Rozmawiając z moimi wychowankami-dzieci w wieku 3-6 lat,a takze obserwując ich zabawy stwierdziłam jak duzo czasu spędzają przed ekranami telewizora i to od wczesnych godzin rannych do późnych godzin wieczornych.Stąd tez postanowiłam prześledzić tematykę związaną z wpływem telewizji na rozwój dziecka na łamach czasopisma"Wychowanie w Przedszkolu"biorąc pod uwagę publikacje starsze jak i te najnowsze szukając w nich wskazówek i porad dla siebie jak i rodziców moich wychowanków.Zebrane przeze mnie materiały zostały opublikowane w kąciku dla rodziców(przedszkole w Jastrzygowicach) i w przedszkolnej biblioteczce dla nauczycieli.
Donata Jabłonowska w artykule;"Rozmowa o programach telewizyjnych dla najmłodszych"podkreśla,ze telewizja dzięki pokazywaniu róznorodnych wartości innych kultur moze być sprzymierzeńcem w rozwoju i wychowaniu dzieci.Warunkiem będzie jednak wybór wartościowych programów uwzględniający potrzeby i zainteresowania dzieci,a zadanie to spełniać powinni rodzice.To oni powinni decydować,co dzieci mają oglądać,jak długo,kiedy,oraz w jaki sposób czyli dokonać analizy programów telewizyjnych.Tak więc w transmisji treści pomiędzy programem tv a dzieckiem rola rodziców jest znaczna.
Maria Dunin-Wąsowicz pisząc o przyczynach powodujących zanikanie dziecięcej zabawy poniosła problem iluzji telewizyjnej jako zagrozenia dla najmłodszych.Autorka wskazuje na negatywny wpływ obrazów telewizyjnych,które odrywają najmłodszych widzów od rzeczywistości.Naruszają granice chroniące świat dziecka przed napięciami przezyć ludzi dorosłych.Iluzja telewizyjna staje się bowiem,jak podkreśla autorka wazniejsza od rzeczywistości.Zamiast zabawy-telewizja,zamiast rodziców-telewizja,zamiast ksiązki-film.Środki masowego przekazu stały się trwałym elementem rzeczywistości,w której istnieją nasze dzieci.Ich przydatność w róznych dziedzinach zycia jest bezsporna,jednak znowu duzo zalezy od dobrego wyboru czy doboru programów dla naszych dzieci tak aby obraz telewizyjny przestał być zagrozeniem a pełnił rolę stymulatora aktywności poznawczej dziecka,jego wyobraźni i zabawy.Przeciez rozrywka bez trudu koncentracji i wyobraźni,bez elementów twórczego myślenia i działania -w efekcie zniewala i otępia.
Problemem roli telewizji zajęła się równiez na łamach czasopisma"Wychowanie w Przedszkolu" Barbara Trojanowska.Autorka podkreśla edukacyjną rolę telewizji poprzez umozliwianie poznawania zjawisk społecznych,zycia przyrody,osiągnięć sztuki,techniki itp.Uwidacznia jednak problem biernego oglądania programów telewizyjnych i stawia pytanie:"Co mozemy zrobić aby wdrazac dzieci przedszkolne do właściwego korzystania z telewizji i czy jest to mozliwe?"Podstawową sprawą jest przyzwyczajanie dzieci do tego,iz mogą oglądać programy wybrane wspólnie z rodzicami bądź przez rodziców,a więc przede wszystim programy dziecięce.Duzym niebezpieczeństwem jest traktowanie telewizji przez niektórych rodziców jako najtańszego opiekuna dzieci.Łatwo się o tym przekonać z rozmów z dziećmi,które opowiadają wczorajszy film kriminalny lub z obserwacji ich zabaw ,do których wprowadzają postacie i sytuacje z filmów dla dorosłych.Dzieci oglądają telewizję codziennie i ogladają jej za duzo.Telewizja dla dzieci to magia,stąd mają kłopoty w odróznianiu fikcji i prawdy.Stąd tez wazne jest poszukiwanie programów tv ciekawych,bliskich,kształcących,ale równocześnie takich,które nie odrywałyby całkowicie dzieci od rzeczywistości,nie zastępowały często zycia codziennego i jego problemów swiatem fikcji.Istotną sprawą jest wdrozenie dzieci do aktywnego odbioru programu telewizyjnego.Programy dziecięce podsuwają bowiemtematy do zabaw,pomysły plastyczne,konstrukcyjne.Zwracają uwagę na potrzebę obserwacji przyrody,zawierają propozycję nowych piosenek,tańców,zabaw ruchowych itp.Wspólne z dziećmi oglądanie programów telewizyjnych daje dorosłym okazję do obserwowania zachowania dziecka ,uchwycenia momentów trudnych czy niezrozumiałych,co wynika ze zbyt słabego zasobu doświadczeń dziecka jak równiez jego duzej wrazliwosci uczuciowej.Wspólne oglądanie programów tv ma rowniez ten walor ,ze stwarza szansę do przedłuzenia wpływu programu poprzez dodatkowa rozmowę na jego temat,zachęcanie dziecka do dalszych działań,aktywności związanej z programem.Takie zachowanie moze mieć z czasem wpływ na wyrobienie u dzieci postawy aktywności jak rowniez pewnego krytycyzmu w stosunku do obieranych treści.Autorka podsumowuje pisząc ,ze im ciekawsze zycie w rodzinie tym mniejszy wpływ telewizji,bo nie będzie na nią zbyt wiele czasu.Kontakty dziecka z telewizją ograniczą się wtedy wyłącznie do programów dla niego przeznaczonych.
"Ostroznie z telewizją" to tytuł artykułu Grazyny Miłkowskiej-Olejniczak.Podkreśla ona pozytywną rolę wspólnego z dziećmi oglądania programów telewizyjnych.Negatywy to to, ze telewizja wyparła wspólne spozywanie posiłków przy stole,rozmowy z rodzicami,wizyty u rodziny i znajomych,stała się regulatorem harmonogramu dnia większości rodzin,swoistą "chorobą telewizyjną"Jej symptomy to-telewizyjne nawyki,wygodnictwo rodziców,źle rozumiane względy bezoieczeństwa-dziecko przed telewizorem nic złego sobie nie zrobi.Telewizja modeluje zachowania antyspołeczne,wywołuje agresję,zobojętnienie i znieczulicę.Osłabia mechanizmy kontrolne,dziecko nie wie co jest dobre a co złe.Bajki dla dzieci zawierają wiele aktów przemocy,krzyku,wrzasku.Tak samo reklama telewizyjna-dzieci wierzą,ze mówi prawdę,doceniają tylko jej walory rozrywkowe.Zdaniem autorki ochroną przed tv moze byc reglamentowanie czasu telewizyjnego,wspólne oglądanie,a przede wszystim nie przyzwyczajanie dziecka do stałej obecności telewizji w naszym zyciu.Mozna opracować zasady :telewizja jest dla nas a nie my dla telewizji.Telewizor nie jest naszym domownikiem,ogladamy wybrane programy,rozmawiamy o ogladanych programach.Moje dziecko wychowuję ja a nie telewizja.Wychowywanie dziecka nie polega na posadzeniu go przed telewizorem.Dzień przed telewizorem to dzień stracony.
W piśmie "Rodzice i Przedszkole"w artykule "Oglądaj telewizję razem z dzieckiem"podkreślono,ze nadmiar telewizji nie jest dobry dla dzieci,ale prawie kazde dziecko lubi ja oglądac.Telewizja będzie lepszym doświadczeniem dla dziecka jezeli będziemy rozmawiać o odlądanych programach-o tym co jest dobre a co złe,o róznicy pomiędzy tym co prawdziwe a tym co udawane,zastanawiajmy się czy bohaterowie są szczęśliwi czy smutni.Wtedy dziecko zobaczy o wiele więcej i będzie się zastanawiać,myśleć.
LITERATURA
1.Jabłonowska Donata"Rozmowa o programach telewizyjnych dla najmłodszych"W:"Wychowanie w Przedszkolu"1982,nr7-8.
2.Dunin-Wąsowicz Maria"Iluzja telewizyjna zagrozeniem dla najmłodszych"W:"Wychowanie w Przedszkolu"1987,nr12.
3.Trojanowska Barbara"Czy telewizja moze być naszym sprzymierzeńcem w pracy z dziecmi"W:"Wychowanie w Przedszkolu"1988,nr 6.
4.Miłkowska-Olejniczak Grazyna"Ostroznie z telewizją"W:"Wychowanie w Przedszkolu"2001,nr5.
5."Oglądaj telewizję razem z dzieckiem"W:"Rodzice i Przedszkole",2004,nr8.opr.redakcja
JUNGOWSKA ANNA
Przedszkole w Jastrzygowicach.
|
