Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Lider - przywódca w organizacji

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 13730 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Referat “Lider - przywódca w organizacji” został napisany dla potrzeb WDN w naszej szkole. Przedstawiłyśmy go na spotkaniu Międzyprzedmiotowego Zespołu Bloku Humanistycznego. Tematem lidera zajęłyśmy się ze względu na dużą karierę tego słowa w zreformowanej szkole. Obecnie nie ma już przewodniczących, szefów czy kierowników, tak licznych w placówce, różnorakich zespołów. Teraz osobą odpowiedzialną za działalność grupy jest lider.

Przywódcy (liderzy) to osoby, które potrafią oddziaływać na innych bez potrzeby uciekania się do użycia siły, osoby akceptowane przez innych w tej roli.
Można zaryzykować tezę, że problem przywództwa i przywódców jest jednym z najstarszych problemów, jakimi zajmowała się ludzkość w różnych okresach swego rozwoju.
Przywództwo polega na tworzeniu wizji i pobudzaniu ludzkich motywacji. Od czego zależy skuteczność przywódcy?
Na to pytanie większość ludzi zapewne odpowie, że skuteczni przywódcy odznaczają się pożądanymi cechami lub właściwościami. Lider - przywódca nie tylko kieruje działaniami innych ludzi, ale także pracuje z nimi dla osiągnięcia wspólnych celów, pomaga ludziom precyzować cele i zadania, współuczestniczy w analizie i rozwiązywaniu grupowych i indywidualnych problemów - liderzy muszą mieć wizję i muszą być w stanie zaszczepić ją innym czyniąc w ten sposób wizję wspólną.
Rzeczywiście, gdy myślimy o nich mamy na myśli np. ich charyzmę, umiejętność przewidywania, przekonywania, zaangażowania w to, co robią. Lider powinien stać na czele organizacji i pociągać za sobą innych, nie popychać. Cechy, które stanowią o treści przywództwa można wykształcić. Jeśli połączy się je z odpowiednią motywacją, nie można nie stać się przywódcą. Przywództwa nie można w sobie odkryć - trzeba je rozwijać.
Nieliczni “urodzeni przywódcy”, jak to się mówi potocznie - “wypłyną”, lecz aby utrzymać swój status, muszą rozwijać i doskonalić wrodzone predyspozycje. Ludzie garną się do przywódców skoncentrowanych na przyszłości. Przywódcy odnoszący sukcesy zdają sobie sprawę, że rozwijanie tych umiejętności jest zajęciem na całe życie, ich zdobywanie jest procesem, który nigdy się nie kończy. Przywódcze uzdolnienia i umiejętności kierowania ludźmi są ważnym czynnikiem ich skuteczności.
Zdefiniujmy pojęcie przywództwa:

Przywództwo to oddziaływanie na zachowania innych.
Jest to rodzaj społecznego wpływu, który pojawia się wówczas, gdy jedna osoba - przywódca - jest zdolna do powodowania pożądanego przez siebie zachowania kogoś innego, kto ulega mu z powodu więzi, jaka ich łączy, z powodu społecznego stosunku, jaki między nimi zachodzi.

Przywództwo to sztuka mobilizowania ludzi do skutecznych działań. Istotą przywództwa jest wywieranie szczególnego wpływu w obrębie grupy po to, by zbliżyć ją do celu, jakim jest trwałe zaspokajanie jej istotnych potrzeb.
Przywódca to ktoś, kto kieruje działaniami innych i rozwija je, starając się zapewnić stałe doskonalenie.
Reasumując, można rzecz ująć następująco:
Przywódca to ktoś, kto zna drogę, idzie tą drogą i ukazuje drogę podążającym za nim.
Wyróżniającą się osobę - przywódcę można bez większego trudu zidentyfikować, wystarczy obserwować, czyja opinia jest najcenniejsza podczas kolejnego wypracowywania decyzji, komu poświęca się więcej uwagi podczas dyskusji, kto uzyskuje szybko zgodę i poparcie ogółu - za nim podąża grupa.
John W. Gardner sformułował pięć kryteriów pozwalających odróżnić przywódców od zwykłych kierowników (menedżerów):
przywódca myśli długofalowo, wybiegając daleko poza problemy bieżące;
przywódca posiada szczególne umiejętności radzenia sobie ze sprzecznymi potrzebami zespołu;
przywódca przywiązuje wagę do wizji, wartości i motywacji;
przywódca nie akceptuje aktualnego stanu rzeczy, poszukuje lepszych, efektywniejszych rozwiązań;
przywódca nie ogranicza się w swych zainteresowaniach do zakresu zadań, stara się nieustannie poszerzać zakres swych zainteresowań i wpływów.

Jeśli ktoś pojawia się w grupie jako przywódca - jest to wynikiem posiadania przez niego pewnych potrzebnych cech. W pracy zbiorowej pod redakcją D.M. Stewarta przedstawiono cechy uznawane za najbardziej cenne na najwyższym szczeblu zarządzania w kolejności ich znaczenia. Ustalono je na podstawie ankiety przeprowadzonej wśród skutecznie działających dyrektorów naczelnych dobrze prosperujących przedsiębiorstw:

Umiejętność podejmowania decyzji.
Przywództwo.
Prawość.
Entuzjazm.
Wyobraźnia.
Chęć ciężkiej pracy.
Umiejętności analityczne.
Zrozumienie dla innych.
Umiejętność dostrzegania okazji.
Umiejętność sprostania nieprzyjemnym sytuacjom.
Umiejętność szybkiego przystosowania się do zmian.
Skłonność do podejmowania ryzyka.
Umiejętność jasnego wypowiadania myśli.
Przedsiębiorczość.
Bystrość umysłu.
Umiejętność sprawnego administrowania.
Otwartość umysłu.
Wytrwałość.
Zdolność do pracy przez wiele godzin.

Zachowanie się przywódców jest celowym postępowaniem w danej sytuacji, czyli rozmyślnym oddziaływaniem na inne osoby w grupie. Każdy przywódca, który zdobył zaufanie i cieszy się uznaniem społecznym bazuje na pięciu związkach:
Związek z samym sobą wyrażający się w rozumieniu własnych działań przez przywódców i ciągłym doskonaleniu swej osobowości. Przywódcy podejmują działanie w sposób przemyślany i realizują je rozważnie i konsekwentnie. Stawiają sobie wysoko “poprzeczkę” w realizacji celów zawodowych, intensywnej pracy towarzyszy czas na odpoczynek i reakcję. Nie popadają w nałogi i potrafią radzić sobie ze stresem. Jako osoby dynamiczne o niewyczerpanej sile, energii i optymizmie posiadają zdolności takiego oddziaływania na otoczenie, że ich pozytywne cechy udzielają się innym członkom kierowanych przez nich organizacji.
Związek z innymi wyrażający się poprzez zdolności kształtowania dobrych stosunków z pozostałymi członkami organizacji. Są to przywódcy zorientowani na ludzi, otwarci na sugestie i pozostawiający im dopuszczalny w danej organizacji margines samodzielności w realizacji własnych celów i pomysłów.
Związek z organizacją polegający na ciągłej obserwacji i kontroli zachowania własnej grupy i organizacji. Przywódcy są w ciągłym kontakcie z podwładnymi, otwarci na ich pomysły i inicjatywy.
Związek ze sferą swej działalności jest konsekwencją profesjonalizmu, wiedzy o instytucji i otoczeniu (na które mają wpływ). Starają się rozwijać i doskonalić własną organizację tak, aby zwiększyć jej skuteczność.
Związek ze społecznością polegający na gotowości przywódcy do upowszechniania w najbliższym otoczeniu swego doświadczenia, umiejętności i energii.

Każde zachowanie przywódcy, postępowanie w grupie, organizacji, winno wynikać z bardzo dobrego rozeznania pojedynczych jej członków.
Przywódca powinien być świadomy, że jedne cele kierowania mogą ze sobą współistnieć i sprzyjać osiąganiu celów organizacji, a inne całkowicie do siebie nie przystawać i stwarzać sytuacje konfliktowe. Autentyczne przywództwo opiera się na znajomości podwładnych i zastosowaniu takiego stylu kierowania, który zintegruje działania wszystkich uczestników organizacji na przypisanych jej celach i zadaniach.
Efektywny przywódca (lider) nie jest osobą, która jest uwielbiana. Jest on oceniany na podstawie swoich rezultatów działania. Efektywni liderzy posiadają następujące wspólne cechy:
poczucie odpowiedzialności za wyniki pracy;
pragmatyzm w działaniu, co oznacza, że nie teoretyzuję, lecz szybko, zdecydowanie podejmuję decyzję;
zrozumienie, że nie są wszystkowiedzący;
zaangażowanie emocjonalne i optymizm (wykazują niezwykłe zaangażowanie w swoją pracę, liderzy są optymistami, a ich optymizm udziela się pracownikom);
umiejętność podejmowania ryzyka (nie boją się ryzyka poniesienia porażki).

Do podstawowych zasad efektywnego przywództwa należą:
Zasada niecierpliwości - liderzy nie pytają o pozwolenie na eksperymentowanie z nowościami, ale działają z poczuciem niecierpliwości.
Zasada charakteru i wartości moralnych - liderzy podążają za osobami, które są uczciwe, inspirujące, wiarygodne.
Zasada wizji - liderzy posiadają umiejętność tworzenia inspirującej wizji przyszłości.
Zasada wspólnych celów - wizja tworzona przez liderów musi być zgodna z aspiracjami, dążeniami pracowników, w przeciwnym razie nastąpi nieunikniony konflikt.
Zasada zespołowości - przywództwo nie jest aktem solowym; skuteczność lidera wymaga współpracy innych osób.

Funkcje lidera (przywódcy) można określić jako działania związane z zadaniami oraz podtrzymujące trwałość grupy, których wykonywanie przez przywódcę lub przez inną osobę jest niezbędne do skutecznego jej funkcjonowania.
Aby grupa mogła funkcjonować, jej przywódca powinien spełniać dwie podstawowe funkcje:
- rozwiązywania problemów związanych z zadaniami - menedżerowie zwracają baczną uwagę na pracę i procedury związane z danym stanowiskiem;
- społeczne, czyli podtrzymujące trwałość grupy - menedżerowie interesują się wypracowaniem spójnego zespołu roboczego i zapewnieniem pracownikom zadowolenia z wykonywanej pracy.

Biorąc pod uwagę funkcje pełnione przez przywódcę, należy uwzględnić unikalną rolę, jaką pełni on w organizacji.
Wymagania w tym zakresie są następujące:
Tworzenie atrakcyjnej i przekonującej wizji firmy - podstawową rolą lidera jest zaproponowanie organizacji wizji jej istnienia; wizja ta musi być atrakcyjna i rzeczowa, bowiem tylko tak sformułowana może zainspirować i zachęcić ich do wspólnej realizacji.
Tworzenie klimatu zaufania - rolą lidera jest budowa w organizacji klimatu zrozumienia i zaufania; do tego celu potrzebne są następujące elementy:
- zgodność słów i czynów (liderzy nie mogą sobie pozwolić na mówienie jednego, a robienie czegoś całkowicie odmiennego, bowiem tylko zgodność deklaracji słownych z czynami pozwala na budowę klimatu zaufania)
- stabilność zaufania (lider nie może pozwolić sobie na brak konsekwencji w swoim działaniu).
3. Kreowanie sukcesu - dla lidera porażka jest okazją do spróbowania nowego rozwiązania, zastosowania niekonwencjonalnej metody - dzięki temu liderzy potrafią osiągać sukces tam, gdzie inni nie; liderzy czerpią korzyści z porażek, które wymagają analizy i wyjaśnienia, refleksji nad tym, co zaszło.
4. Dzielenie się władzą - rolą liderów jest nadawanie uprawnień pracownikom, oddawanie władzy, jaką sami posiadają, z czego osiągają następujące korzyści:
- motywowanie pracowników do jeszcze bardziej efektownych działań, ponieważ cenią sobie fakt, iż im zaufano;
- potwierdzenie przekonania pracowników, że się liczą i są potrzebni;
- nadawanie ich pracy większego sensu;
- pomoc w wychowaniu nowego pokolenia liderów.
5. Tworzenie właściwej struktury organizacyjnej - lider potrafi tak zorganizować firmę, by potrafiła ona sprostać zachodzącym w jej otoczeniu zmianom. Struktura taka charakteryzuje się zazwyczaj spłaszczeniem, decentralizacją, elastycznością, zdolnością adaptowania.

W 1996 roku ukazała się książka o niepohamowanej sile (power) samo przywództwa. Bohaterem tej koncepcji jest superlider - przyszłościowy przywódca.
Superlider to ktoś, kto stopniowo usamodzielni swoich podwładnych, przewidzi dla nich pierwszoplanowe role na scenie działalności organizacji, samemu usunie się w cień. Stanie się członkiem naczelnego kierownictwa, które w nowoczesnych organizacjach nie ingeruje w procesy operacyjne. Wychowankowie superlidera staną się operacyjnymi liderami, zdolnymi pokierować pracą jakiegoś zespołu zadaniowego, jeśli będzie zapotrzebowanie na ich unikalne kwalifikacje, będą też zdolni do skutecznego kierowania swoim własnym postępowaniem.
Bardzo trudno jest omówić rolę lidera kobiety we współczesnym świecie. Właściwie ten “męski świat” pełen jest skrajnej awersji do kobiet. Takie przykłady można mnożyć spoglądając chociażby na polską scenę polityczną. Kobiety nie przepadają także za sobą. Takiej właśnie refleksji dostarczył nam artykuł umieszczony we “Wprost” z dnia 13 października 2002r. Psycholog Katarzyna Korpolewska, właścicielka firmy doradztwa personalnego “Profesia Consulting” twierdzi, że kobiety są bardzo niesolidarne i prawie nigdy nie bronią się nawzajem przed atakami mężczyzn. Jej opinię potwierdzają badania CBOS-u.
Zaledwie 17% Polek chciałoby ściśle współpracować z kobietami, aż 30% rodaczek uważa, że nie do przyjęcia jest uznanie zwierzchności innej kobiety (podobnie myśli 42% Francuzek).
Według innych badań CBOS-u kobiety częściej niż mężczyźni doceniają przełożonych obojga płci, ale tylko 11% kobiet, które pracowały pod kierunkiem zarówno innych kobiet, jak i mężczyzn twierdzi, że im lepiej układała się współpraca z szefem kobietą. Mężczyźni w większości przypadków, w ogóle nie wyobrażają sobie tego, aby ich szefem była kobieta. Utarła się opinia, że mężczyźni znacznie sprawniej funkcjonują na gruncie zawodowym, ponieważ łatwiej oddzielają sprawy osobiste od powiązań profesjonalnych. Kobietom zaś brak dystansu - we wszystkich obszarach życia powielają schemat powiązań rodzinnych.
Jednak nie wszystkie kobiety mieszczą się w tym utartym schemacie, który dyskryminuje je w “świecie białych kołnierzyków”. Kobiety posiadają cechy, które wyróżniają je w sposób szczególny. Dzięki zdolnościom empatycznym są na pewno lepszymi menadżerami. Łatwiej nawiązują porozumienie. Realizując określony projekt nie myślą egoistycznie tylko o promocji własnej osoby, ale o osiągnięciu za wszelką cenę celu. Są bardziej sumienne i odpowiedzialne.
Szczególna siła, która tkwi w kobietach uprawnia ich do współpracy z mężczyznami na płaszczyźnie organizacji i zarządzania. Wygląda jednak na to, że musi minąć dużo czasu, aby zostały zmienione stereotypy krzywdzące kobiety, a one same miały większe szanse na awans zawodowy do roli lidera - przywódcy.






Bibliografia:

Adair J.: Być liderem. Warszawa, 1998
Koch R.: Słownik zarządzania i finansów. Kraków, 1997
Kuc B.: Zarządzanie doskonałe. Warszawa, 1999
Piotrowski K.: Kierowanie zespołami ludzi. Warszawa, 2000




Opracowały:
Barbara Skonieczna
Wioletta Styczyńska

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie