Wiesława Grzybowska
Indywidualny program nauczania historii i wiedzy o społeczeństwie do pracy z dzieckiem w kl. IV o obniżonych możliwościach intelektualnych.
Wstęp
Dziecko o obniżonych możliwościach intelektualnych, deficytach rozwojowych i zaniedbaniach środowiskowych doświadcza w rzeczywistości szkolnej licznych niepowodzeń.
Aby zminimalizować te problemy należy dostosować wymagania programowe do możliwości percepcyjnych ucznia. Program, który opracowałam uwzględnia niższe możliwości intelektualne dziecka, trudności w myśleniu abstrakcyjnym, wolne tempo pracy, niewielkie umiejętności językowe, słabe tempo czytania
( poziom pierwszego etapu edukacyjnego) i rozumienia czytanego tekstu.
Dodatkową trudnością dziecka jest już utrwalona i zaniżona samoocena i brak wiary we własne możliwości. Dodatkową trudnością w edukacji dziecka jest brak stymulacji ze strony środowiska domowego. Rodzina bowiem nie wspiera działań edukacyjnych szkoły, a tylko taki transfer może w przypadku dziecka o licznych deficytach przynieść pozytywne efekty.
Projektując własną pracę z dzieckiem, miałam świadomość jego ograniczeń intelektualnych i niższych możliwości edukacyjnych. Musiałam dostosować indywidualne formy i metody pracy m.in.
- ćwicząc umiejętność czytania ze zrozumieniem wykorzystałam proste teksty historyczne, dodatkowo zaopatrzone w pytania: co się wydarzyło ?, co było na początku ?, jak się skończyło ?.
- Wzbogacałam wiedzę ucznia poprzez rysunek i ilustrację,
- Przekazywanie dziecku historii w postaci opowiadania, gawędy, które wzbudziłyby w dziecku żywe wyobrażenia i rozwijały myślenie przyczynowo – skutkowe,
- Wprowadzenie pojęcia czasu historycznego : co było wcześniej, co było później, które wydarzenie było wcześniej,
- Wprowadzanie pojęć poprzez opisywanie cech zewnętrznych i funkcjonalnych, dziecko ma trudności z myśleniem abstrakcyjnym,
- Układanie podpisów pod ilustracją historyczną,
- Skupienie się w edukacji na umiejętnościach dziecka, a nie na wymaganiach programowych,
- Wzmacnianie i nagradzanie ucznia, oraz stopniowanie trudności.
Cele edukacyjne.
Poznanie w wąskim zakresie zagadnień z dziejów regionu i Polski.
Zapoznanie z historią własnej rodziny.
Dostrzeganie kultury regionu i jego tradycji.
Zaznajomienie z podstawowymi faktami i wydarzeniami z dziejów państwa i narodu.
Poznanie wybitnych postaci związanych z dziejami ojczystymi.
Kształtowanie podstawowych pojęć historycznych.
Rozwijanie podstawowych pojęć czasoprzestrzennych.
Doskonalenie różnych form wypowiedzi ustnej i pisemnej w tym uczeń potrafi zadawać proste pytania i udzielać proste odpowiedzi, czytać krótki tekst historyczny i go interpretować. Wspólnie z nauczycielem potrafi w tekście historycznym ustalić kolejność zdarzeń, opisać postać i wydarzenia historyczne.
Budzenie miłości do ojczystego kraju, i dorobku przeszłych pokoleń.
Zindywidualizowane i dostosowane do możliwości ucznia
treści nauczania w kl. IV.
Ja – w domu
Moje imię i nazwisko, data i miejsce urodzenia. Moi rodzice, rodzeństwo i dziadkowie. Moje prawa i obowiązki w rodzinie. Pojęcia : rodzina, krewni, prawa, obowiązki.
Ja w szkole i w klasie.
Historia i tradycje mojej szkoły. Święta szkolne i państwowe. Pojęcia: szkoła, klasa, patron szkoły.
Mój dom rodzinny. Tradycje i zwyczaje rodzinne. Pojęcia: rodzina, tradycja, pamiątki.
Mój region. Zabytki Polski i folklor regionu. Środowisko przyrodnicze.
Polska to moja ojczyzna. Powstanie państwa polskiego – legendy, a fakty.
Symbole narodowe. Historia nazwy Polska. Gniezno, Kraków, Warszawa.
Pojęcia: ojczyzna, stolica, symbole narodowe.
Na książęcym zamku. Kultura rycerska . Życie na wsi dawniej i dziś. W średniowiecznym mieście. Pojęcia: kupcy, rzemieślnicy, handel, rynek,, mury obronne. W szlacheckim dworze i pałacu magnata.
Przewidywane osiągnięcia ucznia po kl. IV.
1. Uczeń zna swoje imię i nazwisko oraz miejsce w rodzinie. Zna prawa i obowiązki w rodzinie. Zna niektóre święta w szkole i ich znaczenie ( święto patrona, uroczystości szkolne ).
2. Wie co to jest rodzina. Zna pamiątki rodzinne.
3. Zna podstawowe zabytki i nazwę regionu w którym mieszka.
4. Zna symbole narodowe (hymn, godło, flaga)
5. Zna podstawowe pojęcia czasu: dziś ,wczoraj, dawno temu.
6. Potrafi podać nazwę kraju w którym żyje i wskazać na mapie.
7. Potrafi podać nazwy dawnych stolic Polski i obecną.
8. Rozumie różnicę pomiędzy legendą, a wiedzą historyczną.
9. Rozpoznaje najważniejsze postacie historyczne.
10. Dostrzega różnice i podobieństwa w warunkach życia ludzi w dawnych czasach i obecnie.
11. Potrafi umiejscowić podstawowe wydarzenia w aspekcie dawniej – dziś.
12. Właściwie posługuje się podstawowymi pojęciami historycznymi.
13. Z pomocą nauczyciela poszukuje różnych rodzajów informacji.
Ewaluacja programu
Program ma być wdrażany do realizacji w roku szk. 2004/2005 .
Przedmiotem ewaluacji mają być wyniki końcowe jakie osiągnie uczeń w opanowaniu treści programowych. Badanie ewaluacyjne odbywać się będzie za pomocą testów osiągnięć szkolnych z historii. Testy są skonstruowane w postaci prostych i jasnych poleceń. Ze względu na słabe tempo czytania teksty sprawdzające umiejętność czytania są proste i jasno sformułowane. Ocenie będą podlegać wypowiedzi ustne ucznia, prace domowe i prace na lekcji.
Sprawdzian wiadomości dla ucznia kl. IV „Ja – dom – Polska”.
1. Uzupełnij zdania.
- Urodziłem się dnia .......................................... roku.
- Moim krajem jest ...................................... . 3 p.
- W moim kraju mówi się językiem ......................... .
2. Moja rodzina to: 1p.
3. Uzupełnij zdania.
Symbol ten towarzyszył Polakom od początków istnienia państwa.
Godłem naszego kraju jest .................. ...................... .
Hymnem naszego kraju jest ............................ ......................... .
Umieszcza się ją w ważnych miejscach podczas świąt państwowych. Jest to ........................... . 3 p.
4. Przeczytaj uważnie tekst i odpowiedz na pytania .
Pierwszym władcą państwa piastowskiego został Mieszko I. Po licznych walkach i podbojach przez niego prowadzonych doszło do zjednoczenia wszystkich plemion w jedno państwo polskie. Aby umocnić swoją władzę Mieszko w roku 966 przyjął chrzest. Dzięki przyjęciu chrztu do kraju Mieszka przybyli wykształceni duchowni, aby nauczać zasad chrześcijaństwa . To oni stworzyli pierwsze na ziemiach polskich dokumenty pisane. Powstały pierwsze kościoły i szkoły.
- Kto zjednoczył plemiona polskie ?
- Kiedy Mieszko I przyjął chrzest ? 3 p.
- Co zmieniło się w kraju po przyjęciu chrztu ?.
4. Z wynalezionych przez człowieka rzeczy ( miecz, komputer, sierp, samolot odrzutowy, zegar słoneczny, telewizor, telefon komórkowy, pług) umieść w tabeli rzeczy wynalezione w odległej przeszłości (dawniej) i współcześnie (dziś). 3 p.
Wynalezione w przeszłości Wynalezione współcześnie
Sprawdzian wiadomości dla ucznia kl. IV „Historia Polski i jej zabytki”.
1. Podkreśl prawidłową odpowiedź.
Historia to nauka o przeszłości, czyli o dziejach. 1p.
Historia to nauka o wykopaliskach.
2. Pierwszym władcą Polski, który zjednoczył wszystkie plemiona i
przyjął chrzest był:
a. Mieszko I,
b. Bolesław Śmiały, 1p.
c. Kazimierz Wielki.
3. Pierwszą stolicą państwa polskiego było ........................... . 1p.
4. Napisz gdzie znajdują się te zabytki .
3p.
Zamek królewski na Wawelu –
Kolumna Zygmunta III Wazy, Syrenka, Zamek królewski –
Największe obserwatorium astronomiczne, miasto Mikołaja Kopernika –
5. Przeczytaj uważnie tekst i odpowiedz na pytania. 4p.
W Polsce jest wiele zabytków. Jedne z najważniejszych znajdują się w Krakowie, dawnej stolicy naszego kraju. Tam nad Wisłą wznosi się Wawel, który był kiedyś siedzibą królów Polski. Jest to wspaniały zamek ze skarbcem i warownią. Na Wawelu znajduje się katedra w której odbywały się koronacje królów. W jej podziemiach są groby władców polskich.
- Wymień nazwę zamku królewskiego nad Wisłą ? .....................................
- Gdzie na Wawelu odbywały się koronacje królewskie ? .......................................
- Co znajduje się w podziemiach zamku ? .............................................
- Jakie miasto wymienione w tekście było dawną stolicą Polski ? ...................
Opracowała: Wiesława Grzybowska
Zielona Góra 2004
