Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Program warsztatów integracyjnych dla klasy w gimnazjum

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 40385 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Klasa szkolna to specyficzny rodzaj grupy społecznej. Młodzi ludzie przyjmują w niej określone role społeczne. W klasie funkcjonują przynajmniej przez trzy lata nauki w gi zadaniem wychowawcy, pedagoga szkolnego, innych nauczycieli i innych pracowników szkoły jest zrobić wszystko, aby dziecko odnalazło swoje miejsce w klasie i ubiło ją. Niniejszy program nadaje się do wykorzystania we wszystkich klasach. Uzupełniony jest o moje własne doświadczenia z jego realizacji.

WSTĘP

Klasa szkolna stanowi specyficzną grupę społeczną, która funkcjonuje w oparciu o przyjęte przez jej członków zasady. Uczniowie ją tworzący przyjmują określone pozycje, wchodzą – bardzo często nieświadomie – w określone role społeczne.

Klasa gimnazjalna to takie środowisko społeczne, w którym młodzież spędza około jednej trzeciej doby przynajmniej przez trzy lata. Warto więc zadbać o to, by grupa ta funkcjonowała w sposób właściwy, zapewniając jej członkom poczucie bezpieczeństwa, sprzyjając rozwojowi emocjonalnemu, psychicznemu i społecznemu każdego z uczniów.

Warto wspomnieć, że nauka w gimnazjum przypada w bardzo burzliwym dla młodego człowieka okresie. Mówimy tu o wieku 12-17 lat, kiedy zaczyna on świadomie zdobywać wiedzę o sobie samym, zastanawiać się nad sobą i swoimi potrzebami. Szuka też miejsca, w którym mógłby się realizować. Często wiąże się to z realizacją potrzeby przynależności do grupy, z którą można by się utożsamić, w której można by znaleźć swoje miejsce, czuć się aprobowanym przez innych. W czasie nauki w gimnazjum bardzo często ulega też osłabieniu związek młodego człowieka z rodziną, a szczególnie rodzicami. Rodzice tracą pozycję autorytetu, młodzi poszukują innych wzorców, na których mogliby się oprzeć. Bardzo często szukają ich właśnie w grupie rówieśniczej.Należy dodać, że klasa szkolna stanowi o tyle specyficzną grupę społeczną, iż – w większości przypadków – dobór jej członków jest przypadkowy. Dziecko zostaje przyporządkowane do określonej klasy w sposób bardzo dowolny. Czasami kryterium doboru stanowi, np. język obcy, jakiego dziecko uczyło się w szkole podstawowej. Uczeń musi odnaleźć się w nowej grupie, odnaleźć w niej swoje miejsce. Uczeń, przypisany do określonej klasy bardzo rzadko decyduje się na jej zmianę.
Warto więc uczynić wszystko – co jest rolą zarówno wychowawcy, jak i psychologa, pedagoga szkolnego, innych nauczycieli, a także samych uczniów – aby poszczególni uczniowie mogli funkcjonować w klasie bez zakłóceń, zżyć się ze sobą, stanowić zwarty zespół, czyli tzw. potocznie “zgraną klasę”.

Muszę również zaznaczyć, że zgranej klasie łatwo jest realizować jeszcze jeden cel, do którego została ona powołana, tj. cel edukacyjny. Łatwiej się uczyć w klasie, której członkowie nie piętnują nawzajem swojej niewiedzy, nie szykanują osób, które wolniej lub z większym trudem przyswajają wiedzę.

Stąd też troska o integrację klasy powinna stanowić ważny punkt planu pracy wychowawczej każdego wychowawcy, a warsztaty integracyjne – moim zdaniem – warto przeprowadzać przynajmniej na początku klasy I i II.

CHARAKTERYSTYKA ZESPOŁU KLASOWEGO –

- KLASA IIE

Klasa IIE, której wychowawczynią jestem drugi rok, stanowi specyficzną grupę. Jest to na swoim poziomie jedyna klasa, w której uczniowie uczą się języka niemieckiego, tak więc właśnie ów fakt był głównym kryterium naboru uczniów do klasy.
Tak się złożyło, że właśnie w tej klasie znajdowało się również wielu uczniów z dwóch domów dziecka, a także placówki interwencyjnej – pogotowia opiekuńczego – które funkcjonują w rejonie naszego gimnazjum.

W klasie I uczniowie we wrześniu uczestniczyli w zajęciach integracyjnych prowadzonych przez pedagoga szkolnego. Trzeba powiedzieć, że zajęcia te, odbywające się bez udziału wychowawcy klasy, nie spełniły swojej roli z wielu przyczyn, wśród których wymienię – moim zdaniem - najważniejsze:

  • zbyt wczesną ich organizację (drugi dzień po rozpoczęciu roku szkolnego) – uczniowie nie zdążyli przyjrzeć się sobie wzajemnie, niektórzy nie byli jeszcze członkami zespołu klasowego;
  • słabą frekwencję uczniów na zajęciach, spowodowaną m.in. strachem przed nieznaną formą zajęć (tak tłumaczyli swoją nieobecność podczas późniejszych rozmów ze mną).
Próby integracji zespołu klasowego podejmowane przeze mnie w klasie I nie odniosły pożądanego rezultatu. W ciągu roku szkolnego klasa wielokrotnie zmieniała swoją liczebność, co było spowodowane czynnikami niezależnymi od wychowawcy, np. wyjazd wychowanków domu dziecka do placówek zamkniętych, przeniesienie dziecka z innej szkoły do naszego gimnazjum, karne przeniesienie ucznia do innej klasy, przyznanie dwóm osobom nauczania indywidualnego obywającego się w domu ucznia. Poza tym uczniowie w wielu przypadkach pochodzą z rodzin patologicznych (alkoholizm, przemoc w rodzinie, rodziny niepełne, długotrwałe bezrobocie), a ich rodzice w wielu przypadkach nie utrzymywali kontaktów ze szkołą, nie interesowali się losem dzieci – co owocowało wagarami. W wyniku splotu tych wszystkich faktów i okoliczności klasę pierwszą z pozytywnym wynikiem ukończyło tylko 13 osób.
W czerwcu poprzedniego roku przeprowadziłam ankiety i badania socjometryczne, które pozwoliły mi zdiagnozować, jakie relacje panują w klasie. Uczniowie określali w skali od 1 do 10 zgranie klasy (przeważały wyniki – 3), wskazywali osoby izolowane, odrzucone przez klasę lub od niej się izolujące, odpowiadali na pytania typu:

“Kogo zabrałbyś na bezludną wyspę?”, “Z kim poszedłbyś do kina?”, “Z kim najchętniej siedziałbyś w ławce?”, “Z kim nie usiadłbyś w jednej ławce?”

Kiedy we wrześniu uczniowie znaleźli się w klasie II, liczebność grupy znowu zmieniła się w sposób znaczący, pojawiło się w niej 11 nowych uczniów, co stanowiło blisko połowę całej klasy. Wychodząc więc naprzeciw oczekiwaniom uczniów, a także postępując zgodnie z własnymi przemyśleniami, zdecydowałam się na przeprowadzenie w klasie warsztatów integracyjnych, które miały miejsce w pierwszych tygodniach października, kiedy sytuacja w klasie unormowała się (zakończył się “napływ” i “odpływ” uczniów.)

h
DIAGNOZA

W wyniku własnych obserwacji i przeprowadzonych ankiet można uznać, że

  1. osobą dominującą, czasami wzbudzającą strach w klasie, jest Basia;
  2. istnieje antagonizm między Basią a klasowym “filozofem”, Karolem, oraz między Gosią a resztą klasy;
  3. na marginesie klasy pozostają: Patryk, Karolina i Ewelina;
  4. autorytetem jest Paweł.
    Ad.1. Basia jest o rok starsza od większości uczniów w klasie, ma ustaloną pozycję w “światku szkolnym”(jest jedną z najbardziej wpływowych osób), przez niektórych jest lubiana. Inni boją się Basi – jest bardzo głośna, dominuje gestami, a także słownie nad resztą klasy. Na wszelkie uwagi krytyczne pod swoim adresem reaguje niezwykle Ad.1. Basia jest o rok starsza od większości uczniów w klasie, ma ustaloną pozycję w “światku szkolnym”(jest jedną z najbardziej wpływowych osób), przez niektórych jest lubiana. Inni boją się Basi – jest bardzo głośna, dominuje gestami, a także słownie nad resztą klasy. Na wszelkie uwagi krytyczne pod swoim adresem reaguje niezwykle
Ad.1. Basia jest o rok starsza od większości uczniów w klasie, ma ustaloną pozycję w “światku szkolnym”(jest jedną z najbardziej wpływowych osób), przez niektórych jest lubiana. Inni boją się Basi – jest bardzo głośna, dominuje gestami, a także słownie nad resztą klasy. Na wszelkie uwagi krytyczne pod swoim adresem reaguje niezwykle emocjonalnie, z reguły doszukując się złych intencji. Basia bywa agresywna – jest to w dużej mierze spowodowane sytuacją domową uczennicy – rodzina z problemem alkoholowym matki, przestępczość braci.Ad.2. Basia dąży do dominacji w klasie i na tym polu ściera się z Karolem, który też chciałby dominować. Jednak z racji swojego charakteru (bardziej flegmatyczny i nieśmiały), potrzeb uznania i bezpieczeństwa (są one w domu rodzinnym zaspokojone silniej niż u Basi) i osobowości (skłonność do refleksji, a potem do działania) nie ma takiej siły przebicia.
Antagonizm między Basią a Karolem widać przede wszystkim podczas lekcji, kiedy to nawzajem komentują swoje wypowiedzi.

Ad.3. Karolina jest nieśmiała (sama tak o sobie mówi), co w klasowym świecie przebojowych dziewcząt stawia ją w trudniejszej sytuacji. Poza tym z racji kłopotów w domu – bieda – uczennica często bywa nieobecna, co nie pomaga jej w integracji z klasą.

Patryk ma podobne problemy jak Karolina, a ponieważ jest chłopakiem – w naszej szkole liczy się twardy charakter, który ułatwia zaistnienie – jest mu jeszcze trudniej. Mieszka poza tym poza rejonem szkoły, co także generuje jego bycie poza nawiasem.

Ewelina spodziewa się dziecka, z tego też względu jej związek z klasą jest luźny i prawdopodobnie taki pozostanie – nie ukończy kl. II.

Ad.4. Paweł jest uczniem drugorocznym. Pojawił się w klasie i stopniowo wyrobił sobie pozycję, nie zabiegając wcale o nią. Jego rolę widać m.in. w sytuacjach tzw. kryzysowych, np. kiedy trzeba podjąć jakąś decyzję, przyznać się do popełnionego błędu – jego zachęta bardzo często skutkuje.

Dzięki warsztatom powinny zostać wyjaśnione przyczyny panujących w klasie antagonizmów, a dominacja Basi nie powinna opierać się na agresji. Dobrze byłoby również, aby poznać przyczyny marginalizacji osób znajdujących się na marginesie klasy, co może dopomóc w procesie włączania ich w życie grupy.

CELE WARSZTATU INTEGRACYJNEGO

Celem głównym jest integracja klasy, która może być osiągnięta przez realizację następujących celów szczegółowych:

  1. budowanie klimatu bezpieczeństwa i akceptacji przez zabawę,
  2. rozwijanie empatii, troski o innych,
  3. wzmacnianie poczucia własnej wartości i podniesienie samooceny w celu zmniejszenia zachowań agresywnych i zniwelowania liczby uczniów izolowanych,
  4. nauka przyjaznego współdziałania z innymi,
  5. ukazywanie i dostrzeganie pozytywnych cech osobowości,
  6. podnoszenie umiejętności dostrzegania pozytywnych cech u innych osób i mówienie o nich.
METODY

  1. gry i zabawy interakcyjne – pobudzają do współpracy, pozwalają na ekspresję,
  2. zabawy grupowe,
  3. rysunki i prace plastyczne innego rodzaju – sprzyjają wypowiadaniu się przez tych uczniów, którym trudno jest werbalizować potrzeby, uczucia i emocje,
  4. psychogimnastyka
TECHNIKI

*praca w parach – w celu utworzenia bliższych relacji w klasie,

klasie,
*praca w kręgu – sprzyja ona poczuciu bliskości, pozwala na kontakt wzrokowy między uczestnikami, dzięki niej wszyscy mogą czuć się równi, nie ma ważniejszych i mniej ważnych,

*relaksacja jako forma odreagowania emocji i napięć

ŚRODKI

Zależne od konkretnych spotkań:

  1. tablica, kreda, formularz “Co wiemy o sobie?”, kartka z rysunkiem ludzika, kartki z bloku, egzemplarze kolorowych czasopism, klej;
  2. tablica, kreda, kartki z bloku, kredki, baloniki, sznurek lub wstążeczki, formularz “6 pytań”;
  3. szalik lub apaszka, kartki z bloku, długopisy, kredki, formularz “na zakończenie”.
    SCENARIUSZ WARSZTATÓW INTEGRACYJNYCH

    Cykl składa się z 3 spotkań po 90 minut każde.

    SPOTKANIE NR1

    “POZNAJEMY SIĘ WZAJEMNIE, CO WIEMY O SOBIE?”

    1. JAK SIĘ CZUJESZ?
      Prowadzący rysuje na tablicy cztery obrazki: słońce, chmurę, chmurę z błyskawicą oraz słońce wyglądające zza chmury. Następnie prosi uczniów, aby każdy z nich podszedł do tablicy i wpisał swoje imię pod określonym rysunkiem, który odpowiada jego samopoczuciu w danej chwili. Ćwiczenie kończy się omówieniem z osobami chętnymi, dlaczego ten, a nie inny znaczek wybrały.

    2. CO WIEMY O SOBIE?
      Każdy z uczestników losuje na kartce imię innego uczestnika. Następnie otrzymuje od prowadzącego formularz “Co wiemy o sobie?” i stara się go uzupełnić informacjami na temat osoby, którą wylosował.

      Formularz:

      Wpisz imię X-a ...............................

      Jaki kolor oczu ma X? .......................................

      Ile rodzeństwa ma X? ........................................

      Co osoba X najbardziej lubi jeść? ................................
      Jak X najchętniej spędza wolny czas? .....................................................

      Jaki przedmiot w szkole X lubi najbardziej? ...........................................

      Kto jest przyjacielem X-a? ..............................................

      Po wypełnieniu formularza prowadzący zbiera je i przekazuje osobom będącym X-ami. X-owie podają wszystkim ilość poprawnych odpowiedzi na swój temat, jakie znaleźli na kartce.

      Rundka: co mnie zaskoczyła, kiedy pisałem albo kiedy czytałem kartkę o sobie?

    3. LUDZIK
      Uczniowie otrzymują od prowadzącego kartkę z konturem ludzika i poleceniem “Zapoznaj się z treścią kartki, uzupełnij miejsca wykropkowane. Następnie przejdź się między kolegami i znajdź osoby oraz zapisz ich imiona, które odpowiadają danemu warunkowi.”

      Po ćwiczeniu – podsumowanie – odczytanie kartek, próba wyciągnięcia wniosków – co mnie różni, a co łączy z innymi?

      ZNAJDŹ OSOBĘ, KTÓRA...


    4. ZABAWA “TAK –NIE”
      Prowadzący wyznacza na środku klasy umowną linię. Jedna połowa klasy to “TAK”, druga “NIE”. Zadaniem uczniów jest zajmowanie miejsca po odpowiedniej stronie linii – adekwatnej do odpowiedzi na czytane przez prowadzącego stwierdzenia, np.:

      *Lubię małe dzieci.,

      *Chętnie się śmieję.

      *Dużo czasu poświęcam nauce.

      *Mam jasno wytyczone cele.

      *Mam odwagę powiedzieć, że myślę inaczej.

      *Często krzyczę na innych.

      *Mogę porozmawiać z rodzicami na każdy temat.

      *Umiem się przyznać do błędu i przeprosić.

      *Dużo czytam.

      *Lubię robić innym na przekór.

      *Jestem nieśmiały.

      UWAGA! Warto zacząć od prostych stwierdzeń, a potem przejść do tych, które mogą być dla ucznia krępujące. Dobrze byłoby, aby po każdym pytaniu uczniowie przyjrzeli się, kto znajduje się po tej samej stronie, co oni.

      Przy dwóch wybranych przez prowadzącego pytaniach uczniowie dobierają się w pary i przez dwie minuty rozmawiają o tym, co ich ze sobą łączy.
      Próba oceny: czy łatwo się decydowałem, o kim dowiedziałem się czegoś nowego?

    5. PRACA PLASTYCZNA – “MÓJ ŚWIAT”
      Na środku kartki uczniowie naklejają swoje zdjęcie lub piszą swoje imię. Potem z kolorowych czasopism wycinają wszystkie te zdjęcia, które – naklejone wokół portretu osoby – tworzą obraz jej świata.

      Po wykonaniu zadania – rundka – omówienie swojej pracy.

    6. RELAKSACJA
      Uczestnicy siedzą w kręgu lub w dowolnym miejscu sali. Przyjmują wygodną dla siebie pozycję i zamykają oczy. Prowadzący czyta tekst” “Jest piękny, słoneczny dzień. Wieje ciepły wiatr. Idę polną drogą. Czuję się odprężony. Słyszę śpiew ptaków, cykanie koników polnych. Widzę piękne kwiaty, czuję miękkość zielonej trawy. Powoli zbliżam się do lasu. Otacza mnie cichy szum drzew, słyszę odgłosy strumyka. Czuję jak przybywa mi sił. Jestem pełny energii, powoli otwieram oczy.”
    7. PODSUMOWANIE ZAJĘĆ
      Każdy próbuje dokończyć zdanie: Podczas zajęć najlepiej czułem się/czułam się, gdy...

    SPOTKANIE NR 2

    “JAKI JESTEM I CO MOGĘ DAĆ INNYM?”

    1. TERMOMETR SAMOPOCZUCIA
      Na narysowanym na tablicy lub arkuszu papieru termometrze uczniowie zapisują swoje imię w miejscu, odpowiadającym ich aktualnemu samopoczuciu. Kto chce, może podać przyczyny swojego wpisu.


      ZŁE OK. SUPER

    2. RYSUNEK DRZEWA
      Każdy uczestnik otrzymuje papier i kredki. Rysuje swój portret jako dowolne drzewo. Rysunki leżą czystą stroną do góry w jednym miejscu. Każdy kolejno podchodzi do stosu, losuje jedną, pokazuje kolegom i próbuje odgadnąć, czyj portret ma przed sobą i dlaczego. Gdy wszystkie rysunki zostaną omówione, następuje dyskusja o odczuciach: Czy zgadzam się ze spostrzeżeniami kolegów, czego nowego dowiedziałem się o sobie?

    3. BALONIKI
      Uczniowie dobierają się w pary (poprzez odliczenie do dwóch). Otrzymują od prowadzącego 2 baloniki, które przywiązują sobie do nóg. Na znak dany przez prowadzącego starają się zniszczyć sobie nawzajem balonik.

      awzajem balonik.
      Rozmowa o odczuciach podczas zabawy: co czułem, kiedy niszczyłem komuś balonik, a co, kiedy inni niszczyli go mnie? W której z ról czułem się lepiej? Ćwiczenie ukazuje poziom agresji dziecka, a także jego skłonność do biernej lub czynnej postawy w życiu.

    4. “SZEŚĆ PYTAŃ”
      Uczniowie otrzymują od prowadzącego formularz sześciu pytań i w skupieniu starają się go uzupełnić:

      Formularz:

    1. Gdybym mógł zabrać ze sobą na wakacje kogoś z naszej klasy, byłby to..................., ponieważ ......................................................................... ............................................................
    2. Gdybym mógł wybrać kogoś, kto pomógłby mi odrobić zadanie domowe, byłby to ........................................., dlatego że .............................................................
    3. Do drużyny w walkę narodów wybrałbym ........................................, bo .............................................................
    4. Gdybym miał zmartwienie, chciałbym porozmawiać z ................................, ponieważ on/ona ..................................................
    5. Do wymyślenia fantastycznej historii wybrałbym ..................................., bo ..........................................................................
    6. Jako rzecznika interesów klasy wybrałbym......................................., gdyż on/ona ...................................................................................
      Nauczyciel zbiera formularze, a uczniowie słuchając ich odczytania, wynotowują sobie, do jakiej czynności i ile razy zostali wybrani.

      Omówienie ćwiczenia: czy zabawa mi się podobała, do czego zostałem wybrany, a do czego nie, jak inni mnie widzą, co teraz czuję? Warto zachęcić wszystkich do wypowiedzi.

      5. SPOTKANIE W PARACH

      Uczniowie dobierają się w pary z osobą, którą najmniej znają. Siadają naprzeciw siebie. Milczą. Po dwóch minutach każdy z pary ocenia stopień swojej sympatii do partnera.

      W ciągu następnych 3 minut osoby przedstawiają się sobie. Mówią, co chcą – potem znowu następuje ocena.

      Następne 2 min przeznaczone są na porozumiewanie się bez słów. Po raz trzeci oceniamy stosunek do partnera.

      Potem uczniowie mówią, co wzajemnie w sobie lubią, a co nie. I znów następuje ocena.

      Formularz oceny:


    moja ocena

    przed rozmową


    po I rozmowie


    po porozumieniu bezsłownym


    po informacjach pozytywnych


    po informacjach negatywnych



    Skala sympatii:

    • lubię go najbardziej ze wszystkich – 7
    • bardzo go lubię – 6
    • lubię go – 5
    • jest mi obojętny – 4
    • nie lubię go – 3
    • bardzo go nie lubię – 2
    • nie cierpię go – 1
    Powrót do kręgu – próba oceny – kiedy dana osoba była mi najbliższa, w którym momencie ćwiczenia czułem się najlepiej, a kiedy było mi najtrudniej.

    7. PODSUMOWANIE

    Wyrażenie swojego nastroju w kolorze – Kto chce, może wytłumaczyć, dlaczego wybrał taki, a nie inny kolor.

    SPOTKANIE NR 3

    “SZTUKA KOMPLEMENTU I WZAJEMNEJ KOMUNIKACJI”

    1. JESTEM PODOBNY DO... BO...
      Rundka – Prowadzący prosi, aby każdy z uczniów wybrał sobie jakieś zwierzę i dokończył podane zdanie.

    2. PO OMACKU
      Uczestnicy dobierają się w pary, z tymi osobami, z którymi w parze jeszcze nie byli. Jedna osoba w parze ma zawiązane oczy, a druga staje się jej przewodnikiem po sali. Trzyma ją za rękę i stara się poprowadzić towarzysza, tak aby ten zapoznał się z jak największym terenem. Po 3 minutach następuje zmiana.

      Rozmowa o odczuciach, jakie budzi chodzenie bez możliwości widzenia otoczenia, a jakie sytuacja odpowiedzialności za kogoś.

    3. AUTOREKLAMA
      Każdy uczestnik pisze ogłoszenie dla siebie samego. Ogłoszenie ma być reklamą własnej osoby. Powinno wyeksponować pozytywne cechy. Gdy wszyscy z grupy napiszą już swoje ogłoszenie, prowadzący zbiera je i odczytuje, a reszta grupy stara się zgadnąć, o kim mowa. Wypowiadają się też, czy zgadzają się z treścią ogłoszenia.

      Podsumowanie – każdy wypowiada się – czego dowiedziałem się o sobie i innych oraz jak się teraz czuję.

    4. SPRZECZNE SYGNAŁY
      Prowadzący sygnalizuje uczniom cel ćwiczenia. Mówi o tym, że człowiek komunikuje się nie tylko werbalnie, ale również postawą, gestami. Żeby dobrze się porozumiewać, należy to samo wyrażać werbalnie i niewerbalnie.

      Nauczyciel demonstruje to z wybranym uczniem. Kładzie mu rękę na ramieniu, uśmiecha się i mówi, np.: “Lubię cię, Karol, bo masz pozytywne podejście do życia”. Potem robi posępną minę, ręce zaplata na piersiach i przez zaciśnięte zęby mówi: “Lubię cię, Karol”.

      Zaproszenie uczniów do eksperymentu, prośba o to, aby dobrali się w pary z osobami, których są ciekawi. Nauczyciel podaje polecenia:

      • Powiedzcie swojemu koledze cos miłego, mówiąc złośliwym głosem, wykonując jakiś obraźliwy gest czy nieprzyjemną minę. (1-2 min)
      • Powiedzcie koledze coś niemiłego, jednocześnie uśmiechajcie się przyjaźnie (1-2 min)
      • Chciałabym, aby każdy z was opowiedział swojemu partnerowi, jakim wspaniałym chłopakiem/dziewczyną się czuje, a przy tym zachowujcie się tak, jakbyście byli nieśmiali (1-2 min)
      • Powiedzcie swojemu koledze, że jesteście bardzo smutni, a jednocześnie zachowujcie się tak, jak byście byli radośni, np. podskakujcie sobie wesoło (30s)
      • Powiedzcie koledze, że jesteście wyjątkowo spokojnymi ludźmi, a zachowujcie się tak, aby ciałem pokazać swoją ruchliwość, np. stukajcie nogami o podłogę (30s)
      Zakończenie – uczniowie rozmawiają z kolegą z pary, czemu bardziej ufają – mowie gestów czy temu, co usłyszą.

      Podsumowanie – czego się nauczyłem dzięki eksperymentowi?, u kogo z klasy dostrzegam czasami sprzeczne sygnały?, na czym one polegają?, kiedy ja sam wysyłam sprzeczne sygnały?

    1. NAPRAWIENIE KRZYWDY
      Prowadzący dzieli się spostrzeżeniami, że w klasie istnieją osoby, które nie czują się w klasie dobrze. Proponuje, aby każdy zastanowił się nad tym, kto może czuć się w ten właśnie sposób. Prosi, aby dla tej osoby namalować coś ładnego i potem kartkę podpisać imieniem tej właśnie osoby. Potem uczniowie wręczają sobie namalowane obrazki.

      Rozmowa – kto otrzymał obraz, jak się z tym czuje, czego ja sam potrzebuję, aby w klasie czuć się lepiej.

    2. LISTY
      Każdy z uczestników otrzymuje kartkę, na której wypisuje u góry swoje imię. Następnie kartki są przekazywane w jedną stronę, np. w prawo. Każda osoba wpisuje na kartce jedno zdanie – co się jej podoba w osobie, której imię widnieje na górze. Zabawa kończy się, gdy każdy wpisze się na każdej kartce poza swoją. Potem kartki wracają do właścicieli.

      Omówienie – kto chce, wypowiada się na temat tego, co otrzymał na kartce. Prowadzący może poradzić uczniom, aby zachowali te kartki i odczytywali je sobie w chwilach, kiedy są w złym nastroju.

    3. PODSUMOWANIE CAŁEGO CYKLU ZAJĘĆ INTEGRACYJNYCH
      Można pozwolić uczniom wypowiedzieć się, co im się podobało podczas zajęć, co sprawiało im trudność, jaką korzyść odnieśli z przeprowadzonych zajęć.

      Można również przeprowadzić ankietę, która pomoże prowadzącemu ocenić trafność doboru ćwiczeń, a nawet przydatność swojej osoby w procesie integracji grupy.

      Przykładowe pytania.

        1. Które ćwiczenia szczególnie ci się podobały i dlaczego?
        2. Które ćwiczenia uważasz za nietrafione i dlaczego?
        3. Jak oceniasz własne zaangażowanie podczas zajęć (w skali 1-10)? Dlaczego?
        4. Jak prowadzący radził sobie w grupie, czy jego osoba raczej pomagała, czy raczej przeszkadzała w integracji?
        5. Jak oceniasz zaangażowanie klasy?
        6. Czy myślisz, że przeprowadzone zajęcia pomogły w integracji?
    8. ZABAWA NA ZAKOŃCZENIE
    Osoby dobierają się w pary, siadają razem na podłodze i wykonują polecenia wydawane przez prowadzącego, np.: żegnają się ze sobą prawe ręce (uczniowie dotykają się prawymi rękami), żegnają się ze sobą lewe ręce, prawe nogi, lewe nogi, kolana, łokcie itp.

    UWAGI O REALIZACJI WARSZTATÓW INTEGRACYJNYCH

    Ponieważ zajęcia przeprowadzone były przeze mnie podczas zajęć lekcyjnych – 3 lekcje do dyspozycji wychowawcy + 3lekcje j. polskiego – (3 środy po 2 godziny), uczestniczyli w nich prawie wszyscy uczniowie. Zdecydowałam się na przeprowadzenie zajęć w ten sposób, gdyż w klasie “walczę” też z problemem wagarów i bałam się, że na zajęcia np. popołudniowe uczniowie przyjść nie zechcą. (nie uczestniczą też w zajęciach pozalekcyjnych innego typu, np. w kołach zainteresowań czy socjoterapii).
    Początek zajęć był trudny z tego względu, że uczniowie nie byli przyzwyczajeni do siedzenia w kręgu, poza tym mają w ogóle kłopot z werbalizowaniem swoich uczuć i potrzeb.

    Stąd też na pierwszych zajęciach umieściłam ćwiczenia związane z rysowaniem, co uczniowie bardzo lubią, a także zabawy wymagające ruchu, np. “TAK – NIE”. Nie zmuszałam też nikogo do wypowiedzi na temat swoich prac. Uznałam, że należy dać dzieciom trochę czasu.

    I spotkanie przebiegło bez zakłóceń, otrzymałam nawet od niektórych uczniów informacje zwrotne typu: “Wreszcie coś innego”, “Nareszcie można się trochę poruszać”, “Było fajnie”. Uwagi te padały głównie ze strony tych uczniów, którzy z reguły stwarzali kłopoty natury wychowawczej. Największą trudność sprawiły uczniom ćwiczenia “Mój świat”. Gosia – będąca w opozycji do reszty klasy – zrezygnowała z wykonania ćwiczenia, tłumacząc się, że “nie lubi się brudzić”, co było oczywistą wymówką. 3 osoby – Patryk, Karolina i Ania nie odezwały się słowem wtedy, kiedy nie były pytane. Pozwoliłam na to, licząc na “przełamanie lodów” w przyszłości.
    Zajęcia nr II okazały się dla uczniów najtrudniejsze.

    Najcieplej przyjęli zabawę “Baloniki” – większość chętnie uczestniczyła w próbach zbijania balonów i chętnie wypowiadała się na temat swoich odczuć.
    Wiele emocji wzbudziła zabawa “Sześć pytań”, zdarzyło się, że dwie osoby nie były wybrane przez nikogo do żadnego z zadań.

    Gosia – dziewczyna wchodząca w konflikty z grupą, mająca jednoczenie wysokie mniemanie o swojej roli w grupie, poczuła się urażona brakiem wyboru. Dyskusja między nią a resztą klasy zaczęła się przeradzać w “wylewanie wzajemnych pretensji i żalów”. Pozwoliłam na to, mając nadzieję, że oczyści to atmosferę w klasie. Zaproponowałam uczniom, aby wypisali pretensje i spróbowali o nich porozmawiać, unikając generalizowania, np. “bo ty zawsze starasz się okazać swoją wyższość”, “bo wy nie lubicie osób z domu dziecka”. W końcu okazało się, że Gosia i klasa źle odbierali swoje sygnały. Gosia czuła się odrzucona przez klasę ze względu na swoją sytuację rodzinną, więc reagowała próbując dominować nad klasą, aby w ten sposób wzmocnić poczucie własnej wartości, a klasa odrzucała Gosię ze względu na jej autorytaryzm. Uczniowie postanowili, że będą się sobie wnikliwiej przyglądać, jednocześnie próbują zachować obiektywizm.
    Trudności sprawiła też rozmowa w parach, np. mówienie o sobie i rozmowa bez słów – ujawnił się problem z przełamywaniem oporów przed fizycznym kontaktem.

    III spotkanie uważam za najbardziej udane. Uczniowie chętnie wykonywali ćwiczenia, było widać mniejszy opór przed wzajemnym, np. fizycznym kontaktem (celowe umieszczenie go w końcowej części zajęć). Nieco kłopotów sprawiło uczniom napisanie autoreklamy – trudno im było nie koncentrować się na swoich wadach. Byli tacy, którzy pisali, np. “jestem nieśmiała”, “nie potrafię rozmawiać z dziewczynami”. Stąd też dobrze, że znalazło się ćwiczenie pt. “Listy”. Uważam, że jest ono szczególnie cenne – może stanowić dobre zakończenie zajęć, bo budzi u uczniów wiele emocji pozytywnych.
    Niektórym uczniom trudno było rzetelnie podejść do ćwiczenia “Sprzeczne sygnały”, np. nie potrafili zachować należnej powagi lub byli za bardzo spięci.. Przy tym jednak dobrze się bawili, co dla integracji grupy nie jest przecież bez znaczenia.

    Na końcu zajęć uczniowie wypełnili ankiety. Za najciekawsze ćwiczenia uznali “Tak – nie”, “Sprzeczne sygnały”, “Listy”, “Ludzika”, ponieważ: “były śmieszne”, “pozwoliły się poruszać”, “poprawiły moje samopoczucie”, “czegoś więcej się dowiedziałem o sobie i innych”. Wśród ćwiczeń nietrafionych wskazywano “6 pytań”, “Autoreklamę” i “Naprawianie krzywdy”. Przyczyny – “nie umiem pisać o sobie”, “trudno mi nie okazywać uczuć, kiedy coś mnie złości”.
    Uczniowie na ogół dość wysoko oceniali swoje zaangażowanie w zajęcia. Niektórzy z nich podkreślali fakt, że ich zaangażowanie wzrastało. Były dwie osoby, które nisko oceniły swoje zaangażowanie w zajęcia – argumentując “nie pozbyłem się lęku”. Większość wyraziła nadzieję, że klasa będzie lepiej funkcjonowała.

    Myślę, że w przyszłości zrezygnowałabym z ćwiczenia “Naprawianie krzywdy” – wobec niektórych osób przyniosło ono skutek odwrotny do zamierzonego. Osoba, która otrzymała kilka rysunków jeszcze mocniej zamknęła się w sobie.

    OCENA EFEKTYWNOŚCI WARSZTATÓW

    Sądzę, że przeprowadzenie warsztatów w klasie IIE było dobrym posunięciem.

    Uczniowie lepiej porozumiewają się między sobą – antagonizmy między Gosią a resztą klasy nie wybuchają już z takim nasileniem jak dawniej, choć nie wygasły zupełnie. Basia też się nieco wyciszyła. To ona poprzednio była stroną atakującą, teraz nie czyni tego tak zaciekle, jak dawniej. Nie walczy też z taką determinacją o dominację – myślę, że zaczęła dostrzegać to, co jeszcze niedawno nie było dla niej tak oczywiste – “inni mnie zauważają także wtedy, kiedy nie jestem agresywna”, “to nieprawda, że tylko agresja rodzi posłuch”.
    Myślę, że dużo pożytku przyniosły uczniom również te ćwiczenia, które uznali za nietrafione, bowiem pozwoliły im one wejrzeć w siebie, zmierzyć się z pewnymi głęboko ukrytymi problemami typu “jak daleko potrafię się posunąć, aby być akceptowanym, “jak inni mnie postrzegają”.

    W klasie mniej jest antagonizmów na tle nauki – skończyły się wyśmiewanie Karola ze względu na jąkanie się, pomija się milczeniem fakt, że Patryk nie umie czytać. jcyconeUczniowie prawie samodzielnie (przy lekkim kierownictwie z mojej strony) zorganizowali Wigilię klasową, wszyscy podzielili się opłatkiem, zorganizowali prezenty mimo znacznych różnic statusu materialnego, Na żadne z tych posunięć w zeszłym roku szkolnym nie mieli najmniejszej ochoty. Poza tym zaczęli chętniej angażować się w życie klasy i szkoły (gazetki ścienne, konkursy szkolne). jcyconeUczniowie prawie samodzielnie (przy lekkim kierownictwie z mojej strony) zorganizowali Wigil
    Mam nadzieję, że zmiany, które zarysowują się teraz w klasie, utrwalą się. Zamierzam je wzmacniać przez organizowanie od czasu do czasu zajęć o charakterze integracyjnym,

    Właściwym wydaje się – o ile to możliwe ze względów finansowych i organizacyjnych, organizowanie cyklu warsztatów integracyjnych poza zajęciami szkolnymi, np. popołudniami w szkole albo też zorganizowanie wyjazdu poza teren zamieszkania. Wówczas warsztaty mogłyby się odbyć np. przed południem i po południu jednego dnia, a potem przed południem kolejnego.

    Podsumowując, warto stwierdzić, że warsztaty integracyjne są przydatną formą do wykorzystania w pracy nauczyciela – wychowawcy.

    BIBLIOGRAFIA

    1.Grupa bawi się i pracuje (1984), pod red. O. Tokarczuk, Oficyna Wydawnicza UNUS,
    Wałbrzych.
    2.Jachimska Małgorzata. (1997), Scenariusze godzin wychowawczych, Oficyna Wydawnicza
    UNUS, Wrocław.

    3.Socjoterapia (2004), pod red. Katarzyny Sawickiej, Centrum Metodyczne Pomocy
    Psychologicznej, Warszawa.

    4.Strzemieczny Jacek. (1988), Program zajęć socjoterapeutycznych dla dzieci ze szkół
    podstawowych,
    Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa.

    5.Vopel Klaus. W. (2005), Gry i zabawy interakcyjne dla dzieci i młodzieży cz. II., III., IV.,
    Jedność, Kielce.
    6. Wołoszynowa L. (1967), Rozwój i wychowanie dzieci w wieku szkolnym, Nasza Księgarnia,
    Warszawa.


    opracowała Maria Springer

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie