Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Potrzeby i możliwości korelacji muzyki z pozostałymi przedmiotami w klasach I-II

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 5742 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Proces dydaktyczno-wychowawczy w szkole, zwłaszcza w klasach początkowych, powinien stanowić jednolitą całość. Wszystkie przedmioty mają zdążać do tego samego celu - do rozwoju osobowości dziecka. Jednakw każdym z przedmiotów oprócz celów ogólnych można określić jeszcze cele specyficzne dla każdej dyscypliny. Takim specyficznym celem nauczania muzyki w szkole jest przygotowanie młodzieży do świadomego korzystania z dorobku światowej kultury muzycznej oraz wytworzenie potrzeby aktywnego uczestniczenia w zyciu muzycznym.
Edukacja muzyczna w klasach początkowych ma szczególnie doniosłe pedagogiczne znaczenie. Muzyka bowiem, jako jeden z kierunków edukacji dziecka, a w sposób szczególny rozwija percepcję słuchową, aktywną postawę twórczą, sferę emocjonalną i wrażliwość estetyczną, a to z kolei przyczynia się do osiągnięcia coraz lepszych wyników w nauce.

Najbardziej kontrowersyjnym pojęciem we współczesnej edukacji wczesnoszkolnej jest pojęcie korelacji. Istotą jest określenie elementu korelującego czy scalającego różne kierunki edukacji. Ideą przewodnią kształcenia jest ukazywanie dzieciom obrazu świata, rozpatrywanie faktów, zjawisk, procesów i wydarzeń z różnych punktów widzenia. Wymaga to umiejętności integracji treści i metod w zakresie wszystkich przedmiotów nauczania, wychodzenia od doświadczeń dzieci, a następnie stopniowego ich poszerzania. Postępowanie takie sprzyja kształtowaniu pojęć oraz rozwijaniu coraz bardziej złożonych form rozumowania logicznego (Program Nauczania Początkowego klas I-III, 1992, s.5).
Biorąc pod uwagę poziom rozwoju procesów poznawczych uczniów klas początkowych konieczne jest integrowanie treści programowych opracowanych na lekcjach różnych przedmiotów, tak, aby stanowiły one określoną całość (H. Wichura 1984, s.41). Potwierdzeniem tego mogą być współczesne badania pedagogiczne i psychologiczne, które dowodzą, że uczniowie w młodszym wieku szkolnym nie potrafią koncentrować swojej uwagi przez dłuższy czas na treściach jednego przedmiotu nauczania. Wobec tego należy integrować różne treści kształcenia i wychowania w ramach czynności praktycznych uczniów. Jakość i sposób wykorzystania tych możliwości w praktyce pedagogicznej zależy od pomysłowości nauczyciela. Dzięki stosowaniu integracji programowych treści kilku pokrewnych przedmiotów lekcje stają się bogatsze. Właściwe zorganizowanie i przeprowadzenie zajęć owocuj e w osiąganych wynikach, w radości uczniów.
Integracja eksponuje czynności kształcenia i określona jest mianem integracji czynnościowej. Urzeczywistnienie jej w praktyce szkolnej wymaga racjonalnej organizacji procesu poznawczego uczniów. Integracja czynnościowa jest metodą ściśle łączącą proces dydaktyczny z procesem wychowawczym. Dzięki tej metodzie w klasach początkowych czynności nauczyciela wkomponowane są w całokształt działalności wychowawczej i organizującej.
Klasy początkowe stanowią fundament przyszłej wiedzy ucznia. Muszą wychowywać uczniów poprzez sztukę dla sztuki. Uczmy dzieci przeżywania tego co czynimy, widzenia piękna wokół nas, szanowania cudzej pracy i wdrażania ich do systematyczności, prawdomówności i uczciwości. Muzyka poprzez swe elementy skorelowana z innymi przedmiotami właśnie te cechy kształtuje. Korelację rozumiemy jako wykorzystanie treści przedmiotów w określonym zakresie w opracowywaniu innych treści (R. Więckowski 1996, nr 7, s.389).
Muzyka jest przedmiotem nauczania, czyli integralnym elementem podstawowych zajęć szkolnych. Rozwija wiedzę i umiejętności artystyczne uczniów, wpływa na ogólny rozwój osobowości. Muzyka należy do przedmiotów artystycznych i określony programem zakres wiedzy oraz umiejętności musi zdobyć każdy uczeń bez względu na jego zdolności w tym przedmiocie. Kiedy uczeń powinien poznać pismo nutowe wraz z matematyką muzyczną, powinien grać z nut najprostsze piosenki szkolne, słuchać i słyszeć utwory muzyczne, znać podstawowy repertuar muzyki polskiej i obcej. Aby te cele zrealizować należy zwrócić uwagę na systematyczny kontakt nauczycieli metodyki nauczania początkowego i przedmiotów specjalistycznych z muzyką. Wplatać do treści wszystkich lekcji elementy muzyki i ruchu, aby uczeń w szybszym tempie opanował wiedzę.
Nieograniczone są możliwości łączenia treści przedmiotu "muzyka" z treściami innych przedmiotów ujętych w programie klas I-III. Różnorodne są płaszczyzny korelacji muzyki i języka polskiego, szukać ich należy zarówno w ćwiczeniach w mówieniu jak i tematyce obu przedmiotów. Przykładem może być nauka samogłosek oraz wymowy i naturalnego akcentowania - przewidziane w programie języka polskiego są ujęte również w programie muzyki, w tym ostatnim idą w parze z rytmizacją tekstów, a więc z dyscypliną wykonywania ćwiczeń w czasie, także z uwzględnieniem różnego rodzaju artykulacji, a więc czynią ćwiczenia mowy intensywniejszymi, bogatszymi, atrakcyjnymi, w sumie skuteczniejszymi. Okazją do wzbogacenia słownictwa dzieci są ćwiczenia w słuchaniu utworów muzycznych i w tworzeniu własnych utworów. Poznawaniu literatury dziecięcej - głównie poezji - mogą sprzyjać ćwiczenia z działu – twórczość muzyczna dzieci. Wiele wierszy dziecięcych z powodu interesującego rytmu, budowy frazy, momentów onomatopeicznych typu poetyckiego nastroju, nadaje się do muzycznego opracowania - umuzycznienia . Uwagę zwracamy na rolę muzycznych treści. Czyli kształtowanie postaw patriotycznych sprzyja poznawaniu specyficznego charakteru muzyki własnego regionu i innych regionów Polski w całym jej bogactwie i różnorodności wybranych dzieł wielkich polskich kompozytorów (M. Przychodzińska 1978, nr 11, s.30).
Muzyka nie może być traktowana jako zajęcie rekreacyjne, lecz jako przedmiot pobudzający dziecko do myślenia, do analizowania i przeżywania, szukania logicznych związków i rozwiązań. Muzyka pogrążona jest w świecie symboli i logiki i z tego powodu może być porównywalna z doskonałością, jaką jest matematyka.
Wspomniana logika konstrukcji muzycznej pozwala na wykorzystanie pewnych doświadczeń muzycznych dla zrozumienia niektórych, prostych zjawisk matematycznych.
Zrozumieniu stosunków przestrzennych sprzyjają zajęcia ruchowo - muzyczne, podczas których dzieci doświadczają i poznają takie relacje jak: położenie, kierunek, wielkość oraz proste figury geometryczne (M. Przychodzińska 1 97 8, nr 11, s. 30).
Cechy wielkościowe i ilościowe w matematyce to mierzenie porównywanie rozmaitych wielkości odcinków, w muzyce to czasowe ujmowanie wartości nut i podporządkowanie czasu trwania metrum . Dlatego w zajęciach ruchowo - muzycznych ma miejsce również doświadczenie stosunków czasowo - przestrzennych: określona ilość taktów czy fraz muzycznych, jest łączona z koniecznością wykonania tych jednostek w określonym czasie. Ćwiczenia wprowadzające i utrwalające metrum na 4, 2, 3 i podział rytmiczny od całej nuty do ósemki pozwalają doświadczyć, w następstwie istotę ułamka pojęcie drzewa. Powtarzalność metryczno - rytmiczna pomaga zrozumieć zjawisko wielokrotności.
Integracja nauki i środowiska społeczno – przyrodniczego przejawia się na następujących płaszczyznach: poznanie środowiska społecznego, to również poznanie jego kultury muzycznej, zaś wyniki obserwacji akustycznej cech środowiska przyrodniczego mogą być podstawą do twórczości muzycznej (M. Przychodzińska 1978, nr 11, s. 31).
Formy zajęć muzyczno - plastycznych mogą być różnorodne. Jedną z nich jest percepcja utworów muzycznych i ekspresja plastyczna: rysunki na temat tekstu piosenek. Również może to być percepcja dzieł sztuki plastycznej i ich muzyczna interpretacja: wyrażanie ich treści znaczeniowych, emocjonalnych.
Również muzyka i praca - technika wzajemnie się korelują. Formą korelacji może być próba sporządzania przez dzieci instrumentów muzycznych własnego pomysłu, choć najprostszych instrumentów perkusyjnych. Muzykowanie na samodzielnie wykonanych instrumentach sprawia dzieciom ogromną radość i satysfakcję (M. Przychodzińska 1978, nr 11, s.31).
Stosowane w wychowaniu fizycznym tradycyjne metody prowadzenia lekcji, polegające na nauczaniu ruchu, narzucające dzieciom wykonywanie ćwiczeń na komendę, jednakowo przez wszystkich, według wzoru podanego przez nauczyciela, nie odpowiadają już potrzebom i zainteresowaniom współczesnego dziecka oraz postulatom współczesności.
Młodszy wiek szkolny to okres, w którym rozwój dziecka uwarunkowany jest jego aktywnością. Najczęściej objawia się ona w dużej ruchliwości i stałym dążeniu do działania. Ruch podporządkowany muzyce spełnia w tym procesie specjalne zadanie (E. Lipska, M. Przychodzińska 1991, s.117). Łączenie muzyki z wychowaniem fizycznym pozwoli na rozbudzanie u dzieci zainteresowania rytmicznym ruchem wykonywanym przy akompaniamencie muzyki lub śpiewu piosenki. Ważne też jest rozwijanie pamięci muzycznej i ruchowej, wyrabianie umiejętności uczenia się i zapamiętywania melodii oraz rytmu. Zastosowanie instrumentów perkusyjnych na lekcjach kultury fizycznej da dzieciom możliwość poznania i utrwalenia ich barwy, skali dźwięku, rozpoznawanie zmian dynamicznych w muzyce, a to z kolei umożliwia ćwiczącym zgranie ruchu z rytmem, wykonanie go w określonym tempie.
Ruch przy muzyce ma znaczenie nie tylko dla rozwoju muzykalności. Przyczynia się on także do ogólnego rozwoju dziecka (E. Lipska, M. Przychodzińska 1991, s.117). Bez korelacji międzyprzedmiotowej nie będzie pozytywnych wyników w pełnym rozwoju intelektualnym, estetycznym i fizycznym dziecka. Nawet stosowanie przy obecnych metodach nauczania wszystkich form działalności muzycznej nie umuzykalni dziecka.
Umiejętność całościowego ujmowania poznawanej rzeczywistości umożliwia najmłodszym uczniom głębsze jej rozumienie, lepiej też przygotowuje do nauki w wyższych- klasach szkoły podstawowej (G. Grabowska 1993/1994, s.6).

Bibliografia
Galant J.:Wielostronność w nauczaniu początkowym. W: Oświata i Wychowanie 1978, nr 1
Grabowska G.(red.): Integralne nauczanie i wychowanie w klasie I szkoły podstawowej. Poradnik Metodyczny, Słupsk 1993/1994
Lipska E., Przychodzińska M.: Muzyka W nauczaniu początkowym. Metodyka, Warszawa 1991
Program Nauczania Początkowego klas I-III, Warszawa 1992
Przychodzińska M.: Kształtowanie kultury muzycznej przez naukę słuchania muzyki. W: Wychowanie muzyczne w szkole 1978, nr 11
Wichura H.: Modele lekcji w nauczaniu początkowym, Warszawa 1984
Więckowski R.: Pedagogika wczesnoszkolna, Warszawa 1993
Więckowski R.: Zarys metodyki nauczania początkowego. W: Nauczanie początkowe 1996, nr 7


Opracowała: Joanna Daukszewicz

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie