Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Program edukacjo obywatelskiej dla szkoły podstawowej

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 2021 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

ELZBIETA MAGLYSZ

PROGRAM
EDUKACJI OBYWATELSKIIEJ MŁODYCH BOLESŁAWIAN
dla klasy IV – VI szkoły podstawowej

Bolesławiec 2006

Wstęp

„Program edukacji obywatelskiej młodych Bolesławian dla klasy IV – VI szkoły podstawowej” przygotowany został dla uczniów Bolesławca. Na jego realizację przeznaczono po 20 godzin lekcyjnych w klasie czwartej, piątej i szóstej.
Model krytyczny programu wiąże się z jego funkcją społeczną. Traktuje on wiedzę jako narzędzie umożliwiające zmianę rzeczywistych postaw lub wręcz kształtowanie postaw obywatelskich. Jest propozycją autorki na współczesny problem niskiego poziomu indywidualnej i zbiorowej aktywności społecznej, braku popularności patriotyzmu i cnót obywatelskich.
Program jest projektem tematyczno – interdyscyplinarnym. Oś tematyczna – edukacja obywatelska – ogniskuje zagadnienia z dziedziny historii, socjologii, krajoznawstwa, geografii.
Program został opracowany z myślą o uczniach mieszkających w Bolesławcu i jego najbliższej okolicy. Może być realizowany przez nauczycieli różnych specjalności o zainteresowaniach historyczno-regionalnych na lekcjach wychowawczych, języka polskiego, historii, przyrody, sztuki.

Cele nauczania

Reforma edukacji uwzględnia wychowanie obywatelskie w ramach ścieżki edukacyjnej „Wychowanie do życia w społeczeństwie”. Ścieżka składa się trzech modułów. Niniejszy program w znacznym stopniu obejmuje drugi i trzeci z nich tj. „Edukacja regionalna – dziedzictwo kulturowe regionie” oraz „Wychowanie patriotyczne i obywatelskie”.
Autorka założyła następujące cele nauczania:

  1. Poznanie środowiska miejskiego Bolesławca i jego specyfiki społecznej, kulturowej, gospodarczej.
  2. Kształtowanie więzi z własnym miastem.
  3. Kształtowanie świadomości obywatelskiej i narodowej oraz postaw obywatelskich.
  4. Rozwijanie szacunku dla dobra wspólnego i własnego państwa – ojczyzny.
Cele nauczania programu obejmują cele zawarte w podstawie programowej. Cele operacyjne przedstawione są w szczegółowym rozkładzie materiału.

Treści nauczania

Program obejmuje treści zawarte w podstawie programowej wraz z dodatkowymi, spójnymi z podstawą programową i wymienionymi w niej celami.
1. Położenie Bolesławca geograficzne, komunikacyjne, handlowe, administracyjne.
2. Elementy historii miasta.
3. Zabytki architektury miasta.
4. Symbole regionalne.
5. Bolesławiec współczesny – organizacja życia społecznego: instytucje, organizacje, kultura, sport, zakłady przemysłowe, usługowe, komunikacyjne, media.
6. Sylwetki osób zasłużonych dla Bolesławca.
7. Samorząd terytorialny – gmina i powiat.
8. Wartości i normy życia społecznego. Kategoria dobra wspólnego.
9. Prawa i obowiązki obywatelskie.
10. Postawy obywatelskie.

Przy doborze treści dominowały dwa kryteria: przydatności i trwałości wiedzy. Konkretność treści nauczania i ich bezpośredni związek z życiem dziecka, mieszkańca Bolesławca, ma duże znaczenie dla drugiego etapu kształcenia. Oszacowane przez autorkę potrzeby korzystania z treści ukierunkowane są na praktyczność i użyteczność. Poznanie środowiska miejskiego ze względu na jego bezpośrednie otoczenie domu rodzinnego i szkoły ma wartość motywacyjną i jest atrakcyjne dla uczących się. Wybrane treści pojawią się w kolejnych latach nauki szkolnej na zasadzie poszerzenia i utrwalenia wiedzy.

Program zakłada następujące osiągnięcia uczniów:
? znajomość instytucji państwa demokratycznego na szczeblu regionalnym (miejskim),
? umiejętność przeprowadzenia wyborów do samorządu szkolnego,
? świadome uczestnictwo w życiu wspólnoty lokalnej,
? świadomość posiadania obowiązków i praw obywatelskich.
Procedury osiągania celów

O atrakcyjności programu i jego powodzeniu w realizacji założonych celów decydują następujące warunki:
- przygotowanie nauczyciela do prowadzenia interdyscyplinarnych zajęć,
- wyposażenie szkół w środki dydaktyczne takie jak plan Bolesławca, zdjęcia, albumy, slajdy, kasety video, materiały biurowe,
- współpraca szkół z różnymi instytucjami,
- stosowanie urozmaiconych metod nauczania ze szczególnym uwzględnieniem metod aktywizujących (min. metoda pracy w grupach w celu kształcenia umiejętności zrzeszania się, wyzwalania aktywności),
- częste przeprowadzanie zajęć poza budynkiem szkolnym,
- organizowanie spotkań z ciekawymi ludźmi (pracownikami urzędów, instytucji itp.).

Ewaluacja

Efekty procesu nauczania i wychowania określone w postaci konkretnych postaw uczniów mogą być mierzone poprzez:
- ankiety lub testy sprawdzające wiedzę,
- rozwiązywanie problemów metodą sytuacyjną,
- pracę w grupach metodą dyskusji panelowej,
- obserwację zachowania się dzieci w określonych sytuacjach,
- analizę świadomości dzieci,
- chęć uczestnictwa i aktywność dzieci w zajęciach.
Tematyka zajęć
Klasa IV
  1. Mieszkam w Bolesławcu
  2. Dzieje miasta (I)
  3. Dzieje miasta (II)
  4. Najładniejsze zabytki – ratusz i rynek
  5. Życie w średniowiecznym mieście
6-7. Wycieczka do ceramiki
  1. Ratusz dawniej i dziś
  2. Gdzie urzęduje prezydent miasta?
  3. Organizacje, stowarzyszenia, kluby
  4. Zuchy i harcerze
  5. Młodzi sportowcy
  6. Zielone miasto
  7. Porządek w mieście
  8. Ile kosztuje ławka?
  9. Na pomoc!
  10. Miasto, gmina, powiat
  11. Ludzie, którzy rozsławili Bolesławiec
19-20. Bolesławiec na planie

Klasa V
  1. Położenie na skrzyżowaniu szlaków
  2. Bolesławiec ceramiką słynie
  3. Najpiękniejsze zabytki – kościół WNMP
  4. Średniowieczne miasto – spacer wzdłuż murów obronnych
  5. Słynni Bolesławianie w historii miasta
  6. Gdzie jest zamek?
7-8. Bolesławiec na planach
  1. Powiat bolesławiecki
  2. Puszcza Bolesławiecko – Zgorzelecka
  3. Organizacje, kluby, stowarzyszenia
  4. Ekologia w naszym mieście
  5. Jak załatwić sprawę w urzędzie
  6. Kto uprawia sport – czyli młodzi sportowcy
  7. Śpiewem o Bolesławcu
  8. Dni Bolesławcu, Targi Ceramiki
  9. Od żłobka do akademii
  10. Co produkuje się w naszym mieście?
  11. Harcerstwo w Bolesławcu
  12. Godzina do dyspozycji nauczyciela
Klasa VI
  1. Złoto w Bolesławcu i bitwa pod Legnicą
  2. Historia wodociągów w Bolesławcu
  3. Epoka napoleońska
  4. Rozwój przemysłu i komunikaw XIX wieku
  5. Bolesławiec piastowski, czeski i pruski
  6. Rok 1945
  7. Pomniki
  8. Kościoły, parafie, wyznania
  9. Kultura w mieście
  10. Sanepid, obrona cywilna – klęski żywiołowe
  11. Młody Bolesławianin wybiera się w podróz
  12. Usługi w mieście
  13. Finanse miasta
  14. Rada Miejska – spotkanie z radnym
  15. Informacje o Bolesławcu
  16. Samorząd Uczniowski kuźnią Dziecięcej i Młodzieżowej Rady Miasta
  17. Jestem Polakiem, Bolesławianinem
  18. Godziny do dyspozycji nauczyciela.

Materiał nauczania związany ze szczegółowymi treściami
i osiągnięciami

Klasa IV
Nr lekcji
Temat
Treści nauczania
Osiągnięcia związane
z celami szczegółowymi
Uwagi o realizacji (zalecane metody, formy, środki
dydaktyczne)
1

Mieszkam
w Bolesławcu
Położenie:
- w południowo-zachodniej części Polski nad rzeką Bóbr,
- na Nizinie Śląskiej,
- w pobliżu Sudetów,
- w województwie dolnośląskim,
- w powiecie bolesławieckim,
- w środkowej Europie.
Uczeń wie, że Bolesławiec jest miastem średniej wielkości położonym w woj. dolnośląskim; że Wrocław jest stolicą woj. dolnośląskiego.
Uczeń potrafi wskazać na mapie Polski położenie Bolesławca.
Uczeń umie opisać położenie Bolesławca posługując się kierunkami świata, rzeką, podziałem administracyjnym.
Uczeń rozumie, że jest Polakiem, obywatelem państwa polskiego, mieszkańcem Dolnego Śląska i miasta Bolesławca.
Mapa fizyczna Polski (w różnych skalach),
mapa administracyjna Polski.
2

Dzieje miasta (I)
Wczesnośredniowieczne grodzisko Bobrzan.
Gród strażniczy nad Bobrem.
Górnictwo złota na południe od miasta.
Bitwa pod Legnicą, wyludnienie okolicy.
Sprowadzenie osadników przez księcia.
Nadanie praw miejskich w 1251 r. przez Bolesława Rogatkę.
Życie w średniowiecznym mieście – rozwój handlu, budownictwo drewniane i kamienne.
Budowa murów obronnych
Herb miasta.
Nazwa miasta.
Uczeń zna datę nadania praw miejskich. Uczeń wie kim byli Bobrzanie, kim był Bolesław II Rogatka.
Uczeń potrafi wyjaśnić pochodzenie herbu
i nazwy miasta.
Uczeń rozumie, dlaczego książę sprowadził osadników.
Uczeń potrafi wyjaśnić znaczenie murów obronnych i bram miejskich.
Uczeń charakteryzuje się postawą dumy
z faktu, że miasto posiada słowiańskie, piastowskie pochodzenie.
Uczeń charakteryzuje się postawą szacunku dla historii swego miasta.
Ilustracje przedstawiające ryciny średniowiecznego miasta, znaleziska archeologiczne z grodzisk
w Bolesławcu.

Metoda: pogadanka, kolorowanie herbu.
3

Dzieje miasta (II)
Rozwój rzemiosła.
Wiek XVI – złotym okresem dla miasta.
Wpływ wojny 30-letniej /1618-1648/ na dzieje miasta.
Pożar zamku, wojny napoleońskie.
Rozkwit garncarstwa, rozwój przemysłu.
Budowa linii kolejowej i wiaduktu.
II wojna światowa.
Polskie osadnictwo po II wojnie światowej i rozbudowa miasta.
Uczeń wie, że miasto ma bogatą i ciekawą historię, godną poznania.
Uczeń wie, że miasto w swych dziejach miało wzloty i upadki.
Uczeń potrafi wymienić kilka wydarzeń
z historii miasta w kolejności chronologicznej.
Uczeń rozumie, że znajomość historii, dziejów miasta jest obowiązkiem jego mieszkańców, pomaga zakorzeniać się w przeszłości i brać odpowiedzialność za stan współczesny.
Ilustracje historyczne (portrety, widoki).

Metoda: pogadanka, krzyżówka, rozsypanka zdań opisujących ważniejsze wydarzenia.
4

Najładniejsze
zabytki –
ratusz i rynek
Centralne położenie ratusza w mieście.
Kształt rynku, jego znaczenie w dziejach.
Opis budowli ratusza, zwrócenie uwagi na detale architektoniczne np. płaskorzeźba, zegar słoneczny, fontanna, ozdobne schody, portale bogato rzeźbione z piaskowca, dach pokryty czerwoną dachówką, herb od strony południowej, łacińskie napisy, tablica informacyjna przed głównym wejściem.
Kamieniczki – opis budowli.
Uczeń wie, gdzie jest położony ratusz i rynek, jaką rolę pełnił rynek w historii.
Uczeń potrafi opisać wygląd wybranej kamieniczki,
Uczeń dostrzega ład i piękno w architekturze, zwraca uwagę na detale upiększające wygląd budowli.
Metoda poglądowa – wycieczka, opis, plebiscyt na najładniejszą kamieniczkę.

Zadanie domowe: zaprojektuj brakującą kamieniczkę we wschodniej pierzei rynku.
5

Życie w średniowiecznym mieście
Układ urbanistyczny średniowiecznego miasta.
Zasady regulujące życie mieszczan.
Rada Miejska, ławnicy, straż miejska, kasztelan, pieczęć miejska.
Zajęcia ludności – handel, rzemiosło, składowanie.
Bezpieczeństwo miasta.
Niedogodności i zagrożenia np. pożary, epidemie, wojny, publiczne kary.
Uczeń wie, czym była i czym się zajmowała Rada Miejska.
Uczeń wie, kim był kasztelan.
Uczeń zna przykłady przepisów regulujących życie w średniowiecznym mieście.
Uczeń potrafi wymienić zajęcia ludności miejskiej.
Uczeń rozumie, że obowiązki mieszczan zapewniały miastu egzystencję i bezpieczeństwo.
Lekcja może odbyć się w korytarzu ratusza od strony Pałacu Ślubów przed malowidłem ściennym przedstawiającym widok na średniowieczne miasto.
Metoda: opowiadanie lub pogadanka. Środki dydaktyczne: ilustracje, ryciny.
6-7

Wycieczka
do ceramiki
Glina miejscowym surowcem do wyrobu ceramiki.
Proces technologiczny produkcji wyrobów ceramicznych.
Malowanie i wypalanie ceramiki.
Uczeń wie, że „Bolesławiec ceramiką słynie”.
Uczeń potrafi wyjaśnić, na czym polega proces wytwarzania naczyń ceramicznych, potrafi wyjaśnić na czym polega metoda zdobienia stempelkami.
Uczeń zachowuje zasady bezpieczeństwa na terenie zakładu produkcyjnego.
Uczeń potrafi zaprojektować ozdobny wzór naczynia ceramicznego.
Metoda poglądowa – wycieczka.
8

Ratusz dawniej
i dziś
Funkcje ratusza w przeszłości i obecnie.
Zmiany w wyglądzie ratusza w historii.
Sala Ślubów jako przykład historycznego wystroju.
Sala Rajców.
Ratusz siedzibą Urzędu Miejskiego.
Uczeń wie, że bolesławiecki ratusz zachował swą historyczna funkcję.
Uczeń wie, że najcenniejszą architektonicznie salą jest Sala Ślubów.
Uczeń wie, że ratusz jest siedzibą Urzędu Miejskiego i rady Miejskiej.
Uczeń potrafi posługiwać się Tablicą Informacyjną znajdującą się w holu ratusza.
Uczeń rozumie, że ratusz jest budynkiem reprezentacyjnym miasta i zasługuje na szczególną opiekę.
Metoda poglądowa – wycieczka, pogadanka.
Zadanie domowe: uzupełnianie wyrazów w tekście o ratuszu.
9

Gdzie urzęduje
prezydent?
Spotkanie z pracownikiem sekretariatu prezydenta.
Urząd prezydenta.
Z jakimi sprawami można zwracać się do prezydenta miasta?
Sposób komunikowania się z prezydentem.
Uczeń wie, gdzie urzęduje prezydent miasta Bolesławca, wie czym się zajmuje prezydent, potrafi sformułować wypowiedź określającą cel przybycia i sprawę do załatwienia.
Uczeń zna i stosuje zwroty grzecznościowe.
Uczeń charakteryzuje się postawą kultury osobistej.
Uczeń rozumie, że urzędowi nas reprezentującemu należy się szacunek.
Metoda: wywiad, list do prezydenta.


10

Organizacje, stowarzyszenia, kluby
Potrzeba wspólnego działania.
korzyści wspólnego działania: można więcej osiągnąć, ujawniają się wybitne jednostki, można świadczyć sobie wzajemną pomoc, łatwiej osiągnąć trudniejsze cele.
Wymagania wspólnego działania (warunki): umiejętność podziału zadań – współpraca, akceptacja, tolerancja.
Organizacje na terenie szkoły np. PCK, ZHP, PTTK, LOP, SKO, kluby sportowe.
Prawidłowa pisownia nazw organizacji.
Uczeń wie, że na terenie miasta jest wiele organizacji i stowarzyszeń.
Uczeń wie, jakie korzyści daje człowiekowi wspólne działanie.
Uczeń potrafi ocenić siebie – czy posiada cechy niezbędne do wspólnego działania.
Uczeń uświadamia sobie potrzebę wspólnego działania.
Uczeń rozumie, że wspólne podjęcie działania wymaga przyjęcia zobowiązań i ograniczeń.

Metoda np. praca w grupach, burza mózgów:

WSPÓLNE DZIAŁANIE
↓ ↓

KORZYŚCI WYMAGANIA

Zadanie domowe: Jakie organizacje (stowarzyszenia, kluby) mają siedzibę
w okolicach twojego miejsca zamieszkania?
11

Zuchy i harcerze
ZHP jako przykład organizacji dziecięcej i młodzieżowej.
Struktura organizacji.
Prawo zuchowe, prawo harcerskie.
Co harcerze robią na zbiórkach? - zajęcia harcerzy.
Harcerz potrafi kształtować swój charakter.
Jak harcerze odpoczywają i bawią się?
Siedziba ZHP w Bolesławcu.
Uczeń wie, co oznacza skrót ZHP.
Uczeń wie, gdzie znajduje się siedziba ZHP w Bolesławcu.
Uczeń potrafi wymienić korzyści z przynależności do ZHP.
Uczeń wie, że zbiórki harcerskie to pożyteczny sposób spędzania wolnego czasu.
Metoda: wywiad
z harcerzem, prezentacja umundurowania.
Środki dydaktyczne: zdjęcia z obozów, biwaków, wyposażenie harcerza.
12

Młodzi sportowcy
Korzyści z uprawiania sportu:
- tężyzna fizyczna, siła, sprawność, zręczność,
- wyrabianie dobrych cech charakteru (wytrwałość, opanowanie, odporność na stresy, współdziałanie
w grupie),
- pożyteczny sposób spędzania wolnego czasu,
- okazja do nawiązania znajomości
i przyjaźni,
- okazja do przeżycia sukcesu, zwycięstwa.
Dziedziny sportu dla dzieci, które można uprawiać na terenie miasta: piłka nożna, pływanie, tenis stołowy, badminton, koszykówka, mini koszykówka, tekwondo.
Popularne sporty uprawiane amatorsko: jazda na rowerze, na deskorolce, hulajnodze, zabawy z piłką itp.
Obiekty sportowe (boisko, stadion, pływalnia, korty tenisowe, siłownie, sale gimnastyczne).
Uczeni we, jakie korzyści daje uprawianie sportu.
Uczeń potrafi wymienić dyscypliny sportu uprawiane w bolesławieckich klubach sportowych.
Uczeń potrafi wskazać na terenie miasta obiekty sportowe.
Uczeń odczuwa chęć rozwoju fizycznego.
Metoda: wywiad
z kolegami uprawiającymi sport.
Środki dydaktyczne np. fotografie obiektów sportowych w mieście, sprzęt sportowy.
13

Zielone miasto
Parki miejskie, skwery, klomby, kwietniki, trawniki, planty, las miejski.
Planty najcenniejszym przyrodniczo parkiem miejskim.
Znaczenie zieleni w mieście: przyrodnicze, estetyczne, zdrowotne.
Odpowiedzialność za stan zieleni miejskiej.
Nazwy parków: Planty, Obrońców Helu, Waryńskiego, Las Sztolniska.
Uczeń wie, że roślinność jest ważnym elementem krajobrazu miejskiego.
Uczeń potrafi nazwań kilka parków.
Uczeń rozumie, że każdy mieszkaniec miasta jest odpowiedzialny za stan zieleni miejskiej.
Metoda: spacer po najbliższej okolicy szkoły.
Środki dydaktyczne: film MCEE „Planty – cztery pory roku”, ilustracje, przewodniki do oznaczania gatunków drzew.
14

Porządek w mieście
Porządek, ład – chaos, bałagan.
Uczucia wywołane przez ład i porządek.
Uczucia wywołane przez chaos i nieporządek.
Człowiek dąży do porządku wokół siebie i wewnątrz siebie.
Zasady, regulaminy pomagają utrzymać porządek np. kodeks ruchu drogowego
Zasady zachowania w miejscach publicznych np. w parku, w kinie, na dworcu, na poczcie, na klatce schodowej itp.
Uczeń wie, że są zasady regulujące życie na terenie miasta.
Uczeń potrafi ułożyć mini regulamin zachowania np. na klatce schodowej lub parku, wyprowadzania zwierząt itp.
Uczeń rozumie potrzeby określenia zasad pomagających zachować porządek.
Metoda: praca w grupach.
Środki dydaktyczne: ilustracje przedstawiające sytuacje ładu i nieporządku, „Kodeks ruchu drogowego”.
Uwaga: przy realizacji należy zwracać uczniom uwagę, że obok zakazów są też zasady powinności, określające co należy czynić.
15

Ile kosztuje ławka?
Przykłady zniszczeń i dewastacji na terenie miasta.
Przyczyny dewastacji dokonanej przez dzieci i młodzież: bezmyślność, popisywanie się, chęć pozostawienia śladu po sobie, rozładowanie agresji.
Po co umieszczane są ławki w parku?
Do kogo należy ławka – pojęcie dobra wspólnego.
Koszt ławki – materiał, robocizna.
Koszty zniszczeń ponosi każdy mieszkaniec miasta.
Uczeń wie, że koszt zniszczeń i dewastacji ponosi każdy z nas.
Uczeń potrafi zaproponować zachowanie alternatywne do bezmyślnego niszczenia ławek, koszy na śmiecie, przystanków autobusowych itp.
Uczeń charakteryzuje się postawą odpowiedzialności za dobro wspólne.

Metoda poszukująca.
16

Na pomoc!
Sytuacje szczególnego zagrożenia: pożar, porażenie prądem, wypadek drogowy, krwotok, utrata przytomności, nagły silny ból itp.
Instytucje powołane do udzielania pierwszej pomocy na terenie miasta: Pogotowie Ratunkowe, Straż Pożarna, Pogotowie Gazowe, Pogotowie Energetyczne.
Zagrożenie wywołane złym zachowaniem innych ludzi np. pobicia, wymuszenia itp.
Instytucje, które mogą pomóc: Policja, Telefon Zaufania, świetlica terapeutyczna w Domu Dziennego Pobytu, klub „Kuźnia”.
Uczeń wie, że może liczyć na pomoc dorosłych w sytuacji zagrożenia.
Uczeń potrafi wymienić kilka instytucji powołanych do udzielania pierwszej pomocy.
Uczeń potrafi zademonstrować przykład wezwania.
Uczeń rozumie, że nieuzasadnione wezwanie pomocy jest nie tylko kosztowne, ale również może być tragiczne w skutkach dla rzeczywiście potrzebujących.
Uczeń charakteryzuje się postawą odpowiedzialności za swoje czyny.
Środki dydaktyczne: adresy instytucji, numery telefonów.
17

Miasto, gmina,
powiat
Podział administracyjny kraju
- województwa,
- powiaty,
- gminy.
Wrocław stolicą województwa dolnośląskiego.
Powiaty sąsiadujące z powiatem bolesławieckim.
Gminy wchodzące w skład powiatu bolesławieckiego.
Bolesławiec miastem powiatowym.
Urząd Miasta.
Starostwo Powiatowe.
Uczeń wie, czym gmina różni się od powiatu.
Uczeń potrafi wskazać w mieście siedzibę Starostwa Powiatowego.
Uczeń rozumie, że urzędy – miejski i powiatowy – powołane są do innych celów.
Uczeń rozumie, że znajomość podstawowych jednostek administracyjnych jest obowiązkiem każdego obywatela.
Środki dydaktyczne: mapa administracyjna Polski, mapa powiatu bolesławieckiego.



18

Ludzie, którzy rozsławili Bolesławiec
Postaci historyczne:
Marcin Opitz – poeta, sekretarz króla Władysława IV, „łabędź Bobru”,
Hanusz- krakowski kartograf,
Michał Kutuzow – generał wojsk rosyjskich.
Postaci współczesne np.
Leon Piątkowski, Alojzy Skorupa, Stanisław Wolanin, Mariusz Olczak, Mieczysław Żołądź, Janusz Moniatowicz, Jan Bancewicz, Karol Wojtyła.
Uczeń potrafi wymienić postać historyczną i współczesną oraz opisać, w jaki sposób jest związana z miastem lub z czego jest znana.
Uczeń odczuwa radość i dumę z tego, że pochodzi z Bolesławca.
Środki dydaktyczne: ilustracje, portrety, książki.
19-20

Bolesławiec
na planie
Symbole stosowane na planie.
Zasady posługiwania się planem miasta. Projektowanie trasy zwiedzania.
Odszukiwanie obiektów na planie.
Nazywanie wskazanych obiektów na planie. Projektowanie wycieczki.
Uczeń wie do czego służy plan miasta.
Uczeń potrafi wyszukać na planie wskazany obiekt (np. most na Bobrze, ratusz, drogę główną itp.).
Uczeń potrafi opisać drogę do wskazanego obiektu posługując się planem. Uczeń dostrzega korzyści płynące z umiejętności posługiwania się planem.
Jedna lekcja poświęcona jest na pracę
z planem w klasie, druga na realizację wycieczki w terenie.



Klasa V



Nr lekcji
Temat
Treści nauczania
Osiągnięcia związane
z celami szczegółowymi
Uwagi o realizacji (zalecane metody, formy, środki
dydaktyczne)
1

Położenie na skrzyżowaniu szlaków
Trakt śląsko-łużycki XI-XII w.
Położenie przy ruchliwej Wysokiej Drodze – rozwój miejscowości wzdłuż osi wschód –zachód (wydłużony kształt rynku, położenie ratusza).
Rozwój handlu, stacja regularnej poczty od 1573 r.
Przemarsze wojsk podczas wojen napoleońskich.
Budowa kolei i wiaduktu 1844-1851.
Projekt autostrady podczas II wojny światowej. Główne drogi prowadzące obecnie przez Bolesławiec: droga nr 297, autostrada A4 przebiegająca od północy.
Uczeń wie, że położenie Bolesławca na trakcie śląsko-łużyckim walnie przyczyniło się do rozwoju miasta w przeszłości.
Uczeń potrafi wskazać pozytywne i negatywne strony położenia przy tzw. Wysokiej drodze.
Uczeń zna miasta, z którymi Bolesławiec ma bezpośrednie połączenia drogowe i kolejowe..
Uczeń zna przejścia graniczne, do których prowadzą bezpośrednie połączenia (Jakuszyce, Zgorzelec, Jędzychowice).
Środki dydaktyczne: mapy historyczne i geograficzne (administracyjne, fizyczne).
2

Bolesławiec
ceramiką słynie
Garncarstwo jednym z rzemiosł w średniowiecznym mieście.
Przepisy cechowe garncarzy.
Rozwój garncarstwa od 1778 r. po rozluźnieniu ograniczeń cechowych.
Produkcja rur ceramicznych od 1809 r.
Uczeń potrafi wskazać etapy rozwoju garncarstwa w Bolesławcu.
Uczeń wie, jakie było przeznaczenie wyrobów ceramicznych w historii i obecnie.
Uczeń wie, gdzie znajduje się Muzeum Ceramiki.
Lekcja muzealna
w Muzeum Ceramiki.
3

Najpiękniejsze
zabytki – kościół Wniebowzięcia
Najświętszej
Maryi Panny
i św. Mikołaja
Położenie kościoła na obszarze średniowiecznego miasta.
Zróżnicowanie stylów budowli i wyposażenia wnętrza: ołtarz, ambona, ołtarze boczne, epitafia, organy, stalle, obrazy, witraże, figury przed kościołem, portale.
Współczesne tablice pamiątkowe.
Nadanie tytułu Sanktuarium Wniebowziętej Matki Kościoła.
Uczeń potrafi wskazać kilka najcenniejszych elementów wyposażenia wnętrza.
Uczeń potrafi wymienić style architektoniczne (gotycka budowla i barokowe wystrój wnętrza).
Uczeń rozumie konieczność ochrony i renowacji zabytków.
Uczeń potrafi kulturalnie i z szacunkiem zwiedzać świątynię.

Wycieczka do kościoła – zwiedzanie.
4

Średniowieczne miasto – spacer wzdłuż murów obronnych
Zasięg średniowiecznego miasta.
Mury obronne: początkowo ziemne, później z piaskowca.
Dwa pasy murów, baszty obronne na planie kwadratu i półokręgu, fosy.
Bramy miejskie: Górna, Dolna i Mikołajowska.
Obronny charakter miasta.
Położenie nieistniejącego już zamku.
Brak murów w części północnej.
Obecna funkcja obszaru murów obronnych, ich otoczenia i baszt.
Uczeń zna zasięg średniowiecznego miasta.
Uczeń potrafi rozpoznać w terenie pozostałości baszt.
Uczeń potrafi wykazać obronnych charakter miasta w średniowieczu.
Uczeń potrafi uzasadnić nazwę placu Zamkowego.
Zajęcia w terenie. Czynności ucznia: pomiar taśmą mierniczą szerokości murów zewnętrznych i wewnętrznych, odległości pomiędzy nimi oraz pomiędzy basztami. Szkicowanie baszty. Rozpoznawanie w murze kolejnych warstw nakładanych kamieni.
5

Słynni Bolesławianie w historii miasta
Gulio Simonetti – miejski budowniczy.
Martin Opitz – życiorys poety:
- słowiańskie korzenie rodziny (proces germanizacji mieszczaństwa w miastach Łużyc i Śląska,
- związki poety z Polską,
- największy sukces Opitza,
- porównanie M.Opitza
i J.Kochanowskiego.
Abraham Gottlob Werner – geolog
z Osiecznicy, uczył się w Bolesławcu.
Uczeń wie kim był Martin Opitz.
Uczeń potrafi opisać zasługi Opitza dla literatury niemieckiej.
Uczeń potrafi wykazać związki Opitza
z Polską.
Uczeń rozumie zmiany narodowościowe zachodzące na Śląsku na przestrzeni wieków.

6

Gdzie jest zamek?
Historia zamku.
Znaczenie kasztelani – związek z władzą książęcą.
Konflikt kasztelania – mieszczaństwo.
Zniszczenie zamku, pożar w 1642 r.
Budowa kościoła ewangelickiego
w 1756 r.
Uczeń wie, że zamek był siedzibą kasztelana, namiestnika władzy książęcej.
Uczeń wie, że zamek posiadał charakter obronny.
Uczeń potrafi wyjaśnić istotę konfliktu zamek – Rada Miejska.
Uczeń próbuje na podstawie opowiadania odtworzyć (zaprojektować) kształt średniowiecznego zamku.
Uczeń rozumie, że historia miasta obfituje w liczne zmiany.
Przykłady zadań dla ucznia: Narysuj, jak wyobrażasz sobie książęcy zamek
w Bolesławcu. Spróbuj odtworzyć widok zamku.
Ułóż legendę o zamku, jego mieszkańcach lub gościach.
7-8

Bolesławiec
na planach
Porównanie historycznych rycin, widoków miasta ze współczesnym planem.
Kierunki i etapy rozwoju miasta.
Obiekty zachowane, zmienione i zniszczone.
Uczeń wie, że mury miejskie zapewniały bezpieczeństwo mieszkańcom, ale ograniczały rozwój terytorialny.
Uczeń potrafi wyjaśnić, dlaczego mury straciły swoją funkcję obronną.
Uczeń potrafi na starych rycinach rozpoznać znane obiekty np. ratusz.
Uczeń rozumie, że rozwój miasta związany jest z ciągłym zajmowaniem nowych obszarów.
Środki dydaktyczne: stare ryciny, ilustracje, plan Bolesławca.
Zadanie dla ucznia: pokoloruj obiekty zachowane i te, które nie zachowały się różnymi barwami.
9

Powiat
bolesławiecki
Bolesławiec siedzibą władz powiatowych.
Gminy wchodzące w skład powiatu.
Ważniejsze miejscowości.
Sieć rzeczna.
Urzędy rejonowe: Urząd Pracy, Komenda Rejonowa Policji, Sąd Rejonowy, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna, Powiatowy Inspektorat Weterynarii itd.
Uczeń wie, że miasto Bolesławiec jest jedną z gmin powiatu.
Uczeń wie, że Bolesławiec jest siedzibą Starostwa Powiatowego.
Uczeń potrafi wymienić ważniejsze miejscowości powiatu.
Uczeń potrafi wymienić kilka urzędów, instytucji szczebla powiatowego.
Uczeń rozumie i docenia fakt, że Bolesławiec odgrywa ważną rolę administracyjną w regionie.
Środki dydaktyczne: mapa powiatu bolesławieckiego, mapa administracyjna woj. dolnośląskiego, mapki szkoleniowe, fotografie obiektów z terenu miasta.
10

Puszcza Bolesławiecko-Zgorzelecka
Zasięg puszczy.
Przyrodnicza charakterystyka Borów Dolnośląskich.
Chronione gatunki roślin i zwierząt.
Rezerwaty przyrody w Brzeźniku i Węglińcu.
Nadleśnictwa na terenie Borów Dolnośląskich.
Ważniejsze miejscowości, rzeki, szlaki komunikacyjne.
Poligony wojskowe na obszarze lasów – zasady zachowania.
Zachowanie w lesie – jak się nie zgubić, nie wywołać pożaru itp.
Uczeń wie, że w sąsiedztwie miasta położony jest duży kompleks leśny.
Uczeń zna walory przyrodnicze i rekreacyjne Borów Dolnośląskich.
Uczeń zna zasady bezpiecznego korzystania z dobrodziejstw przyrody.
Uczeń docenia bliskość położenia lasów.
Uczeń wie, gdzie w Bolesławcu znajduje się nadleśnictwo.
Metoda: pogadanka. Środki dydaktyczne: fotografie, mapa topograficzna, ilustracje roślin i zwierząt chronionych.
11

Organizacje, kluby, stowarzyszenia
Różnorodność organizacji działających na terenie miasta: PCK, TPD, PTTK, LOP, Caritas, Stowarzyszenie Kupców Bolesławieckich, Bolesławieckie Towarzystwo Gospodarcze, Stowarzyszenie Ziemia Bolesławiecka, Bolesławieckie Stowarzyszenie Abstynentów „Przemiana”, Polski Związek Wędkarski, Stowarzyszenie Rodzin Katolickich, Stowarzyszenie Fotografików.
Formy społecznej aktywności.
Uczeń wie, że na terenie miasta działają liczne i różnorodne organizacje i stowarzyszenia.
Uczeń uświadamia sobie potrzebę zbiorowej aktywności społecznej.
Uczeń zna formy grupowej aktywności społecznej.
Metoda: praca w grupach. Zadania dla grup: 1) Rozwinąć skrót podając pełną nazwę, opisać działalność, podać adres, przynieść fotografię, ulotkę; 2) Jesteś przedstawicielem stowarzyszenia lub organizacji. Spróbuj zachęcić kolegów i koleżanki do współpracy; 3) ćwiczenia: ustalcie w klasie 3-5 wspólnych interesów dla grupy uczniów, które mogłyby stać się zalążkiem stowarzyszenia lub klubu.
Zaproponuj nazwę, formę działalności.
12

Ekologia w naszym mieście
Pojęcie „ekologia”.
Czym zajmuje się Miejskie Centrum Edukacji Ekologicznej
- udostępnianie informacji na temat stanu środowiska,
- organizowanie konkursów i wystaw,
- przeprowadzania zajęć dla dzieci,
- popularyzacja stylu życia.
Stan środowiska na terenie miasta
- czystość powietrza,
- jakość wody pitnej,
- składowanie śmieci,
- poziom hałasu.
Wspólna odpowiedzialność mieszkańców za stan środowiska.
Oczyszczalnia ścieków, Stacja Uzdatniania Wody, Zakład Unieszkodliwiania Odpadów.
Uczeń wie, jaką działalność prowadzi MCEE, wie gdzie ma swoją siedzibę.
Uczeń potrafi wskazać problemy ochrony środowiska w mieście.
Uczeń jest świadomy odpowiedzialności
za stan środowiska w mieście.
Metoda: metaplan – czy jesteś zadowolony z warunków życia, co należałoby zmienić, poprawić, przedstaw propozycje, jak można tego dokonać.
13

Jak załatwić sprawę w urzędzie?
Kultura zachowania w urzędzie, biurze, zwroty grzecznościowe, przedstawienie swojej sprawy, dialog.
Wypełnianie prostych formularzy np. wniosku o paszport, przekazu pieniężnego, zameldowania się, rejestracja urodzenia, odpis aktu urodzenia itp.
Uczeń zna i stosuje zwroty grzecznościowe, potrafi sformułować wypowiedź w swojej sprawie.
Uczeń potrafi korzystać z tablicy informacyjnej w urzędzie.
Uczeń potrafi wypełnić proste formularze.
Uczeń charakteryzuje się postawą lojalności i poczucia odpowiedzialności wobec struktur państwowych.

14

Kto uprawia sport
- czyli młodzi sportowcy
Sport młodzieżowy w szkołach, Szkolne Kluby Sportowe.
Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji – sekcje młodzieżowe: lekkoatletyka, piłka nożna, koszykówka, badminton, tenis stołowy, pływanie.
Sukcesy bolesławieckich sportowców.
Korzyści fizyczne, psychiczne i społeczne związane z uprawianiem sportu przez dzieci i młodzież.
Uczeń zna dyscypliny sportu i wie gdzie na terenie miasta można je uprawiać.
Uczeń – sportowiec potrafi zachęcić kolegów do uprawiania sportu.
Uczeń – nie sportowiec wyzwala w sobie chęć rozwoju fizycznego.

15

Śpiewem o Bolesławcu – czyli jak rozwinąć talent muzyczny
Nauka piosenki o Bolesławcu.
Szkoła Muzyczna, zespoły muzyczne, pracownia muzyczna w Młodzieżowym Domu Kultury, orkiestra zakładowa B.Z.M.M. „Polfa”, orkiestra wojskowa.
Młodzieżowe i dziecięce zespoły taneczne.
„Blues nad Bobrem” – ogólnopolskie coroczne warsztaty bluesa w Bolesławcu.
Uczeń zna popularną piosenkę o Bolesławcu.
Uczeń wie, gdzie w Bolesławcu można rozwijać talenty muzyczne.
Uczeń umie zachować kulturalną postawę podczas koncertów muzycznych.
Uczeń wie, co to jest blues.
Środki dydaktyczne: nagranie piosenki pt. „W nadbobrzańskim grodzie”, plakaty, zdjęcia zespołów występujących w Bolesławcu.
16

Dni Bolesławca,
Targi Ceramiki
Cykliczność imprez.
Promocja miasta.
Prezentacja wyrobów ceramicznych
z Bolesławca i okolic.
Imprezy towarzyszące Dniom Bolesławca.
Uczeń rozumie pojęcia: promocja, cykliczność, prezentacja.
Uczeń wie, jakie imprezy odbywają się cyklicznie, potrafi opisać ich charakter.
Uczeń potrafi wymienić korzyści, jakie przynosi miastu organizacja tych imprez.
Uczeń charakteryzuje się postawą odpowiedzialności za wizerunek miasta, czyli dobro wspólne niematerialne.
Metody: pisanie zaproszenia, listu do znajomych z odległych części Polski, zaprojektowanie miejsca i czasu wystawowego dla przedstawienia osiągnięć swojej szkoły.
17

Od żłobka
do Akademii
Instytucje oświatowe: żłobek, przedszkole, szkoły oświatowe, gimnazja, licea, szkoły średnie zawodowe i wyższe.
Rozmieszczenie szkół podstawowych i gimnazjów na terenie miasta.
Filia szkoły wyższej Akademii Ekonomicznej z Wrocławia.
Historyczne funkcje zabytkowych budynków szkolnych.
Szkolnictwo w historii miasta.
Uczeń wie, gdzie znajdują się szkoły podstawowe i gimnazja w mieście.
Uczeń potrafi opowiedzieć, które budynki pełniły funkcje edukacyjne przed wojną.
Uczeń rozumie znaczenie pojęć: filia, akademia, liceum, gimnazjum, technikum.
Uczeń docenia fakt, że miasto pełni funkcje oświatowe dla gminy i powiatu.

18

Co produkuje się w mieście?
Ważniejsze zakłady przemysłowe - położenie, rodzaj produkcji:
Bolesławiecka Fabryka Materiałów Medycznych „Polfa”,
Zakłady Ceramiczne „Bolesławiec”,
Przedsiębiorstwo Zbożowo-Młynarskie PZZ, IBF, Rulimpex,
Zakłady Tkanin Technicznych „Boniteks”.
Zakłady, które istniały w Bolesławcu.
Uczeń wie, jakie zakłady produkcyjne są w Bolesławcu i jego najbliższej okolicy.
Uczeń potrafi wykazać związek produkcji
z miejscową bazą surowcową.
Uczeń potrafi wymienić kilka zakładów przemysłowych z terenu miasta.
Środki dydaktyczne: wyroby przemysłowe, fotografie, prospekty.
19

Harcerstwo w Bolesławcu
Patron hufca bolesławieckiego - „Szare Szeregi”.
Założyciel harcerstwa w Bolesławcu po wojnie druh Hubert Bonin.
Struktura organizacji harcerskiej.
Prawo i sprawności harcerskie.
Leon Piątkowski – harcerz, krajoznawca. Szlak turystyczny im. Leona Piątkowskiego dookoła Bolesławca.
Inne organizacje harcerskie: Zawiszacy, Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej ZHR.
Uczeń wie, czym były „Szare Szeregi”.
Uczeń zna kilka faktów z historii harcerstwa w Bolesławcu.
Uczeń – harcerz potrafi uzasadnić swój wybór przynależności do organizacji harcerskiej.
Uczeń umie wykazać, że harcerstwo jest organizacją zaspokajającą potrzeby dzieci
i młodzieży w zakresie rozwoju
i kształtowania osobowości.
Uczeń wyzwala w sobie chęć pracy nad swoim charakterem.
Środki dydaktyczne: „Statut ZHP”, książka Ireny Różnickiej
i Zdzisławy Woźniak „Bolesławiecka jedynka i jej drużynowy Hubert Bonin”.
20

Godzina do dyspozycji nauczyciela
Przeprowadzenie testu lub ankiety.





Klasa VI



Nr lekcji
Temat
Treści nauczania
Osiągnięcia związane
z celami szczegółowymi
Uwagi o realizacji (zalecane metody, formy, środki
dydaktyczne)
1

Złoto w Bolesławcu
i bitwa pod Legnicą
Występowanie złota w okolicach Złotoryi, Lwówka i Bolesławca (Las Sztolniska).
Osady górnicze (Bożejowice, Rakowice), rozwój handlu.
Szyby, płuczki, urobek, nazwy własne osad i rzek (Złotoryja, Płóczki, Pławna, Płakowice).
Najazd Tatarów na Polskę w XIII w.
Decydująca bitwa pod Legnicą 9.IV.1241 r.
Znaczenie bitwy pod Legnicą dla Polski, Śląska i Europy.
Straty ludnościowe na Śląsku i w okolicach Bolesławca.
Sprowadzenie osadników niemieckich przez księcia Bolesława Rogatkę
w 1251 r.
Położenie grodziska z X-Xi w. nad Bobrem, a wybór nowego miejsca na założenie grodu.
Uczeń wie, że osady górnicze zadecydowały o powstaniu grodu w XI w.
Uczeń umie wskazać miejsca eksploatacji złóż złota w okolicach miasta.
Uczeń rozumie związek bitwy pod Legnicą ze sprowadzeniem osadników.

Środki dydaktyczne: kroniki, ryciny historyczne, mapy historyczne, literatura historyczna.
2

Historia wodociągów w Bolesławcu
Wiek XVI
1531 r. budowa kanalizacji, jednej
z pierwszych w Europie;
1565 r. budowa wodociągów w mieście;
brukowanie ulic.
„Żywe źródło” – goście odwiedzający źródło.
Stawy miejskie (Świński staw) – położenie i znaczenie.
Znaczenie wody do produkcji piwa.
Zanik wody w źródle.
Likwidacja stawów.
Wodociągi dzisiaj, studnie głębinowe.
Kanalizacja i oczyszczalnia.
Skanalizowane strumienie na terenie miasta.
Głaz Kanalizacji na Trójkącie Olszynowym.
Uczeni we, że „Żywe źródło” odegrało ważną rolę w historii miasta.
Uczeń umie wskazać, gdzie znajdowało się „Żywe źródło”.
Uczeń potrafi wyjaśnić, jaką rolę pełnią miejskie wodociągi.
Uczeń wie, skąd pochodzi woda w miejskiej sieci wodociągowej.
Uczeń rozumie, że czystą wodę należy oszczędzać i doceniać.
Środki dydaktyczne: literatura historyczna. ryciny, widokówki.
3

Epoka napoleońska
Przemarsze wojsk napoleońskich
w kampanii rosyjskiej.
Zmiany architektoniczne w celach militarnych (rozbiórka murów, zasypanie fos i stawów).
Garnizon francuski w mieście - okupacja francuska, kontrybucje wojenne.
Odwrót wojsk napoleońskich z Rosji
i pościg rosyjski. Potyczki wojenne na ternie i w okolicach miasta.
Historia pani Bonin.
Śmierć marszałka M.Kutuzowa w Bolesławcu.
Cmentarz żołnierz rosyjskich, byłe Muzeum Kutuzowa.
Rola Napoleona i Kutuzowa w historii Polski.
Uczeń wie, że kampania napoleońska była ważnym wydarzeniem w historii miasta.
Uczeń potrafi w krajobrazie miasta wskazać ślady stacjonowania i przemarszu wojsk francuskich i rosyjskich.
Uczeń wartościuje stosunek Napoleona
i Kutuzowa do Polaków.
Środki dydaktyczne: fotografie miejsc związanych z epoką napoleońską w Bolesławcu.
4

Rozwój przemysłu
i komunikacji
w XIX wieku
Budowa linii kolejowej Wrocław –Legnica – Bolesławiec 1844 r.
Budowa wiaduktu kolejowego na rzece Bóbr umożliwiła połączenie ze Zgorzelcem, Dreznem, Lipskiem 1851 r.
Wiadukt kolejowy – zabytkiem techniki XIX w.
Pierwsza maszyna parowa w Bolesławcu.
Pierwsze zakłady przemysłowe: huta szkła, gazownia, zakłady ceramiczne.
Uczeń wie, że połączenie kolejowe z Wrocławiem i Dreznem przyczyniło się do rozwoju miasta.
Uczeń potrafi wykazać zależność między rozwojem kolejnictwa i rozwojem przemysłu.
Uczeń rozumie jaką rolę odgrywają zabytki i dlaczego należy je szanować.
Środki dydaktyczne: mapa historyczna Europy w XIX w., mapa sieci kolejowej w Polsce, fotografie.
5

Bolesławiec -
piastowski, czeski, pruski
Bolesławiec polski – piastowski:
Grodek Bobrzan po lewej stronie Bobru w XI-XII w., strażniczy gród po prawej stronie rzeki.
Ustanowienie kasztelani w Bolesławcu przez Bolesława I Wysokiego.
1251 r. nadanie praw miejskich przez Bolesława II Rogatkę.
1339 r. zrzeczenie się praw Korony Polskiej do Śląska przez Kazimierza Wielkiego.
Bolesławiec czeski:
1392 r. księstwo świdnickie wcielone do Korony Czeskiej.
1516-26 Królestwo Czeskie przechodzi w ręce austriackich Habsburgów. Śląsk staje się graniczną prowincją Cesarstwa.
Wojny religijne na Śląsku.
Początek wojen prusko-austriackich.
Bolesławiec pruski:
1744-63 przyznanie Śląska Prusom.
Proces germanizacyjny na Śląsku.
XIX w. rozwój przemysłu i ceramiki
w Bolesławcu.
Uczeń zna przynależność państwową Bolesławca na przestrzeni wieków.
Uczeń rozumie złożoność kultury materialnej.
Uczeń ma świadomość zmian narodowościowych zachodzących na Śląsku.
Środki dydaktyczne: mapy historyczne – Polska XII w., Królestwo Polskie za panowania Kazimierza Wielkiego, Europa
w XVIII w., literatura historyczna, kroniki.
6

Rok 1945
Obozy pracy przymusowej.
Filie obozu Gross Rosen: „Bunzlau I”, „Bunzlau II”.
Działania wojenne I Frontu Ukraińskiego i 2 Armii Wojska Polskiego.
Wyzwolenie Bolesławca 12.II.1945 r.
Zniszczenia wojenne dokonane przez Armię Radziecką.
Likwidacja zorganizowanej grupy neofaszystowskiej w 1946-47 r.
Wysiedlenie ludności niemieckiej z Bolesławca na podstawie ustaleń konferencji w Jałcie w 1945 r.
Osiedlenie w Bolesławcu ludności zza Buga, z Polski Centralnej oraz z Jugosławii i Francji.
Okupacja radziecka.
Organizacja administracji państwowej.
Odbudowa miasta.
Uczeń zna podstawowe fakty z czasów II wojny światowej.
Uczeń potrafi wskazać położenie na terenie miasta filii obozu koncentracyjnego.
Uczeń rozumie dlaczego ludność cywilna niemiecka musiała opuścić miasto.
Uczeń dostrzega trudności i niebezpieczeństwa, na które byli narażeni polscy osadnicy.
Uczeń umie docenić rolę pokolenia Polaków, które odbudowało Bolesławiec ze zniszczeń wojennych.
Metoda – wywiad
z dziadkiem, osobami starszymi, kombatantami.
Środki dydaktyczne: fotografie historyczne, wspomnienia, pamiątki osadników.
7

Pomniki
Czym są pomniki?
Po co ludzie stawiają pomniki?
Pomniki przedwojenne:
Pomnik Kutuzowa,
Dzban na Rynku,
Jezus Przyjaciel Dzieci,
Głaz Kanalizacji.
Pomniki postawione przez Polaków:
II Armii Wojska Polskiego,
3 tablice poświęcone Osiedleńcom,
figura Jana Pawła II.
Cmentarze: komunalny przy ul. Śluzowej, stary cmentarz komunalny, cmentarz żołnierzy radzieckich, zabytkowy cmentarz żołnierzy rosyjskich z XIX w. i radzieckich z 1945 r.
Miejsca po nieistniejących już cmentarzach na terenie miasta.
Uczeń rozumie znaczenie pomników w naszej kulturze.
Uczeń zna nazwy i umiejscowienie pomników w mieście.
Uczeń docenia wartość niektórych pomników jako dzieł sztuki.
Uczeń zna położenie cmentarzy współczesnych i historycznych.
Uczeń zna i stosuje zasady kulturalnego zachowania się na cmentarzu.
Środki dydaktyczne: fotografie pomników. Zabawa w rozpoznawanie obiektów na fotografiach, układanie puzzli z fotografii.
8

Kościoły, parafie, wyznania
Parafie katolickie:
Wniebowzięcia NMP i św. Mikołaja,
Matki Boskiej Nieustającej Pomocy,
Św. Cyryla i Metodego,
Chrystusa Króla,
Matki Bożej Różańcowej,
Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa.
Dekanat Bolesławiec Wschód i Bolesławiec Zachód.
Diecezja Legnicka.
Parafie protestanckie w historii miasta.
Inne wyznania:
Adwentyści Dnia Siódmego,
Kościół Zielonoświątkowy.
Działalność kościoła katolickiego: stołówka dla biednych, Dom Dziecka, Dni Kultury Chrześcijańskiej, świetlice Caritasu, kolonie letnie, półkolonie w czasie ferii zimowych, stowarzyszenia świeckich katolików.
Klasztor sióstr Adoratorek Krwi Chrystusa.
Siostry Elżbietanki.
Uczeń wie, jakie wyznania istnieją na terenie miasta.
Uczeń potrafi wymienić pełne nazwy kilku parafii.
Uczeń docenia wkład kościoła katolickiego w kulturę materialną i duchową miasta.
Uczeń rozumie pochodzenie historycznych obiektów protestanckich na terenie miasta.
Uczeń charakteryzuje się postawą szacunku i tolerancji dla wyznawców innych religii.
Środki dydaktyczne: plan miasta, fotografie.
9

Kultura w mieście
Kultura materialna.
Kultura duchowa.
Kultura narodowa.
Szacunek dla kultury materialnej zastanej w 1945 r. (zabytki architektury
i techniki).
Dorobek polskiej kultury powojennej: MDK, BOK, biblioteki, kina, zespoły muzyczne i taneczne, teatr, galeria, muzeum, budownictwo.
Renowacja zabytków.
Twórcy kultury w Bolesławcu (artyści sceny, plastycy, literaci itp.).
Podtrzymywanie i rozwój tradycji ceramicznych (plenery, muzeum, projektowanie wzorów, targi ceramiki itp. ).
Krzewienie kultury narodowej – nasz wkład w kulturę narodowa.
Uczeń zna instytucje kulturalne działające na ternie miasta.
Uczeń rozumie, że dobra kultury należy znać, szanować i pomnażać.
Uczeń wyzwala w sobie chęć włączenia się w życie kulturalne miasta.
Uczeń charakteryzuje się postawą szacunku dla dorobku kulturalnego innych narodowości.
Środki dydaktyczne: plakaty, ulotki, fotografie.
10

Sanepid,
klęski żywiołowe, obrona cywilna
Klęski żywiołowe w historii miasta – epidemie, pożary, gradobicia, powodzie, trzęsienia ziemi, susze.
Obrona cywilna – jednostka administracji państwowej powołana dla ochrony ludności, zakładów pracy, dóbr kultury, ratowania i udzielania pomocy w razie klęsk żywiołowych i zagrożeń środowiska.
Wolontariat, służby ochotnicze, PCK.
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna – ochrona przed zagrożeniem zdrowia mieszkańców (epidemiami itp.).
Uczeń zna służby państwowe powołane do ochrony przed klęskami żywiołowymi
i podobnymi zagrożeniami.
Uczeń wie, do kogo zwrócić się o pomoc
w sytuacji zagrożenia.
Uczeń kształtuje w sobie postawę pomocy
i służby potrzebującym.
Uczeń włącza się w akcje charytatywne organizowane na terenie szkoły, miasta, parafii (np. Góra Grosza itp.).

11

Młody Bolesławianin wybiera się
w podróż
Bolesławiec jako węzeł komunikacji samochodowej i kolejowej w regionie.
Dworzec PKP, rozkład jazdy pociągów.
Dworzec PKS, rozkład jazdy autobusów.
MZK – linie na terenie miasta.
Międzynarodowa komunikacja autobusowa.
Taxi.
Autostrada w okolicach miasta.
Ważniejsze połączenia komunikacyjne.
Uczeń wie, że Bolesławiec ma dogodne położenie komunikacyjne.
Uczeń wie, gdzie w Bolesławcu znajduje się dworzec PKP, PKS.
Uczeń potrafi posługiwać się rozkładem jazdy, kupić odpowiedni bilet, umie skorzystać z informacji PKP i PKS.
Uczeń rozumie, jak ważną rzeczą jest umiejętność korzystania z publicznych środków komunikacji.
Uczeń odznacza się kulturą osobistą podczas korzystania ze środków transportu.
Środki dydaktyczne: rozkłady jazdy, fotografie, tablice informacyjne, bilety PKP, PKS, MPK.
12

Zakłady przemysłowe
Zakłady przemysłowe miasta.
Położenie zakładów na terenie miasta.
Profil produkcji, surowce do produkcji, zbyt wyrobów.
Pojęcie „przemysł”. Gałęzie przemysłu reprezentowane w mieście.
Znaczenie przemysłu.
Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego „Sława”.
Bolesławieckie Zakłady Materiałów Ogniotrwałych.
Spółdzielnia Rękodzieła Artystycznego „Ceramika Artystyczna”.
Spółdzielnia Inwalidów „Boltem”.
Zakład Energetyki Cieplnej.
Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji.
Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe „Rulimpex”.
Uczeń zna 5-10 zakładów przemysłowych na ternie miasta (ich położenie, wyroby).
Uczeń potrafi określić znaczenie zakładów przemysłowych dla miasta (zatrudnienie, wpływy do budżetu).
Uczeń potrafi przeprowadzić wywiad z pracownikiem zakładu przemysłowego.
Metoda: wywiad
z pracownikiem zakładu przemysłowego.
Środki dydaktyczne: wyroby przemysłowe, fotografie, plan miasta.
13

Usługi w mieście
Usługi.
Tradycyjne usługi rzemieślnicze: fryzjerskie, szewskie, kuśnierskie, krawieckie, zegarmistrzowskie, fotograficzne, kosmetyczne.
Zakłady usługowo-handlowe np. piekarnia, masarnia, drukarnia.
Sfera rozwoju usług np. rachunkowości, transportowe, budowlane, biurowe, reklamowe, komputerowe, turystyczne, ubezpieczeniowe.
Usługi lecznicze, edukacyjne, prawne itp.
Uczeń wie, że na ternie miasta funkcjonuje szeroki wachlarz zakładów usługowych.
Uczeń wie, że usługi zapewniają zatrudnienie dużej liczbie mieszkańców.
Uczeń potrafi określić zakres usług różnych zawodów.
Uczeń rozumie, że usługi zaspokajają wielorakie potrzeby ludzkie.
Uczeń rozumie, że aby świadczyć usługi należy zdobyć odpowiednie kwalifikacje
i dysponować odpowiednim sprzętem, lokalem itp.
Metoda: praca w grupach. Zadania: uporządkuj rodzaje usług jako tradycyjne i nowoczesne.
Jakie wymagania trzeba spełnić, aby móc założyć zakład usługowy? Jakie są korzyści ze sfery usług na ternie miasta?

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie