Referat dla nauczycieli, katechetów oraz stażystów.
I. Sytuacje trudne, które burzą porządek na lekcji.
Ignorancja, lekceważenie.
Wulgaryzmy, arogancja.
Demonstracje siły (ja tu rządzę).
Prowokacje.
Infantylne zachowanie.
Rozkojarzenie.
Nieuwaga.
II. Jak powinno być, by można prowadzić lekcję.
cisza
aktywność
kultura odniesień
wzajemne zadowolenie.
III. Co robić, by te aroganckie zachowania uczniów doprowadzić do tych dobrych?
1. Wprowadzić zasady. (twardy w zachowaniu - autorytet)
Zasad ma być niewiele, ale mają dotykać porządku na lekcji. Trzeba formułować je pozytywnie np. naszym obowiązkiem jest być punktualnym, a nie w taki sposób: nie wolno spóźniać się na lekcję, albo np. obowiązuje zasada wzajemnego szacunku, a nie: nie wolno się wyśmiewać.
Istnieje 5 sposobów wprowadzania zasad na lekcji:
Decyzja - Nauczyciel sam podejmuje decyzje, a uczniów tylko informuje. Korzysta tu z własnego autorytetu i władzy wychowawczej.
Negocjacje - Tu musi wystąpić zgoda między nauczycielem, a uczniami.
Głosowanie - Większość głosów decyduje o tym, jakie zasady mają być wprowadzone.
Zgoda wszystkich (kontrakt) - Dyskutujemy dotąd, aż będzie zgoda wszystkich.
Samorząd - Sami uczniowie ustalają zasady postępowania, nauczyciel tylko przekazuje grupie ustalenia.
Przykładowe zasady, które mogą być wprowadzone na lekcji.
Jeden mówi reszta słucha.
Zajmujemy się tylko tematem lekcji.
Odzywamy się tylko za zgodą nauczyciela.
Współpracujemy ze sobą.
Pozostajemy na swoich miejscach.
Wzajemny szacunek.
Jak postępować po wprowadzeniu zasad?
a) Pozyskaj uczniów do przestrzegania zasad poprzez argumentację i rozmowę. Daj przykład, że sam ich przestrzegasz. Nagradzaj za przestrzeganie zasad. Ukazuj osoby, które są przykładem przestrzegania takich zasad.
b) Daj wybór - albo przestrzeganie zasad, albo sankcje, które są ustalone z góry. Niech ma możliwość poniesienia konsekwencji swoich czynów. Pamiętajmy jednak, że zanim ukarzemy najpierw dajemy polecenie, które zawiera odpowiedni ton głosu, mimikę, gesty, żeby uczeń wiedział, że nauczyciel nie żartuje. Mówimy stanowczo nie tak jak do kolegi. Wywieramy pewną presję psychiczną mówimy zdecydowanie i bez uśmiechu. Dopiero potem wyciągamy konsekwencje.
2.Budować więź. Ona może zdziałać cuda, ale bez sentymentalizmu i nie za wszelką cenę, ale jako przyjaciel
Jak budować więź z uczniem:
rozmawiać o zainteresowaniach.
chwal opisowo.
aktywnie słuchaj.
nawiąż kontakt wzrokowy.
okazuj akceptację i ciepło, często się uśmiechaj.
miej miłe usposobienie.
wczuwaj się w potrzeby.
daj odczuć, że jest lubiany.
Pamiętaj, że więź i zasady powinny być połączone. Uczeń powinien czuć granice, a nie spoufalać się. Powinien czuć miłość, ale i dyscyplinę. Samo serce bądź sama dyscyplina nie przynoszą efektów.
3. Ciekawie nauczać:
przygotowuj się do lekcji,
wykorzystuj metody aktywizujące,
podejdź z pasja do tematu,
uporządkuj treści.
4. Współpracuj z innymi nauczycielami, pedagogiem, rodzicami, dyrektorem. Korzystaj z ich rad.
5. Pracuj nad sobą. Spokojne zachowanie nauczyciela rozbraja aroganckie zachowanie uczniów.
Jak prowadzić rozmowy z uczniem?
Nie atakować ucznia, ale starać się go zrozumieć,
Nie podważać autorytetu,
Powstrzymać się od moralizowania i osądzania,
Okazać szacunek dla ucznia,
Wspólnie rozwiązywać problemy,
Dać prawo wyboru, ale poinformować o konsekwencjach,
Wysłuchać, nie wyrażać swego zdania, ale odnieść się do słów ucznia,
Oceniać czyn, a nie ucznia,
Nawiązać kontakt wzrokowy,
Starać się zrozumieć ucznia,
Zachować miłe usposobienie i spokój,
Zobowiąż do przestrzegania zasad na przyszłość.
O czym powinien pamiętać nauczyciel, by zachować porządek na lekcji:
Reagować na nieodpowiednie zachowanie ucznia, a nie pobłażać czy ignorować, gdyż jeśli coś się powtarza to nabiera się nawyku takiego zachowania.
Być sprawiedliwym i konsekwentnie wymagającym.
Być dobrym, ale nie w rozumieniu słaby, któremu można wejść na głowę. Prawdziwa dobroć związana jest z siłą, a nie ze słabością.
Kilka zasad jak udzielać reprymendy.
a) Udzielaj reprymendy natychmiast.
b) Mów ludziom co zrobili źle -bądź konkretny.
c) Mów o swoich uczuciach związanych z ich pomyłką - używaj jednoznacznych słów.
d) Zrób tak, aby zapadła na chwilę cisza, aby odczuli to, co czujesz.
e) Uściśnij im dłoń, dotknij ich w taki sposób, by poczuli, że naprawdę znajdujesz się po tej samej stronie, co oni.
f) Przypomnij im, jak bardzo ich cenisz.
g) Zapewnij ich, że masz o nich dobre zdanie, lecz jesteś niezadowolony z tego, co zrobili w tej konkretnej sytuacji.
h) Pamiętaj, że kiedy jest już po reprymendzie, to jest już po wszystkim.
Literatura:
1.Robertson J.: Jak zapewnić dyscyplinę, ład i uwagę w klasie. WSiP. W-wa 1998.
2.Rostocki R.: Podstawowe elementy zarządzania. Wrocław 1994r.
Anna Świst
Szkoła Podstawowa im. St. Żeromskiego
w Poniatowej |
