Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Najczęściej występujące wady kręgosłupa w postawie ciała człowieka

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 12597 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Ogromną rolę w życiu człowieka odgrywa jego budowa i postawa ciała. W przeciwieństwie do innych istot z gatunku ssaków człowiek charakteryzuje się dwunożną postawą ciała z tułowiem i głową usytuowanymi w przedłużeniu usytuowanych kończyn dolnych. Doszło do tego w długotrwałym procesie ewolucji, podczas której człowiek dostosował się do zmieniających warunków środowiska przyrodniczego i społecznego. Utrzymanie poprawnej postawy ciała wymaga od organizmu ciągłego zrównoważenia poszczególnych jego części w stosunku do siebie tak, aby wspólny środek ciężkości padał na centralny punkt płaszczyzny podparcia. W warunkach fizjologicznych regulowane jest to podświadomie i odbywa się bez większego wysiłku mięśniowego. Ułatwia to człowiekowi funkcjonowanie w otaczającym go środowisku zewnętrznym. Jednak bardzo wiele osób posiada nieprawidłowości w budowie ciała, a co za tym idzie, nieprawidłową budowę ciała. Zmienność postawy ciała uwarunkowana jest czynnościami zewnątrz- i wewnątrzśrodowiskowymi.
         Zdrowy noworodek ma kręgosłup prosty, podatny na zmiany pozycji, a więc indyferentny morfologicznie. W miarę rozwoju zainteresowania otoczeniem i wzmacniania mięśni dziecko stopniowo wzbogaca dotychczasową pozycję leżąc na wznak, leżeniem na brzuchu z unoszeniem głowy, siedzeniem, raczkowaniem a wreszcie – staniem i chodzeniem.
          W początkowym okresie siedzenia kręgosłup dziecka ulega wygięciu w tył w całej swej długości. Z krzywizn kręgosłupa dostrzega się jedynie słabo zaznaczone przodowygięcie – lordozę szyjną. Pionizacja, a więc wstawanie i chodzenie, zapoczątkowuje okres wytwarzania się lordozy lędźwiowej i tyłowygięcia tzn. kifozy piersiowej. W okresie wczesnego dzieciństwa (2 – 3 rok życia) dla prawidłowej postawy dziecka charakterystyczne są: stosunkowo wypukły brzuch i niewielka lordoza lędźwiowa, przy ledwo zaznaczonej kifozie piersiowej.
         W okresie przedszkolnym (4 – 7 lat) postawa dziecka wykazuje tendencję do zwiększania lordozy lędźwiowej (zwiększania kąta przodopochylenia miednicy) i spłaszczenia brzucha. Znaczne uwypuklenie brzucha, zaokrąglenie pleców, odstawanie łopatek, wysunięcie barków i głowy ku przodowi są wadliwe, należy im przeciwdziałać.
         W okresie szkolnym należy zwrócić uwagę na dwa okresy krytyczne posturogenezy, gdyż właśnie wtedy powstaje najwięcej wad postawy.
         Pierwszy okres krytyczny, przypadający na wiek 6 – 7 lat związany jest ze zmianą trybu życia dziecka. Istota tej zmiany tkwi w przejściu ze swobodnego, indywidualnie regulowanego przez dziecko reżimu ruchu – wysiłku i odpoczynku w narzucony kilkugodzinny system przebywania w pozycji siedzącej, często w niewłaściwych warunkach.
         Drugi okres krytyczny posturogenezy związany jest ze skokiem pokwitaniowym (dziewczęta: 11 – 13 lat, chłopcy: 13 – 14 lat). Intensywny przyrost długości kończyn dolnych i tułowia, zmiana pozycji ciała oraz dotychczasowego uczucia i nawyku postaw do zmienionych warunków morfologicznych stwarzają sytuację, w której pogłębianie się istniejących wad jest szczególnie częste. W tym okresie obserwujemy występującą często u dziewcząt tendencję do ukrywania, maskowania rozwijających się sutków, wysuwaniem barków do przodu i zaokrągleniem pleców. Sytuację tę pogarsza jeszcze znaczne obciążenie programem szkolnym, wymagające wielogodzinnego siedzenia nad lekcjami.
         Niezależnie od etiologii mechanizm utrwalania się postawy nieprawidłowej jest taki sam: na skutek nawykowego lub wywołanego innymi przyczynami przyjmowania stale takich samych pozycji ciała przyczepy pewnych grup mięśniowych są stale anormalnie zbliżone, a inne nadmiernie oddalone. Pierwsze będą ulegały skurczeniu lub nawet przykurczeniu, a drugie rozciągnięciu. Tak, więc w korygowaniu postawy ciała ćwiczeniami fizycznymi zalecane często same wzmacnianie tzw. mięśni posturalnych (tj. mięśni grzbietu, brzucha, mięśni pośladkowych) jest niewystarczające. Należy przede wszystkim znieść ograniczenia ruchomości stawów, mięśnie zbyt krótkie wydłużyć lub rozciągnąć, a zbyt długie skurczyć.
         Aby otrzymać mięsień krótki powinien on wykonywać skurcze o małej amplitudzie i z takiego położenia, kiedy oba przyczepy są zbliżone, natomiast, aby otrzymać mięsień długi – skurcze, także o małej amplitudzie, powinny być wykonywane z takiego położenia, kiedy przyczepy są bardziej oddalone. Aby mięsień rozciągnąć potrzebne jest użycie siły zewnętrznej np. druga kończyna partnera, obciążenie. Ćwiczeniami wykonywanymi w pewnym zakresie pacy mięśnia tj. od pewnego zbliżenia przyczepów do pełnego ich oddalenia lub odwrotnie nie uzyskuje się ani wydłużenia ani skurczenia mięśni.
         Zasady postępowania korekcyjnego tj. doboru pozycji wyjściowej i rodzaju ćwiczenia do konkretnego przypadku przedstawię na przykładzie typologii Wilesa, który uznaje, że wielkość i kształt krzywizn kręgosłupa zależą od jego ruchomości i wielkości przodopochylenia miednicy. Wyżej wymieniony autor wyszczególnił następujące wady w postawie ciała:
A.   Plecy wklęsło – wypukłe (ww.);
B.    Plecy kołyskowe;
C.   Plecy płaskie;
D.   Plecy okrągłe.
Ad. A. Plecy wklęsło – wypukłe charakteryzują się zwiększonym przodopochyleniem miednicy, prawidłową ruchomością kręgosłupa.
Objawy: duża lordoza lędźwiowa i kifozy piersiowa, głowa w stosunku do tułowia usytuowana w przodzie, barki wysunięte w przód, łopatki odstające, klatka piersiowa spłaszczona, wystający brzuch.
Zadania: skracanie mięśni brzucha, pośladkowych, grzbietu w odcinku piersiom i ustalających łopatki (mięśnie głównie równoległoboczne), wydłużania mięśni grzbietu w odcinku lędźwiowym, mięśni karku i szyi, wydłużanie względnie rozciąganie mięśni zginaczy uda (głównie biodrowo – lędźwiowe) i przywodzących barki (głównie piersiowe większe).
 
         ĆWICZENIA MIĘŚNI KARKU I SZYI.
1.     P. w. – leżenie tyłem,
        R. – przyciskanie głowy do podłoża.
2.     P.w. – leżenie tyłem, ręce splecione pod głową,
        R. – ręce unoszą głowę, głowa przeciwdziała.
3.     P.w. – leżenie tyłem, rotacji zewnętrznej, współćwiczący w siadzie skrzyżnym podkłada ręce pod głowę ćwiczącego,
       R. – przyciskanie głowy do podłoża przeciwko oporowi współćwiczącego.
4.     P. w. – siad klęczny, ramiona w dół w rotacji zewnętrznej, palce dotykają podłogi,
        R. – skłon głowy w przód z patrzeniem możliwie jak najwyżej na klatkę piersiową.
5.     P. w. – siad klęczny, ramiona w dół w rotacji zewnętrznej, palce dotykają podłogi,
        R. – cofanie głowy.
6.     P. w. – siad skrzyżnym tyłem do drabinki, nachwyt szczebelka na wysokości barków,
        R. – skręt głowy w prawo i w lewo (maksymalnie, ale nie gwałtownie).
7.     P. w. – siad skrzyżnym tyłem do drabinki, nachwyt szczebelka na wysokości barków,
        R. – skłon głowy w prawo i w lewo bez odrywania głowy od drabinki.
 
          ĆWICZENIA MIĘŚNI GRZBIETU.
1.     P. w. – leżenie przodem, ramiona wzdłuż tułowia,
        R. – unoszenie tułowia w górę, dolne żebra spoczywają na podłożu.
2.     P. w. – leżenie przodem, ręce splecione nad głową (odmiany: ramiona w przód w rękach laska, piłka lub ciężarki),
        R. – unoszenie tułowia w górę, dolne żebra spoczywają na podłożu.
3.     P. w. – leżenie przodem, ramiona w bok, w jednej ręce piłka,
        R. – unoszenie tułowia w górę i toczenie piłki z jednej ręki do drugiej na wysokości głowy.
4.     P. w. – siad klęczny dwójkami przodem, ramiona w przód w skos, szeroki nachwyt laski,
        R. – opad tułowia w tył z wzajemnym oporowaniem.
 
ĆWICZENIA MIĘŚNI OBRĘCZY BARKOWEJ.
1.     P. w. – leżenie tyłem, ramiona w rotacji zewnętrznej,
        R. – odwodzenie ramion bokiem w górę w skos.
2.     P. w. – leżenie tyłem, ramiona w bok w przód ugięte,
        R. – przejście do pozycji ramiona w bok w górę ugięte.
3.     P. w. – leżenie tyłem, ramiona w rotacji zewnętrznej,
        R. – uwypuklanie klatki piersiowej.
4.     P. w. – leżenie przodem, ręce splecione nad głową,
        R. – unoszenie łokci w górę.
 
         ĆWICZENIA MIĘŚNI BRZUCHA.
1.     P. w. – leżenie tyłem,
        R. – unoszenie głowy i barków.
2.     P. w. – leżenie tyłem,
        R. – przejście do siadu prostego.
3.     P. w. – siad klęczny, ramiona skurczone,
        R. – opad tułowia w tył.
4.     P. w. – leżenie tyłem, nogi ugięte w kolanach,
        R. – unoszenie, przyciąganie kolan do brzucha z jednoczesnym unoszeniem miednicy.
 
          ĆWICZENIA MIĘŚNI OBRĘCZY BIODROWEJ.
1.     P. w. – leżenie tyłem,
        R. – przyciskanie nóg do podłoża.
2.     P. w. – leżenie przodem głowa spoczywa na rękach,
        R – naprz4eciwstronne unoszenie wyprostowanych nóg tuż nad podłożem.
3.     P. w. - leżenie przodem głowa spoczywa na rękach,
        R. – nożyce pionowe, poziome.
4.     P. w. - leżenie przodem głowa spoczywa na rękach,
        R. – jednoczesne unoszenie obydwu nóg w górę (można z woreczkiem, szarfą lub z piłką).
 
          Ad. B. Plecy kołyskowe charakteryzują się zwiększonym przodopochyleniem miednicy, zbyt dużą, ograniczoną ruchomością kręgosłupa.
Objawy: krótka, lecz głęboka lordoza lędźwiowa, długa, duża i utrwalona kifozy piersiowa, pogłębiona lordoza szyjna, głowa i barki wysunięte do przodu, klatka piersiowa spłaszczona, łopatki odstające, wystający brzuch.
         
Zadania: zwiększenie ruchomości kręgosłupa w odcinku piersiowym. Skracanie, wydłużanie i rozciąganie mięśni jak w plecach wklęsło – wypukłych.
 
          Ad. C. Plecy płaskie charakteryzują się zmniejszonym przodopochyleniem miednicy (za małym), prawidłową ruchomością kręgosłupa.
Objawy: zbyt mała lordoza lędźwiowa, zbyt mała kifozy piersiowa (niekiedy możliwość występowania odwrotności krzywizn), płaska klatka piersiowa, barki opadające.
Zadania: skracanie mięśni grzbietu w odcinku lędźwiowym, mięśni zginaczy uda i mięśni unoszących barki, wydłużanie mięśni brzucha, pośladkowych i kulszowo – goleniowych.
 
          ĆWICZENIA MIĘŚNI GRZBIETU.
1.     P. w. – leżenie przodem, ręce nad głową,
        R. – unoszenie miednicy z lekkim podciąganiem kolan.
2.     P. w. – klęk obunóż, ramiona skrzyżnie, dłonie na barkach, broda przyciągnięta, stopy podtrzymywane przez współćwiczącego,
        R. – opad tułowia w przód.
3.     P. w. - klęk obunóż w rozkroku, ramiona skrzyżnie, dłonie na barkach, broda przyciągnięta, stopy podtrzymywane przez współćwiczącego,
        R. – postępowanie na kolanach w lekkim opadzie tułowia w przód.
4.     P. w. – leżenie przodem wzdłuż ławeczki, tułów i głowa poza ławeczką ramiona skrzyżnie, dłonie na barkach, broda przyciągnięta, stopy podtrzymywane przez współćwiczącego,
        R. – unoszenie tułowia w górę.
 
          ĆWICZENIA MIĘŚNI OBRĘCZY BARKOWEJ.
1.     P. w. – pozycja stojąca, broda przyciągnięta,
        R. – wspięcie na palce wznos ramion przodem w górę (lub bokiem w górę).
2.     P. w. – pozycja stojąca, ramiona skrzyżnie, dłonie na barkach,
        R. – wspięcie na palce, wznos skrzyżowanych ramion aż do dotknięcia nimi czoła.
3.     P. w. – siad klęczny, dłonie na głowie, broda przyciągnięta,
        R. – wyprost ramion w górę w skos.
 
          ĆWICZENIA MIĘŚNI OBRĘCZY BIODROWEJ.
1.     P. w. – siad prosty tyłem do drabinki, zwinięty kocyk w okolicy lędźwi, ramiona skrzyżnie, dłonie na barkach,
        R. – zginanie raz jednej raz drugiej nogi w stawie kolanowym i biodrowym.
2.     P. w. – siad prosty tyłem do drabinki, zwinięty kocyk w okolicy lędźwi, ręce wsparte na podłożu w okolicy bioder,
        R. – współćwiczący unosi wyprostowane nogi ćwiczącego, który stawia opór.
3.     P. w. – przysiad, ramiona skrzyżnie, dłonie na barkach, broda przyciągnięta, pogłębienie lordozy,
        R. – chodzenie w przysiadzie z zachowaniem lordozy lędźwiowej i kifozy piersiowej.
 
          Ad. D. Plecy okrągłe charakteryzują się zbyt małym przodozgięciem miednicy, ograniczoną ruchomością kręgosłupa.
Objawy: zbyt mała lordoza lędźwiowa, długa utrwalona kifozy piersiowa, odstające łopatki, barki i głowa wysunięte ku przodowi, spłaszczona klatka piersiowa.
Zadania: zwiększenie ruchomości kręgosłupa, skracanie mięśni grzbietu na całej długości, mięśni ustalających łopatki, oraz zginaczy uda, wydłużanie mięśni karku i szyi oraz brzucha i prostowników uda, wydłużanie względnie rozciąganie mięśni piersiowych.
          W przypadku odcinka lędźwiowego stosujemy identyczne ćwiczenia co w przypadku pleców płaskich, natomiast w przypadku odcinka piersiowego czyli kifozy stosujemy identyczne ćwiczenia co w przypadku pleców wklęsło – wypukłych.
 
          ĆWICZENIA LORDOZUJĄCE.
1.     P. w. – podpór przodem, stopy na drugim szczebelku drabinki,
        R. – przejście do przodu łukiem.
2.     P. w. – podpór przodem, współćwiczący chwyta za kończyny dolne (taczki),
        R. – postępowanie do przodu.
3.     P. w. – klęk obunóż,
        R. – wznos ramion w górę i skłon tułowia w tył.
 
  
SKOLIOZY są to skrzywienia kręgosłupa charakteryzujące się odchyleniem osi anatomicznej od mechanicznej w trzech płaszczyznach: czołowej, strzałkowej i poprzecznej. Są one chorobą ogólnoustrojową, powodującą szereg zmian wtórnych w układach narządu ruchu, oddychania oraz krążenia. Jak wskazują liczne badania, towarzyszą im ponadto zmiany biochemiczne, niektóre są odbiciem zaburzeń metabolizmu substancji podstawowej tkanki łącznej, chrząstek i kości. Nieznana etiologia, czyli pochodzenie większości z nich sprawia, że nasuwają one trudności w rokowaniu i terapii.
Najogólniej skoliozy możemy podzielić na jednołukowe, wyrównane i wielołukowe skompensowane.
Ze względu na pochodzenie możemy podzielić je na funkcjonalne i strukturalne. W skoliozach funkcjonalnych zmiany dotyczą układu mięśniowo – więzadłowego, są odwracalne i na tyle nie zaawansowane, że poddają się próbie korekcji czynnej i biernej. Natomiast skoliozy strukturalne dotyczą również układu kostnego, powodując w nim nieodwracalne zmiany kręgów kręgosłupa, klatki piersiowej, miednicy i innych. W związku w tym ani czynna, ani bierna korekcja nie wyrównują skrzywienia. Jedynym warunkiem w chwili obecnej jest zabieg operacyjny. Na zajęciach korekcyjnych można skutecznie oddziaływać na skoliozy pochodzenia funkcjonalnego. W tym wypadku należy zlokalizować miejsce, odcinek i stopień skrzywienia kręgosłupa. Po stronie uwypuklenia się kręgosłupa należy skrócić mięśnie grzbietu, natomiast po stronie przeciwnej wydłużyć. Jednak w warunkach szkolnych na zajęciach korekcyjnych zaleca się wzmacnianie mięśni grzbietu na całej długości, wykonując ćwiczenia symetryczne.
W wieku przedszkolnym, zgodnie z możliwościami i potrzebami dziecka ćwiczenia wyrabiające gorset mięśniowy prowadzi się w formie zabawowej, naśladownictwa, bezpośredniej celowości ruchu i częściowo ścisłej. W przypadkach o dużej progresji, gdy konieczne jest szybkie powstrzymanie skrzywienia i zmian wtórnych, stosuje się – podobnie jak u dzieci starszych – gorsety.
          W wieku szkolnym znajdują zastosowanie wszystkie formy leczenia a więc: korekcja ruchem, gorsetami, zabiegiem operacyjnym. Korekcję ruchem stosuje się w postaci samodzielnej bądź też skojarzonej z pozostałymi dwiema metodami. W tych przypadkach gimnastyka korekcyjna pełni rolę uzupełniającą i jest podporządkowana wiodącej metodzie leczenia.
 
 
LITERATURA
E. Zeyland – Malawka „Ćwiczenia korekcyjne”, AWF, Gdańsk, 1993.
M. Kucner – Kozińska „Korekcja wad postawy”, WsiP, Warszawa, 1981r. 
 
 Opracował: mgr Artur Ambroziak

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie