Przedstawiam państwu scenariusz godziny wychowawczej. Przy jego pisaniu, korzystałam z dostępnej literatury dla wychowawców.
Scenariusz godziny wychowawczej
szkoła ponadgimnazjalna
Czas: 60–70 minut
Temat:
Poznaję swoje sposoby zachowaniaCele:
Po przeprowadzonej lekcji uczeń powinien:
- rozpoznawać i rozróżniać zachowania asertywne, uległe, agresywne,
- znać przyczynę zachowań asertywnych, uległych i agresywnych oraz ryzyko, jakie niosą w kontaktach z innymi,
- rozwija i umacnia poczucie własnej wartości.
Formy pracy:
- praca w grupach.
Środki dydaktyczne:
- arkusze szarego papieru,
- karta z określeniem asertywności,
- kartki z sytuacjami do odegrania,
- karta „Podstawowe wiadomości o różnych typach postaw”,
- karta pracy „Przyczyny i skutki różnych typów postaw”.
Przebieg lekcji
1. Rundka wstępna (3 min.)
Uczniowie określają swoje samopoczucie w skali od 1 do 10.
2. Wprowadzenie do tematu (5 min.)
Zachowania asertywne, uległe, agresywne
Asertywność to pewne specyficzne umiejętności zachowania się w określonych sytuacjach.
Zachowanie asertywne to bezpośrednie, uczciwe i stanowcze wyrażanie wobec drugiej osoby swoich uczuć, opinii i postaw, przy jednoczesnym respektowaniu jej praw do własnych odczuć, opinii i postaw. Opiera się na założeniu, że każdy człowiek ma swoje prawa i trzeba je szanować. Każdy z nas jest inny i nie wolno zmuszać partnera do zmiany poglądów czy celów tylko dlatego, że nam się one nie podobają lub kolidują z naszymi. Zachowania asertywne pokazują naszą odrębność, ale nie atakują, nie obrażają drugiej osoby.
Ja jestem w porządku i mam prawo być sobą. Ty jesteś w porządku i masz prawo być sobą.
Zachowania asertywne można umieścić pośrodku kontinuum, którego końcami są agresja i uległość.
Zachowując się asertywnie, respektujemy prawa zarówno swoje, jak i innych.
Zachowując się agresywnie respektujemy jedynie prawa własne, jednocześnie lekceważąc prawa otoczenia, nie słuchamy innych ludzi oraz podejmujemy decyzje nie uwzględniając dobra innych ludzi.
Gdy jesteśmy ulegli, respektujemy prawa innych i lekceważymy swoje prawa, czyli nie uwzględniamy własnych potrzeb, poglądów i odczuć.
W zachowaniach asertywnych ważne jest nie tylko to, co mówimy, ale jak to robimy. Ton głosu powinien być spokojny, ale stanowczy, spojrzenie skierowane na osobę, z którą rozmawiamy. Nie krzyczymy, nie wymachujemy rękami, nie biegamy po całym pomieszczeniu.
Zachowań asertywnych nie stosuje się przy każdej rozbieżności zdań. Nie ma takiej potrzeby. Warto je stosować wtedy, gdy szczególnie zależy nam na konstruktywnym rozwiązaniu sytuacji potencjalnie konfliktowej. Wtedy, gdy chcemy zachować poczucie własnej godności. Wtedy, gdy z jakiś powodów nie chcemy spełnić czyjejś prośby lub żądania i nie chcemy obrazić drugiej osoby.
Należy pamiętać, że stosowanie zachowań asertywnych nie zawsze prowadzi do takiego zakończenia sytuacji, o jaki nam chodziło. Zdarza się to, gdy druga osoba przypisuje nam intencje (negatywne), których nie mieliśmy. Nie możemy jednak odpowiadać za to, co ktoś pomyśli sobie o nas i jakie nam przypisze intencje.
3. Ćwiczenie 1-
Przyczyny i skutki różnych typów postaw - burza mózgów (10 min.)
Prowadzący dzieli klasę na 5 grup i każdej daje kartę pracy „Przyczyny i skutki różnych typów postaw” i w ciągu 10 min grupy dyskutują nad wypełnieniem karty pracy.
[Wpływ zachowania się na wizerunek publiczny – w przypadku, gdy zostanie czas.]
4. Omówienie ćwiczenia (10 min.)
Przedstawiciele grup przedstawiają wyniki prac grup (po kolei każda postawa, chodzi o skupienie się na jednym typie postawy, gdy głos zabiorą wszystkie grupy i zostaną one przedyskutowane, to dopiero następny typ postawy). Prowadzący wywiesza plakat i wpisuje na plakacie wszystkie wyniki.
Prowadzący rozdaje każdemu uczniowi kartę „Podstawowe wiadomości o różnych typach postaw”.
5. Ćwiczenie 2 – Psychodramy (7 min.)
Prowadzący dzieli klasę na 3 grupy i każdej z nich przydziela drogą losowania scenkę do przygotowania.
Propozycje do odegrania:
A. Dziewczyna wchodzi do szkolnej łazienki, w której jej koleżanki palą papierosy. Namawiają ją, żeby też zapaliła.
B. Kolega pożycza drobne sumy pieniędzy i prawie nigdy ich nie oddaje. Teraz znowu chce pożyczyć pieniądze.
C. Klasa zamierza pójść na wagary. Dwie osoby uważają, że to pogorszy, i tak już złą według nauczycielki, sytuację klasy.
D. Kilka osób wraca z kina. Rozmawiają o filmie. Podoba się wszystkim z wyjątkiem jednej osoby. Ona usiłuje bronić swojego zdania.
E. Mam kupiła Ci bluzkę, która ci się nie podoba. Ma pretensję, że wydała tyle pieniędzy, a ty nie chcesz w niej chodzić.
6. Prezentacja i omówienie scenek (15–20 min.)
Każda grupa prezentuje swoje scenki, które następnie są omawiane przez całą klasę, ze zwróceniem szczególnej uwagi na postawy poszczególnych osób występujących, sposobu mówienia i gestykulację.
Propozycje pytań do uczniów:
- Jak najczęściej się zachowujemy w sytuacjach, w których przeciwstawiamy się poszczególnym osobom bądź całemu otoczeniu?
- Co czujemy, co myślimy, co robimy w sytuacjach wymagających od nas przeciwstawienia się innym?
- Na czym polegałoby asertywne zachowanie się w takich sytuacjach?
7. Rundka końcowa (5 min.)
Uczniowie kończą zdanie:
Dzisiaj na zajęciach zaskoczyło mnie...
Załącznik 1 Asertywny – opanowany, szczery sposób myślenia i przyjmowania tego, co sam chcę, co myślę i jednocześnie sposób słuchania oraz uwzględniania tego,
co myślą i chcą inni.
A więc:
- postępujemy zgodnie z tym, jak czujemy,
- stanowczo i szczerze wyrażamy swoje zdanie,
uznajemy prawa innych do bycia sobą i ich prawa
do wyrażania swych uczuć, postaw, ocen i zdania.
Załącznik 2ŚCIĄGA DLA PROWADZĄCEGO
