Dobra współpraca nauczyciela z rodzicami, wzajemna akceptacja i zrozumienie procentują w efektach oddziaływań opiekuńczo – wychowawczo – dydaktycznych.
Właściwa pełna współpraca domu i rodziny powinna prowadzić do zintegrowania działań wychowawczych. Przedszkola dysponują przygotowaną kadrą, zapewniającą rodzicom fachową pomoc, sugerując najlepsze dla ich dzieci metody postępowania.
WSPÓŁPRACA PRZEDSZKOLA Z RODZINĄ
Przedszkole, wspomagając rodzinę, powinno być miejscem, w którym dziecko uczy się rozumieć siebie i innych, a także otaczający świat. Zagadnienie współpracy i współdziałania rodziców i nauczycieli jest nie tylko wskazaniem, lecz koniecznością. Regularne komunikowanie się ułatwi zrozumienie wielu problemów rozwojowych dziecka i pogłębienie wiedzy na temat różnorodnych jego uwarunkowań.
W poszukiwaniu najlepszych form współpracy uwzględniamy pełne prawo rodziców do współdecydowania o kierunkach pracy Przedszkola. Staramy się, by kierunki te były najkorzystniejsze z punktu widzenia potrzeb dzieci w zakresie poznawania świata, rzeczy, ludzi i przeżywania wartości.
Podstawowym warunkiem w organizowaniu prawidłowej i efektywnej współpracy jest poznanie dzieci i ich środowiska rodzinnego.
Wiedza o rodzinie dziecka.
W celu poznania środowiska rodzinnego dziecka nauczyciel powinien zdobyć następujące informacje :
- Typ rodziny (pełna, niepełna, rozbita, zastępcza ).
- Kto najczęściej zajmuje się dzieckiem.
- Ile jest dzieci w rodzinie.
- Wyposażenie domu w środki kulturalnego oddziaływania np. książki, komputer, telewizor, przybory do prac plastycznych, itp.
- Aktywność dziecka w domu (dominujące rodzaje czynności, spędzanie czasu, obowiązki w domu, warunki do zabawy).
- Warunki mieszkaniowe
- Atmosfera psychologiczna w rodzinie (sposób egzekwowania od dziecka poleceń, kary i nagrody, problemy w rozwiązywaniu sytuacji wychowawczych, itp.)
Źródła informacji uzyskiwanych od rodziców to :
- Karta zgłoszenia dziecka do przedszkola
- Karta wywiadu z rodzicami
- Ankieta anonimowa lub imienna dla rodziców
- Rozmowy indywidualne z rodzicami
- Rozmowy z dzieckiem
- Wygląd dziecka (czystość osobista, schludny wygląd, respektowanie zaleceń nauczyciela w tym zakresie)
- Obserwacja zabaw dzieci
- Stopień zaangażowania rodziców i uczestnictwo w proponowanych formach kontaktów (zebrania ogólne, zebrania grupowe, zajęcia otwarte, kontakty indywidualne, itp.)
- Informacje nauczyciela, który opiekował się dzieckiem wcześniej, w młodszych grupach
- Analiza prac plastycznych dziecka.
Zarysowany sposób gromadzenia wiedzy o dziecku jest długotrwały i niełatwy. Przedszkole "Stokrotka" podejmuje jednak te działania, ponieważ ich realizacja umożliwia wczesne wykrycie czynników opóźniających lub deformujących rozwój dziecka. Wczesne wykrycie zaburzeń pozwala na podjęcie działań korekcyjno – usprawniających ; mogą one nie dopuścić do utrwalenia czy pogłębienia niekorzystnych zmian w osobowości dziecka.
Na podstawie zebranych informacji o dziecku i środowisku rodzinnym można dokonać charakterystyki dziecka. Jest to zasadniczy warunek przy opracowywaniu programu pomocy dla dziecka i jego realizacji przy współudziale rodziców. Ponadto zebrany materiał uzupełnia proces diagnozy psychologicznej i pozwala na opracowanie indywidualnego programu korekcyjno – wyrównawczego.
Wiedza o dziecku.
Wiadomości gromadzone przez nauczyciela o dziecku są specyficzne i dotyczą głównie :
- form aktywności (umysłowej, ruchowej, plastycznej, muzycznej, badawczej)
- zainteresowań, zdolności intelektualnych, pomysłowości w działaniu
- reakcji na sukcesy i porażki, przestrzegania norm i zwyczajów
- wytrwałości w działaniu, zachowania w sytuacjach nowych i trudnych
- umiejętności nawiązywania kontaktów, mowy dziecka i jej poprawności jako środka komunikowania się
- kultury życia codziennego dotyczącej nawyków i przyzwyczajeń higienicznych
- nieprawidłowości rozwojowych (braki środowiskowe i rozwojowe).
Poznawanie dziecka i jego środowiska rodzinnego jest prowadzone równolegle z oddziaływaniem wychowawczym w przedszkolu. Przy dobrych chęciach i zaangażowaniu rodziców nauczyciel-wychowawca może podjąć próbę ujednolicenia wpływów w domu i w przedszkolu.
Oczekiwania nauczyciela wobec rodziców to:
- czynne i systematyczne uczestnictwo w zebraniach ogólnych i grupowych
- wymiana informacji o dziecku między rodzicami a nauczycielem powinna dotyczyć objawów i zmian w zachowaniu dziecka, zarówno tych pożądanych, jak i negatywnych. Informacje powinny zmierzać w kierunku poszukiwania sposobów postępowania i ustaleń dotyczących np. wykonywania poleceń, tempa pracy, zainteresowań dziecka.
- interesowanie się pracą dydaktyczno – wychowawczą przedszkola oraz utrwalanie postaw, umiejętności i wiadomości zdobywanych przez dziecko
- zapoznawanie się z treścią ogłoszeń zamieszczanych na tablicach w "kąciku dla rodziców", regulaminem Przedszkola, informacjami o wydarzeniach w Przedszkolu, eksponowanymi pracami dziecka, itp.
- angażowanie się rodziców w prace społeczne na rzecz Przedszkola, organizowane akcje, uroczystości, itp.
Oferta współpracy z rodzicami.
Wydaje się, że jest jeszcze wiele nie wykorzystanych możliwości w naszym Przedszkolu w zakresie współpracy i współdziałania z rodzicami. Szanse edukacji z partnerskim udziałem rodziców będą istnieć tylko wówczas, gdy rodzice włączą się aktywnie w codzienne życie Przedszkola.
Najczęstsze, proponowane przez nas formy kontaktów to : zebrania ogólne i grupowe, kontakty indywidualne, zajęcia otwarte, "Galeria małego artysty", "Drzwi otwarte nie tylko dla przedszkolaka, ale każdego małego dzieciaka" (marzec – maj), wspólne świętowanie np. "Mamo kochaj tatę, tato kochaj mamę", zeszyty pilnej korespondencji, autorskie publikacje nauczycielek czy realizowany program dla dzieci 5-letnich nie uczęszczających systematycznie do Przedszkola pod nazwą "JESTEM".
Brak czasu, "pogoń" za pieniędzmi odsuwa rodziców od istotnych problemów związanych z wychowaniem dzieci. Ciężar wychowania dziecka przerzucany jest niejednokrotnie na placówki oświatowe.
Rodzice powinni mieć prawo uczestnictwa w wydarzeniach Przedszkola i przedszkolnym życiu dziecka. Powinni też współuczestniczyć w ustalaniu najkorzystniejszych dla dziecka form kontaktów. Powinni ! – jednakże każdy z rodziców niech indywidualnie spojrzy, w jakim stopniu bierze czynny udział w przedszkolnej edukacji swojego dziecka.
Opracowanie folderu : mgr Wiesława Kaniasty – dyrektor Przedszkola "Stokrotka" w Nowej Wsi Wielkiej, luty 2005 r.
Literatura : Jadwiga Szczurowska, Współpraca nauczyciela z rodziną warunkiem zintegrowania działań wychowawczych , w: Edukacja w przedszkolu , Warszawa , styczeń 1998 r.
Autor folderu: mgr Wiesława Kaniasty
Dyrektor Przedszkola Samorządowego "Stokrotka" w Nowej Wsi Wielkiej
Wykształcenie: mgr w zakresie wychowania przedszkolnego z nauczaniem początkowym ; studia podyplomowe na kierunku zarządzanie i organizacja oświaty ;studia podyplomowe na kierunku socjoterapi |
