Jednym z przejawów troski o ciało jest uczestnictwo w różnych formach kultury fizycznej. Współcześnie do najbardziej wyspecjalizowanych form uczestnictwa w niej należą: wychowanie fizyczne, rehabilitacja, sport i wychowanie zdrowotne. Podstawowym zadaniem wychowania zdrowotnego jest: ochrona zdrowia, ratowanie go i doskonalenie. Główną rolę spełniania tutaj nauczyciel. Swoim postępowaniem, zachowaniem, postawą i osobowością powinien stanowić wzorzec do naśladowania również w tej dziedzinie wychowania. Treść programów dydaktycznych w szkole powinna być ściśle sprzężona z treścią wychowania zdrowotnego, dostosowana do wieku rozwojowego uczniów i ich możliwości umysłowych w poszczególnych klasach. Obowiązywać powinna przy tym generalna zasada, iż w klasach młodszych należy kształtować nawyki i przyzwyczajenia, a uświadamianie - w klasach starszych.
ROLA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I ZDROWOTNEGO W KSZTAŁTOWANIU PRAWIDŁOWEJ POSTAWY CIAŁA
Jednym z przejawów troski o ciało jest uczestnictwo w różnych formach kultury fizycznej. Współcześnie do najbardziej wyspecjalizowanych form uczestnictwa w niej należą: wychowanie fizyczne, rehabilitacja, sport i wychowanie zdrowotne.
Podstawowym zadaniem wychowania zdrowotnego jest: ochrona zdrowia, ratowanie go i doskonalenie. Główną rolę spełniania tutaj nauczyciel. Swoim postępowaniem, zachowaniem, postawą i osobowością powinien stanowić wzorzec do naśladowania również w tej dziedzinie wychowania.
Treść programów dydaktycznych w szkole powinna być ściśle sprzężona z treścią wychowania zdrowotnego, dostosowana do wieku rozwojowego uczniów i ich możliwości umysłowych w poszczególnych klasach. Obowiązywać powinna przy tym generalna zasada, iż w klasach młodszych należy kształtować nawyki i przyzwyczajenia, a uświadamianie - w klasach starszych.
ROLA SZKOŁY W PRZECIWDZIAŁANIU WADOM POSTAWY U DZIECI I MŁODZIEŻY
Szybki rozwój współczesnej cywilizacji pociąga za sobą przeobrażenia w środowisku otaczającym dziecko. Tryb jego życia ulega dość istotnej zmianie, następuje spadek udziału ruchu w życiu codziennym. To zjawisko wpływa niekorzystnie na prawidłowy rozwój dziecka, Powoduje obniżenie sprawności, wydolności fizycznej i odporności organizmu. Konsekwencją tego są również odchylenia od prawidłowej postawy ciała.
Środowiskiem ucznia jest szkoła. Uczniowie spędzają w niej wiele czasu (godzin) dziennie, stąd środowisko szkolne, jako całość ma ogromny wpływ na rozwój zdrowia dzieci i młodzieży. Wiele z tych elementów ma wpływ negatywny. Wiąże się z tym powstawanie lub pogłębianie istniejących już wad i zaburzeń rozwojowych. Eliminowanie tych czynników ze środowiska oraz stwarzanie jak najlepszych warunków pracy uczniów jest podstawowym zadaniem dyrekcji szkoły, grona pedagogicznego, a także szkolnej służby zdrowia.
Wszelkie oddziaływania zapobiegawcze, wyrównujące i kompensujące, są integralną częścią programów szkolnych i pozaszkolnych. Do działań w tym zakresie należy między innymi gimnastyka korekcyjna, której głównym celem jest przeciwdziałanie stwierdzonym wadom postawy i wyrównywanie odchyleń fizjologicznych.
Przeciwdziałając wszelkim chorobom, czy zaburzeniom rozwoju dziecka i młodzieży, nasza placówka przyjęła następujące formy działania:
1. Nadzór sanitarny nad stanem higienicznym szkoły, ze zwróceniem szczególnej uwagi na oświetlenie, ogrzewanie, wietrzenie, hałas, urządzenia sanitarne, zgodne z wymogami higienicznymi.
2. Nadzór nad higieną nauczania, przez oddziaływanie na warunki nauczania, odpowiedni rozkład zajęć ucznia.
3. Nadzór nad odżywianiem szkolnym - szklanka ciepłej herbaty dla każdego, obiad.
W przeciwdziałaniu zaburzeniom rozwoju dzieci i młodzieży, szkolna służba zdrowia prowadzi również działalność oświatowo - zdrowotną. Zapoznaje ona uczniów i ich rodziców z podstawowymi zasadami ochrony zdrowia. Nauczyciele współpracują z lekarzem i higienistką szkolną. Przestrzegają i zachęcają dzieci do stosowania zaleceń leczniczych i korekcyjnych.
PROGRAM PROFILAKTYKI WAD POSTAWY DLA UCZNIÓW KLAS 0 - III ZESPOŁU SZKOLNO - PRZEDSZKOLNEGO W KOCHCICACH
1. WSTĘP
Populacja uczniów klas 0 - III Zespołu Szkolno - Przedszkolnego w Kochcicach, w roku szkolnym 2003 / 2004, liczy sobie 76 osób. Wady postawy stwierdzono u 34 uczniów, co stanowi 45% uczniów klas 0 - III (dane uzyskano od higienistki szkolnej po przeprowadzonych badaniach lekarskich). Wyżej podany wskaźnik liczbowy przejawia
tendencję wzrostową, ponieważ współczesne życie w świecie postępu naukowo - technicznego powoduje ograniczenie aktywności ruchowej nie tylko osób dorosłych, ale także i dzieci. Skutkiem tego jest niedobór ruchu (hipokinezja), zmniejszający możliwości człowieka do przeciwstawiania się chorobom cywilizacyjnym, pogarszający postawę ciała człowieka i sprzyjający powstawaniu wad postawy. Działaniom zapobiegawczym jest kształtowanie od najwcześniejszych lat zamiłowania do aktywności ruchowej i podnoszenia sprawności fizycznej.
Dzieci rozpoczynając naukę w szkole, przeżywają "pierwszy okres krytyczny" swojego rozwoju motorycznego. Zmiana trybu życia, spędzanie w pozycji siedzącej kilku godzin dziennie, powodują zagrożenie pogorszenia się ich stanu zdrowia. Z tego powodu szkoła powinna przedstawić program profilaktyczny przeznaczony szczególnie dla tej grupy wiekowej. Dobrze byłoby, gdyby program ten był kontynuacją wcześniej rozpoczętego kompleksowego działania, obejmującego swym zakresem całe życie człowieka.
2. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE
Zgodnie z przesłaniem, iż "szkoła kształtuje potrzeby i umiejętności dbania o własne ciało, zdrowie i sprawność fizyczną, wyrabia czujność wobec zagrożeń dla zdrowia fizycznego, psychicznego i duchowego" - w klasach I - III nauczyciel prowadzi zajęcia edukacyjne wg ustalonego przez siebie planu, dostosowując czas zajęć i przerw do aktywności uczniów.
W skazane jest takie organizowanie procesu dydaktyczno - wychowawczego, aby w każdym dniu wystąpiły zajęcia ruchowe, których łączny tygodniowy czas powinien wynosić co najmniej 3 godziny, w tym zajęcia z gimnastyki korekcyjnej jako element rozwijający sprawność fizyczną i przede wszystkim korygujący postawę.
W klasach 0 - III wychowanie fizyczne powinno być nastawione przede wszystkim na ogólny rozwój dziecka w celu wytworzenia nawyków prawidłowych zachowań ruchowych i nawyku prawidłowej postawy ciała.
Gimnastyka korekcyjna ma na celu zapobieganie i korygowanie wad postawy u ucznia. Należy wykorzystać niepowtarzalny okres zapału do aktywności fizycznej małych uczniów, stwarzając im możliwość do częstego, systematycznego uczestniczenia w kulturze fizycznej i gimnastyce korekcyjnej oraz wyposażenie ucznia l-go etapu edukacyjnego w kompetencję świadomego i umiejętnego uczestnictwa w zabawach i grach oraz innych dziecięcych formach aktywności ruchowej, z zachowaniem obowiązujących reguł, jako dbałości o własne zdrowie i poprawną postawę ciała.
Program jest propozycją podjęcia systematycznych działań w celu zapobiegania wadom postawy u dzieci l-go etapu edukacyjnego. Program ten może zostać podjęty przez nauczycieli nauczania zintegrowanego w przedstawionej poniżej formie lub ulegać modyfikacjom, stanowiąc inspirację do realizacji ich własnych pomysłów.
3. ZAŁOŻENIA MERYTORYCZNE PROGRAMU
Program profilaktyki wad postawy wytycza kierunek działania pedagogicznego, którym jest uzyskanie trwałych, pozytywnych i aktywnych postaw w stosunku do kultury fizycznej, zakładając jednoczesne wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju uczniów, a w szczególności:
- umiejętności działania w różnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych, indywidualnie i grupowo, dla realizowania własnych potrzeb ruchowych;
- rozbudzanie potrzeb kontaktu z przyrodą.
W zakresie treści program zakłada:
- poznawanie własnego ciała;
- nabywanie umiejętności ruchowych oraz naukę ćwiczeń korygujących postawę ciała;
- poznawanie zabaw i gier ruchowych;
- przestrzeganie reguł w grach i zabawach.
3.1. I ETAP PROGRAMU obejmuje:
1. Diagnozę stanu zdrowotności uczniów l-go etapu edukacyjnego (konsultacja z lekarzem, higienistką szkolną i nauczycielami prowadzącymi zajęcia gimnastyki korekcyjno - kompensacyjnej).
2. Dyskusję w grupie osób zainteresowanych (dyrekcja szkoły, nauczyciele kształcenia zintegrowanego, nauczyciel wf: rodzice, uczniowie).
3. Spotkania dydaktyczne prowadzone przez nauczycieli gimnastyki korekcyjnej i specjalistów rehabilitantów ruchowych dla uczniów, rodziców i nauczycieli).
4. "Lekcje otwarte" - zajęcia gimnastyki korekcyjnej i wf-u z udziałem zaproszonych rodziców, uczniów, nauczycieli.
5. Propagowanie aktywności ruchowej (gazetki, prace plastyczne, udział w imprezach sportowych, ...)
6. Ustalenie zestawów ćwiczeń wykonywanych na lekcjach wf-u, zbioru zabaw i gier ruchowych, ćwiczeń śródlekcyjnych, ankiet skierowanych do rodziców uczniów uczęszczających na gimnastykę korekcyjną, przykłady ćwiczeń z gimnastyki korekcyjnej (dotyczące wad postawy i wad kończyn dolnych).
3.2. II ETAP PROGRAMU obejmuje:
1. Wdrażanie wymienionych powyżej treści, obserwowanie ich skuteczności i modyfikowanie ich tak, aby dążyć do optymalizacji działań, których celem jest zdrowe i sprawne ruchowo dziecko, wyposażone w umiejętność aktywnego uczestnictwa w kulturze fizycznej.
2. Współpracę z placówkami zajmującymi się profilaktyką wad postawy, szczególnie z Wojewódzkim Ośrodkiem Rehabilitacyjnym w Kochcicach.
4. OMÓWIENIE REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO
Realizacja programu profilaktycznego powinna obejmować systematyczne postępowanie nauczyciela kształcenia zintegrowanego i nauczyciela gimnastyki korekcyjnej, obejmujące swym zakresem:
- działania na lekcjach kształcenia zintegrowanego
* kształtowanie nawyku poprawnej postawy ucznia siedzącego, stojącego;
- działania na lekcjach wychowania fizycznego
* prowadzenie urozmaiconych ćwiczeń kształtujących,
* nauka zabaw i gier, wprowadzenie do mini - gier i gimnastyki;
- działania na lekcjach gimnastyki korekcyjnej
* stosowanie indywidualnie dobranych zestawów ćwiczeń dla uczniów,
* przekazywanie uczniom wiadomości dotyczących wad postawy,
* gry i zabawy korekcyjne,
* przekazanie rodzicom zestawów ćwiczeń do zastosowania w warunkach domowych
oraz ich udział w lekcjach gimnastyki korekcyjnej;
- ćwiczenia śródlekcyjne i międzylekcyjne;
- działania pozalekcyjne polegające na organizowaniu:
* rywalizacji w klasie,
* rywalizacji szkolnej i międzyszkolnej,
* udział w imprezach organizowanych przez UKS "Łabędź" i SKS,
* współpracy z rodzicami, w tym pomoc ze strony rodziców w organizowaniu
rywalizacji na terenie szkoły.
O konieczności i znaczeniu ćwiczeń fizycznych winna przekonać rodziców i dzieci sama szkoła. Dobór ćwiczeń dla dzieci zdrowych nie przedstawia większej trudności, natomiast dla pozostałych grup wymaga wnikliwej analizy. Ćwiczenia te muszą być prowadzone oddzielnie, a niekiedy indywidualnie. Mowa tu o zajęciach prowadzonych dla dzieci o słabej budowie, z początkowymi wadami postawy i statyki ciała.
Wszystkie ćwiczenia ruchowe, a zwłaszcza gimnastyka, bardzo sprzyjają i pomagają w odpowiednim ukształtowaniu postawy ciała, a bardzo często przeciwdziałają najrozmaitszym, szkodliwym wpływom otoczenia na tę postawę.
W praktyce szkolnej należy:
- Systematycznie zwracać uwagę na prawidłową postawę podczas siedzenia w ławkach oraz na sposób noszenia teczek, tornistrów, plecaków.
- Jak najczęściej, zwłaszcza w klasach młodszych, stosować siedzenie okrakiem na krześle, klęk w siedzeniu oraz siedzenie na piętach z palcami stóp zwróconymi do środka.
- Na każdej jednostce lekcyjnej wychowania fizycznego stosować ćwiczenia poprawiające postawę, wzmacniające stopę oraz ćwiczenia oddechowe.
- Zalecać noszenie obuwia zdrowego zarówno w szkole, jak i w domu.
4.1. DZIAŁANIA NA LEKCJACH KSZTAŁCENIA ZINTEGROWANEGO
Poprawna postawa ciała w pozycji siedzącej cechuje się siedzeniem na całym siedzisku, wyprostowanym tułowiem, głową skierowaną ku górze, uczeń nie garbi się. Siedzenie powinno być dynamiczne. Uczeń często powinien zmieniać pozycję, unikając w ten sposób zmęczenia mięśni stabilizujących kręgosłup. Nie powinien wykorzystywać nadmiernie oparcia krzesła, siadać na jego kancie. Wysokość siedzenia powinna odpowiadać odległości pomiędzy dołem podkolanowym a podłogą, przy stopach spoczywających na podłodze. Wysokość blatu stołu jest właściwa, gdy przedramiona ugięte pod kątem prostym, są równoległe do blatu przy wyprostowanych plecach.
W warunkach domowych dynamika siedzenia pozwala na przejście do pozycji klęcznej na taborecie lub podłodze, podparciem na przedramionach, lub do pozycji leżąc przodem z podparciem głowy na dłoniach, z książką niżej od leżenia.
Prawidłowa pozycja stojąca, powinna zapewnić utrzymanie kręgosłupa we właściwym położeniu - (nogi i plecy pracują równomiernie, głowa pomiędzy ramionami, ramiona lekko ściągnięte do tyłu, brzuch wciągnięty, tułów wyprostowany, ciężar ciała rozłożony równomiernie).
Negatywny wpływ długotrwałego przebywania w pozycji siedzącej powinien być zrekompensowany ćwiczeniami śródlekcyjnymi, których zadaniem jest:
- napięcie grup mięśniowych rozciągających się na skutek siedzenia w ławkach (mm. grzbietu, pośladkowe, ściągające łopatki, prostowniki stawu biodrowego);
- rozciągnięcie i rozluźnienie mięśni nadmiernie napiętych i przykurczonych (szyi, klatki piersiowej, brzucha, zginacze stawu biodrowego);
- angażowanie układów krążenia i oddychania;
- kształtowanie nawyków prawidłowej postawy ciała;
- wyrobienie nawyku stosowania aktywnego wypoczynku w czasie pracy umysłowej (przeciwdziałanie zmęczeniu i znużeniu).
4.2. DZIALANIA NA LEKCJACH WYCHOWANIA FIZYCZNEGO
Ćwiczenia kształtujące są środkiem ruchowym najbardziej wszechstronnie i ogólnorozwojowo wpływającym na organizm ćwiczącego. Znajdują szerokie zastosowanie:
- na każdej lekcji wychowania fizycznego w części wstępnej;
- w gimnastyce porannej lub śróddziennej;
- jako ćwiczenia śródlekcyjne, relaksujące;
- jako ćwiczenia korekcyjne lub kompensacyjne w rehabilitacji;
- w rozgrzewce zajęć treningowych.
Z metod, które "przeżyły" próbę czasu i zostały zweryfikowane w praktyce szkolnej na uwagę zasługują:
- zabawowo - naśladowcza, związana ze stosowaniem ćwiczeń gimnastycznych;
- klasyczna metoda zabawowa, związana z zabawami ruchowymi;
- gra ruchowa z elementami współzawodnictwa, wg określonych przepisów;
- metoda bezpośredniej celowości ruchu, w której powtarzanie tego samego ruchu ma na celu przyswojenie określonej czynności;
- metoda ruchowej ekspresji twórczej polegająca na tym, że nauczyciel wyjaśnia uczniom, co mają robić, natomiast „jak robić” wynika z inwencji twórczej uczniów;
- metoda zadaniowa - ścisła, stosowana tylko w pewnych okolicznościach, tam gdzie należy opanować możliwie szybko lub w określonym czasie pewne umiejętności (np. pływanie, jazda na łyżwach);
- metoda programowego usprawniania się, polegająca na zaprojektowaniu zadań ruchowych sprzyjających samodzielnemu usprawnianiu się przez uczniów (np. ścieżka zdrowia lub ścieżka ćwiczebna na sali gimnastycznej);
- metoda problemowa, czyli sposób nauczania lub uczenia się, którego osnowę stanowi rozwiązywanie przez uczniów zagadnień praktycznych i teoretycznych (np. Z jak długiego rozbiegu najlepiej wykonywać skok w dal?);
- metoda wielozadaniowa, zawierająca elementy związane z kształtowaniem intelektu, sfery usprawnienia ruchowego, doskonalenia motoryczności.
Uczniowie w okresie wczesnoszkolnym są szczególnie podatni na kształtowanie pożytecznych umiejętności ruchowych. Dużą rolę w tym zakresie spełnia nauczyciel, który inspiruje aktywność fizyczną dzieci, uczy ich obserwacji postępu sprawności motorycznej oraz ocenia umiejętności ruchowe. Okres wczesnoszkolny powinien być wykorzystany przez nauczyciela dla kształtowania pozytywnego i emocjonalnego stosunku dzieci do różnych form aktywności fizycznej, celowego kształtowania swojego ciała, pobudzania rozwoju przez dobrze zaplanowany i zorganizowany proces wychowania fizycznego.
ZAJĘCIA RUCHOWE Z PRZYBORAMI Z AKCENTEM NA ROZWÓJ CECH MOTORYCZNYCH
Stosowanie w szerokim zakresie różnorodnych przyborów wzbogaca zasób ćwiczeń, urozmaica i ożywia lekcję, zwiększa aktywność dzieci, ułatwia koncentrację uwagi, wyrabia umiejętność samodzielnego posługiwania się nimi w celu wykonania określonych zadań ruchowych. Spośród używanych, pierwszeństwo należy się tym, które "same swym charakterem pobudzają do ruchu". Na czoło wysuwać się powinna piłka, obręcz, skakanka, laska, krążek, kółko ringo. Duże urozmaicenie zajęć ruchowych może stanowić podkład muzyczny.
Wśród prowadzonych ćwiczeń najczęściej należy stosować:
- ćwiczenia z piłką
- rzuty i chwyty
- ćwiczenia w staniu
- ćwiczenia w siadzie
- ćwiczenia w leżeniu przodem
- ćwiczenia w leżeniu tyłem
- kozłowanie piłki
- podskoki
- ćwiczenia ze skakanką
- ćwiczenia przy drabinkach
- przeskoki przez skakankę
- zabawy ze skakanką
- ćwiczenia z krążkiem
- zabawy z krążkiem
- ćwiczenia z kółkiem ringo
- podrzuty i chwyty ringo
- zabawy z kółkiem ringo
- ćwiczenia z obręczą
- ćwiczenia kształtujące
- ćwiczenia zwinnościowe
- toczenie
- przeskoki i skoki
- formy zabawowe
- ćwiczenia z laską gimnastyczną
- ćwiczenia z zastosowaniem kocyków
- ćwiczenia ze wstążką
Zajęcia ruchowe z użyciem sprzętu gimnastycznego:
l. ławka gimnastyczna
- ćwiczenia równowagi, ćwiczenia zwinnościowe, skoki
2. drabinki
- wejścia i zejścia, wspinania się, zwisy
3. drążek
- wahania w zwisie, wyskoki do podporu
4. skrzynia
- wyskoki, przeskoki
5. materac
- skoki, wieloskoki, przewroty
ZESTAW ĆWICZEŃ ŚRÓDLEKCYJNYCH DLA KLAS I - III
Ćwiczenia nóg:
- Samolot wznosi się i ląduje. Z niskiej pozycji wspięcie na palce, ramiona w bok, przysiad podparty wolno wykonywany.
Ćwiczenia dużych grup mięśniowych:
- Spadochron. W staniu dłonie zwinięte w pięści, wymachy ramion w przód i w tył z lekkim ugięciem kolan i wahaniem tułowia w lewo i w prawo, w przód i tył.
Ćwiczenia tułowia:
- Składanie spadochronu. Mały rozkrok skłony w przód z ciągnięciem linek spadochronu i wyprosty.
Ćwiczenia ramion:
- Jak się kręcą koła roweru? Rozkrok, zataczanie ramionami kół. Ręce idą w przód i w górę, w tył i w dół.
Ćwiczenia tułowia:
- Pompujemy dętkę roweru. Stojąc w rozkroku i skłaniając się do prawej i lewej nogi na zmianę naśladowanie pompowania dętki.
Ćwiczenia nóg:
- W staniu jednonóż zataczanie kółek nogą wolną, sprawdzamy jak kręcą się pedały roweru.
ZESTAW ĆWICZEŃ ŚRÓDLEKCYJNYCH DLA KLAS IV - VI
Ćwiczenia szyi:
- W staniu ramiona opuszczone, wolne skłony głowy w tył i przód, skręty głowy w prawo i w lewo.
Ćwiczenia tułowia:
- W rozkroku prawa ręka w górę nad głową, skłon tułowia w lewo, lewa ręka w górę nad głową skłon tułowia w prawo.
Ćwiczenia nóg:
- W postawie ramiona wzdłuż tułowia, wspięcie na palce a następnie przejście do stania na piętach.
Ćwiczenia ramion:
- Rozkrok, ramiona na barki, krążenia ramion w przód i w tył. Lewa ręka zgięta z tyłu na łopatkach, prawa z tyłu za głową chwyt za dłonie.
Ćwiczenia tułowia:
- W rozkroku ręce na biodrach skręty tułowia w lewo i prawo.
- W rozkroku ramiona w górę skłony tułowia w przód.
Ćwiczenia nóg:
- W rozkroku ramiona w przód na przemian wymachy nóg do wyciągniętych ramion.
- W lekkim rozkroku ramiona w przód i przysiady.
ZESTAW ĆWICZEŃ ŚRÓDLEKCYJNYCH DLA KLAS I - III
Ćwiczenia nóg:
- Samolot wznosi się i ląduje. Z niskiej pozycji wspięcie na palce, ramiona w bok, przysiad podparty wolno wykonywany.
Ćwiczenia dużych grup mięśniowych:
- Spadochron. W staniu dłonie zwinięte w pięści, wymachy ramion w przód i w tył z lekkim ugięciem kolan i wahaniem tułowia w lewo i w prawo, w przód i tył.
Ćwiczenia tułowia:
- Składanie spadochronu. Mały rozkrok skłony w przód z ciągnięciem linek spadochronu i wyprosty.
Ćwiczenia ramion:
- Jak się kręcą koła roweru? Rozkrok, zataczanie ramionami kół. Ręce idą w przód i w górę, w tył i w dół.
Ćwiczenia tułowia:
- Pompujemy dętkę roweru. Stojąc w rozkroku i skłaniajac się do prawej i lewej nogi na zmianę nasladowanie pompowania dętki.
Ćwiczenia nóg:
- W staniu jednonóż zataczanie kółek nogą wolną, sprawdzamy jak kręcą się pedały roweru.
Opracowanie
prowadzący gimnastykę korekcyjną:
mgr Małgorzata Horst
mgr Joachim Lukosek
ZSP w Kochcicach
