przemawiają do mnie analizy przypadku pisane jasnym prostym językiem bez sciągawek z netu lub książek pedagogicznych, taką więc napisalam i przedstawiam . może komuś posłuży
Opis i analiza rozpoznawania i rozwiązywania problemu edukacyjnego na przykładzie klasy czwartej.
1.Identyfikacja problemu.
Jestem wychowawcą klasy czwartej od pierwszego września 2004 roku. Jak zwykle na początku roku na godzinie wychowawczej zrobiłam z uczniami plan szkolnych gazetek wraz z terminem realizacji i poprosiłam ich, aby zgłosili się parami do wykonywania poszczególnych zadań. Uczniowie sami wybrali sobie po dwie gazetki do wykonania, zapisali ich tytuły i terminy do dzienniczków a ja zrobiłam wpis do dziennika klasowego. Niestety, już od początku zauważyłam, że uczniowie nie wywiązywali się z wybranych przez siebie przedsięwzięć, mimo mojego wcześniejszego sygnalizowania , ze mija czas w którym nowa gazetka powinna znaleźć się na klasowej tablicy. Szczególnie było to widoczne w wypadku uczniów, którzy nie dobrali się "ławkami".
2.Geneza i dynamika zjawiska.
Poczyniłam obserwacje, ze uczniowie, którzy nie mieszkają blisko siebie, w ogóle nie wywiązują się z powierzonego im zadania. Natomiast ci, którzy mieszkali w sąsiedztwie, spotykali się, aby przygotować gazetkę, ale nie potrafili odpowiednio posegregować materiału, wykonać dobry napis tytułowy, dobrać ilustracje. Poziom wykonania gazetek nie był zadawalający, terminy były opóźnione. Postanowiłam porozmawiać o tym problemie z poprzednim wychowawcą klasy.
Podsumowałyśmy obie, że w klasach I-III uczniowie wszystkie zadania wykonują praktycznie pod kontrolą nauczyciela, nie zostają ze swoimi problemami sami, nawet podczas przerw towarzyszy im nauczyciel. Przejście do klasy IV to nowy i trudny etap w ich życiu. Dzieci nie są jeszcze nauczone samodzielności, nie potrafią szybko i skutecznie organizować sobie pracy, szczególnie grupowej.
3.Znaczenie problemu.
Samodzielność, organizowanie sobie pracy, umiejętność pracy w zespole, poczucie obowiązku i wywiązywanie się z podjętych zadań to bardzo ważne cechy , które powinni wykształcić w sobie uczniowie. Są one na tyle ważne, ze mogą zaważyć na ich dorosłym życiu. Młodemu człowiekowi trzeba jednakże pomóc w kształceniu tych cech. Taką osobą powinien być wychowawca klasy. Musi on stworzyć uczniom lepsze warunki do ich działalności, pokazać formy organizacji pracy, pomóc w wyszukiwaniu i doborze materiałów, nie osłabiając przy tym ich własnej inicjatywy. Sam powinien także swoim własnym przykładem pokazać, ze jest osobą odpowiedzialną i sumienną. Było to także spore wyzwanie dla mnie, jako wychowawcy, gdyż często potrafiłam zapominać o pewnych sprawach, których się podejmowałam. Postanowiłam zapisywać zobowiązania w swoim notatniku i w domu przygotowywać je na następny dzień według listy.
4.Prognoza.
- prognoza negatywna: Jeśli uczniowie zostaną pozostawieni sami sobie, jeśli nie zmienię im organizacji pracy nad gazetkami, nie będą zadawalająco wywiązywać się ze swoich obowiązków. Nasza tablica pozostanie pusta.
- prognoza pozytywna: Nauczyciel wychowawca zapozna uczniów z metodą pracy grupowej. Dopomoże uczniom w realizacji podjętych zadań. Stopniowo wdroży ich do skuteczniejszej pracy, pokaże, jakie ma oczekiwania co do efektu końcowego. Porozmawia z uczniami o tym, jak ważne jest wywiązywanie się z obietnic.
5.Propozycje rozwiązań
- przeanalizować z dziećmi na godzinie wychowawczej problem, wysłuchać ich zdania
- zaproponować zmiany polegające na tym, ze uczniowie, którzy mieszkają blisko siebie, dobiorą się parami do poszczególnych zadań
- omówić z dziećmi, w jaki sposób można wykonywać zadania parami
- wskazać na wzorcowo już wykonane gazetki, pochwalić dobry napis tytułowy, ciekawy pomysł na zrealizowanie danego tematu, poprosić tych uczniów, którym udało się samodzielnie wykonać zadanie, aby opowiedzieli reszcie klasy, jak to robili
- wskazać na miejsca w szkole, w których uczniowie mogą znaleźć pomocnicze materiały do swojej pracy ( biblioteczka szkolna, uczniowie klas starszych, inni nauczyciele, sam wychowawca, który może dostarczyć część potrzebnych materiałów)
- wskazać na rolę gazetek na terenie klasy , zarówno estetyczną jak i informacyjną
- postawić jasno sprawę gazetek: uczeń musi wywiązać się ze swego zadania dodatkowego, którego się podjął
6.Wdrażanie oddziaływań.
Na godzinach wychowawczych wykonałam plan działań zgodnie z opisem punktu "propozycje rozwiązań". Uczniowie na początku niechętnie rozmawiali o problemie, ale wspólnie ustaliliśmy plan zmian. Nastąpił nowy dobór par. Omówiliśmy, w jaki sposób organizować sobie pracę w "dwójkach". Zaproponowałam dzieciom jak najdalej idącą pomoc, szczególnie przy tematach trudnych – Konstytucja 3-go Maja, Święto Niepodległości. Wcześniej też proponowałam im pomoc, ale uczniowie twierdzili, że wykonają wszystko sami. Teraz już nie przeceniali swoich możliwości, ustaliliśmy, ze na początku będą przynajmniej ustnie omawiać ze mną na przerwach, jaki maja plan działania i dopiero wtedy przystąpią do wykonywania gazetki.
7.Efekty oddziaływań.
Moi uczniowie samodzielnie, z niewielką pomocą wychowawcy, wykonują gazetki tematyczne. Od września wykonali kącik matematyczny, gazetkę o Dniu Nauczyciela, Święcie Niepodległości, listy do świętego Mikołaja, nadchodzących feriach, Świętach Wielkanocnych, patronie szkoły, Konstytucji 3-go Maja, Dniu Matki, Dniu Dziecka i nadchodzących wakacjach. Nie zawsze poziom wykonania jest wysoki, ale nie ingeruję za bardzo w ich pracę. Uczniowie wskutek mojej konsekwentnej postawy przekonali się, ze muszą być obowiązkowi. Nauczyli się pracować w parach, dzieląc pomiędzy siebie zadania. Dzięki temu w naszej klasie wisi zawsze aktualna informacja dotyczącą święta państwowego, rodzinnego lub kącik matematyczny. Myślę, ze w następnych latach poziom merytoryczny ich prac będzie się podnosił a umiejętność pracy w zespole przyda im się na innych lekcjach.
Barbara Pełechacz
