Rozpoznać i nazwać gatunek drzewa, krzewu lub rośliny zielnej – któż z nas nie chciałby posiadać tej umiejętności. Najlepszą formą jej opanowania są oczywiście zajęcia w terenie, podczas których można poznawać rośliny w ich naturalnym środowisku. Prezentowany scenariusz przedstawia jedną z wielu możliwych wersji przeprowadzenia takich zajęć z uczniami np. w ramach zajęć koła LOP.
Cele zajęć:
Wiadomości – uczeń:
- pogłębia wiedzę o środowisku przyrodniczym własnego regionu
- zna gatunki pospolitych drzew, krzewów i roślin zielnych
- zna budowę warstwową lasu
Umiejętności – uczeń:
- posługuje się kluczami, przewodnikami do oznaczania gatunków roślin
- rozpoznaje pospolite gatunki roślin występujących w lesie
- wskazuje warstwy lasu
- analizuje warunki panujące w każdej warstwie lasu
- dostrzega przyrodnicze znaczenie lasu
Postawy – uczeń:
- szanuje organizmy żywe i utrzymuje środowisko w należytej czystości
- umie właściwie zachować się w środowisku naturalnym
- umie współdziałać w grupie
- aktywnie angażuje się w zdobywanie wiedzy
Czas trwania zajęć: 3 godziny.
Metody nauczania:
- obserwacja w terenie
- praca z przewodnikiem, kluczem do oznaczania gatunków roślin
- słowna : dyskusja, pogadanka
Formy pracy: zespołowa
Środki dydaktyczne i materiały pomocnicze:
- przewodniki i atlasy do oznaczania gatunków roślin
- karty pracy
- teczki do zbioru okazów zielnikowych + bloki techniczne o formacie A4
Przebieg zajęć:
Faza wprowadzająca:
Czynności organizacyjno-porządkowe:
- dojście do miejsca prowadzenia obserwacji
Uwaga! nauczyciel przed zajęciami wyznacza 2 obszary do obserwacji, zlokalizowane w różnych częściach lasu
- podział grupy na sześć zespołów
- rozdanie kart pracy (jedna dla każdego zespołu)
- zapoznanie uczniów z tematem, celami i planem zajęć
- określenie czasu pracy zespołów
Faza realizacji:
1. Praca zespołów uczniowskich w terenie ukierunkowana poleceniami w karcie pracy.
Uwaga! na każdym obszarze pracują 3 zespoły prowadzące obserwacje w jednej z trzech warstw lasu:
- runo leśne
- podszyt
- wysokie drzewa (drzewostan)
KARTA PRACY ZESPOŁU
A/ Określ warunki abiotyczne panujące w obserwowanej warstwie lasu: ...................................................................
- nasłonecznienie - ............................
- wilgotność - ....................................
- ruch powietrza - .............................
- temperatura - ..................................
B/ Wyznacz:
§ liczbę gatunków roślin, które zaobserwowałeś na całym badanym obszarze: ...............
§ gatunek, który dominuje w badanej warstwie lasu: ........................................................
§ dwa gatunki, które rozmieszczone są skupiskowo: ........................................................
C/ Wypełnij karty do prezentacji (format A4) wg wzoru:
- nazwa gatunkowa
- liść lub fragment pędu rośliny zaobserwowanej na badanym obszarze (przytwierdzony do karty)
Uwaga! zebrane okazy zostaną zasuszone i wykorzystane do wykonania plakatów umieszczonych na gazetce.
2. Nauczyciel obserwuje pracę zespołów i wspomaga w razie potrzeby.
Faza podsumowująca:
1. Odbywa się w pracowni po powrocie z zajęć w terenie.
2. Nauczyciel przedstawia na foliogramach i omawia różne typy lasów. Uczniowie określają jaki typ lasu obserwowali.
3. Uczniowie z poszczególnych grup omawiają wyniki obserwacji:
- opisują warunki panujące w poszczególnych warstwach lasu
- prezentują zebrane okazy.
4. Nauczyciel uzupełnia wiadomości uczniów, nazywa okazy, których rozpoznanie sprawiło uczniom trudność.
5. Sformułowanie odpowiedzi na pytanie: dlaczego nie można niszczyć roślinności w lesie?
6. Ocena pracy uczniów.
7. Praca domowa: Stworzenie gazetki ściennej (praca zespołowa) z okazów zebranych przez poszczególne grupy wg wzoru:
ROŚLINY NASZYCH LASÓW:
1 – drzewostan
2 – podszyt
3 – runo leśne
4 – roślinność lasów na leży chronić ...
Opracowała:
Janina Nowicka –Publiczne Gimnazjum im. Narodów Zjednoczonej Europy w Bielicach.
| 
