosowania odpowiednich czasów gramatycznych, reguł, które nimi rzadzą. Dzieci uczą się języka obcego w odmienny sposób. Oni uczą się go w go w sposób holistyczny, całościowy, nie sprowadzając go do sumy ich części. Dziecko uczy się rozumieć to co słyszy, spekulując co to może znaczyć. W procesie tym mimika, gesty i inne wizualne dodatki takie jak, zdjęcia czy obrazki na tablicy odgrywają olbrzymią rolę w procesie rozumienia obcej mowy. Uczniowie nie powinni nudzić się podczas uczenia się języka angielskiego.
Bardzo niewielu nauczycieli ma luksus uczenia klas, w których wszyscy uczniowie mają ten sam poziom uzdolnień, ten sam poziom intelektualny i w równym stopniu chętnie uczą się języka angielskiego. W rzeczywistości, większość klas składa się z dzieci o różnym poziomie inteligencji i różnej motywacji do nauki. Musimy sobie zdawać sprawę z tego, że klasy o zróżnicowanym poziomie i motywacji do nauki są regułą w naszych szkołach i nie są także wyjątkiem w procesie uczenia języków obcych. Dzieci różnią sie między sobą i nie ma podstaw do twierdzenia, że wszystkie powinny w ten sam sposób entuzjastycznie i bardzo dobrze wykonywać na lekcji każde polecenie czy ćwiczenie. Uświadomienie sobie tego faku, szczególnie przez młodych nauczycieli, rozpoczynających pracę w tym trudnym zawodzie, to pierwszy i bardzo ważny krok. To sprawa prawie nie do uniknięcia, aby zawsze klasa składała się z uczniów o równym poziomie intelektualnym i nie zróżnicowanych zdolnościach do nauki języka.
Jednym z największych problemów w klasach o zróżnicowanym poziomie intelektualnym uczniów jest fakt, że kończą oni zadawane ćwiczenia w różnym tempie, jedni bardzo szybko inni wręcz przeciwnie. Ci, którzy skończą je przed innymi często zaczynają się nudzić. Fakt ten może być czasem powodem niewłaściwego zachowania na lekcjach, może skierować zachowanie dzieci w niewłaściwym kierunku. Dlatego też nauczyciel powinien mieć przygotowane wcześniej dodatkowe zestawy ćwiczeń, które mógłby polecić do zrobienia swoim "najszybszym" uczniom. Warto przygotować dodatkowe ćwiczenia gramatyczne, czy dialogi sytuacyjne do uzupełniania, na przykład, o trzech różnych poziomach trudności czy też teksty do zadań na czytanie ze zrozumieniem.
Uczniowie powinni efektywnie wykorzystywać swój czas nauki języka angielskiego. Dobrym pomysłem jest także urządzenie "kącika czytelniczego", gdzie uczeń kończący najszybciej ćwiczenia mógłby poczytać książkę w języku angielskim i odpowiedzieć na pytania zawarte przy każdej lekturze. Uczniowie mogą także powtarzać słownictwo, przygotowywać mapy słownikowe, poszerzać ich znajomość dopisując słowa na planszach wyeksponowanych w klasopracowni. Prace te powinny być zawsze nagradzane oceną, by uczniowie mieli motywację do rzetelnego ich wykonywania.
Nauczyciel powinien starać się poznawać swoich uczniów, ich zainteresowania, zdolności czy aspiracje. Młody nauczyciel, który zamierza uczyć swoich podopiecznych powinien upewnić się, co jego uczniowie potrafią zrobić i dobrze rozpatrzyć ich specyficzne potrzeby. Czasami grupowanie najsłabszych i bardzo zdolnych uczniów może dawać pozytywne efekty, jeżeli tylko ci drudzy potrafią dzielić się wiadomościami a ci "słabsi" umiejętnie skorzystać z pomocy koleżeńskiej. Przy innego typu zadaniach, takich jak, ćwiczenia gramatyczne czy pisanie, lepiej by uczniowie pracowali oddzielnie, uchroni to uczniów przed spisywaniem zadań od ucznia "mocniejszego". Bardzo ważną sprawą jest monitorowanie pracujących grup uczniowskich czy pojedynczych uczniów i udzielanie im pomocy we właściwym momencie. Unikniemy wtedy sytuacji, kiedy najsłabsi uczniowie mogliby przestać pracować w chwili, kiedy inni ich znacznie wyprzedzą w swoich działaniach. Nauczyciel powinien umieć zauważyć, który uczeń boryka się z trudnościami, któremu należy pomóc, a któremu należałoby przydzielić chwilową pomoc kolegi z klasy. Należy kierować zadaniami, które zadajemy swoim uczniom. Zadajmy łatwiejsze zadania mniej zdolnym czy bardziej nieśmiałym, a trudniejsze zdolniejszym. Na przykład, zadanie wymagajace ułożenia obrazków czy zdań we właściwej kolejności po wysłuchaniu tekstu, może być wykonane w ten sposób, że to pierwsze zadanie zostanie polecone mniej zdolnym uczniom, a to drugie, zdolniejszym i lepszym w nauce języka angielskiego.
Nauczyciel zawsze powinien pomóc w wykonywaniu zadania przez słabszego ucznia, w chwili kiedy ma on jakieś trudności. Nigdy nie powinno się pozostawiać nie dokończonego ćwiczenia, czy pozostawienia problemu uczniowi, który nie jest w stanie sam go rozwiązać. W przeciwnym bądź razie uczeń nie bedziepodejmował zadań, z którymi ma problemy i nie będzie czynił postępów w nauce. Nawet mały sukces jest motywacją do podejmowania następnego wyzwania w postaci następnego ćwiczenia.
Prace projektowe są szczególnie odpowiednie dla uczniów o różnych uzdolnieniach i umiejętnościach. Mogą one być wykonywane zarówno indywidualnie jak i w grupach. Jeżeli uczniowie pracują indywidualnie, bardziej zdolnych można zachęcić do opracowywania tematów w sposób wymagający dłuższych opracowań podczas gdy "słabsi" uczniowie mogą wykonywać projekty wymagające mniejszych ambicji i umiejętności. Jeżeli uczniowie chętnie pracują w grupach można ich podzielić na zespoły o podobnych zdolnościach lub na grupy uczniów o zróżnicowanym poziomie umiejętności. Nauczyciel powinien wyznaczć ucznia, który pomoże najsłabszym w grupie, każdy w zespole powinien mieć przydzielone odpowiednie dla siebie i swoich możliwości zadanie. Słabsi uczniowie mogą brać udział w projektowaniu ogólnego wizerunku plakatu czy artykułu, podczas gdy ci drudzy skoncentrują się na jego poprawnym redagowaniu.
Jedną z najważniejszych rzeczy jest stworzenie w czasie lekcji właściwej, pogodnej atmosfery. Nauczyciel powinien często, właściwie i cierpliwie wspierać działania uczniów, chwalić ich za prawidłowe zrozumienie i wykonanie zadań. Tego typu zachowanie nauczyciela motywuje jego uczniów do pracy i zachęca do osiągania przez nich coraz lepszych wyników w nauce. Dzieci chętniej uczą się języka angielskiego, kiedy treści lekcji są zrozumiałe, interesujące, ekscytujące czy pełne zabawy. Piosenki, chanty czy wierszyki stwarzają im możliwości wykorzystania swoich umiejętności, sprawdzenia swojej wymowy, intonacji w czasie zabawy, śpiewu bez obawy i stresu.
Artykuł opracowała mgr Barbara Biskup
|
