Pracę napisałam, aby wykorzystać ją na szkoleniu rodziców swoich wychowanków. Chciałam ukazać rodzicom jak ważne jest aktywne spędzanie wolnego czasu, jak dużą rolę odgrywa aktywność ruchowa na sprawność fizyczną jak też sferę emocjonalną człowieka. Pracę tę publikuję w celu podzielenia się wiedzą i umiejętnościami z innymi, spełniając tym samym jedno z zadań, które postawiłam sobie w planie rozwoju zawodowego.
„Ruch jest w stanie zastąpić prawie każdy lek,
ale wszystkie leki razem wzięte nie zastąpią ruchu”
Dr Wojciech Oczko
Brak ruchu, siedzący tryb życia prowadzi do wielu niekorzystnych zmian w organizmie człowieka. Obniża się sprawność ruchowa, co ma niekorzystny wpływ na zdrowie. Każdy człowiek bez względu na wiek i płeć powinien brać udział w regularnych ćwiczeniach fizycznych. Współczesne wychowanie jest działalnością złożoną i bardzo trudną, gdyż zajęcia zorganizowane zajmują dzieciom większość dnia. Czas wypoczynku, zajęcia relaksacyjno – sportowe, kulturalne – to doskonały moment kształcenia osobowości dziecka.
We współczesnym czasie doceniona została rola wychowania fizycznego. Nie można wyobrażać sobie teraz kształcenia uczniów bez aktywności ruchowej. Służy ona zaspokojeniu różnych potrzeb, a przede wszystkim naturalnej w każdej wieku potrzeby ruchu. Aktywność ruchowa to również wzbogacenie wiadomości, umiejętności i nawyków, kształtowanie naukowego poglądu na świat. Pozwala doskonalić takie zjawiska psychiczne jak: spostrzeżenie, wrażenia, uczucia, procesy samodzielnego myślenia i działalności twórczej, rozwija pamięć i uwagę. Aktualność tych słów jest bezsporna. Spożytkowanie energii życiowej, właściwe ukierunkowanie własnych emocji i odpowiednie wykorzystanie potencjału twórczego rozgrywa się w sferze świadomości człowieka.
Potwierdzony został wieloma testami i badaniami korzystny wpływ lekcyjnych i pozalekcyjnych form wychowania fizycznego na wzrost poziomu osiągnięć w pracy umysłowej. Aktywność ruchowa szybciej likwiduje skutki zmęczenia psychicznego. Zadaniem współczesnej szkoły jest kształtowanie nie tylko strefy psychicznej i intelektualnej dziecka, ale w równym stopniu zajęcie się jego sferą fizyczną.
Wysiłek fizyczny jest niezbędny dla prawidłowego rozwoju młodych organizmów. Wykonywanie takich czynności jak: bieg, pełzanie, pokonywanie przeszkód terenowych, rozwija aparat ruchowy, układ mięśniowy i nerwowy. Podczas tych czynności następuje intensywniejsza praca serca, przyśpieszenie krążenia krwi i rytmu oddychania, rozwija się ogólną sprawność fizyczną, a w tym takie cechy jak: szybkość, precyzję i ekonomikę ruchu, wytrzymałość, siłę. Gry i zabawy ruchowe na świeżym powietrzu przy działaniu słońca i wody hartują młodzież zmniejszając przydatność na przeziębienia.
Dbałość o rozwój fizyczny dziecka to nie tylko działanie w szkole na lekcji,ale również uświadomienie rodzicom ważnej roli aktywności ruchowej w każdym wieku. Młode pokolenie opuszczając szkołę po ukończeniu gimnazjum powinno już mieć pewne nawyki zarówno w sferze spędzania wolnego czasu jak i w prawidłowym kształtowaniu własnej sylwetki. Uczestniczenie w różnorodnych formach aktywności ruchowej może przerodzić się w stałe zainteresowanie sportem, turystyką czy krajoznawstwem. Ma to niebagatelny wpływ na rozwój osobowości dzieci i młodzieży. Ruch na świeżym powietrzu i czynne uprawianie sportu w kontakcie z różnymi środowiskami jest pewnego rodzaju sposobem poznawania przez młodzież otaczającej ją rzeczywistości, jest instrumentem wychowującym i kształtującym. Decydującym momentem są tu także rozwojowe cechy młodości jak: większa pojemność recepcyjna umysłu, żywsza emocjonalność, spontaniczna otwartość wobec nowości, plastyczność charakteru i olbrzymia łatwość mobilizacji do wysiłku fizycznego. Spotkania z młodzieżą o takiej formie aktywności służą wzbogaceniu wiadomości, umiejętności i nawyków, wychowaniu estetycznemu i zdrowotnemu. Spotkania z rówieśnikami wyrabiają określone postawy wobec różnych sfer rzeczywistości, ucząc życzliwości i akceptacji współuczestników zajęć. Występują naturalne okazje kształtowania wśród młodzieży umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach, harmonijnej współpracy współdziałania oraz wdrażania do kulturalnego zachowania się. Takie wypełnienie czasu wolnego stwarza bardzo duże możliwości kształtujące i wychowawcze.
Zajęcia zorganizowane typu wychowanie fizyczne, UKS lub inne spotkania o charakterze ruchowym posiadają określony program, którego ściśle przestrzeganie uczy wychowanka punktualności i odpowiedzialności za podjęte zadania oraz podporządkowania swoich spraw dla dobra ogółu. Sytuacje takie wymagają niekiedy wyrzeczeń, wyrabiając w ten sposób wytrwałość silną wolę, postawę społeczną wśród współuczestników nacechowaną uprzejmością, życzliwością, chęcią niesienia pomocy, umiejętnością współżycia w zespole, dostosowania się do woli większości.
Nauczyciel wychowania fizycznego swoją aktywną postawą umiejętnie zachęca do udziału w różnorodnych formach zajęć pozaszkolnych. To nauczyciel zapoznaje uczniów z podstawowymi formami rekreacji, turystyki, z podstawowymi zasadami uprawniania wybranych dyscyplin sportowych. Propaguje wiele możliwości spędzania czasu wolnego poza szkołą z wykorzystaniem gier, zabaw, form turystycznych i sportowych. Podczas takich spotkań obserwujemy wiele naturalnych okazji wykazywania się indywidualnymi uzdolnieniami, inwencją twórczą, aktywna postawą wobec otoczenia. Sprzyja temu właściwa organizacja różnych form zajęć ruchowych, wytwarzanie świadomej dyscypliny, połączonej z pogodną, serdeczną atmosferą w zespołach młodzieżowych. Im lepsza organizacja zajęć tym większe możliwości kształtowania osobowości ucznia pod kątem realizacji zadań wychowawczych. Należą do nich min: wdrażanie do przestrzegania norm współżycia w zespole, kształtowanie wartościowych cech charakteru i woli, rozwijanie samodyscypliny i samokontroli.
To właśnie my nauczyciele powinniśmy umożliwić uczniom podejmowanie aktywności ruchowej i wyrażania własnych przeżyć w różnych czynnościach związanych ze specyfiką poszczególnych przedmiotów jak i w zabawach, grach i tańcach.
Obecnie muzyka spełnia różnorodne funkcje w wielu dziedzinach życia, a także jest istotnym czynnikiem w realizacji zajęć nie tylko muzyczno – ruchowych, ale i innych przedmiotów nauczania. W szkolnym wychowaniu fizycznym muzyka jest elementem wpływającym na rozwój psychofizyczny ucznia. Jej oddziaływanie stymuluje do aktywności ruchowej, kierując wykonywanymi ruchami jak również uaktywnia procesy myślowe na innych lekcjach. Rytm muzyczny wpływa porządkująco na organizm. Dzięki jego oddziaływaniu odczuwany jest rytm wewnętrzny, który reguluje podstawowe funkcje ustroju usprawniając również nasze działania i pracę uczniów szczególnie podczas kolejnej lekcji spędzanej w ławce. Zaradności, zdolności do szybkiego podejmowania decyzji, pewności siebie i umiejętności współpracy z innymi my nauczyciele musimy uczyć od najmłodszych lat w szkole. Jeżeli tylko mówimy , opowiadamy, to zaledwie 10% przekazywanych treści (wiedza + motywacja) dociera do słuchaczy. Jeżeli nie tylko mówimy ale także pokazujemy, demonstrujemy, ilustrujemy- to zakres zrozumienia i akceptacji znacznie się poszerza, do około 30%. Najskuteczniejsza zaś jest taka metoda pracy, podczas której „lider” wykonuje razem z uczestnikami określone zadanie. Wtedy efektywność sięga 70%. Takie formy pracy są wyznacznikiem nie tylko w lekcji wychowania fizycznego ale i innych, gdzie nauczyciel swoją współpracą z grupą ponosi efektywność lekcji. Kształtujemy jednocześnie osobowość ucznia ukazując różne zachowania, formy dyskusji i fakt iż wszyscy możemy popełniać błędy. Za takie wychowanie odpowiadamy wszyscy bez względu na specyfikę przedmiotu.
Kształcenie takie daje wiele okazji do rozwoju swoich zainteresowań i zamiłowań, sprzyja świadomemu zdobywaniu wiedzy przez młodzież, wdraża ją do racjonalnego i kulturalnego spędzania czasu wolnego, wiąże naukę z życiem, realizując postulat wielostronnego nauczania i uczenia się.
Warto podkreślić, że aktywność ruchowa w czasie zajęć obligatoryjnych wychowania fizycznego, jak również każdych innych zajęć pozalekcyjnych, dostarczają nauczycielowi wiele możliwości pracy nad rozwojem osobowości ucznia.
Opracowała : Stanisława Mietiułka |
