Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Dziecko z rodziny alkoholowej w szkole

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 3911 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 

" - Co tu robisz ? - spytał Mały Książe pijaka, którego zastał siedzącego w milczeniu nad baterią butelek pustych i baterią butelek pełnych.
- Piję- odpowiedział ponuro pijak.
- Dlaczego pijesz ? - spytał Mały Książę.
- Aby zapomnieć- odpowiedział pijak.
- O czym zapomnieć ? - zaniepokoił się Mały Książę, który już zaczął mu współczuć.
- Aby zapomnieć że się wstydzę- powiedział pijak schylając głowę.
- Czego się wstydzisz ? - dopytywał się Mały Książę, chcąc mu pomóc.
- Wstydzę się, że piję - zakończył pijak rozmowę i pogrążył się w milczeniu"
(Antonine De Saint-Exupery)

Tematem dzisiejszych moich rozważań, chcę uczynić dziecko, tego wstydzącego się pijaka. Dziecko, które wychowuje się w chorej rodzinie, i pozbawione jest najważniejszych walorów wychowawczych, pozbawione jest poczucia bezpieczeństwa, miłości, uznania, kontaktu emocjonalnego.

Problem alkoholowy chociażby jednego z rodziców, w ogromnym stopniu determinuje rozwój dziecka, jak i późniejsze funkcjonowanie jego, w życiu dorosłym.

W rodzinach z problemem alkoholowym istnieje duże prawdopodobieństwo zaniedbywania podstawowych potrzeb rozwojowych dzieci, które prowadzić może do wyniszczeń fizycznych, niepowodzeń szkolnych i trudności wychowawczych.

Jesteśmy z zawodu nauczycielami i charakter naszej pracy zawodowej wymaga zarówno, znajomości psychiki dziecięcej, jak i znajomości środowiska wychowawczego naszych uczniów.

Chcąc pomóc dziecku, trzeba poznać przyczyny jego zachowania, które najczęściej tkwią w jego środowisku rodzinnym, a ich głównym źródłem jest nadużywanie alkoholu przez rodziców.

Za rodzinę z problemem alkoholowym, należy uważać taką rodzinę, w której choćby jedna osoba pije, w sposób przynoszący szkodę wszystkim członkom rodziny zamieszkujących pod wspólnym dachem.

Dzieci z rodzin z uzależnieniem alkoholowym częściej niż ich rówieśnicy odznaczają się poczuciem mniejszej wartości, są znerwicowane, lękliwe, mają słabsze osiągnięcia w nauce szkolnej. Częściej obserwuje się zachowania dewiacyjne. Jako pierwsze odczuwają braki emocjonalne i materialne, kiedy w rodzinie nasila się picie alkoholu przez z któregoś rodzica. Tym co najsilniej odróżnia ich od innych uczniów, jest obraz rodziny- wizje idealne i stan rzeczywisty

Dzieci te większość swych uczuć, pragnień i lęków angażują w problemy rodzinne. Martwią się sytuacją w domu, nałogiem rodzica, brakiem pieniędzy, marzą o względnym chociaż dostatku i spokoju, o tym żeby rodzice nie pili, podczas gdy ich rówieśnicy z normalnych rodzin marzą o ukończeniu szkoły, studiach, sympatiach, nowoczesnym sprzęcie, ładnych ubraniach.

Dzieci z rodzin alkoholicznych podlegają wielu niebezpiecznym zasadą; zwłaszcza trzy z nich są najbardziej przestrzegane i stosowane w szkole:
- "nie mów",
- "nie ufaj",
- "nie odczuwaj".

Zasada "nie mów" to bezwzględne zachowanie milczenia o tym, co się dzieje u niego w domu, co ono przeżywa i doświadcza w rodzinie. Skutki stosowania tej zasady są bardzo niebezpieczne, ponieważ utrzymuje całą tragedię w tajemnicy a inni nie mogą mu pomóc. Dziecko zamyka się w sobie i nie mówi o swojej sytuacji ze strachu, wstydu, lub nadziei że będzie lepiej. Taki stan rzeczy wskazuje je na tragiczną samotność.
Zasada "nie ufaj", narzuca dziecku aby nie darzyło zaufaniem nikogo, ponieważ, myśli że naraża się na pośmiewisko- " zwierzę się, pożalę, a ten ktoś mnie wyśmieje albo w" tajemnicy" opowie wszystkim do dokoła . Brak zaufania do kolegów, nauczycieli i innych postronnych ludzi sprawia, że dziecko nie ma poczucia bezpieczeństwa czuje się słabe i nie pewne, traci poczucie własnej wartości.
Zasada "nie odczuwaj" zaleca bycie "twardym człowiekiem", który nie może poddawać się emocją. Jej przestrzeganie sprawia, że dziecko nie zastanawia się nad tym co odczuwa. Kierowanie się tą zasadą i dojrzewanie w zdezorganizowanym środowisku prowadzi często do psychopatyzacji . Dziecko uczy się że miłość, jaką ją obdarzono była fałszywa, oparta na manipulacji i krzywdzie a więc jest przekonane, że nie ma miłości bezinteresownej.

Wiadomą sprawą jest fakt, że w każdej populacji szkolnej występuje duży procent uczniów, którzy sprawiają nauczycielom wiele kłopotów wychowawczych i dydaktycznych. Uczniowie ci pochodzą najczęściej z rodzin z problemem alkoholowymi i wykazują zaburzenia w zachowaniu. Właśnie te negatywne zachowania mogą być często próbą zwrócenia na siebie uwagi otoczenia i wołaniem o pomoc.

Szkoła dla każdego dziecka nie jest tylko instytucją, w której odbywa się proces jego kształcenia, lecz także stanowi niezmiernie ważne środowisko społeczne, w obrębie, którego aktualizuje się proces jego uspołecznienia. Przebieg tego procesu na terenie szkoły uzależniony jest przede wszystkim od środowiska rodzinnego . Siłą więc rzeczy trudno się spodziewać, aby sytuacja dzieci z rodzin z uzależnieniem alkoholowym mogła się kształtować poprawnie w obrębie szkoły.

Dzieci te często się kłócą, niechętnie pożyczają innym swoje rzeczy, rzadko stają w obronie słabszych, często biją kolegów, lub przejawiają inną formę agresji fizycznej, jednak rzadko obrażają innych słownie. Są bardzo niepewne siebie, czują się gorsze, inne, czują odrzucenie przez dzieci z rodzin "normalnych", uważają że nie są lubiane przez klasę.

Mimo, że dzieci alkoholików z reguły myślą, że nie są lubiane przez rówieśników w klasie, to chętnie spotykają się z nimi po lekcjach, aby uczestniczyć w wspólnych zabawach. Można przepuszczać, iż przyczyny tego stanu rzeczy leżą w atmosferze rodzinnej, która jest tak pełna napięcia, że dzieci wolą przebywać w środowisku w którym nie są tak do końca akceptowane, niż w domu. Każda zmiana jest zmianą na lepsze, i stanowi choć chwilowe, poczucie oderwania się od rzeczywistości rodzinnej.

Między trudnościami w zachowaniu a trudnościami w nauce szkolnej zachodzi ścisła współzależność, która prowadzi do niepowodzeń szkolnych. Analizując wyniki badań psychologów, pedagogów i socjologów, można stwierdzić, że ogólny iloraz inteligencji dzieci alkoholików jest statystycznie dużo niższy niż dzieci z rodzin normalnych. Dzieci z rodzin alkoholicznych mają słabiej rozwinięte zdolności słowne i bezsłowne, zdolność myślenia, zapamiętywania, czy kojarzenia faktów przedstawionych graficznie. Występuje u tych dzieci przede wszystkim brak motywacji i chęci do nauki. Są mało pracowite, nie starają się pracować pilnie w szkole i porządnie odrabiać lekcje w domu. Są one najczęściej mało ambitne, nie myślą o tym, aby dorównać innym w nauce, nie biorą aktywnego udziału w lekcjach, nie zadają pytań, nie zabierają głosu w dyskusji. Zdarza się, że po powrocie do domu nie wiedzą, jak mają odrobić lekcje, a nawet nie pamiętają co mają zadane. Szybko zniechęcają się podczas pracy, a gdy natrafią na trudności przerywają pracę, nie potrafią się skupić dłuższy czas nad jedną rzeczą. Dzieci te nie zastanawiają się nad podjęciem decyzji, podejmują je szybko, bez dłuższego zastanowienia. Również nie chętnie pracują społecznie na rzecz klasy i szkoły, a nie wierząc we własne możliwości unikają wystąpień publicznych na apelach czy uroczystościach szkolnych.

Raczej przeciętnie przedstawia się również u tych dzieci, stosunek do szkoły - jako instytucji. Duża liczba uczniów z rodziny alkoholowej nie przestrzega regulaminu szkoły, uciekają z pojedynczych lekcji, spóźniają się do szkoły i nagminnie wagarują. Zdecydowana większość z nich nie lubi chodzić do szkoły, są i tacy co się szkoły boją - przyczyną są tu wymagania nauczycieli dot. nauki. Szkoła jest dla nich miejscem stresującym i pełnym napięcia.

Sytuacja dziecka z rodziny z problemem alkoholowym jest mi bardzo znana i bliska; podczas pisania pracy magisterskiej, prowadziłam badania w 104 rodzinach alkoholicznych i wyniki przeprowadzonych badań upoważniają mnie do wyprowadzenia następujących wniosków:

1. niewłasciwa atmosfera wychowawcza w rodzinie alkoholowej, oraz dewiacyjne zachowania rodziców, powodują u dzieci niepowodzenia szkolne oraz szereg zaburzeń, a tym samym bardzo negatywnie wpływają na prawidłowy rozwój dziecka,
2. objawy niewłaściwego funkcjonowania w roli ucznia widoczne są na terenie szkoły bardzo wcześnie, i uczniowie ci powinni być od najwcześniejszych lat szkolnych otoczone staranną opieką nauczycieli, wychowawców, pedagogów, psychologów i terapeutów,
3. w wyjątkowych wypadkach i w ostateczności, dzieci te, mogą być kierowane do placówek wychowawczych lub należy wystąpić do sądu o ograniczenie lub odebranie rodzicom nadużywającym alkoholu władzy rodzicielskiej.

Na koniec chciałabym zwrócić uwagę na podstawowe działania profilaktyczne w zakresie poprawy sytuacji szkolnej dzieci z rodzin alkoholowych.

Działania profilaktyczne, odnoszące się do niepowodzeń i trudności w nauce, powinny przebiegać na dwóch poziomach.

Pierwszy wiąże się bezpośrednią pomocą nauczyciela w uzupełnianiu opóźnień i zaniedbań z różnych przedmiotów szkolnych, w opanowaniu wymagań stawianych przez nauczyciela, uzupełnianiu luk w wiadomościach i organizowaniu wzajemnego pozalekcyjnego dokształcania się uczniów.

Drugi - to działanie na głębszym poziomie: kształtowanie szacunku i prawdziwego uznania dla wiedzy i wartości intelektualnych, rozbudzenie aspiracji w tym kierunku oraz ułatwienie dostrzegania przez dziecko wartości poznawczych na równi z innymi, bardziej może widocznymi w codziennym życiu . Pamiętać trzeba również, że odrabianie lekcji w domu zazwyczaj stwarza tym dzieciom problem, często z powodu nie posiadania własnego miejsca pracy. Zatem w ocenie prac domowych niezbędne wydaje się założenie: inne warunki pracy, inne kryteria oceny, należy dostrzec nawet najmniejszy wysiłek i ucznia wzmocnić pozytywnie w obecności całej klasy.

Niepowodzenia w nauce pogłębiają problem nieprzystosowania społecznego w tym sensie, że wpływają w pewnym stopniu na pozycję socjometryczną w klasie, czyli na określony stopień aprobaty i sympatii ze strony innych dzieci. Celem działania profilaktycznego jest w tym przypadku podniesienie stopnia aprobowania dzieci z rodzin alkoholowych w klasie. Skutecznym sposobem osiągnięcia tego celu jest przede wszystkim wyznaczanie dzieci do udziału w różnego typu pracach użytecznych i ważnych dla całej klasy.

Profilaktyka musi również uwzględniać także potrzebę stwarzania takich sytuacji, w których dziecko ma możliwość i szansę na zdrowy kontakt z dorosłym. Ważny jest tutaj sam kontakt, wspólne przebywanie w którym obecne jest szczere zaangażowanie dorosłego, wyrażające się zainteresowaniem, uwagą, cierpliwością i życzliwością wobec dziecka.

Literatura:
1. M. Ochmański, Losy młodzieży z rodzin alkoholicznych i jej charakterystyka psychospołeczna. 1987,
2. A. Pacewicz, Dzieci alkoholików 1979,
3. Miesięcznik "Problemy alkoholowe" - 2/1999.

Elżbieta Dudek
Zespół Szkół w Różewie

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie