Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Nadpobudliwość i agresja u dzieci - problem ADHD

 

Wśród dzieci sprawiających kłopoty wychowawcze jest grupa jest grupa charakteryzująca się określonymi cechmi zachowania. Są to dzieci niespokojne, nadmiernie ruchliwe, o zmiennych nastrojach i agresywne. Problem ten obecnie stał się bardzo wazny, gdyz zjawisko nadpobudliwości i agresji występuje coraz częściej. Zachęcam Państwa do zapoznania się z tym zagadnieniem.
Skrót ADHD pochodzi od angielskiej nazwy Attention Deficyt Hyperactivity Disorder – jego nazwą określamy zespół nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniem koncentracji uwagi. Jest to zaburzenie występujące częściej u chłopców niż u dziewczynek. Jego etiologia nie została w pełni wyjaśniona, jednak wiadomo, że znaczną rolę odgrywają czynniki genetyczne. Udowodniono, że nadpobudliwość jest zaburzeniem przekazywanym z pokolenia na pokolenie czyli uwarunkowanym genetycznie

Nadruchliwość, impulsywność, zaburzenia koncentracji uwagi – oto charakterystyczne cechy zespołu ADHD. Stanowią one wyzwanie dla rodziców i pedagogów, dziecku z ADHD niejednokrotnie utrudniają naukę oraz nawiązanie prawidłowych relacji z rówieśnikami. Z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej często występują specyficzne trudności w uzyskiwaniu umiejętności przedszkolnych, a później szkolnych takie jak: dysleksja, dysgrafia oraz dyskalkulia.

Nadpobudliwość i brak koncentracji uwagi – jest to schorzenie neurologiczne wpływające na zdolność koncentracji, kontrolę własnych reakcji, siłę i szybkość pobudzenia emocjonalnego. Problemy manifestują się w dwóch niezależnych kierunkach. Jeden obejmuje nadmierną motoryczną aktywność i zachowania impulsywne, drugi natomiast brak skoncentrowanej uwagi, dezorganizację aktywności celowej i niezdolność wypełniania zadań i poleceń. Dziecko agresywne powinno być przebadane pod tym kątem. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości musi otrzymać fachową pomoc. Uczeń, który nie potrafi siedzieć spokojnie przez 45 minut, nie zawsze jest niegrzecznym i złym dzieckiem. Brak pomocy i współpracy ze strony dorosłych pogłębia u takiego dziecka zachowania agresywne na wszystkich etapach.


Prawidłowo funkcjonujący układ nerwowy dziecka charakteryzuje się dużą siłą procesu pobudzania i hamowania oraz wysokim stopniem równowagi obu tych procesów, także średnim stopniem ich ruchliwości. Siła układu nerwowego wyraża się zdolnością komórek nerwowych do pracy. Równowaga rozumiana jest jako określony stosunek obu tych procesów do siebie. Natomiast ruchliwość to zdolność układu nerwowego do przechodzenia od stanu pobudzenia do hamowania. Z ADHD mamy do czynienia wówczas, jeśli dochodzi do procesów pobudzania nad procesami hamowania. Jeśli w fazie największego wzrostu mózgu występują jakieś przeszkody mogą one doprowadzić do zmniejszenia się liczby połączeń nerwowych oraz spowolnić biochemiczne procesy dojrzewania. To w rezultacie może spowodować zaburzenia procesów nerwowych i wpłynąć na opóźnienie kształtowania się mowy, czytania, pisania a także myślenia. Jest to jedna z przyczyn powstawania ADHD. Do innych możemy zaliczyć wspomniane już wcześniej czynniki genetyczne oraz uszkodzenia powstałe w życiu płodowym, a także w czasie porodu (np. niedotlenienie mózgu). Niejednokrotnie przyczyną ADHD stają się błędy wychowawcze i nerwowy tryb życia dziecka.

Renata Strzyżewska – psycholog kliniczny z Instytutu Pediatrii Akademii Medycznej w Poznaniu podaje, że DZIECKO MOŻE MIEĆ ADHD, gdy przez okres 6 miesięcy występuje u niego większość z następujących objawów:

- ma zaburzenia koncentracji uwagi,
- ma problem z organizowaniem sobie pracy,
- nie lubi zajęć wymagających dłuższego wysiłku umysłowego,
- często gubi przedmioty,
- jest nadruchliwe (nie jest w stanie usiedzieć na jednym miejscu),
- podczas zajęć wstaje od stolika,
- jest impulsywne (wyrywa się do odpowiedzi zanim zostanie zadane pytanie),
- ma kłopoty z oczekiwaniem na swoją kolej,
- często przerywa rozmowę innym.

NADPOBUDLIWOŚĆ MOŻE PRZEJAWIAĆ SIĘ W TRZECH SFERACH:

· ruchowej,
· poznawczej,
· emocjonalnej.

U dzieci może występować w dwóch, trzech sferach lub tylko w jednej.

  1. Typowe objawy nadpobudliwości w sferze ruchowej to: wzmożona ekspansja ruchowa i niepokój ruchowy. Dzieci, u których występuje ekspansja ruchowa charakteryzują się ruchliwością, biegają, skaczą, krzyczą na zajęciach, wyrywają się do odpowiedzi, machają rękami, są pełne energii, szukają każdej okazji, aby wyżyć się ruchowo. Pobudzanie to wzrasta, gdy dziecko jest w grupie. Przy większym nasileniu nadpobudliwości ruchowej może występować także niezręczność, niezborność, brak dokładności, precyzji co sprawia, że dzieci te ciągle coś tłuką, zrzucają, łamią i ulegają wypadkom. Często się wiercą, nie potrafią się sprawnie ubrać, czy spakować swoich rzeczy. Inaczej objawia się niepokój ruchowy. Dzieci wykonują wtedy wiele drobnych, niepotrzebnych ruchów, np. bazgrzą po zeszycie, obgryzają ołówek, skrobią po stoliku.
  2. Nadpobudliwość w sferze poznawczej przejawia się inaczej niż w sferze ruchowej. Dziecko nie może skupić się na jednej rzeczy, ciągle je coś rozprasza, powodując nadmierne pobudzenie w centralnym układzie nerwowym. Odwraca się, rozmawia z kolegami, nie słucha co się dzieje na zajęciach, zwraca uwagę na każdy szmer, głośno go komentując, a wyrwane do odpowiedzi nie wie w ogóle, o co jest pytane. Odrabianie zadania trwa długo i z małymi efektami w zeszycie, często są niedokończone zdania, wyrazy, gubione litery. Wypracowania nie mają logicznego ciągu, są chaotyczne. Zaburzenie koncentracji może wzrastać przy powstawaniu napięć emocjonalnych, na przykład przed klasówką czy odpowiedzią. U tych dzieci może także występować wzmożona wyobraźnia. Zaczyna wtedy przeważać świat fantazji nad rzeczywistością. Dziecko takie jest zamyślone, pogrążone w swoim świecie, czasami coś mówi do siebie lub nie na temat, robi miny, nie śledzi tematu zajęć i nie uważa.
  3. Nadpobudliwość psychoruchowa w sferze emocjonalnej. Objawy tego typu nadpobudliwości są wielorakie, głównie polegają na zwiększonej wrażliwości na działające bodźce. U dzieci tych występują intensywniejsze reakcje uczuciowe na zdarzenia czy sytuacje. Są konfliktowe, mają trudności w przystosowaniu się do wymagań przedszkolnych. Obrażają się, bywają drażliwe, agresywne, łatwo przechodzą od płaczu do śmiechu. Nadpobudliwość emocjonalna może objawiać się także w postaci wzmożonej lękliwości. Pojawia się wtedy niepokój, lęk, strach przed różnymi sytuacjami, zwłaszcza szkolnymi. Przy odpowiedzi dzieci te pocą się, czerwienią lub bledną. Czasami nie są w stanie wydobyć z siebie głosu. Nadpobudliwość emocjonalna może się też przejawiać w sferze uczuć wyższych, głównie społecznych. Dzieci nadpobudliwe przeżywają cudzą krzywdę, zamartwiają się, płaczą, są egocentryczne. Wtedy zbyt mocno przeżywają swoje niepowodzenia, nieporozumienia w domu czy wśród rówieśników.


ZALECENIA DO PRACY Z DZIECKIEM NADPOBUDLIWYM:

- mieć zrozumienie dla słabości dziecka i bezwarunkowo je akceptować,
- unikać stawiania dzieciom zbyt wielu i/lub trudnych zadań,
- kierować się realistyczną oceną możliwości dziecka,
- stawiać właściwe wymagania, by przez to umożliwić dziecku przeżycie sukcesu,
- udzielać dziecku pochwały i okazywać uznanie za osiągnięcia zgodne z jego możliwościami,
- unikać pośpieszania dziecka,
- nie przekraczać rzeczywistej wytrzymałości dziecka, także wtedy gdy mogłoby to wynikać z długości zajęć rytmiki,
- unikać sytuacji które z dużym prawdopodobieństwem prowadzą do konfliktu,
- nie dopuszczać (np. rozmowy w grupie) do wyśmiewania mniej sprawnego dziecka,
- nie zauważać potknięć, które wynikają z niezgrabności ruchowej dziecka lub jego niepokoju ruchowego,
- różnicować problemy istotne i nieistotne, a reagować tylko na niektóre istotne,
- zaakceptować rzeczywisty niepokój ruchowy dziecka i skierować go na możliwe do przyjęcia formy zachowania,
- w istotnych zakresach działania określić czytelne granice,
- nie pozwalać niczego osiągać poprzez agresywne zachowania,
- nie stosować żadnego odroczenia karania, także dla agresywnego zachowania,
- wspólnie z dzieckiem szukać rozwiązania, jak można uczyć jego zachowania znośnym dla grupy, np. przez „okresowe wyłączenie” (time – out),
- stale nie upominać i nie zachęcać,
- dawać krótkie i jasne polecenia, długie wyjaśnienia mogą być nie przyjęte,
- jasno planować i prowadzić zajęcia,
- podczas wyjaśniania reguł mieć bardzo dobry kontakt z dzieckiem, jeśli zachodzi potrzeba, najpierw objąć dziecko, popatrzeć mu w oczy a dopiero potem mówić,
- podczas wykonywania zadań wymagających dużej koncentracji eliminować w miarę możliwości nietypowe i rozpraszające uwagę bodźce,
- gdy dziecko rozprasza się, zapomina się, przypomnieć mu rozpoczęte zdanie,
- stopniowo przenosić na dziecko odpowiedzialność również za jego postępowanie,
- cierpliwie znosić pogorszenia w zachowaniu się dziecka i rozczarowania,
- bezwzględnie unikać zawstydzania i znieważania dziecka.


REAKCJA NA NIEWŁAŚCIWE DZIECKA NADPOBUDLIWEGO POWINNA BYĆ:

- szybka – powinna nastąpić natychmiast po przewinieniu – wyciąganie konsekwencji w kilka godzin lub dni po zdarzeniu raczej nie ma działania wychowawczego, dziecko odbierze ją jako niesprawiedliwą przykrość. Poza tym tak długie oczekiwanie na karę jest dla dziecka psychiczną torturą,
- skuteczna – czyli doprowadzona do końca. Doskonała konsekwencja nie odniesie żadnego skutku, jeśli rodzice zrezygnują z jej przeprowadzenia lub przerwą je w połowie. Dziecko następnym razem poczuje się bezkarnie,
- sprawiedliwa – konsekwencja powinna być odpowiednia do przewinienia, to znaczy nie powinno się karać dziecka zabraniem wszystkich przyjemności za to , że nie chciało zjeść obiadu, ani zakazem obejrzenia bajki za wyrzucenie kota z 10 pietra,
- słuszna – konsekwencja powinna być związana z rzeczywistym przewinieniem dziecka,
- sympatyczna – dziecko nie jest przestępcą, a więc nie jest złe. Po prostu popełniło błąd za który musi ponieść karę. Nie odbierajmy mu swojej miłości,
- słowna – absolutnie nie fizyczna. Zadając ból słabszej istocie, poniżając ją, nie uczymy dziecka żadnych zasad. Poza jedną – rację ma osoba, która mocniej uderzy, która złamie wolę kogoś mniej wysportowanego, sprytnego, brutalnego.


WSKAZANIA DO WYCHOWANIA DZIECKA NADPOBUDLIWEGO

- odróżniaj rozmowy i dyskusje do od wydawania poleceń i stawiania wymagań,
- nie myl jednego z drugim i wymagaj tego od dziecka i całej klasy,
- zdecydowanie i stanowczo unikaj podejmowania sporu i dyskusji tam, gdzie wymagane jest posłuszeństwo,
- nie bój się być stanowczym rodzicem – nie koliduje to z miłością do dziecka,
- prowadź z dzieckiem częste rozmowy wtedy, gdy jest pogodne, ciekawe świata, otwarte. Dyskutuj z nim, pokazuj mu różne perspektywy spojrzenia na tę samą sprawę, różny sposób odczuwania przez innych ludzi świata i cudzych działań. Wieczorami staraj się by rozmowa była spokojna, nie obciążająca poczuciem winy dziecka. Lepiej wrócić pamięcią do tych zdarzeń i zachowań, które były przyjemne lub stanowiły konstruktywne rozwiązanie problemów i pokonanie jego dotychczasowych słabości,
- gdy wymagasz czegoś, wyrażaj się jasno, krótko w sposób zrozumiały dla dziecka. Wypowiadaj polecenie głosem pogodnym ale zdecydowanym i stanowczym, nie pozostawiającym wątpliwości co do znaczenia.


PAMIETAJ:

- gdy mówisz zbyt długo - dziecko może z potoku słów nie wyłowić polecenia,
- gdy udzielasz wyjaśnień – dziecko może zrozumieć je jako tłumaczenie się z czegoś, a więc powód do podważenia polecenia (tak się tłumaczy, jakby nie był pewien swojej racji i zasadności polecenia),
- gdy zbyt wiele zrzędzisz i narzekasz – podnosisz u dziecka poziom niepokoju, może nie umieć zorganizować się by wykonać polecenie lub po prostu przestanie cię słuchać,
- gdy je obwiniasz – wzbudzasz poczucie winy, czym uruchamiasz jego mechanizmy obronne – nie dziw się, że zacznie się bronić, dyskutować z Tobą. Potraktuje Twoje słowa jak karcenie, a nie polecenie,
- gdy używasz zwrotów „…czemu ty zawsze…”, „…bo ty nigdy…” – może pomyśleć, że właśnie tego od niego naprawdę oczekujesz, przyjąć to jak scenariusz własnej roli i dostosować się. Odniesiesz skutek odwrotny do zamierzonego.

Dziecku agresywnemu i nadpobudliwemu psychoruchowo można pomóc:

- organizując im środowisko zewnętrzne - uporządkowane otoczenie to ważny element ewentualnego leczenia farmakologicznego. Takie dziecko żyje w świecie wewnętrznego niepokoju i dlatego świat wokół niego powinien być uporządkowany,
- dziecko nadpobudliwe potrzebuje więcej zrozumienia, tolerancji i cierpliwości ze strony dorosłych. Warto pamiętać, że jego zachowania, męczące dla otoczenia, jemu samemu sprawiają również poważne problemy, trudniej mu znaleźć przyjaciół, trudno odnieść sukces, trudniej usłyszeć pochwały,
- wprowadzaj porządek i rutynę. Większość dzieci lubi, kiedy rytm dnia jest stały. Znana pora wstawania, posiłków, obowiązków i kładzenia się spać. Daje im to poczucie bezpieczeństwa i stałości. Poza tym układ nerwowy i cały organizm dziecka ma czas na regenerację,
- ograniczaj bodźce – ponieważ dziecko łatwo się rozprasza, należy się starać by w domu był spokój. Należy unikać puszczania głośnej muzyki, zapraszania często i wielu gości naraz, trzeba ograniczać przesiadywanie przed telewizorem czy komputerem. Trzeba dbać o to, by dziecko mogło się skupić na jednej czynności. Kiedy je, niech nie gra radio, kiedy czyta, niech nie je itd.,
- staraj się planować – dzieci nadpobudliwe wytrąca z równowagi wszystko co jest nagłe i niespodziewane. Dlatego jest dobrze w domu,
- przewiduj za dziecko wydarzenia – rozkładaj jego przyszłe zadania na prostsze, mniej odległe czynności i natychmiast nagradzaj dziecko. Celem tych zabiegów jest zastąpienie dziecka wewnętrznych niewłaściwie funkcjonujących systemów informacji, zasad i motywacji,
- zadbaj o miejsce pracy dziecka – każde z nich w wieku szkolnym, a zwłaszcza nadpobudliwe powinno mieć wygodne i ciche miejsce pracy, z małą ilością przedmiotów dookoła. Najlepszy będzie jasny blat, lampa i dwa pojemniki: na kredki i długopisy,
- staraj się interweniować w sytuacjach konfliktowych w jakie uwikłało się Twoje dziecko, reguluj jego zachowania, ucz go innego sposobu negatywnych uczuć.

Idealny nauczyciel lub opiekun pracujący z dzieckiem nadpobudliwym powinien charakteryzować się następującymi cechami:

- stabilnością emocjonalną
- zdolnością nawiązania kontaktu z dzieckiem z zaburzeniami
- poczuciem humoru i zdolnością do zabawy
- bezpośredniością i uczciwością
- energią

Pamiętajmy, nawet najdłuższa droga zaczyna się od zrobienia pierwszego kroku.


Opracowała:

mgr Mariola Stefaniak – nauczyciel nauczania zintegrowanego.

Jeżeli zauważyłeś jakieś nadużycia w prezentacji napisz o tym poniżej i wyślij je do nas:
INFORMACJE O PREZENTACJI

Ostatnią zmianę prezentacji wykonał: Szkolnictwo.pl.
IP autora: 83.21.195.174
Data utworzenia: 2008-09-01 22:15:51
Edycja: Edytuj prezentację.

HISTORIA PREZENTACJI

Szkolnictwo.pl (83.21.195.174) - Prezentacja (2008-09-01 22:15:51) - Edytuj prezentację.





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie