Pomysł stworzenia i realizacji programu adresowanego do dziewcząt przebywających w Bursie Szkolnictwa Zawodowego w Bydgoszczy powstał dzięki naszej wieloletniej pracy z młodymi ludźmi oraz spostrzeżeń dotyczących różnorodności problemów z którymi się na co dzień zmagają. W swojej pracy zawodowej wykorzystujemy różne formy działań. Widzimy konieczność udzielania pomocy dziewczętom poprzez sprzyjanie ich wszechstronnemu rozwojowi, wspomaganie i zwiększanie szans rozwojowych oraz wyposażanie w takie informacje i umiejętności, które uchronią je przed podejmowaniem rozmaitych zachowań ryzykownych.
Pojęcie zachowań ryzykownych odnosi się do różnych działań niosących ryzyko negatywnych konsekwencji, zarówno dla zdrowia fizycznego i psychicznego człowieka, jak i dla jego otoczenia społecznego. Wśród najpoważniejszych zachowań ryzykownych znajdują się:
- palenie tytoniu,
- picie alkoholu,
- używanie innych środków psychoaktywnych (narkotyków, środków wziewnych, leków),
- wczesna aktywność seksualna,
- zachowania agresywne i przestępcze.
Wszystkie z wymienionych wyżej zachowań, dotyczą często ludzi dorosłych, jednak negatywne konsekwencje zachowań ryzykownych u młodzieży są zazwyczaj poważniejsze i występują szybciej niż u osób dorosłych z powodu nie zakończonego jeszcze rozwoju biologicznego, intelektualnego, emocjonalnego i społecznego. W tym okresie więź między młodym człowiekiem i rodzicem staje się coraz słabsza, na rzecz grupy rówieśniczej. Wówczas z jednej strony młodzież jest skłonna do przekraczania norm, zakazów i nakazów pochodzących od dorosłych, z drugiej wykazuje ogromny konformizm, gdy chodzi o normy obowiązujące w grupie równolatków. Taka młoda osoba o niskim poczuciu własnej wartości i małej tolerancji na sytuacje frustrujące nie ma siły i umiejętności, by przeciwstawić się sytuacjom zagrażającym.
Stworzony przez nas program obejmuje: diagnozę sytuacji w placówce, dotyczącą występowania zachowań ryzykownych, umiejętności radzenia sobie z nimi, a także propozycję zajęć skierowaną do wychowanek Bursy Szkolnictwa Zawodowego, jak i wychowawców dostrzegających konieczność podejmowania konstruktywnych kroków zmierzających do zmiany istniejącej sytuacji.
Diagnoza, będąca pierwszym etapem postępowania, miała na celu wyodrębnienie zachowań ryzykownych, pojawiających się wśród mieszkanek placówki. W przyjętej procedurze diagnostycznej znalazły zastosowanie anonimowe ankiety dotyczące: picia alkoholu i palenia papierosów, używania innych środków psychoaktywnych (narkotyków, środków wziewnych, leków) oraz agresji i przemocy.
Analiza wyników badań ankietowych stała się podstawą do opracowania programu "Zanim będzie za późno", w ramach którego będą systematycznie organizowane spotkania i zajęcia psychoedukacyjne z zakresu wczesnej profilaktyki zachowań ryzykownych. Program ten to integralna część planu pracy bursy i jako taki jest ściśle związany z programem opiekuńczo-wychowawczym placówki.
Założenia teoretyczne programu wynikają z ogólnie znanych zasad z zakresu psychologii ogólnej i społecznej, opisywanych w:
Teorii hierarchii potrzeb i roli zaspokajania potrzeb w życiu człowieka,
Teorii małych grup społecznych i rozwiązywania konfliktów w małych grupach,
Koncepcji Społecznego Uczenia się,
Teorii Zachowań Problemowych,
Teorii Racjonalnego Działania.
(...)
mgr Joanna Rusin
mgr Grażyna Kuzimska-Juraszewska
Bursa Szkolnictwa Zawodowego w Bydgoszczy |
