Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Diagnoza i postępowanie z dzieckiem nadpobudliwym

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 12909 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Zjawisko ADHD bardzo często pojawia sie w edukacji szkolnej. Wielkim problemem dla nauczycieli, a jeszcze większym dla rodziców jest rozpoznanie tego zjawiska. Prezentowany przeze mnie artykuł ma na celu przybliżenie zainteresowanym przedstawionego zjawiska.
    Nadpobudliwość należy do zaburzeń zachowania i emocji. W literaturze fachowej określane jest mianem zaburzeń hiperkinetycznych czy też zespołem nadpobudliwości ruchowej ADHD. Pochodzenie zespołu nadpobudliwości nie jest do końca wyjaśnione. Panuje pogląd, że o jego wystąpieniu decydują czynniki dziedziczności w 70%, a 30% to mikrouszkodzenia układu nerwowego (choroby mózgu, zatrucia: alkoholem, narkotyki, nikotyna, ołów; ołów może wzmagać agresywność).

      Zachorowalność na ADHD najczęściej występuje w wieku 6-9 lat (częściej u chłopców niż u dziewcząt: 6:1), częściej w mieście niż na wsi. Badania wykazują, że 3-5% dzieci choruje na ADHD.

     W zespole nadpobudliwości psychoruchowej dzieci rozróżnia się trzy zasadnicze objawy: (mogą, ale nie muszą występować jednocześnie)
  1. Zaburzenia uwagi
  2. Nadmierna impulsywność
  3. Nadmierna aktywność
Ad. 1.
  • Trudności w skupieniu uwagi przez dłuższy czas na wykonywaniu zadań lub podczas zabawy.
  • Są bardzo podatne na oderwanie, rozproszenie uwagi przez przypadkowe bodźce.
  • Często sprawiają wrażenie, że nie zwracają uwagi na to, co się do nich mówi.
  • Mają duże trudności z podjęciem zadań wymagających dłuższego wysiłku umysłowego, unikają tych zadań.
  • Mają duże trudności z organizacją pracy.
  • Najczęściej nie kończą rozpoczętych zadań czy zabaw.
  • Często gubią potrzebne rzeczy i przedmioty niezbędne do wykonania zadań.
  • Często popełniają bezmyślne pomyłki w zadaniach szkolnych.
  • Zapominają, co miały zrobić.
Ad. 2.
  • Wykazują wielka niecierpliwość w oczekiwaniu na swoją kolejkę w grach, zabawach czy podczas pracy zbiorowej.
  • Działają pochopnie, bez uprzedniego zastanowienia się.
  • Nie potrafią odłożyć spełnienia swoich próśb czy zachcianek.
  • Często przerywają innym, wtrącają się do rozmowy .
  • Nie przewidują następstw swojego zachowania (mimo znajomości reguł).
  • Często udzielają odpowiedzi nim usłyszą pytanie do końca.
Ad. 3.
  • Nie potrafią przez dłuższy czas usiedzieć w jednym miejscu, ciągle są w ruchu.
  • Niespokojnie poruszają rękoma i nogami.
  • Często wstają z miejsca podczas lekcji czy w innych sytuacjach wymagających pozostawania w wyznaczonym miejscu.
  • Wykonują czynności w przyśpieszonym tempie.
  • Mają duże trudności w bawieniu się, czy robieniu czegokolwiek w ciszy, bywają zbyt gadatliwe i hałaśliwe.
Rozpoznanie ADHD

     Dziecko z podejrzeniem o ADHD obserwowane jest przez 6 miesięcy. Jeżeli w ciągu tego czasu wystąpi przynajmniej 6 spośród objawów zaburzeń uwagi i 6 spośród objawów nadmiernej impulsywności, z tego przynajmniej połowa przed 6 rokiem życia, można stwierdzić, że dziecko jest chore na ADHD.

       Gdy zaburzenia wystąpiły po 6 roku życia mamy pewność, że jest to zaburzenie emocji i zachowań spowodowane czynnikiem środowiskowym. Takie dziecko jest bardzo często rozkojarzone, niespokojne, nie potrafi skupić uwagi, jest impulsywne, posiada tyki nerwowe. Jednak po odpowiedniej terapii wraca do normy.

     Dziecko z ADHD do normy nie wraca. – Można jedynie obniżyć aktywność i spowodować, że będzie zachowywało się normalnie.

Trudności dziecka na terenie szkoły
  1. Trudności edukacyjne
    • niechęć do pisania i czytania (szczególnie do pisania)
    • kłopoty z pisaniem
    • błędy w odzwierciedlaniu liter
    • kłopoty z zapamiętywaniem poleceń
    • mówienie nie na temat
    • lekcje zbyt długie
    • kłopoty z myśleniem, koncentracją
    • pamięć krótkotrwała
    • gadatliwość
  2. Trudności społeczne
    • nieakceptowane w grupie
    • konfliktowe
    • autoagresja, agresja
    • zabiera i niszczy pomoce kolegów
    • niszczy ubranie
    • dezorganizuje prace na lekcji
Formy pomocy
  • farmakologia – stosuje się psychostymulanty lub leki antydepresyjne ( ta metoda nie jest wskazana)
  • terapia indywidualna dziecka (najczęściej poprzez zabawę dziecko ma poczucie sukcesu, komfort psychiczny)
  • psychoterapia grupowa (trening bycia w grupie uczy nawiązywania kontaktów, skutecznego porozumiewania)
  • trening samoinstruowania (u dzieci starszych i młodzieży)
  • nauczanie indywidualne (poprawia wyniki edukacji, ale nie daje szans na rozwijanie umiejętności społecznych)
Optymalnym rozwiązaniem problemu jest klasa integracyjna:
  • klasy mało liczne
  • obecność dwóch nauczycieli (dziecko z ADHD potrzebuje 5 razy więcej uwagi poświęconej przez nauczyciela na lekcji, niż dziecko zdrowe)
  • obecność innych dzieci z różnymi zaburzeniami (większa tolerancja wobec odmiennych sposobów funkcjonowania)
  • profesjonalne przygotowanie nauczycieli do pracy z dzieckiem z problemami szkolnymi
       Jednak w zwykłej klasie można również podjąć pewne działania, metody wychowawcze, które ułatwia naukę dziecku z ADHD, pracę nauczycielowi oraz całej klasie.
Niezbędnym warunkiem jest:
  • zrozumienie i zaakceptowanie specyfiki funkcjonowania dziecka oraz konieczność odmiennego traktowania go
  • znajomość objawów ADHD, umiejętność odróżnienia go od tzw. „złego wychowania” lub innych zaburzeń
„ Dziecko z ADHD nie może być karane w szkole za objawy”
„W kontakcie z dzieckiem z ADHD nie możemy tylko panować nad jego zachowaniem, ale należy spowodować aby dziecko mogło korzystać z edukacji”
Dziecko z zespołem ADHD w szkole (sposoby postępowania)
  • Nauczanie musi być dostosowane do zdolności poznawczych i emocjonalnych dziecka.
  • Konieczna jest życzliwość wobec dziecka, sygnalizowanie dziecku akceptacji, zrozumienia.
  • Przebieg procesu nauczania powinien być urozmaicony i stymulujący.
  • Ważne jest ustalenie z dzieckiem porządku dnia.
  • Zadania należy dzielić na kilka krótkich czynności.
  • Umiejętne stopniowanie trudności zadania.
  • W czasie pracy ważne jest udzielania dziecku informacji zwrotnych.
  • Instrukcje udzielone dziecku powinny być krótkie i precyzyjne, należy mówić jak ma postępować i jaka jest kolejność czynności.
  • Przekazywać polecenia słownie i na piśmie.
  • Należy zachęcać dziecko do powtórzenia zadania własnymi słowami.
  • Po omówieniu planu pracy należy konsekwentnie wymagać od dziecka wykonania zadań, daje to dziecku poczucie, że coś osiąga.
  • Wykorzystywać różne pomoce dydaktyczne, materiały wizualne (dzieci z ADHD są wzrokowcami, żeby zrozumieć, muszą zobaczyć.
  • Należy unikać testów o ograniczonym czasie.
  • Dziecko, powinno siedzieć w miejscu względnie wolnym od bodźców odwracających uwagę.
  • W miarę możliwości redukować i ograniczać niepotrzebne bodźce.
  • Zwiększać bodźce wspomagające uczenie się.
  • Zachęcać dziecko do spokojnej pracy podczas lekcji, pokazując korzyści takiego zachowania.
  • Dziecko z ADHD lepiej pracuje w parach niż w grupie.
  • Z uwagi na trudności z pisaniem, wskazane jest stosowanie alternatywnych środków prezentowania wiedzy.
  • Uczyć dziecko kontrolowania własnej uwagi i zachowania.
  • Zawierać umowy z dzieckiem odnośnie pożądanych zachowań.
  • Nagrody i pochwały powinny być stosowane natychmiast.
  • Kary powinny być łagodne, stosowane oszczędnie, z równoczesnym pokazywaniem właściwego zachowania, powinny też umożliwić naprawienie zła.
  • Uczenie powinno przebiegać w spokojnej atmosferze, należy skupić się na pozytywnych, oczekiwanych wynikach nauczania, a nie na nieakceptowanym, negowanym zachowaniu.
  • Umożliwić dziecku zintegrowanie się z klasą, ograniczyć sytuacje, w których uczeń z ADHD jest przyczyną chaosu szkodliwego dla innych dzieci.
  • Ważne jest wzmacnianie samooceny dziecka i poczucia własnej wartości.
  • Należy zachęcać dziecko do regularnego wykonywania czynności, z którymi dobrze sobie radzi – daje to dziecku silne poczucie sukcesu.
  • Ciągle współpracować z rodzicami dziecka.
  • Konieczne jest stworzenie spójnego systemu zasad, konsekwencji i systematyczna praca.
      Główną cechą nadpobudliwości jest brak wytrwałości w działaniach wymagających zaangażowania umysłowego oraz tendencja do porzucenia jednej aktywności na rzecz innej, to jakby nieoczekiwana utrata zainteresowania zadaniem przed jego zakończeniem. Nadpobudliwe dzieci są często lekkomyślne i impulsywne. Mają kłopoty z dyscypliną z powodu nieumyślnego łamania zasad, co może być mylnie odbierane przez rodziców czy też nauczycieli jako zachowanie buntownicze i celowe. Impulsywne zachowania, np. przeszkadzanie innym, stwarzanie niebezpiecznych sytuacji z powodu nieumiejętności przewidywania ryzyka, niecierpliwość i brak kontroli powoduje, że dzieci te często są odrzucane przez rówieśników, z którymi nie potrafią współpracować. Dorośli nie mogą ich nadmiernie karać za częste łamanie norm zachowania. Takim dzieciom trudno tez osiągnąć sukces z powodu braku uwagi.

      Bycie rodzicem czy nauczycielem dziecka nadpobudliwego nie jest prostą sprawą. Nieprzestrzeganie przez dziecko norm, niemożność samokontroli zachowania pochłania bowiem bardzo dużo uwagi opiekunów i kosztuje sporo cierpliwości. Obecność dziecka nadpobudliwego w grupie (lub kilkoro) jest dla nauczyciela dużym problemem – dziecko wierci się, chodzi, przeszkadza innym, niczego nie kończy, jego zachowanie bywa często niebezpieczne dla innych i jego samego. Czasem trudno to znieść.

Co zatem robić?


  • Po pierwsze – musimy sobie uświadomić, że zachowanie dziecka nie wynika z jego złych intencji i nie jest wymierzone przeciwko nam. Zazwyczaj nie pamięta ono umowy zawartej chwilę wcześniej , ani swoich obietnic – to jeden z objawów zaburzenia uwagi. Nie istnieje żaden natychmiastowy środek zaradczy. Musimy wiec uzbroić się w cierpliwość.

    Po drugie – dziecko nadpobudliwe potrzebuje wyraźnej struktury, żeby móc opanować swoje zachowanie. Lepiej dawać mu krótkie i proste polecenia, a kiedy przerywa wykonanie zadania, przypominać mu jednym słowem. Często pełnimy tu rolę „zewnętrznej pamięci „ dziecka. Bądźmy zatem konsekwentni, ale starajmy się też wynegocjować z dzieckiem wykonanie zadania, ucząc je podziału czynności na części, robienia przerw i powracania do przerwanej pracy. Chwalmy je za postępy.

    Po trzecie – dzieci nadpobudliwe sprawiają wrażenie jakby nie miały hamulców i rezerwy w kontaktach z dorosłymi – mogą nawet uderzyć nauczyciela albo oglądać jego rzeczy bez pozwolenia. Wytłumaczmy, dlaczego nie można tego robić. Sróbujmy nazwać uczucia dziecka – „Widzę, że jesteś ciekawy”, „Wygląda na to, że coś cię rozzłościło”.

    Po czwarte – kiedy dziecko skończy zadanie i nie może się doczekać momentu, kiedy inni także je ukończą, pozwólmy mu robić coś przyjemnego, co nie przeszkadza nam ani grupie. Dzieci z ADHD źle znoszą bezczynność.

    Po piąte – Konieczna jest współpraca z rodzicami. Nadmierna ruchliwość dziecka nie musi być wcale objawem zaburzeń hiperkinetycznych. Niejednokrotnie jest ona wywołana przewlekłym stresem, lękiem, a nawet depresją, które mogą być spowodowane różnymi czynnikami, np. niemożnością sprostania przez dziecko stawianym mu wymaganiom. Dlatego w każdym indywidualnym przypadku warto podjąć szczerą rozmowę z rodzicami. Pozwoli to skonfrontować nasze nauczycielski obserwacje z wiedzą o tym, w jaki sposób dziecko zachowuje się w domu. Łatwiej też będzie wypracować wspólny plan pomocy dziecku.

    mgr Irena Borawska
    (nauczyciel języka polskiego)

  • Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

    X


    Zarejestruj się lub zaloguj,
    aby mieć pełny dostęp
    do serwisu edukacyjnego.




    www.szkolnictwo.pl

    e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
    - największy w Polsce katalog szkół
    - ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




    Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

    Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




    Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie