Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Rysunek jako metoda diagnozująca właściwości uczniów

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 4591 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

     Rysunek ucznia może stanowić ważną o nim informację, nie tylko dla pedagoga, czy psychologa, ale także dla każdego nauczyciela. Zamknięty przed obcymi świat dziecka staje się często zrozumiały właśnie dzięki technice psychorysunku. W spontanicznych rysunkach dziecko przedstawia to, co wie, o czym myśli i marzy. Twórczość plastyczna dzieci umożliwia poznanie wielu problemów, do których dotarcie w inny sposób jest prawie nie możliwe.

      Technika psychorysunku nie należy do najprostszych, bo wymaga dużej wiedzy i doświadczenia. Warto jednak się z nią zapoznać, gdyż często jest to jedyna droga dotarcia do dziecka. Rysunki, jakie dziecko wykonuje czy to w szkole, czy też w domu, często stają się przedmiotem zainteresowania osób dorosłych. Ocenić rysunek jest znacznie trudniej, niż ocenić postępy ucznia w zakresie matematyki, j. polskiego, czy też innego przedmiotu.

      Głównym czynnikiem różniącym charakter twórczości plastycznej dzieci jest wiek życia. W miarę jak zmienia się psychika dzieci, zmieniają się również ich wytwory. Dzieci przedstawiają w swoich pracach świat w sposób charakterystyczny dla poszczególnych stadiów, które traktuje się jako kroki w rozwoju plastyki dziecięcej. Trzeba zapamiętać sobie, że literatura, muzyka, a nawet twórcza działalność techniczna nie pełnią tak powszechnych funkcji, jak plastyka. Ta wewnętrzna potrzeba wypowiadania się dziecka poprzez plastykę swoją powszechnością dorównuje zabawie, a w pewnych aspektach jest z nią organicznie zespolona jako rodzaj zabawy twórczej. " Siedmiolatek najbardziej lubi przesiadywać we własnym pokoju, pośród swoich rzeczy i skarbów, których pilnie strzeże, oddając się rysowaniu, lepieniu, układaniu".

      Chociaż każde dziecko rozwija się w indywidualny sposób i w swoim tempie, a jego zdolność wyrazu odpowiada jego osobowości, można jednak ukazać w malowaniu główne cechy dziecięcego rozwoju, które z reguły dotyczą każdego dziecka. Należy przy tym zwrócić uwagę, że rozwój ten nigdy nie przebiega harmonijnie i prosto, według ustalonych standardów, lecz w sposób bardzo różny i skokowy. W rozwoju ekspresji poprzez kształt i kolor występują fazy, które zostają pominięte, oraz opóźnienia i okresy regresji. H.J. Bachmann ukazuje fazy rozwoju dziecięcego sposobu przedstawiania świata, który można zaobserwować w malowaniu spontanicznym, wolnym od wywierania jakiejkolwiek presji.(FOLIOGRAM)

      Okresem wstępnym i przygotowawczym w rozwoju czynności rysowania jest stadium bazgrot. Jego rozwój zależy od doskonalenia sprawności manualnych: opanowania drobnych ruchów palców i dłoni oraz prawidłowego trzymania ołówka.

      Od fazy bazgrot linearnych dzieci przechodzą do fazy bazgrot figuralnych, która trwa od połowy piątego roku życia. Stadium schematu uproszczonego trwa mniej więcej do 6 roku życia. Charakterystyczną cechą rysunków dzieci w tym stadium jest to, że przedmioty i postacie mają formę uproszczoną, zgeometryzowaną, są sztywne, kanciaste lub nadmiernie zaokrąglone. W starszym wieku przedszkolnym dzieci wkraczają w stadium wzbogaconego i udoskonalonego schematu. Ich wytwory nie są jeszcze kopią przedmiotów, lecz formy graficzne są giętkie i płynne, zgeometryzowane i sylwetkowe. Stadium wzbogaconego i udoskonalonego schematu trwa przez cały okres późnego dzieciństwa. Dziecko uczęszczając do szkoły nabiera jednak skłonności do rysowania w sposób coraz bardziej realistyczny. Zanika stopniowo spontaniczna i swobodna ekspresja własnych przeżyć dziecka.

      Rysunek dziecka może być dowolny, spontaniczny, przez nikogo nie narzucony, który powstaje samodzielnie. Może być także wymuszony przez dorosłych, w pewien sposób zasugerowany i przez innych zaplanowany. Dziecięce rysunki możemy podzielić na tematyczne i atematyczne, które dają ogromne możliwości do ekspresji dziecka. Rysowanie na temat zaplanowany lub dowolny, jest procedurą diagnostyczną. Ma również walory terapeutyczne, gdyż sposób przeżywania zdarzeń np. w środowisku rodzinnym, czy szkolnym, może zostać zawarty w rysunku, który ukazuje nam, w jakim stopniu rysujący uświadamia sobie swoje miejsce w tym środowisku i jaki ma do niego stosunek. Możemy się o tym dowiedzieć analizując rysowane postaci, ich wielkość, wygląd, usytuowanie, a także rodzaj kontaktu między nimi.

      Rysunek może być także skutecznym środkiem terapeutycznym, przywracającym równowagę psychiczną dziecka, jest on, bowiem szczególną formą aktywności mogącą przysparzać wiele satysfakcji i radości. Dotyczy to zarówno samego rysowania, jak i osiągania celu. Rysunki dzieci i młodzieży są bardzo dobrym materiałem do psychologicznej analizy, zawierają bowiem bogactwo elementów dotyczących formy, treści i koloru. Szczególne znaczenie diagnostyczne w badaniu dzieci i młodzieży ma rysunek postaci ludzkiej. "...dziecko rysując człowieka, kieruje się nie wyobraźnią wzrokową lub sprawnością manualną , ale przede wszystkim wiedzą i posiadanymi pojęciami. Dziecko rysuje to , co wie, a nie to, co widzi.”

      Poddając analizie formalnej rysunki postaci można podjąć próbę ustalenia, co na danym poziomie rozwoju intelektualnego dziecko wie i w jaki sposób przekazuje to za pomocą rysunku. Rysunki dzieci oceniamy między innymi przez porównywanie z przeciętnymi wynikami ich rówieśników. Rysunki ukazujące postać ludzką stanowią szybką metodę wyselekcjonowania tych dzieci, na które należy zwrócić większą uwagę. Analizując rysunki postaci ludzkiej wykonane przez dziecko możemy się dużo dowiedzieć o ich życiu intelektualnym, ujawniają one także przeżycia emocjonalne. Rysunki mogą być także pomocne w poznawaniu cech charakteru dziecka.

Znaczenie diagnostyczne przypisuje się także rysunkom prezentującym rodzinę.

      Rysunek rodziny oddaje stopień adaptacji dziecka do osób z otoczenia, jego samoświadomość, oraz stosunek do innych. Dzięki rysunkowi rodziny możemy się zorientować, jakie postawy uczuciowe przejawia dziecko wobec rodziców, oraz pozostałych członków rodziny. Rysunek rodziny pozwala dziecku na wyrażenie problemów adaptacyjnych, jakie istnieją w jego rodzinie. Pokazuje także, jak dziecko hierarchizuje własne doświadczenie i tworzy świat swojej rodziny pod ich wpływem. Można powiedzieć, że kartka papieru jest niejako "ekranem", na którym dziecko "wyświetla" to, co przeżywa, co wie i jak czuje.

      Rysunek klasy pozwala nam zorientować się, w jakim stopniu osoba rysująca uświadamia sobie swoje miejsce w środowisku szkolnym, jaki ma do niego stosunek. Dzięki rysunkom klasy możemy się zorientować, jak swoją klasę oraz wychowawcę postrzega badany. Ważne jest także, w jakiej konkretnej sytuacji rysowana jest klasa; czy jest to sala lekcyjna z tradycyjnymi ławkami, czy też ukazany jest inny sposób spędzania czasu wolnego od zajęć lekcyjnych. Ciekawą techniką powstałą równolegle do testów na inteligencję jest technika "Dom, Drzewo, Osoba". Wszystkie trzy tematy zostały wybrane ze względu na to, że są znane nawet bardzo małym dzieciom, akceptowane przez ludzi w każdym wieku, a ponadto wywołują więcej skojarzeń niż inne obiekty.

      Te trzy rysunki są bardzo często wykorzystywane w psychoterapii Rysunek domu oddaje zazwyczaj kwestie dotyczące rodziny ucznia i panujących w nim stosunkach międzyludzkich. Obraz drzewa jest natomiast, zgodnie z panującym przekonaniem, wiązany z życiową rolą rysującego oraz jego zdolnościami, a rysowanie osoby pobudza świadome uczucia dotyczące obrazu własnego ciała oraz obrazu „ja” pod względem zarówno fizycznym, jak i psychologicznym.

      Wyniki uzyskiwane drogą badania projekcyjnego są trudne do zinterpretowania i uporządkowania. Technika ta wymaga wiedzy i doświadczenia prowadzących, ale mimo braku standaryzacji jest bardzo wartościowa. Często właśnie dzięki niej uzyskujemy informacje, które trudno wydobyć od ucznia na drodze werbalnej, a które on nieświadomie przedstawia na rysunku - skąd wzięły się trudności w nauce, czemu izoluje się od grupy i co tak naprawdę jest jego problemem.

Opracowały Lucyna Motyka
Krystyna Gryca

BIBLIOGRAFIA.
  1. Hornowski B. Badania nad rozwojem psychicznym dzieci i młodzieży na podstawie rysunku postaci ludzkiej, ZN Wrocław 1982
  2. Oster G. ,Gould P. Rysunek w psychoterapii, Gdańsk 2000
  3. Popek S. Analiza psychologiczna twórczości plastycznej dzieci i młodzieży, Warszawa1978.
  4. Rose Fleck-Bangert, O czym mówią rysunki dzieci, wyd.Jjedność Kielce 2001.
  5. Tatara A. Rodzina w rysunku dziecka, w Wychowawca 03(135) / 2004

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie